Czasopismo | PRZEMYSŁ CHEMICZNY | Rocznik 2016 - zeszyt 3

The chemical status of lakes in Poland Stan chemiczny jezior w Polsce

10.15199/62.2016.3.2

nr katalogowy: 97229
10.15199/62.2016.3.2

Chem. pollution of 277 lakes particularly with polycyclic arom. hydrocarbons was surveyed in 2011-2014 and assessed in accordance with European Water Framework Directive requirements. The analyses showed exceeded environmental quality stds. in the concns. of (i) the sum of benzo(g,h,i)perylene and indeno(1,2,3-cd)pyrene, (ii) Hg and its compds. and (iii) Cd and its compds., in 32, 6 and 3 lakes, resp., located in western Poland. The (i) and (ii) limit values were simultaneously exceeded in waters of 4 lakes. Przedstawiono ocenę stanu chemicznego i skalę zanieczyszczeń wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi wód jezior polskich monitorowanych w latach 2011-2014. Na 277 jezior badanych pod kątem stanu chemicznego, przekroczenia środowiskowych norm jakości w zakresie stężenia sumy benzo( g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu odnotowano w 32 jeziorach znajdujących się w zachodniej części Polski. Podano również potencjalne źródła zanieczyszczeń wód jeziornych wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi. Monitoring wód powierzchniowych w Polsce prowadzony jest zgodnie z zapisami Ramowej Dyrektywy Wodnej1) (RDW), przetransponowanymi do ustawy Prawo Wodne2) oraz rozporządzeń wykonawczych. RDW zobowiązuje państwa członkowskie Unii Europejskiej do monitorowania wód powierzchniowych pod kątem ich stanu ekologicznego (określanego przede wszystkim na podstawie zasiedlających je zespołów organizmów) oraz stanu chemicznego. O ostatecznym stanie wód decyduje gorszy ze stanów: ekologiczny lub chemiczny. Stan chemiczny określany jest na podstawie występowania w wodzie substancji priorytetowych oraz innych zanieczyszczeń, określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych3) (tabela 1). Spełnienie środowiskowych norm jakości dla tych substancji jest równoznaczne z osiągnięciem dobrego stan[...]

Bibliografia

[1] Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej. Dz.Urz. UE L 327/1 z 22 grudnia 2000 r.
[2] Dz. U. 2012, poz. 145.
[3] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 października 2014 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych, Dz.U. 2014, poz. 1482.
[4] J.R. Dojlido, Chemia wód powierzchniowych, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok 1995.
[5] J.M. Neff, S.A. Stout, D.G. Gunster, Integr. Enviro. Assess. Manage. 2005, 1, nr 1, 22.
[6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych Dz. U. 2011, nr 257, poz. 1545.
[7] K. Srogi, Environ. Chem. Lett. 2007, 5, 169.
[8] S.O. Baek, R.A. Field, M.E. Goldstone, P.W. Kirk, J.N. Lester, R. Perry, Water Air Soil Pollut. 1991, 60, 279.
[9] M. Malawska, A. Ekonomiuk, B. Wiłkomirski, Mires Peat 2006, 1, art. 5
[10] M-T. Lo, E. Sandi,
[w:] Residues of pesticides and other contaminants in the total environment, (red. F.A. Gunther), Springer-Verlag, Nowy Jork 1978, 35.
[11] T. Dutkiewicz, G. Lebek, J. Masłowski, D. Mielżyńska, S. Ryborz, Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w środowisku przyrodniczym, Instytut Kształtowania Środowiska, PWN, Warszawa 1988.
[12] E. Manoli, C. Samara, Trends Anal. Chem. 1999, 18, nr 6, 417.
[13] N. Gmitrzuk, Inż. Ochr. Środ. 2013, 16, nr 4, 477.
[14] Praca zbiorowa, Toksykologia, podręcznik dla studentów farmacji, (red. W. Seńczuk), Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1990.
[15] IARC (International Agency for Research on Cancer), IARC monographs on the evaluation of the carcinogenic risk of chemicals to humans. Polynuclear aromatic compounds, Part I, Chemical, environmental and experimental data, World Health Organization, Lyon 1983.
[16] WHO Selected heterocyclic polycyclic aromatic hydrocarbons, Environmental Health Criteria 202, World Health Organization, Genewa 1998.
[17] IARC (International Agency for Research on Cancer) IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans. Some Nonheterocyclic Polycyclic Aromatic Hydrocarbons and Some Related Exposures, World Health Organization, Lyon 2010.
[18] R. Kalinowski, Ocena oddziaływania wybranych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych na organizmy osadów dennych, praca doktorska, Politechnika Warszawska, Warszawa 2008.
[19] M. Załęska-Radziwiłł, M. Łebkowska, R. Kalinowski, Ochr. Środ. 2008, 30, nr 4, 19.
[20] PN-ISO 5667-4:2003, Jakość wody. Pobieranie próbek. Cz. 4. Wytyczne dotyczące pobierania próbek z jezior naturalnych i sztucznych zbiorników zaporowych.
[21] PN-EN ISO 5667-3:2013-05, Jakość wody. Pobieranie próbek. Cz. 3. Utrwalanie i postępowanie z próbkami wody
[22] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 listopada 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych, Dz. U. 2013, poz. 1558.
[23] M. Howsam, K. Jones,
[w:] PAHs and related compounds, (red. A.H. Neilson), Springer-Verlag, Berlin 1998, 137.
[24] N.R. Khalili, P.A. Schefft, T.M. Holsen, Atmos. Environ. 1995, 29, nr 4, 533.
[25] A.H. Miguel, P.A.P. Pereira, Aerosol Sci. Technol. 1989, 10, nr 2, 292.
[26] K. Skotak, Z. Prządka, A. Degórska, Ochr. Środ. 2014, 36, nr 3, 55.
[27] Cyfrowa mapa pokrycia terenu CORINE Land Cover, GIOŚ, Warszawa 2012.
[28] Praca zbiorowa, Ochrona środowiska 2013. Informacje i opracowania statystyczne, (red. D. Bochenek), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2013.
[29] B. Dębski, A. Olecka, K. Bebkiewicz, I. Kargulewicz, J. Rutkowski, D. Zasina, M. Zimakowska-Laskowska, M. Żaczek, Krajowy bilans emisji SO2, NOx, CO, NH3, NMLZO, pyłów, metali ciężkich i TZO w układzie klasyfikacji SNAP I NFR, raport podstawowy, Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami, IOŚ-PIB, Warszawa 2015, http://www.kobize.pl/uploads/materialy/Inwentaryzacje_krajowe/2015/ Bilans%20emisji%20-%20raport%20podstawowy_2013.pdf, dostęp 8 października 2015 r.
[30] J. Arey,
[w:] PAHs and related compounds, (red. A.H. Neilson), Springer-Verlag, Berlin 1998, 347.
[31] D. Mackay, D. Callcott,
[w:] PAHs and related compounds, (red. A.H. Neilson), Springer-Verlag, Berlin 1998, 325.
[32] S.R. Wild, K.C. Jones, Environ. Pollut. 1995, 88, 91.
[33] I.D. Bossert, R. Bartha, Bull. Environ. Contam. Toxicol. 1986, 37, 490.
[34] F. Halek, Gh. Nabi, A. Kavousi, Environ. Monit. Assess. 2008, 143, 303.

Zeszyt


PRZEMYSŁ CHEMICZNY - e-zeszyt (pdf) 2016-3 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	55.00 zł

Prenumerata

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

762.00 zł

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	1002.00 zł brutto 927.78 zł netto 74.22 zł VAT (stawka VAT 8%)

1002.00 zł

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - papierowa prenumerata roczna	960.00 zł brutto 888.89 zł netto 71.11 zł VAT (stawka VAT 8%)
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

1002.00 zł

Open Access

Zeszyt

2016-3

Twój Koszyk

Zeszyt

Prenumerata

Open Access

Zeszyt

Czasopisma