Czasopismo | AURA | Rocznik 2016 - zeszyt 7-8

Stan obecny i perspektywy ochrony ciemnego nieba w Polsce

10.15199/2.2016.7-8.3

Tomasz Ściężor

nr katalogowy: 99823
10.15199/2.2016.7-8.3

Wśród zanieczyszczeń środowiska naturalnego jednym z najpowszechniejszych, a jednocześnie najmniej zauważanych, jest zaburzenie nocnych ciemności przez wadliwie skonstruowane źródła światła. Ten rodzaj zanieczyszczenia środowiska, zwany zanieczyszczeniem świetlnym, początkowo zauważany jedynie przez astronomów, jest od pewnego czasu dostrzegany przez ekologów jako zagrożenie środowiskowe ekosystemów nocnych. W celu ochrony tych właśnie ekosystemów powstają na świecie, w tym również w Polsce, kolejne obszary chronione, w których podejmuje się różnego rodzaju działania w celu zachowania naturalnych nocnych ciemności. Drugim, niemniej istotnym celem tej akcji jest zwrócenie uwagi na piękno nocnego rozgwieżdżonego nieba, co w efekcie spowodowało powstanie nowej gałęzi turystyki ekologicznej - tzw. astroturystyki. Prezentowana praca pokazuje stan bieżący i perspektywy tego rodzaju działalności w naszym kraju. Słowa kluczowe: zanieczyszczenie świetlne, astroturystyka, ochrona ciemnego nieba.Ochrona środowiska rozumiana jest jako działania zmierzające do naprawienia wyrządzonych szkód lub zapobiegające wyrządzeniu szkód fizycznemu otoczeniu lub zasobom naturalnym. Już w XIX w. zauważono konieczność ochrony flory i fauny na określonych obszarach, skutkiem czego było powołanie do życia najpierw rezerwatów przyrody (1821 r., Walton Hall, Yorkshire, Wielka Brytania), a następnie parków narodowych (1872 r., Yellowstone, USA). W XX w. pojawiły się również rezerwaty przyrody nieożywionej (1956 r., Wrens Nest, Wielka Brytania), których celem jest zachowanie form i śladów świadczących o dziejach i budowie skorupy ziemskiej. Dopiero jednak w XXI w. zauważono, że również naturalne nocne ciemności są jedną ze składowych środowiska naturalnego, które powinny podlegać ochronie. Zanieczyszczenie świetlne w obszarach chronionych Sztuczne oświetlenie uważane jest zwykle za dobrodziejstwo i jedno z osiągnięć cywilizacyjnych. Oświetlone w nocy[...]

Bibliografia

[1] Astronomiczny biznes. Poradnik dla organizatorów astroturystyki, Projekt Karpackie Niebo, Krosno 2012.
[2] R. Bury, Park Gwiezdnego Nieba "Bieszczady" - jego rola w ochronie regionu przed zanieczyszczeniem świetlnym oraz w rozwoju astroturystyki, wystąpienie na III Ogólnopolskiej Konferencji na temat Zanieczyszczenia Światłem, Kraków 2015 (nie publikowane).
[3] Gwiezdne Bieszczady, http://www.gwiezdnebieszczady. pl/
[dostęp 15.03.2016].
[4] The International Dark Sky Association, http://darksky.org/
[dostęp 15.03.2016].
[5] G. Iwanicki, Ciemne niebo w województwie lubelskim - wybrane aspekty, wystąpienie na III Ogólnopolskiej Konferencji na temat Zanieczyszczenia Światłem, Kraków 2015 (nie publikowane).
[6] Izerski Park Ciemnego Nieba, http://www. izera-darksky.eu
[dostęp 15.03.2016].
[7] K. Narisada, D. Schreuder, Light Pollution Handbook, Springer, 2004.
[8] P. Nawalkowski, Efekty działalności Programu Ciemne Niebo Stowarzyszenia POLARIS - OPP z okazji 10-lecia funkcjonowania programu, wystąpienie na III Ogólnopolskiej Konferencji na temat Zanieczyszczenia Światłem, Kraków 2015 (nie publikowane).
[9] III Ogólnopolska Konferencja na temat Zanieczyszczenia Światłem. Kraków, 25-27 września 2015, http://lightpollution.pk.edu. pl/konf2015/
[dostęp 15.03.2016].
[10] Program Ciemne Niebo, http://www.ciemneniebo. pl/pl/
[dostęp 15.03.2016].
[11] C. Rich, T. Longcore (wyd.), Ecological Consequences of Artificial Night Lighting, Island Press 2006.
[12] Stowarzyszenie POLARIS-OPP, http://www. polaris.org.pl/
[dostęp 15.03.2016].
[13] T. Ściężor, M. Kubala, W. Kaszowski, T. Z. Dworak, Zanieczyszczenie świetlne nocnego nieba w obszarze aglomeracji krakowskiej. Analiza pomiarów sztucznej poświaty niebieskiej, Monografia 388, Politechnika Krakowska, Kraków 2010.
[14] F.J. Verheijen, The Mechanisms of the Trapping Effect of Artificial Light Sources Upon Animals, Archives Néerlandaises de Zoologie, 13, 1960, 1-107.
[15] T. Zaraś, Ostoja Ciemnego Nieba, wystąpienie na III Ogólnopolskiej Konferencji na temat Zanieczyszczenia Światłem, Kraków 2015 (nie publikowane).

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


e-Publikacja (format pdf) - nr 99823 "Stan obecny i perspektywy..." licencja: Osobista Produkt cyfrowy	10.00 zł

Zeszyt


AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - e-zeszyt (pdf) 2016-7-8 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	25.00 zł

Prenumerata

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

312.00 zł

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - papierowa prenumerata roczna	384.00 zł brutto 355.56 zł netto 28.44 zł VAT (stawka VAT 8%)
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

426.00 zł

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	480.00 zł brutto 444.44 zł netto 35.56 zł VAT (stawka VAT 8%)

480.00 zł

Zeszyt

2016-7-8

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma