Czasopismo | PRZEMYSŁ CHEMICZNY | Rocznik 2016 - zeszyt 3

Environmental heavy metal (Zn, Pb, Cd, Cr) pollution in Jaworzno (Silesian region) Zanieczyszczenie środowiska metalami ciężkimi (Zn, Pb, Cd, Cr) na terenie miasta Jaworzno (woj. śląskie)

10.15199/62.2016.3.5

nr katalogowy: 97232
10.15199/62.2016.3.5

The Pb, Zn, Cd and Cr contents were detd. in samples of moss Sphagnum fallax, grass (Poaceae) and in the upper layer of the soil (0-20 cm) in 23 areas in the city. The air pollution with Zn and Pb was 12 times and with Cd 5 times higher in comparison with the control area. Soil contamination with Pb in 19 of 23 areas exceeded the std. allowable contents. The contents of Pb and Zn in the air, grass and soil were strongly correlated. Oceniono zanieczyszczenie środowiska metalami ciężkimi na terenie miasta Jaworzno. Określono zawartość Zn, Pb, Cd i Cr w wierzchniej warstwie gleby i naturalnie rosnących trawach (Poaceae). Do badań zanieczyszczenia powietrza wykorzystano mchy transplantowane z terenu uznanego za niezanieczyszczony (metoda moss-bag). Wyniki badań przedstawiono w formie map imisji zanieczyszczeń, opracowanych metodą numeryczną z zastosowaniem programu Arc GIS 9.3. Głównym źródłem emisji metali była Elektrownia Jaworzno, a także tereny przemysłowe Trzebini i Chrzanowa. Zanieczyszczenie powietrza Zn i Pb było 12 razy,a Cd 5 razy większe w porównaniu z terenami o tłowym zanieczyszczeniu w Polsce. Zawartości Zn, Pb i Cd w powierzchniowych warstwach gleby przekraczały średnie naturalne zawartości tych pierwiastków określone dla Polski, a w wielu przypadkach także normy prawne. Zawartość Pb w glebie przekraczała poziom dopuszczalny w 19 z 23 punktów pomiarowych. Wykazano silną dodatnią korelację pomiędzy zawartościami Pb i Zn w powietrzu, glebie i roślinności trawiastej. Zanieczyszczenie metalami ciężkimi jest ważnym problemem środowiskowym południowej Polski i wymaga wielokierunkowych badań. Ze względu na wieloletnie przekształcenia środowiska i ich długotrwałe skutki, oprócz kontroli podmiotów korzystających ze środowiska i określenia ładunków zanieczyszczeń wprowadzanych do środowiska, bardzo istotne są pomiary imisji zanieczyszczeń. Ich wyniki pozwalają na określenie stanu środowiska oraz prognozowanie możliwyc[...]

Bibliografia

[1] B. Markert, S. Wuenschmann, S. Fraenzle, O. Wappelhorst, V. Weckert, G. Breulmann, H. Zechmeister, Int. J. Environ. Pollut. 2008, 32, nr 4, 486.
[2] B. Wolterbeek, Environ. Pollut. 2002, 120, 11.
[3] M.T.S.D. Vasconcelos, H.M.F. Tavares, Sci. Total Environ. 1998, 212, 11.
[4] H.G. Zechmeister, K. Grodzińska, G. Szarek-Łukaszewska,
[w:] Bioindicators and biomonitors (red. B.A. Markert, H.G. Breure, H.G. Zechmeister), Elsevier Science, 2003.
[5] G.T. Goodman, T.M. Roberts, Nature 1971, 231, 287.
[6] T.M. Roberts, J. Environ. Plann. Pollut. Control 1972, 1, 92.
[7] A. Ares, J. Aboal, A. Carballeira, S. Giordano, P. Adamo, J. Fernández, Sci. Total Environ. 2012, 432, 143.
[8] W. Dmuchowski, Reports of the Botanical Garden of the Polish Academy of Sciences, Series: Monographs and Treatises 2005, 7, 1.
[9] W. Dmuchowski, A. Bytnerowicz, Environ. Pollut. 2009, 157, 3413.
[10] M. Aničić, M. Tasić, M.V. Frontasyeva, M. Tomašević, S. Rajšić, L.P. Strelkova, A. Popović, E. Steinnes, Environ. Chem. Let. 2008, 7, 55.
[11] P. Adamo, S. Giordano, S. Vingiani, R.C. Cobianchi, Environ. Pollut. 2003, 122, 91.
[12] S. Giordano, P. Adamo, V. Spagnuolo, M. Tretiach, R. Bargagli, Chemosphere 2013, 90, 292.
[13] O.A. Culicov, L. Yurukova, J. Atmos. Chem. 2006, 55, 1.
[14] M. Lodenius, Sci. Total Environ. 1998, 213, 53.
[15] F. Goodarzi, H. Sanei, W.F. Duncan, J. Environ. Monit. 2001, 3, 515.
[16] W. Dmuchowski, D. Gozdowski, A.H. Baczewska, P. Brągoszewska, Int. J. Environ. Pollut. 2013, 51, nr 3-4, 238.
[17] A. Carballeira, J.A. Fernández, Chemosphere 2002, 47, 1041.
[18] W. Dmuchowski, E. Sołtykiewicz, Ecol. Chem. Eng. 2005, 12, 1045.
[19] E. Steinnes, M.V. Frontasyeva, S.F. Gundorina, Chem. Anal. 2008, 88,877.
[20] W. Dmuchowski, B. Gworek, D. Gozdowski, A.H. Baczewska, D. Maciaszek, Przem. Chem. 2011, 90, nr 2, 92.
[21] G. Vuković, M.A. Urošević, M. Pergal, M. Janković, Z. Goryainova, M. Tomašević, A. Popović, Environ. Sci. Pollut. Res. 2015, DOI: 10.1007/ s11356-015-5096-01-11.
[22] W. Dmuchowski, M. Badurek, Ecol. Chem. Eng. 2005, 12, 369.
[23] G. Vuković, M. Aničić Urošević, I. Razumenić, M. Kuzmanoski, M. Pergal, S. Škrivanj, A. Popović, Atmos. Environ. 2014, 85, 31.
[24] A.J.M. Baker, J. Plant Nutr. 1981, 3, 643.
[25] M.D. Mingorance, B. Valdes, S. Rossini Oliva, Environ. Int. 2007, 33, 514.
[26] W. Dmuchowski, A. Bytnerowicz, Environ. Pollut. 1995, 87, 87.
[27] M. Danek, Water Air Soil Pollut. 2007, 185, 265.
[28] A. Samecka-Cymerman, G. Kosior, K. Kolon, B. Wojtuń, K. Zawadzki, A Rudecki, A. Kempers, J. Atmos. Chem. 2013, 70, 105.
[29] K. Sutkowska, T. Czech, L. Teper, T. Krzykawski, Ecol. Chem. Eng., A 2013, 20, nr 12, 1441.
[30] J. Cabała, K. Sutkowska, Prace Nauk. Inst. Górnictwa Polit. Wrocławskiej. Studia Materiały 2006, 32, 13.
[31] D.C. Adriano, Trace elements in the terrestrial environment, Springer- Verlag, New York 1986.
[32] W. Dmuchowski, B. Gworek, D. Gozdowski, A. Baczewska, A. Muszyńska, Przem. Chem. 2011, 90, nr 2, 223.
[33] Państwowy Instytut Geologiczny-PIB, Program ochrony środowiska dla Jaworzna, miasta na prawach powiatu, na lata 2008-2011 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2012-2015. Aktualizacja, Jaworzno 2008, 36.
[34] S.E. Allen, H.M. Grishaw, J.A. Parkinson, C. Quarmby, Chemical analysis of ecological materials, Blackwell Scientific Publications, Osney Mead, Oxford 1974.
[35] Perkin Elmer, Bodenseewerk, Pub. B. 1990, 353, 2.
[36] W. Dmuchowski, D. Gozdowski, A.H. Baczewska, J. Hazard. Mater. 2011, 197, 109.
[37] A. Kabata-Pendias, H. Pendias, Biogeochemia pierwiastków śladowych, PWN, Warszawa 1993.
[38] Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi z dnia 9 września 2002 r., Dz.U. nr 165, poz. 1359, z dnia 4 października 2002 r.
[39] S. Baran, E.J. Bielińska, M. Kawecka-Radomska, Zesz. Nauk. Inż. Środowiska/Uniw. Zielonogórski 2010, nr 137 (17), 131.
[40] J. Lis, A. Pasieczna, Atlas geochemiczny Polski 1:2 500 000, Państw. Inst. Geol., Agencja Wyd. A. Grzegorczyk, Warszawa 1995.

Zeszyt


PRZEMYSŁ CHEMICZNY - e-zeszyt (pdf) 2016-3 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	55.00 zł

Prenumerata

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

762.00 zł

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	1002.00 zł brutto 927.78 zł netto 74.22 zł VAT (stawka VAT 8%)

1002.00 zł

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - papierowa prenumerata roczna	960.00 zł brutto 888.89 zł netto 71.11 zł VAT (stawka VAT 8%)
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

1002.00 zł

Open Access

Zeszyt

2016-3

Twój Koszyk

Zeszyt

Prenumerata

Open Access

Zeszyt

Czasopisma