SIGMA-NOT - PORTAL INFORMACJI TECHNICZNEJ - Największa baza artykułów technicznych online

Nasze czasopisma
PRZEMYSŁ CHEMICZNY

PRZEMYSŁ CHEMICZNY

Miesięcznik ISSN 0033-2496, e-ISSN 2449-9951 - rok powstania: 1917
Czasopismo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego (SITPChem.)

r e k l a m a

Prenumerata
O Czasopiśmie
Redakcja

Wydawca:
Wydawnictwo Czasopism i Książek Technicznych SIGMA-NOT Spółka z o.o.
ul. Ratuszowa 11, 00-950 Warszawa, skr. poczt. 1004
KRS: 0000069968, Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy
NIP: 524 030 35 01

Tematyka:
Czasopismo umieszczone na Liście Czasopism Punktowanych (w części A) MNiSW z liczbą punktów 15.

Rozwój, ekonomika i organizacja przemysłu chemicznego, chemizacja gospodarki narodowej, baza surowcowa przemysłu chemicznego, wykorzystanie odpadów. Artykuły naukowo-techniczne dotyczące technologii chemii organicznej i nieorganicznej, przetwórstwa tworzyw sztucznych, technologii farmaceutycznych, katalizy, procesów sorpcyjnych, flotacji, elektrochemii, aparatury i inżynierii chemicznej. Zagadnienia ochrony środowiska w aspekcie przemysłu chemicznego. Nowości z życia zakładów przemysłowych. Nowości z życia zakładów przemysłowych. Sylwetki ludzi przemysłu chemicznego. Personalia. Przemysł chemiczny w Internecie. Informacje o pracach Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego i SITPChem. Relacje z konferencji i wystaw. Artykuły dotyczące historii chemii. Informacje o przemyśle chemicznym z prasy zagranicznej. Zawiadomienia o krajowych konferencjach naukowo-technicznych.

Czytelnicy:
Kadra inżynierska i menedżerowie zakładów przemysłowych, pracownicy naukowi i inżynieryjno-techniczni instytutów naukowo-badawczych, przemysłowych ośrodków naukowo-badawczych i biur projektowych. Kadra naukowa i studenci wydziałów chemicznych wyższych uczelni.

ZESPÓŁ REDAKCYJNY:
Redaktor naczelny: Andrzej J. Szyprowski Zastępca redaktora naczelnego: Jerzy Polaczek Sekretarz redakcji: Anna Jechna Redaktorzy: Zofia Machowska, Teresa Kowalczyk, Ewa Spasówka, Mirosława Koperska, Artur Witowski
Redaktorzy tematyczni: Anna M. Anielak, Krzysztof Biernat,Andrzej Błędzki, Andrzej Czerwiński, Aleksander Kołodziejczyk, Leszek Konopski, Marian Paszkowski, Jerzy Polaczek, Wioletta Raróg-Pilecka, Andrzej Świątkowski, Jerzy Warych

RADA PROGRAMOWA:
Walerian Arabczyk, Bogusław Buszewski, Zbigniew Florjańczyk, Henryk Górecki, Marian Gryta, Tadeusz Jakubas, Konrad Jaskóła, Bożenna Kawalec-Pietrenko, Jacek Antoni Kijeński (Przewodniczący Rady), Jerzy Kropiwnicki, Jerzy Majchrzak, Bogdan Marciniec, Andrzej Mianowski, Bożenna Pisarska, Józef Sas, Karol Marek Sęp, Eugeniusz Sutor, Witold Szczypiński, Janusz Zieliński

Prenumerata

Szanowny Kliencie!
Zamów roczną prenumeratę w wersji PLUS a uzyskasz dostęp do archiwalnych publikacji tego czasopisma.
Nie zwlekaj - skorzystaj z tysięcy publikacji o najwyższym poziomie merytorycznym.

prenumerata papierowa roczna PLUS (z dostępem do archiwum e-publikacji) - tylko 723,00 zł
prenumerata papierowa roczna PLUS z 10% rabatem (umowa ciągła) - tylko 650,70 zł *)
prenumerata papierowa roczna - 654,00 zł
prenumerata papierowa półroczna - 327,00 zł
prenumerata papierowa kwartalna - 163,50 zł

okres prenumeraty:

*) Warunkiem uzyskania rabatu jest zawarcie umowy Prenumeraty Ciągłej (wzór formularza umowy do pobrania).
Po jego wydrukowaniu, wypełnieniu i podpisaniu prosimy o przesłanie umowy (w dwóch egzemplarzach) do Zakładu Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT.

Zaprenumeruj także inne czasopisma Wydawnictwa "Sigma-NOT" - przejdź na stronę fomularza zbiorczego »

Wszelkich dodatkowych informacji w sprawie prenumeraty udzieli Zakład Kolportażu Wydawnictwa prenumerata@sigma-not.pl.

ul. Ratuszowa 11, pok. 719 i 741
03-450 Warszawa
tel.: (22) 818 51 71, (22) 818-72-86
faks: (22) 619-21-87
e-mail: przemyslchemiczny@sigma-not.pl
www: https://przemchem.pl/start/

Artykuły naukowe zamieszczane w czasopiśmie są recenzowane.

Procedura recenzowania

Formularz recenzji

Zasady etyki w publikacjach

2018-3

Wydzielanie wyższych kwasów tłuszczowych z ubocznego produktu rafinacji olejów roślinnych (soapstock) - DOI:10.15199/62.2018.3.9

Marek M. Ostafin Ewelina Lenik Karol Bulski Paweł Kiełbasa Tom asz Dróżdż Karolina Trzyniec Adam Tarniowy

W ostatniej dekadzie obserwowano intensywny przyrost światowej produkcji olejów roślinnych. Jest to ściśle związane z większym zapotrzebowaniem konsumentów na oleje jadalne, jak również z rozwojem przemysłowej produkcji biodiesla1). Do produkcji olejów roślinnych na skalę przemysłową wykorzystuje się głównie metodę tłoczenia na gorąco i ekstrakcję oleju przy użyciu rozpuszczalnika. Tak uzyskany surowy olej musi zostać poddany rafinacji w celu usunięcia wyższych kwasów tłuszczowych (WKT), a także innych związków wpływających negatywnie na jakość produktu oraz zdro- Over the last decade it has been observed that the world production of plant oils has significantly increased. It is closely connected with the greater consumers demand for edible oils and with the development of the industrial production of biodiesel. In order to start the massproduction of plant oils, the producers use the method of hot pressing and extracting the oil with the aid of a solvent1). The raw oil which is obtained in this way has to undergo the process of refinement in order to remove long-chain fatty acids and other compounds which have a negative influence on the product quality and the consumers' health2). As the demand for plant oils grows, the amount of side products also increases. One of such substances is soapstock, which is formed in the process of the deacidification of plant oil with soda lye. That is why it is necessary to search for ways to use soapstock as well as for methods allowing to obtain from it more valuable compounds, which will make it possible to find the appropriate usage for such a large amount of generated waste. Soapstock is a mixture of lipids (fatty acids, glycerides 388 97/3(2018) Dr hab. inż. Paweł KIEŁBASA w roku 2000 ukończył studia na Wydziale Inżynierii Produkcji i Energetyki Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie. W 2003 r. uzyskał stopień doktora nauk rolniczych, a w 2011 r. stopień doktora habili... »

Dynamiczna symulacja dwuetapowej destylacji w ramach koncepcji Przemysł 4.0 - DOI:10.15199/62.2018.3.14

Ewelina Brodawka Mieczysław R. Bałys

Ciągły rozwój nowych technologii i próby ich wykorzystania w przemyśle powodują, że po trzeciej rewolucji przemysłowej przyszedł czas na kolejną. Czwarta rewolucja przemysłowa określa-na również terminem Przemysł 4.0 (Industrie 4.0, Industry 4.0) to idea wykorzystująca w głównej mierze osiągnięcia współczesnego świata, takie jak "Internet rzeczy" IoT (Internet of things) oraz sztuczna inteligencja, do całkowitej przebudowy struktur i organizacji procesów produkcyjnych1). Globalny dostęp do dużych zbiorów danych, ich dynamiczne przetwarzanie i analiza w czasie rzeczywistym, upowszechnienie wykorzystania robotów w różnych etapach produkcji, powstawanie "inteligentnej" fabryki (smart factory) oraz nowe możliwości obliczeniowe pozwalają na ukierunkowanie produkcji na ciągle zmieniające się potrzeby klienta oraz na dokonywanie kosztowych i produktowych optymalizacji procesów2). Koncepcja Industrie 4.0 po raz pierwszy została zdefiniowana przez niemiecki rząd w opisie strategii High-Tech 2020 przedstawionej w 2013 r.3). Pracę nad podobnymi koncepcjami bazującymi na wykorzystaniu nowych narzędzi technologicznych w celu osiągnięcia przewagi przemysłu swojego kraju są prowadzone w wielu ośrodkach naukowo-badawczych na całym świecie (np. program "Made in China 2025")4, 5). W Polsce także rozpoczął się proces przeobrażania gospodarki6) zgodnie z ideami nowej rewolucji, zauważalny szczególnie w przypadku dużych koncernów, gdzie nacisk jest położony na produkcję masową. Globalny rozwój rynku m.in. chemikaliów wymaga od polskich firm ciągłego specjalistycznego rozwoju oraz wejścia w atrakcyjne, istniejące już łańcuchy produkcyjne. Pomóc w tym ma strategiczny projekt "Polska platforma Przemysłu 4.0"7), przedstawiony w trakcie jednej z największych w Polsce konferencji Impact’17 poświęconej czwartej rewolucji przemysłowej. Projekt, którego celem jest koordynowanie i wspieranie przedsiębiorców we wdrażaniu rozwiązań tej koncepcji poprzez... »

Badanie ciekłych składników palnych stosowanych w materiałach wybuchowych opartych na azotanie amonu - DOI:10.15199/62.2018.3.23

Andrzej Biessikirski Mariusz Wądrzyk Rafał Janus Jolanta Biegańska Grzegorz Jodłowski Łukasz Kuterasiński

ANFO (ammonium nitrate fuel oil) jest materiałem wybuchowym (MW) otrzymywanym poprzez zmieszanie m.in. azotanu(V) amonu (utleniacz) ze składnikiem palnym w odpowiedniej proporcji masowej (przeważnie 94:6). W związku ze stosowaniem saletry amonowej (SA) o zwiększonej porowatości (AN-PP), materiał ten wykazuje dużą porowatość oraz niską retencję1). Ponadto ANFO uważane są za nieidealne MW, co wynika z ich modelu detonacji2-5). Analiza możliwości stosowania różnych składników palnych była przedmiotem badań6, 7). Sinditskii i współpr.6) stwierdzili, że zawartość węgla drzewnego, 2,4,6-trinitrotoluenu, oleju napędowego lub nadsiarczku żelaza(II) jako składnika palnego w ANFO jest konieczna do zajścia przemiany wybuchowej8, 9). Gunawan i Zhang7) zauważyli, że obecność pirytu w składzie ANFO dodatkowo katalizuje reakcję rozkładu materiału wybuchowego. Wpływ składnika palnego na właściwości detonacyjne ANFO badali Deribas i współpr.10), Miyake i współpr.11), Zygmunt12) oraz Maranda i współpr.13, 14). Składnikami palnymi były: pył węglowy, cukier w formie proszku lub kryształów, pył aluminiowy, 2,4,6-trinitrotoluen oraz olej napędowy. Andrzej Biessikirskia,*, Mariusz Wądrzyka, Rafał Janusa, Jolanta Biegańskaa, Grzegorz Jodłowskia, Łukasz Kuterasińskib 458 97/3(2018) Prof. dr hab. inż. Jolanta BIEGAŃSKA w roku 1981 ukończyła studia na Wydziale Technologii i Inżynierii Chemicznej (obecnie Wydział Chemiczny) Politechniki Śląskiej w Gliwicach. W 1988 r. uzyskała stopień doktora nauk technicznych na Wydziale Technologii Chemicznej Politechniki Poznańskiej, a w 2008 r. stopień doktora habilitowanego nauk technicznych w zakresie inżynierii środowiska na Wydziale Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej. W 2014 r. uzyskała tytuł profesora nauk technicznych. Obecnie jest profesorem na Wydziale Górnictwa i Geoinżynierii AGH w Krakowie. Specjalność - materiały wybuchowe i towarzyszące im odpady, technika strzelnicza w górnic... »

Nafta Chemia

Jerzy Polaczek

W dniu 5 grudnia 2017 r. w warszawskim hotelu Sheraton odbyła się coroczna konferencja Nafta-Chemia, zorganizowana tak jak w poprzednich latach przez Polskie Towarzystwo Wspierania Przedsiębiorczości, miesięcznik Nowy Przemysł oraz portal wnp.pl. Konferencja objęła 4 debaty, poświęcone kolejno (i) problemom architektury bezpieczeństwa paliwowego kraju (dywersyfikacja, logistyka, up-stream), (ii) dystrybucji paliw (nowe trendy na rynku), (iii) strategiom inwestycyjnym i dylematom rozwojowym polskiej chemii, oraz (iv) konkurencyjnym produktom polskiej chemii. Konferencję prowadził Pan Jacek Ziarno, redaktor Magazynu Gospodarczego Nowy Przemysł, a rozpoczęło ją wystąpienie Pana Piotra Naimskiego, sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i pełnomocnika rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej. Przedstawił on strategię rządu w sektorze naftowym, obejmującą m.in. poprawę logistyki dostaw surowców energetycznych oraz magazynowania ropy naftowej w kawernach solnych. Grupa PERN przystąpi do budowy drugiej nitki rurociągu podmorskiego niezbędnej dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, a także do budowy dodatkowych pojemności magazynowych. Gaz System przejmie od Orlenu IKS Solino. Rozbudowane zostaną również pojemności magazynowania paliw węglowodorowych. W pierwszej debacie, poświęconej bezpieczeństwu paliwowemu kraju, udział wzięli Panowie: Adam Czyżewski, główny ekonomista w PKN Orlen SA, Marcin Jastrzębski, prezes zarządu Grupy Lotos SA, Piotr Naimski oraz Igor Wasilewski, prezes zarządu PERN SA. Debatę moderował Pan Jacek Ziarno. Podkreślił on rolę ministra P. Naimskiego, inicjatora budowy gazoportu w Świnoujściu. W swojej wypowiedzi w debacie Pan P. Naimski dodał, że oprócz ropy naftowej ważnym strategicznym surowcem energetycznym w Polsce jest od lat węgiel, który takim surowcem pozostanie. Przyszłościowy polski mix energetyczny będzie składał się w 50% z węgla, w 20% z węglowodorów, ... »

Koszty energii w przemyśle chemicznym w świetle reformy EU ETS

Dnia 9 lutego br. odbyło się posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Przemysłu Chemicznego, na którym rozpatrzono temat kosztów energii w przemyśle chemicznym w świetle reformy systemu EU ETS oraz tzw. pakietu zimowego. W posiedzeniu udział wzięli m.in. poseł Piotr Cieśliński, przewodniczący Zespołu, posłanka Jolanta Hibner, członek Zespołu, Michał Kurtyka, podsekretarz stanu w Ministerstwie Energii, Piotr Zabadała, naczelnik Wydziału Regulacji Przemysłowych w Departamencie Innowacji w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii, dr inż. Tomasz Zieliński, prezes Izby, Krzysztof Kidawa, ekspert ds. regulacyjno-prawnych w PKN Orlen, Beata Wittmann, dyrektor korporacyjny ds. energii w Grupie Azoty SA, oraz Renata Auchimik i Marcin Sekuła, eksperci Izby. Michał Kurtyka przedstawił krótko stan prac nad pakietem zimowym oraz kwestie reformy systemu EU ETS (ceny uprawnień oraz ich ilość, które wpłyną na koszty dla przedsiębiorców). W zapisach pakietu ... »

2018-2

kup! (PDF) - tylko 63,96 zł »

Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma

kup! - 12h tylko 73.80 zł »

kup! - 4h tylko 43.05 zł »

kup! - 1h tylko 24.60 zł »

Wpływ zmienności składu na właściwości skroplonego gazu ziemnego w aspekcie stabilności procesu magazynowania - DOI:10.15199/62.2018.2.16

Mariusz Łaciak Andrii Oliinyk Andrzej P. Sikora Tomasz Włodek

Liczne zalety gazu ziemnego, sukces w zagospodarowaniu niekonwencjonalnych złóż gazu ziemnego w Ameryce Północnej, a także dynamiczny rozwój rynku LNG (liquefied natural gas) oraz polityka klimatyczna Unii Europejskiej to istotne czynniki, które przekładają się na wzrost znaczenia gazu ziemnego w bilansie energetycznym. Powoduje to wzrost znaczenia sektora gazowego dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego zarówno Polski, jak i pozostałych krajów UE1-3). Dywersyfikacja dostaw tego paliwa jest kluczowym elementem bezpieczeństwa energetycznego każdego kraju. W dużej skali skroplony gaz ziemny jest transportowany statkami i magazynowany w zbiornikach magazynowych. Podczas procesu rozładowywania i magazynowania część LNG odparowuje do fazy gazowej i powoduje zmiany w składzie zmagazynowanego LNG. Temperatura wrzenia skroplonego gazu ziemnego pod ciśnieniem atmosferycznym, w zależności od składu, wynosi ok. - 162°C (111 K). Głównym składnikiem LNG jest metan, pozostałe składniki to przede wszystkim etan, propan, butan i azot. W zależności od ułamka molowego tych składników, parametry termodynamiczne LNG mogą się znacznie zmienić. Zmiany w składzie LNG mogą prowadzić do zmian gęstości, a w konsekwencji do stratyfikacji i niestabilności zwanej roll-over. LNG jest również bardzo wrażliwy na zmiany temperatury. Wzrost jego temperatury prowadzi do szybkiego parowania i nagłego wzrostu ciśnienia w zbiorniku4, 5). W procesie magazynowania LNG stabilność termodynamiczna i określenie równowagi fazowej to jedne z kluczowych problemów. Wielu autorów badanie zachowania systemów LNG sprowadza do analiz ciśnienia i temperatury cieczy kriogenicznej w zbiorniku magazynowym6, 7) oraz analizy wydajności odparowania LNG7). W tym drugim przypadku zwykle przeprowadzana jest podstawowa analiza gęstości LNG. Analiza zachowań fazowych oraz zmienności pozostałych parametrów istotnych z punktu widzenia procesu magazynowania LNG jest rzadziej dostrzega... »

Oddziaływanie bakterii na folie oksy-degradowalne zawierające olejki eteryczne oraz nanocząstki srebra i miedzi - DOI:10.15199/62.2018.2.21

Edyta Gibas Agnieszka Richert

Polietylen (PE) od blisko pięćdziesięciu lat jest jedną z najczęściej produkowanych i stosowanych poliolefin na świecie. Jest on również odporny na działanie warunków atmosferycznych1-4) w przeciwieństwie do oksy-degradowalnego PE, który po kilku tygodniach może zostać rozłożony w środowisku naturalnym przez mikroorganizmy. Stosując aktywowane kompatybilne dodatki lub jednostki strukturalne można uzyskać oksy-degradowalne poliolefiny, których czas użytkowania podlega regulacji. Niewątpliwą zaletą takich materiałów jest możliwość ich rozkładu bez wydzielenia ditlenku węgla5-8) oraz sposobność modyfikowania ich substancjami bakteriobójczymi. Materiały polimerowe bakteriobójcze to takie, które powstają w wyniku połączenia tradycyjnego tworzywa polimerowego z dodatkiem antybakteryjnym, który hamuje wzrost i rozprzestrzenianie się bakterii. Otrzymywanie tego typu materiałów zwiększa ich możliwości wdrożeniowe4-9). Warunkiem uzyskania odpowiedniej odporności materiałów polimerowych na działanie mikroorganizmów jest zdolność dyfuzji aktywnego składnika, np. olejkueterycznego roślinnego na powierzchnię wyrobu. Należy pamiętać, że olejki mają zmienny skład ilościowy, który ściśle uzależniony jest od gatunku rośliny oraz warunków abiotycznych, w których roślina wegetuje10). Olejki eteryczne i nanozwiązki spotkały się z zainteresowaniem ośrodków naukowych, w których prowadzone są prace dotyczące oznaczania właściwości biologicznych nowopowstałych materiałów polimerowych z ich udziałem. Dodatki bakteriobójcze w postaci związków organicznych i nieorganicznych mają na celu zmienić właści... »

Modelowe badania nasycania sorbentu węglowego gazem z uwzględnieniem geometrii przestrzennej ziaren - DOI:10.15199/62.2018.2.17

Norbert Skoczylas Mateusz Kudasik Juliusz Topolnicki Krzysztof Oleszko Mariusz Młynarczuk

Mechanizm sorpcji w obrębie pojedynczych ziaren sorbentu składa się z kilku etapów, takich jak transport składnika stanowiącego sorbat do powierzchni cząstki, dyfuzja w porach oraz właściwy proces sorpcji. W opisie modelu kinetycznego procesu sorpcji dominujący jest etap dyfuzji1). W zależności od wielkości porów w ziarnie, w modelu dyfuzji przyjmuje się inne rodzaje stężeń sorbatu. W ziarnach skał makro- i mezoporowatych stężenie sorbatu odnosi się do fazy płynnej2, 3), a w mikroporowatych do fazy stałej. W transporcie sorbatu w obrębie pojedynczych mikroporowatych ziaren sorbentu do określenia współczynnika dyfuzji determinującego kinetykę akumulacji/emisji sorbatu stosuje się model uniporowy Cranka. Wśród wielu uproszczeń przyjmowanych w celu podania rozwiązania analitycznego dla modelu opartego na drugim prawie Ficka, jednym z istotniejszych jest założenie o kulistym kształcie ziaren. W pracy przedstawiono rozważania teoretyczne dotyczące procesu dyfuzji w ziarnach o różnych kształtach. Zestawione je z analizą kształtu ziaren węgla kamiennego (przykład sorbentu mikroporowatego) oraz z wynikami pomiaru kinetyki sorpcji metanu na węglu. Przedstawione rozważania miały na celu ocenę niepewności pomiarowych wynikających z założenia kulistości ziaren przy laboratoryjnym wyznaczaniu współczynnika dyfuzji. 97/2(2018) 273 Dr inż. Krzysztof OLESZKO w roku 2009 ukończył studia na Wydziale Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. W 2016 r. uzyskał stopień doktora nauk technicznych na Wydziale Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH. Specjalność - wykorzystanie metod przetwarzania obrazów do akwizycji, obrazowania i analizy ilościowej danych 3D, w szczególności dla potrzeb geologii i górnictwa. Dr hab. Juliusz TOPOLNICKI w roku 1967 ukończył studia na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stopień doktora nauk fizycznych uzyskał w... »

Wartość agronomiczna pylistej i granulowanej formy struwitu - DOI:10.15199/62.2018.2.18

Magdalena Szymańska Ewa Szara Adam Wąs Marian Korc Mieczysław Borowik Anna Zdunek Piotr Rusek Sebastian Schab

Obserwowany w skali świata ciągły przyrost ludności Ziemi wymaga systematycznego zwiększania produkcji żywności. Trend ten jest dużym wyzwaniem dla współczesnego rolnictwa, które musi się intensyfikować, aby przy tym samym poziomie wykorzystania powierzchni rolniczej zwiększyć podaż produktów rolnych. W tym kontekście rola nawozów i nawożenia jest niezwykle istotna. Zwiększenie zużycia nawozów mineralnych, szczególnie fosforowych, wiąże się z wyczerpywaniem złóż fosforytów, wykorzystywanych do ich produkcji1). Zwiększające się zapotrzebowanie na fosfor wymusiło rozwój technologii mających na celu odzysk tego pierwiastka z różnych źródeł i ponowne włączenie go do agroobiegu. Dzięki temu, że jest to pierwiastek, który w określonych warunkach wytrąca się w postaci związków chemicznych o niskiej rozpuszczalności, dość łatwo można go wyizolować z różnych nośników2). Obecnie większość technologii odzysku fosforu polega na wytrącaniu go w postaci struwitu (MgNH4PO4·6H2O). Najpopularniejszymi źródłami fosforu służącymi do produkcji struwitu są osady ściekowe3), nawozy naturalne (głównie gnojowica)4) oraz poferment powstający w biogazowniach rolniczych5). Z uwagi na wąski zakres stosunku azotu do fosforu w nawozach naturalnych i pofermencie, ich aplikacja na pola w dawkach liczonych wobec azotu często przyczynia się do przenawożenia pól związkami fosforu6-9). Wynika to z faktu, że potrzeby pokarmowe roślin wobec azotu są znacznie większe, niż fosforu. Wytrącanie struwitu z tych materiałów pozwala na alokację związków fosforu pomiędzy terenami, na których występuje jego nadwyżka, a obszarami, na których jego deficyt uzupełniany jest mineralnymi nawozami fosforowymi10). Jednym z częściej przytaczanych przykładów kraju borykającego się z problemem nadmiaru fosforu pochodzącego z nawozów naturalnych jest Holandia. W 2013 r. nadwyżka fosforu z nawozów naturalnych wobec potrzeb nawozowych została oszacowana na 21 tys. t P2O5 11). W Polsc... »

Fluidyzacja i czas opadania złoża mieszanin o bidyspersyjnym rozkładzie wielkości cząstek - DOI:10.15199/62.2018.2.1

Bronisław Buczek Piotr Zabierowski

Od dłuższego czasu prowadzone badania nad właściwościami drobnych cząstek dowodzą, że z trudnością przechodzą one w stan fluidalny. Wynika to z występowania znacznych sił kohezji pomiędzy nimi. O ich wielkości decydują siły Van der Waalsa, kapilarne i elektrostatyczne oraz adsorpcja gazu. Siły te w stanie fluidalnym są dla nich porównywalne z siłami hydrodynamicznymi, działającymi wewnątrz warstwy. W efekcie gaz nie rozdziela poszczególnych cząstek, stąd obserwuje się zakłócenia fluidyzacji. Badania dotyczące drobnych cząstek, które podczas fluidyzacji charakteryzuje duży udział oddziaływań kohezyjnych, w sposób systematyczny zapoczątkowano w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w.1, 2). Uściślono wówczas pojęcie "drobne ziarna", formułując klasyfikację opartą na zachowaniu ziaren ciała stałego podczas fluidyzacji3, 4). Wyróżnia ona 4 grupy cząstek. Grupa A to ziarna łatwo przechodzące w stan fluidalny o homogenicznej ekspansja złoża, grupa B to ziarna umiarkowanie przechodzące w stan fluidalny o fluidyzacji pęcherzykowej, grupa C obejmuje ziarna trudno przechodzące w stan fluidalny o znacznych oddziaływaniach kohezyjnych między ziarnami a ziarna grupy D tworzą złoże fontannowe. O podziale na grupy decydują nie tylko gęstość i wymiar ziaren, lecz również rozkład ich wielkości, kształt, porowatość, twardość i szorstkość powierzchni oraz temperatura i ciśnienie, lepkość i wilgotność gazu. Pierwsze badania zakłóceń fluidyzacji5, 6) prowadzono w Polsce w latach sześćdziesiątych i osiemdziesiątych XX w. Badania te kontynuowano7) koncentrując się na oddziaływaniach elektrostatycznych i ich wpływie na charakter fluidyzacji. Większość prac badawczych w tym 97/2(2018) 191 W doświadczeniach z opadaniem złoża fluidalnego stosowano tę samą aparaturę, ale wykorzystywano wówczas umieszczony przed kolumną zawór elektromagnetyczny (EV) by przepływający strumień powietrza odciąć w sposób natychmiastowy. Zawór zamykano po zmieszaniu ... »

2018-1

kup! (PDF) - tylko 63,96 zł »

Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma

kup! - 12h tylko 73.80 zł »

kup! - 4h tylko 43.05 zł »

kup! - 1h tylko 24.60 zł »

Kwestie dotyczące patentów w obszarze nanotechnologii - DOI:10.15199/62.2018.2.XX

Marcin Jurewicz

Nanotechnologia, z uwagi na swoje interdyscyplinarne przeznaczenie, umożliwia wytwarzanie innowacyjnych produktów, które mogą zapewnić wyższy poziom życia społeczeństwa. Na podstawie analiz ekonomicznych tendencji rynkowych oraz ich przydatności w rozwiązywaniu wyzwań społecznych, mikro- i nanoelektronikę, nanotechnologię, fotonikę, materiały zaawansowane, biotechnologię przemysłową oraz zaawansowane technologie produkcyjne określa się jako unijne kluczowe technologie wspomagające KET (key enabling technologies)1). Stosowanie tych technologii stanowi główny bodziec rozwoju różnych gałęzi przemysłu na świecie, powstawania nowych towarów i usług2). Pęd dotyczący patentów w obszarze nanotechnologii jest spowodowany ogromną wartością, jaką mogą posiadać patenty na wynalazki nanotechnologiczne oraz chęcią wynalazców i przedsiębiorstw, aby uzyskać wyłączność w tej dziedzinie3). Z kwestiami odnoszącymi się do patentów w dziedzinie nanotechnologii wiążą się jednak znaczące kontrowersje, na które należy zwrócić uwagę. Zdolność patentowa produktów nanotechnologii Według Konwencji4) patent europejski posiada w każdym umawiającym się państwie, dla którego został udzielony, ten sam skutek i podlega tym samym warunkom, co patent krajowy udzielony przez to państwo. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady5) wprowadzające wzmocnioną współpracę w dziedzinie tworzenia jednolitego systemu ochrony patentowej jest porozumieniem szczególnym w rozumieniu art. 142 Konwencji o udzielaniu patentów europejskich (art. 1 ust. 2); rozporządzenie to ustanawia patent europejski o jednolitym skutku, czyli taki który zapewnia jednakową ochronę oraz ma taki sam skutek we wszystkich uczestniczących państwach członkowskich (art. 3 ust. 2). Zgodnie z art. 52 ust. 1 Konwencji o udzielaniu patentów europejskich są one udzielane na wynalazki, które nadają się ... »

Zmiany barwy drewna wenge po obróbce chemicznej i naświetlaniu - DOI:10.15199/62.2018.1.15

Agata Stachowiak-Wencek Magdalena Zborowska Bogusława Waliszewska Włodzimierz Prądzyński

Drewno jest materiałem powszechnie stosowanym w przemyśle meblarskim i wyposażenia wnętrz. Jego barwa i rysunek często są cechami, które wpływają na preferencję odbiorcy i decydują o jego wyborze. Barwa drewna, podobnie jak jego skład chemiczny, zależą od wielu czynników, m.in. od gatunku drewna, wieku oraz miejsca pozyskania1). Barwa drewna niektórych gatunków może się różnić, np. drewno dębu może mieć barwę od piaskowej, poprzez brunatną, brązową do czerwonej. Tak zróżnicowana barwa niektórych gatunków jest konsekwencją warunków klimatycznych i siedliskowych, w jakich rosną drzewa. Zawartość podstawowych składników (celuloza, lignina i hemicelulozy) jest charakterystyczna dla danego gatunku drewna, a różnice w zabarwieniu różnych gatunków wynikają z obecności specyficznych substancji, głównie substancji ekstrakcyjnych, barwników i garbników. Barwa drewna zmienia się pod wpływem różnych czynników. Jedną z przyczyn zmian barwy są procesy degradacyjne (starzeniowe), którym drewno ulega jako materiał naturalny. Powodowane one są przez wiele czynników, m.in. przez wilgoć, światło słoneczne, zmiany temperatury, chemikalia, a także czynniki biologiczne2). Istotnym czynnikiem degradacyjnym powodującym przebarwianie się drewna jest światło. Pod wpływem ekspozycji świetlnej zachodzą w drewnie różne reakcje, w tym reakcje fotolityczne, foto-oksydacyjne i termo-oksydacyjne3, 4). Stopień tych zmian uzależniony jest od intensywności padającego światła, długości fali oraz od gatunku drewna5). Zmiany powodowane działaniem światła są zróżnicowne: od przebarwienia powierzchni drewna aż po pogorszenie jego właściwości mechanicznych6). Zmiany barwy drewna odzwierciedlają zmiany zachodzące w jego budowie chemicznej5). Większość składników drewna jest w stanie pochłaniać takie ilości światła widzialnego i UV, że mogą one zainicjować reakcje fotochemiczne. Najważniejsze zmiany fotochemiczne zachodzą w ligninie7, 8). Lignina i substancje polifenolow... »

Metody zwiększania aktywności i stabilności enzymów w procesach prowadzonych z udziałem cieczy jonowych - DOI:10.15199/62.2018.1.12

Anna Szelwicka Anna Chrobok

W związku z pojawiającymi się nowymi, restrykcyjnymi przepisami dotyczącymi ochrony środowiska1) coraz większy nacisk kładzie się na to, aby procesy przemysłowe były bezpieczne, niskoodpadowe, efektywne energetycznie i spełniały założenia zielonej chemii. Prowadzenie procesów w sposób klasyczny, często przy dużych nakładach energetycznych i surowcowych, z wykorzystaniem znacznych ilości rozpuszczalników, jest coraz mniej uzasadnione ekonomicznie. Intensyfikowane są więc prace nad znalezieniem nowych, bezpiecznych i przyjaznych środowisku, ale jednocześnie efektywnych dróg prowadzenia procesów chemicznych. Przykładem takich rozwiązań są badania nad wykorzystaniem cieczy jonowych jako medium bioprocesów. Opisano procesy prowadzone z wykorzystaniem cieczy jonowych stosowanych zarówno jako rozpuszczalniki, jak i czynniki zwiększające stabilność enzymów. Ciecze jonowe Ciecze jonowe IL (ionic liquids) definiuje się jako związki całkowicie jonowe, o temperaturze topnienia niższej niż 100°C2). Składają się one z organicznego kationu i organicznego lub nieorganicznego anionu Politechnika Śląska, Gliwice Anna Szelwicka, Anna Chrobok* Methods for increasing activity and stability of enzymes in processes carried out in presence of ionic liquids Metody zwiększania aktywności i stabilności enzymów w procesach prowadzonych z udziałem cieczy jonowych DOI: 10.15199/62.2018.1.12 Dr hab. inż. Anna CHROBOK, prof. nadzw. Pol. Śl., w roku 1996 ukończyła studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Śląskiej w Gliwicach. W 2001 r. uzyskała stopień doktora nauk technicznych, a w 2011 r. stopień doktora habilitowanego na tym samym wydziale. Obecnie jest zatrudniona na stanowisku prodziekana ds. nauki i współpracy z zagranicą. Specjalność - technologia chemiczna organiczna. Katedra Technologii Chemicznej Organicznej i Petrochemii, Wydział Chemiczny, Politechnika Śląska, ul. Krzywoustego 4, 44-100 Gliwice, tel.: (32) 237-29-17, fax: (32) 237-10-32, e... »

Z prasy zagranicznej

Szybko rośnie zapotrzebowanie na propylen Hydrocarbon Processing 2017, nr 12, 11 W ciągu ostatnich 5 lat światowe zapotrzebowanie na propylen wzrastało z szybkością ok. 5% rocznie. W Chinach w latach 2012-2016 zapotrzebowanie to rosło z szybkością 15,5%, trzykrotnie przekraczającą światowy wzrost zapotrzebowania. Ponieważ tradycyjne źródła propylenu związane były z produkcją etylenu lub benzyny, gdzie wzrost nie był tak znaczny, konieczne stało się znalezienie nowych źródeł propylenu. Takim źródłem okazał się propan z gazów rafineryjnych, który poddawany jest katalitycznemu odwodornieniu w procesie PDH (propane dehydrogenation). W tej chwili na świecie pracuje już 26 wytwórni propylenu opartych na tym procesie, a 27. wytwórnia jest właśnie uruchamiana w Abu Dabi (Emiraty Arabskie). Powodem wzrostu zapotrzebowania na propylen są niedobory polipropylenu na rynku światowym. Najbardziej widoczne są one na rynku chińskim, gdzie zlokalizowano dziś 28% światowej zdolności wytwórczej propylenu. W 2016 r. światowe moce produkcyjne propylenu związane były nadal w 48% z rafineriami, w których propylen stanowi produkt uboczny przy produkcji etylenu w procesie krakingu parowego. Sytuacja zmieniła się po tym jak rafinerie przeszły na lżejsze surowce do krakingu (gdzie wydajność propylenu jest mniejsza), ale są one zainteresowane procesem PDH, w którym jako produkt uboczny powstaje wodór możliwy do zagospodarowania na miejscu w prowadzonych równolegle procesach hydroodsiarczania olejów naftowych. Koszt budowy instalacji PDH jest obecnie szacowany na poziomie 1,5 mld USD. Proces PDH został zdominowany przez rozwiązania technologiczne dwóch firm. To technologia Honeywell UOP Oleflex (60% nowych mocy produkcyjnych) oraz technologia CB&I Lummus Catofin. Jedna wytwórnia została oparta na technologii ThyssenKrupp Industrial Solutions’ Star. Większość tych wytwórni propylenu ma zdolność produkcyjną ok. 750 tys. t/r (w Chinach ... »

Wykorzystanie odpadowych materiałów ceramicznych oraz żywic poliestrowych do wytwarzania kompozytów syntetycznych o cechach betonów konstrukcyjnych stosowanych w budownictwie - DOI:10.15199/62.2018.1.20

Paweł Ogrodnik Bartosz Zegardło

Ustawodawstwo Unii Europejskiej nakazuje, by każdy wytworzony produkt miał opracowaną technologię przetwórstwa i recyklingu, uwzględniającą zasady zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska1). Wymóg ten jest wdrażany od niedawna, zatem istotne jest opracowanie technologii utylizacji wielu produktów, które do tej pory nie podlegały wtórnemu zagospodarowaniu. Masowa produkcja oraz popularność produktów ceramicznych generuje powstawanie dużych ilości odpadów. Zalety produktów z ceramiki, głównie wytrzymałość oraz odporność na warunki środowiskowe, stają się poważną wadą w odniesieniu do produktu odpadowego. Rozkład odpadowych produktów ceramicznych w środowisku naturalnym szacuje się bowiem na ok. 4 tys. lat. Tak długi okres degradacji automatycznie wymusza opracowanie metod wtórnego wykorzystania takich odpadów. Obecnie odpady ceramiki trafiają na przyzakładowe i komunalne wysypiska śmieci, które z roku na rok ulegają powiększeniu i już teraz stanowią poważny problem ekologiczny. Powodami tego są niska odpłatność za składowanie odpadów oraz brak wdrożonej praktycznej i ekonomicznej metody ich wykorzystania. Zakres produkcji wyrobów ceramicznych jest bardzo rozległy. Z wypalanych glin wytwarza się zarówno wielkogabarytowe materiały budowlane, jak i niewielkich rozmiarów elementy ozdobne. Używane surowce można podzielić na podstawowe składniki mas i składniki pomocnicze, które są dodawane w niewielkich ilościach. Jako składnika plastycznego używa się surowców ilastych, głównie glin, tworzących masy plastyczne po dodaniu wody. Składniki schudzające to najczęściej substancje krzemionkowe (np. piasek). Są one dodawane w celu zmniejszenia plastyczności, a tym samym skurczliwości w czasie suszenia i wypalania. Topniki (surowce skaleniowe topiące się w czasie wypalania) są używane dla zmniejszenia porowatości. Prawidłowe dozowanie składników oraz właściwe przeprowadzenie wszystkich etapów produkcji wyrobów ceramicznych jest procese... »