Czasopismo | PRZEMYSŁ CHEMICZNY | Rocznik 2016 - zeszyt 3

Zinc accumulation and mobility in the soils of the Upper Silesian Industrial District Akumulacja i mobilność cynku w glebach Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego

nr katalogowy: 97257

Soils from 9 industrial Upper Silesia districts were extd. by the Tessier method and studied for Zn content. The mobile Zn forms constituted 86% of the total Zn content. Oceniono wpływ przemysłu na całkowitą zawartość cynku i jego mobilność w glebach Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Badania wykazały, że ilość cynku, która potencjalnie może występować w formie mobilnej w wyniku zmian środowiskowych stanowi 86% całkowitej jego zawartości. Badane gleby ze względu na całkowitą zawartość cynku zostały zakwalifikowane do gleb słabo lub średnio zanieczyszczonych tym pierwiastkiem. Głównym antropogenicznym źródłem zanieczyszczenia gleb cynkiem jest przemysł górniczy i hutniczy1). Oprócz źródeł przemysłowych mogą być również źródła komunalne, komunikacyjne, spływy z ulic2), składowiska odpadów stałych3), nawozy i środki ochrony roślin4), a także pylenie i rozwiewanie hałd lub osadników przemysłowych5). Dane literaturowe wskazują, że na obszarach emisji zanieczyszczeń miejsko-przemysłowych zawartość cynku w glebach przekracza wartości normatywne (300 mg/kg s.m.). Cynk jest zaliczany do metali o dużej mobilności w środowisku glebowym, a największa biodostępność Zn występuje w glebach kwaśnych6). W Polsce zanieczyszczenia gleb pierwiastkami śladowymi, w tym cynkiem, mają charakter lokalny, rzadko regionalny i dotyczą regionów uprzemysłowionych, w których zlokalizowany jest przemysł wydobywczy i przetwórczy. Problem ten dotyczy m.in. regionu Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Nadmierne emisje przemysłowe cynku mogą przyczynić się m.in. do poważnego zanieczyszczenia gleb tym metalem. Znaczące jest ryzyko przechodzenia Zn do łańcucha żywieniowego, ze względu na dobrą rozpuszczalność związków zawierających cynk oraz jego łatwą przyswajalność przez rośliny7-10). Decydujący wpływ na rozpuszczalność związków cynku, a tym samym na jego biodostępność, ma odczyn gleby. Należy zaznaczyć, że toksyczność cynku dla organizmów roślinnych jest z[...]

Bibliografia

[1] G. Dziubanek, R. Baranowska, K. Oleksiuk, J. Ecol. Health 2012, 16, nr 4, 169.
[2] A. Maciejewska, J. Kwiatkowska, Mat. Międzynarodowej Konf. ,,The influence of anthropogenic factors on degradation of soil along highways as well as in the city of Warsaw", Essen 2000.
[3] A. Greinert,
[w:] Ekotoksykologia w ochronie środowiska (red. B. Kołwzan, K. Grabas), Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, Wrocław 2008.
[4] A. Greinert, Zesz. Nauk. Inż. Środowiska 2003, 133, nr 13, 131.
[5] K. Dziadek, W. Wacławek, Chemia, Dydaktyka, Ekologia, Metrologia 2005, 10, nr 1/2, 33.
[6] A. Kabata-Pendias, H. Pendias, Biogeochemia pierwiastków śladowych, PWN, Warszawa 1999.
[7] A. Baran, J. Wieczorek, Proc. ECOpole 2012, 6, 193.
[8] A. Kabata-Pendias, Zesz. Nauk. Komit. PAN "Człowiek i Środowisko" 2002, 33, 11.
[9] M.R. Broadley, P.J. White, J.P. Hammond, I. Zelko, A. Lux, New Phytol. 2007, 173, nr 4, 677.
[10] A. Baran, Proc. ECOpole 2011, 5, nr 1, 156.
[11] B.J. Alloway, Zinc in soils and crop nutrition, International Zinc Association Publications, Brussels 2004, http://www.zinc-crops.org., dostęp luty 2016.
[12] A. Baran, C. Jasiewicz, A. Klimek, Proc. ECOpole 2008, 2, nr 2, 417.
[13] J. Kwapisz, Frakcje cynku, miedzi i ołowiu w glebach o zróżnicowanej zawartości metali ciężkich, praca doktorska, Wydział Rolniczy SGGW, Warszawa 2000.
[14] L. Linder, Czwartorzęd. Osady. Metody badań. Stratygrafia, Wydawnictwo PAE, Warszawa 1992.
[15] Stan środowiska w województwie śląskim w 2014 roku, Raport WIOŚ, Katowice 2014.
[16] A. Tessier, P.G.C. Campbell, M. Bisson, Anal. Chem. 1979, 51, 844.
[17] S.K. Gupta, K.Y. Chen, Environ. Lett. 1975, 10, 129.
[18] S. Kuo, Pe. Heilman, A.S. Baker, Soil Science 1983, 135, 101-109.
[19] X. Xian, J. Environ. Sci. Health A 1989, 6, 5.
[20] B.J. Alloway, Heavy metals in soils, John Wiley and Sons, New York 1990.
[21] T.T. Chao, J. Geochem. Explor. 1984, 20, 101.
[22] A. Chłopecka, J.R. Bacon, M.J. Wilson, J. Kay, J. Environ. Qual. 1996, 25, nr 1, 69.
[23] A. Manecki, Klasyfikacja i skład mineralny pyłów atmosferycznych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, Kraków 1978.
[24] A. Manecki, J. Tarkowski, Ekologia Polska 1993, 1, nr 3/4, 289.
[25] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby i standardów jakości ziemi, Dz.U. 2002, nr 165, poz. 1359.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


e-Publikacja (format pdf) - nr 97257 "Zinc accumulation and mob..." licencja: Osobista Produkt cyfrowy	10.00 zł

Zeszyt


PRZEMYSŁ CHEMICZNY - e-zeszyt (pdf) 2016-3 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	55.00 zł

Prenumerata

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

762.00 zł

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	1002.00 zł brutto 927.78 zł netto 74.22 zł VAT (stawka VAT 8%)

1002.00 zł

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - papierowa prenumerata roczna	960.00 zł brutto 888.89 zł netto 71.11 zł VAT (stawka VAT 8%)
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

1002.00 zł

Zeszyt

2016-3

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma