Czasopismo | AURA | Rocznik 2016 - zeszyt 1

Rośliny dziko rosnące w diecie naszych przodków

10.15199/2.2016.1.4

nr katalogowy: 96089
10.15199/2.2016.1.4

Dziko rosnące, nieuprawiane rośliny jadalne to istotny skladnik pożywienia. Szczególnym zainteresowaniem cieszyły się w czasie głodu i braku żywności, jako ważne uzupełmienie diety. Obecnie odradza się zainteresowanie kulinarnym zastosowaniem tych roślin. Oblicza się, że na naszych ziemiach używano w tym charakterze 184 gatunki roślin. Jadano je w postaci polewek - tak dawniej nazywano zupy, gęstszych potraw, czyli bryi, sałat i surówek oraz używano jako przyprawy.Polska jest obecnie krajem, który ma najlepiej udokumentowane tradycje zbieractwa dzikich roślin jadalnych. Liczne artykuły, opublikowane m.in. przez Lukasza Łuczaja [13, 14, 15, 16] stanowią znaczący wkład do etnobotaniki polskiej. Dziko rosnące rośliny były istotnym składnikiem diety, zwłaszcza w biedniejszych społecznościach. Szczególnym zainteresowaniem cieszyły się w okresach głodu i niedoboru żywności. Takie sytuacje zdarzały się często na ziemiach polskich w XIX w. Generalnie w tym czasie mieszkańcy wsi byli niedożywieni, dlatego rośliny dziko występujące były ważnym uzupełnieniem diety na przednówku [18]. Obecnie odradza się zainteresowanie kulinarnym użytkowaniem dziko rosnących roślin. Dotyczy to osób, które chcą się zdrowo odżywiać. Bardzo modną dziś rośliną jest czosnek niedźwiedzi, praktycznie nieużywany w kuchni ludowej [15]. Renesans przeżywa też pokrzywa, która przestała być rośliną głodową. Dziś spożywana jest dla zdrowia [24]. Kuchnia chłopska i dworska w XIX wieku była uboga w zielone części dzikich roślin, ale używano tych samych roślin, choć do innych potraw. Lebiody, którą powszechnie jadali chłopi, we dworze używano zamiast szpinaku. Lud gotował proste polewki, zasmażał rośliny, zalewał mlekiem, zasypywał mąką, gotował jak kapustę. We dworze rośliny przyrządzano jak szpinak. Stosowano je z octem zamiast sałaty, a ze szczawiu przygotowywano wykwintne sosy. Mniszek lekarski, za przykładem Francuzów, na dworach Wielkopolski używany[...]

Bibliografia

[1] M. Angielczyk 2011. Obrzędy i tradycje zielarskie regionu nadbużańskiego. Wydanie II. Wyd. Stowarzyszenie, Lokalna Grupa Działania - Tygiel Doliny Bugu w Drohiczynie, s. 80.
[2] Cz. Bańkowski, J. Serwatka 1972. O chwastach i ich zastosowaniu. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa, s.135.
[3] L. Bremness 1991. Wielka księga ziół. Tłum. J. Cieśla et al. Wiedza i Życie, Warszawa, s. 288.
[4] M. Czekański 2000. Zioła św. Hildegardy. Lecznicze właściwości ziół według opisu św. Hildegardy z Bingen. Wyd. M, Kraków, s. 240.
[5] P. Czikow, J. Łaptiew 1987. Rośliny lecznicze i bogate w witaminy. Tłum. H. Terpińska- -Ostrowska. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, s. 399.
[6] D. Fijałkowski, E. Chojnacka-Fijałkowska 2009. Rośliny lecznicze na Lubelszczyźnie. Lubelskie Towarzystwo Naukowe. s. 585.
[7] I. Gumowska 1984. Ziółka i my. Wydawnictwo PTTK "KRAJ", Warszawa, s. 223.
[8] M. Henslowa 1962, Rośliny dziko rosnące w kulturze ludu polskiego. Archiwum Etnograficzne 25, s. 90.
[9] B. Hlava, D. Lánská 1983. Rośliny przyprawowe. Tłum. A. Ostrowski. PWRiL, Warszawa, s. 264.
[10] U . Janicka-Krzywda 2008. Rośliny dziko rosnące zbierane w okolicach Babiej Góry. (w:) Łuczaj Ł. (red.), Dzikie rośliny jadalne - zapomniany potencjał przyrody. Materiały konferencji Przemyśl-Bolestraszyce, 13 września 2007 r., RS-DRUK, Rzeszów, s. 251.
[11] Kłosiewicz S., Kłosiewicz O. 2011. Przyroda w polskiej tradycji. Sport i Turystyka, Muza SA, s. 407.
[12] I. Kołodziejek-Degórska 2008. Z czego “uwarić harbatę"? Dzikie rośliny jadane w polskich wsiach na południowej Bukowinie (Rumunia). (w:) Łuczaj Ł. (red.), Dzikie rośliny jadalne - zapomniany potencjał przyrody; op. cit.
[13] Ł. Łuczaj 2004. Dzikie rośliny jadalne Polski. Przewodnik survivalowy. Chemigrafia, Krosno, s. 268.
[14] Łuczaj Ł. (red.) 2008. Dzikie rośliny jadalne zapomniany potencjał przyrody. Materiały konferencji Przemyśl-Bolestraszyce, 13 września 2007 r., Bolestraszyce, 123.
[15] Ł. Łuczaj 2011. Dziko rosnące rośliny jadalne użytkowane w Polsce od połowy XIX w. do czasów współczesnych. Etnobiologia Polska 1, 57-72.
[16] Ł. Łuczaj 2013. Dzika kuchnia. Wyd. Nasza Księgarnia, s. 320.
[17] M. Marciniak 2008. Dzikie rośliny jadalne w kulturze wsi wschodniej części polskich Karpat. (w:) Łuczaj Ł. (red.), Dzikie rośliny jadalne - zapomniany potencjał przyrody; op.cit..
[18] A . Maurizio 1926. Pożywienie roślinne i rolnictwo w rozwoju dziejowym. Wydane z zasiłku Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, s. 409.
[19] K. Mikołajczyk, A. Wierzbicki 2006. Zioła źródłem zdrowia. Wyd. Oficyna Wydawniczo Poligraficzna " ADAM" Warszawa. s. 448.
[20] W. Misiołek 2003. Rośliny głodowe. Aura 12, 30-31.
[21] E. Pirożnikow 2010. Tradycja użytkowania roślin dziko rosnących na Podlasiu - poszukiwanie smaków, zdrowia i zaspokojenia głodu. (w:) R, Stolična, A. Drożdż (red.), Historie kuchenne. Rola i znaczenie pożywienia w kulturze. Uniwersytet Śląski w Katowicach, Cieszyn-Katowice- Brno, s. 188-200.
[22] A . Skarżyński 1991. Magia ziół. Wyd. ALFA, Warszawa, s. 253.
[23] A . Szary 2013. Tajemnice bieszczadzkich roślin wczoraj i dziś. Wyd. Carpathia, Rzeszów, s. 408.
[24] E. Szot-Radziszewska 2005. Sekrety ziół. Wiedza ludowa, magia, obrzędy, leczenie. Wyd. TRIO Warszawa, s. 229.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


e-Publikacja (format pdf) - nr 96089 "Rośliny dziko rosnące w d..." licencja: Osobista Produkt cyfrowy	10.00 zł

Zeszyt


AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - e-zeszyt (pdf) 2016-1 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	25.00 zł
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - e-zeszyt (pdf) 2016-10 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	25.00 zł
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - e-zeszyt (pdf) 2016-11 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	25.00 zł
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - e-zeszyt (pdf) 2016-12 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	25.00 zł

Prenumerata

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

312.00 zł

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - papierowa prenumerata roczna	384.00 zł brutto 355.56 zł netto 28.44 zł VAT (stawka VAT 8%)
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

426.00 zł

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	480.00 zł brutto 444.44 zł netto 35.56 zł VAT (stawka VAT 8%)

480.00 zł

Zeszyt

2016-1

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma