Czasopismo | GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA | Rocznik 2016 - zeszyt 5

Gaz z polskich łupków jako wyrób/produkt końcowy - wprowadzenie do oceny środowiskowej opartej na metodologii LCA (Life Cycle Assessment)

10.15199/17.2016.5.1

Robert Bocianowski

nr katalogowy: 98343
10.15199/17.2016.5.1

Słowa kluczowe: zasoby niekonwencjonalne, gaz łupkowy, szacowanie cyklu życia LCA, bezpieczeństwo środowiskowe, górnictwo otworowe Streszczenie Celem publikacji jest analiza możliwych etapów technologicznych, mogących występować w cyklu życia gazu łupkowego, pochodzącego z kopalni zlokalizowanej na terytorium RP. Podstawą analizy jest identyfi kacja etapów procesu wydobycia gazu niekonwencjonalnego, ze wskazaniem oraz oceną ich potencjalnego wpływu na zmiany w otaczającej infrastrukturze, środowisku i zasobach naturalnych. Analiza obejmuje również określenie ról poszczególnych etapów technologicznych, jaką pełnią w procesie, wraz z opisem stosowanych rozwiązań techniczno- -technologicznych i ich charakterystyką, w zakresie oddziaływania na otoczenie. W artykule oparto się na danych z literatury fachowej i konsultacjach eksperckich. Na tej podstawie stworzono możliwy teoretyczny, pełny cykl życia rodzimego gazu łupkowego. Po przeprowadzonej analizie dokonano wstępnego określenia takich elementów przeglądu jak wybór funkcji, jednostki funkcjonalnej, a także efektywności wyrobu i możliwych strumieni odniesienia, mogących posłużyć do dalszych analiz. Elementem kluczowym niniejszego opracowania jest wskazanie potencjalnych granic systemu LCA. Niniejszy artykuł jest wstępem do dalszych badań LCA, oraz w dalszej perspektywie również LCC nad wpływem wydobycia gazu łupkowego na środowisko naturalne na obszarze RP.I. Wstęp Przedmiotem szczególnej wagi poświęcanej wpływowi przemysłu wydobywczego, jest jego intensywne oddziaływanie na środowisko naturalne. Dlatego też uzasadnione jest poszukiwanie rozwiązań, łagodzących niepożądane skutki. Gałęzią przemysłu wydobywczego jest górnictwo otworowe niekonwencjonalnych złóż węglowodorów, do których zaliczamy gaz z formacji łupkowych. Zgodnie z informacjami zawartymi w raportach i opracowaniach Państwowej Służby Geologicznej [25], Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska [7, 26] najbardziej po[...]

Bibliografia

[1] Agencja Informacji Energetycznych (EIA) przy Departamencie Energii USA. 2011. «World Shale Gas Resources: An Initial Assessment».
[2] Burnham Andrew, Jeongwoo Han, Corrie E. Clark, Michael Wang, Jennifer B. Dunn, Ignasi Palou-Rivera. 2012. “Life-cycle Greenhouse Emissions of Shale Gas, Natural Gas, Coal, and Petroleum". Environmental Science & Technology 46: 619-627. dx.doi.org/10.1021/es201942m
[3] Chang Yuan, unze Huang, Robert J. Ries, Eric Masanet. 2015. “Life-cycle comparision of greenhouse gas emissions and water consumption for coal and shale gas fi red power geration in China". Elsevier Ltd. Energy 86: 335-343. http://dx.doi.org/10.1016/j.energy.2015.04.034
[4] Dobrzeniecka-Górka Anna, Wojciech Labuda. 2014. «Likwidacja otworu». http://infolupki.pgi.gov.pl/pl/technologie/likwidacja-otworu-0.
[dostęp: 24.03.2016].
[5] Foltynowicz Zenon, Anna Lewandowska. 2004. “Comparative LCA of Industrial Objects - Part 2: Case study for chosen industrial pumps". The International Journal of Life Cycle Assessment 9(3): 180-186. DOI: 10.1065/ lca2004.03.152.2
[6] Foltynowicz Zenon, Anna Lewandowska. 2010. Selected problems of products ecology". Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
[7] Główny Instytut Górnictwa, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. 2015. «Raport: Środowisko i prace rozpoznawcze dotyczące gazu z łupków: Wyniki Monitoringu Sejsmicznego».
[8] Głuszyński Andrzej, Sylwia Kijewska. 2014. «Metody poszukiwań - analiza sejsmiczna». http://infolupki.pgi.gov.pl/pl/metody-poszukiwan/metody- -poszukiwania-gazu-w-formacjach-lupkowych. dostęp: 24.03.2016].
[9] Górski Witold. 2007. «Przygotowywanie prac wiertniczych 311
[40]. Z1.01». Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy w Radomiu.
[10] Górski Witold. 2007. «Zapobieganie awariom wiertniczym 311
[40]. Z1.06». Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy w Radomiu.
[11] Idzikowski Michał - Inżynier Wiertnik Geolog. 2016. Konsultacja ekspercka ».
[12] Jackson Robert B., Avner Vengosh, J. William Carey, Richard J. Davies, Thomas H. Darrah,Francis O’Sullivan, Gabrielle P´etron.2014. “The Enviromental Costs and Benefi ts of Fracking". Annual Review of Environment and Resources 39: 327-362. doi: 10.1146/annurev-environ-031113-144051
[13] Kiersnowski Hubert, Ireneusz Dyrka. 2013. "Potencjał złożowy ordowicko- sylurskich lupków gazonosnych w Polsce: omówienie dotychczasowych raportów i propozycje udoskonalenia metodyki oceny zasobów gazu w raporcie w 2014 r.". Przegląd Geologiczny 61 (6): 354-373.
[14] Kowalski Michał - Geolog Wojewódzki (woj. Pomorskie). 2016. Konsultacja ekspercka».
[15] Krawiec Franciszek. 2013. «Niekonwencjonalne źródła ropy i gazu - doświadczenia amerykańskie». Wydawnictwo Difi n SA w Warszawie. SBN 978-83-7641-822-3
[16] Lewandowska Anna, oanna Witczak. 2011. "Zasoby naturalne jako kategoria wpływu w badaniach LCA". Przegląd Górniczy 66 (1067): 6-32
[17] Lewandowska Anna. 2006. "Środowiskowa ocena cyklu życia produktu na przykładzie wybranych typów pomp przemysłowych». Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
[18] Lorens Paweł. 2007. «Eksploatowanie złóż gazu ziemnego 311
[14].Z1.05». Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy w Radomiu.
[19] Łuszcz Marta. 2007. «Rozpoznawanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego 311
[14].Z1.01». Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy w Radomiu. GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA ■ MAJ 2016 169
[20] Macuda Jan, Anita Starzycka. 2013. "Problematyka zagospodarowania odpadów wydobywczych powstających przy poszukiwaniu gazu ze złóż niekonwencjonalnych w aspekcie ochrony środowiska". Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk (85): 259-270.
[21] Manda Alex K., Jamie L. Heath, Wendy A. Klein, Michael T. Griffi n, Burrell E. Montz. 2014. “Evolution of multi-well pad development and infl uence of well pads on environmental violations and wastewater volumes in the Marcellus shale (USA)". Elsevier Ltd. Journal of Environmental Management 142: 36-45. http://dx.doi.org/10.1016/j.jenvman.2014.04.011.
[22] Ministerstwo Gospodarki, Minister Gospodarki. 2015. «Sprawozdanie Ministra Gospodarki z wyników monitorowania bezpieczeństwa dostaw paliw gazowych za okres od dnia 1 stycznia 2014 r. o dnia 31 grudnia 2014 r.» : 36.
[23] Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM SA. 2016. Parametry charakteryzujące jakość przesyłanego gazu». http://www.gaz-system.pl/ strefa-klienta/system-przesylowy/parametry-charakteryzujace-jakosc-przesylanego- gazu/. dostęp: 24.03.2016].
[24] Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy. 2012. «Ocena zasobów wydobywalnych gazu ziemnego i ropy naftowej w formacjach łupkowych dolnego paleozoiku w Polsce (basen bałtycko-podlasko- -lubelski)».
[25] Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy. 2013. «Państwowa Służba Geologiczna o gazie w łupkach»
[26] PIG-PIB, AGH, Politechnika Gdańska. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. 2015. «Raport: Środowisko i prace rozpoznawcze dotyczące gazu z łupków».
[27] PKN Polski Komitet Normalizacyjny. 2000. N-EN ISO 14043: «Zarządzanie środowiskowe - Obrona cyklu życia - Interpretacja cyklu życia».
[28] PKN Polski Komitet Normalizacyjny. 2000. «Polskie tłumaczenie ISO/TR 14049: arządzanie środowiskowe - Obrona cyklu życia - Przykłady zastosowania ISO 14041 do określania celu i zakresu oraz analizy zbioru».
[29] PKN Polski Komitet Normalizacyjny. 2000. «Polskie tłumaczenie ISO/TS 14048: arządzanie środowiskowe - Obrona cyklu życia - Format dokumentowania danych».
[30] PKN Polski Komitet Normalizacyjny. 2002. «PN-EN ISO 14041: Zarządzanie środowiskowe - Obrona cyklu życia - Określenie celu i zakresu oraz analiza zbioru».
[31] PKN Polski Komitet Normalizacyjny. 2002. «PN-EN ISO 14042: arządzanie środowiskowe - Obrona cyklu życia - Ocena wpływu cyklu życia».
[32] PKN Polski Komitet Normalizacyjny. 2006. «PKN ISO/TR 14047: arządzanie środowiskowe - Obrona wpływu cyklu zycia - Przykłady stosowania ISO 14042».
[33] PKN Polski Komitet Normalizacyjny. 2009. PN-EN ISO 14040: arządzanie środowiskowe - Obrona cyklu życia - Zasady i struktura».
[34] Rado Robert, Jan Lubaś, Petr Bujok. 2011. "Techniczne aspekty wiercenia kierunkowego z częściowym wykorzystaniem istniejących otworów". iertnictwo Nafta Gaz 28 (1-2): 319-330.
[35] Roman Michał. 2014. Metody poszukiwań - geofi zyka otworowa». http:// infolupki.pgi.gov.pl/pl/technologie/metody-poszukiwan-geofi zyka-otworowa.
[dostęp: 24.03.2016].
[36] Skorodecki Piotr - Kierownik Kopalni (woj. Zachodniopomorskie). 2016. Konsultacja ekspercka».
[37] Stamford Laurence, Adisa Azapagic. 2014. “Life cycle environmental impacts of UK shale gas". Elselvier ltd. Applied Energy 134: 506-518. http:// dx.doi.org/10.1016/j.apenergy.2014.08.063
[38] Thiel Gregory P., Emily W. Tow, Leonardo D. Banchik, Hyung Won Chung, John H. Lienhard V. 2014. “Energy consumption in desalinating produced water from shale oil and gas extraction". Elsevier Ltd. Energy and Desalination 366: 94-112. doi:10.1016/j.desal.2014.12.038
[39] Woźnicka Małgorzata, Monika Konieczyńska. «Jak poszukiwanie gazu łupkowego może wpłynąć na środowisko?». http://infolupki.pgi.gov.pl/pl/ srodowisko/jak-poszukiwanie-gazu-lupkowego-moze-wplynac-na-srodowisko.
[dostęp: 24.03.2016].
[40] Woźnicka Małgorzata, Monika Konieczyńska. 2011. «Prezentacja: Środowiskowe aspekty wydobycia gazu łupkowego». Gaz łupkowy w Polsce i na Lubelszczyźnie. Targi Geologia. Konferencja Geobezpieczeństwo.
[41] Wyra Aleksander, Danuta Pawełczyk. 2007. «Eksploatowanie maszyn i urządzeń wiertniczych 311
[40].Z2.05». Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy w Radomiu.
[42] Wyra Aleksander, Gabriela Poloczek. 2007. «Prowadzenie prac wiertniczych różnymi technikami wiertniczymi 311
[40].Z1.05». Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy w Radomiu.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


e-Publikacja (format pdf) - nr 98343 "Gaz z polskich łupków jak..." licencja: Osobista Produkt cyfrowy	10.00 zł

Zeszyt


GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA - e-zeszyt (pdf) 2016-5 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	30.00 zł

Prenumerata

GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

360.00 zł

GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA - papierowa prenumerata roczna	432.00 zł brutto 400.00 zł netto 32.00 zł VAT (stawka VAT 8%)
GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

474.00 zł

GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
GAZ, WODA I TECHNIKA SANITARNA - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	552.00 zł brutto 511.11 zł netto 40.89 zł VAT (stawka VAT 8%)

552.00 zł

Zeszyt

2016-5

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma