Czasopismo | PRZEMYSŁ CHEMICZNY | Rocznik 2016 - zeszyt 6

Produkcja cykloheksanonu. Od fenolu do benzenu i z powrotem?

10.15199/62.2016.6.1

nr katalogowy: 98935
10.15199/62.2016.6.1

Dnia 15 stycznia br. na portalu gospodarczym wnp.pl pojawiła się informacja o szokującym wiele osób tytule: Grupa Azoty zrezygnuje z bezwartościowej instalacji1). Dotyczyła ona uchwały Zarządu Grupy, …na mocy której ujęto w księgach rachunkowych firmy odpis z tytułu trwałej utraty wartości majątku [...] wytwórni cykloheksanonu z benzenu [w Tarnowie]. Dokonywanie takich odpisów staje się coraz częstszą praktyką wśród spółek giełdowych2), ale opublikowana informacja wywołała krytyczne komentarze, które pojawiły się na tym samym portalu. Podnoszono, że jej ton świadczy o niedostatku szacunku dla procesu utleniania cykloheksanu, uważanego dość powszechnie za największe badawczo-wdrożeniowe osiągnięcie polskiej chemii, oraz że lapidarna forma zniekształca obraz zagadnienia. Później ukazało się jeszcze kilka innych wypowiedzi na ten temat3), które jednak również nie sięgały w głąb złożonego przecież problemu. Wydaje się, że szczegóły rozwoju technologii cykloheksanonu zacierają się już w pamięci młodszych "chemicznych" pokoleń i celowe jest ich przypomnienie. Można ponadto uznać, że sprawa ma duży zasięg, wykraczający poza dotyczące jej bezpośrednio Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach czy Grupę Azoty, największą organizację polskiej chemii. Produkcja kaprolaktamu (a dalej włókien i tworzyw poliamidowych) w świecie oparta jest w przeważającej mierze na cykloheksanonie (i jego reakcji z siarczanem hydroksyloaminy). W Polsce (w Tarnowie i w Puławach) produkcja ta wynosi łącznie 170 tys. t/r, ale w skali światowej moce zainstalowane sięgają 8 mln t/r. Problem alternatywy surowcowej dla wytwarzania cykloheksanonu - fenol versus benzen**) - może zatem rozciągać się poza granice Polski (co zresztą już sygnalizowała firma Ube)4). Ten casus - jeżeli spojrzeć na niego w kilkudziesięcioletnim ujęciu historycznym - budzi również refleksje szersze, dotyczące ewolucji trendów, zmienności uwarunkowań ekonomicznych i rynkowych, [...]

Bibliografia

[1] D. Malinowski, http://www.wnp.pl/wiadomości/ 265360.html, dostęp 15 stycznia 2016 r.
[2] K. Walterska, http://www.wnp.pl/drukuj/270413_1. html, dostęp 30 marca 2016 r.
[3] Anonim, Przem. Chem. 2016, 95, nr 2, 184; R. Kapka, Biul. Tarnowskie Azoty 2016, luty, 4.
[4] http://www.ube-ind.co.jp, dostęp 27 stycznia 2016 r.
[5] S. Rygiel, Wytwórnia Kaprolaktamu w Tarnowie- Mościcach. Rys historyczny, praca niepublikowana, grudzień 2007.
[6] Anonim, Przem. Chem. 2002, 81, nr 9, 557.
[7] J. Obłój, Przem. Chem. 1977, 56, nr 8, 405.
[8] Z daty z 27 maja 1998 r.
[9] Anonim, Europ. Chem. News 1976, December, 21; Z. Szczypiński, S. Ciborowski, A. Krzysztoforski, CEP Technical manual of AIChE 1981; L. Chudecka, Polish Foreign Trade 1985, nr 3-4, 30; A. Krzysztoforski, B. Łonak, Przem. Chem. 1987, 66, nr 7, 326; J. Wiśniewski, A. Krzysztoforski, Przem. Chem. 1998, 77, nr 2, 66; M. Gruszka, T. Malinowski, S. Rygiel, J. Wais, Chemik 2012, 66, nr 10, 1083.
[10] M. Janicki, W. Władyka, Polityka, 6 listopada 2013 r., 13; J. Hausner, Gazeta Wyborcza, 9 sierpnia 2014 r., 12.
[11] Praca zbiorowa, Studium techniczno-ekonomiczne metod produkcji kaprolaktamu, Instytut Chemii Ogólnej, Zakład Badań i Analiz Ekonomicznych, styczeń 1963.
[12] J.J. Mc Ketta Jr, W.A. Cunningham, Encycl. Chem. Process. Design 1978, 6, 94.
[13] Sprawozdanie Grupy Technologicznej Prosynchemu, maj 1971.
[14] M. Gruszka, A. Krzysztoforski, W. Moniuk, S. Oczkowicz, R. Pohorecki, T. Wierzchowski, M. Żyliński, Przem. Chem. 2005, 84, nr 7, 493.
[15] A. Zimowski, Przem. Chem. 2003, 82, nr 7, 466; Anonim, Chemik 2015, 69, nr 3, 171; S. Szarlik, R. Sylwestrowicz, Przem. Chem. 2015, 94, nr 7, 731; A. Zimowski, M. Zylbersztejn, R. Sylwestrowicz, Przem. Chem. 2015, 94, nr 7, 736.
[16] A. Krzysztoforski, Droga do nowego typu reaktora utleniania cykloheksanu i rozkładu wodoronadtlenków, prezentacja w ZA Tarnów SA, 3 sierpnia 2011 r.

Zeszyt


PRZEMYSŁ CHEMICZNY - e-zeszyt (pdf) 2016-6 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	55.00 zł

Prenumerata

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

762.00 zł

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	1002.00 zł brutto 927.78 zł netto 74.22 zł VAT (stawka VAT 8%)

1002.00 zł

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - papierowa prenumerata roczna	960.00 zł brutto 888.89 zł netto 71.11 zł VAT (stawka VAT 8%)
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

1002.00 zł

Open Access

Zeszyt

2016-6

Twój Koszyk

Zeszyt

Prenumerata

Open Access

Zeszyt

Czasopisma