Czasopismo | INŻYNIERIA MATERIAŁOWA | Rocznik 2011 - zeszyt 3

Analiza sposobu wykonania reliefowych haftów z ornatu ze zbiorów Skarbca Jasnogórskiego

Monika Stachurska

nr katalogowy: 59799

Ornat stanowi najważniejszy element ubioru kapłana w kościele rzymsko-katolickim, zakładany podczas odprawiania Mszy Św. [1]. W przeszłości ornaty wykonywano z wzorzystych lub gładkich tkanin jedwabnych. Część środkową ornatów, zwaną pretekstą lub kolumną, wyróżniano w szczególny sposób, ozdabiając haftem lub wykonując z innego rodzaju tkaniny. W ornatach średniowiecznych (do poł. XVI w.) dekoracyjne preteksty miały najczęściej kształt krzyża i umieszczano je jedynie z tyłu ornatu. Od II połowy XVI w. (po Soborze Trydenckim 1545÷63 r.), w tzw. ornatach nowożytnych, preteksty zaczęto umieszczać zarówno z przodu, jak i z tyłu szaty w postaci pionowych elementów - stąd stosowane określenie kolumna. W zbiorach Skarbca Jasnogórskiego znajduje się ponad 800 szat liturgicznych. Artykuł dotyczy jednego z najstarszych ornatów z klasztornej kolekcji (nr inw. CMC TK 3), a w szczególności haftowanej preteksty, zdobiącej środkową część przodu i tyłu (rys. 1) [2]. Opis obiektu Preteksta zdobiąca ornat pochodzi z I tercji XVI wieku i zalicza się do unikatowej grupy najwyższej klasy haftów reliefowych w zbiorach polskich. Boki ornatu wykonano z późniejszej, XVII-wiecznej (?), wzorzystej tkaniny jedwabnej. Pierwotnie obecna preteksta miała kształt krzyża łacińskiego i zdobiła jedynie tył późnogotyckiego ornatu. W środkowej części krzyża, podzielonej na cztery kwatery, ukazano (od góry) postać Boga Ojca, poniżej Matkę Bożą z Dzieciątkiem w typie NPM Apokaliptycznej oraz Św. Jana Ewangelistę. Brak postaci z ostatniej, dolnej kwatery. W ramionach krzyża pierwotnie znajdowały się sceny Zwiastowania i Pokłonu Pasterzy [2]. Na rysunku 2 odtworzono oryginalny układ preteksty. W bliżej nieokreślonym czasie ramiona oryginalnie krzyżowej preteksty odłączono, a haftowane sceny przecięto na pół, aby z ułożonych kolejno nad sobą fragmentów utworzyć pretekstę kolumnową z przodu obecnego - nowożytnego ornatu. Środkowa część krzyża stanowi aktualnie kolumno[...]

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


e-Publikacja (format pdf) - nr 59799 "Analiza sposobu wykonania..." licencja: Osobista Produkt cyfrowy	10.00 zł

Zeszyt


INŻYNIERIA MATERIAŁOWA - e-zeszyt (pdf) 2011-3 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	65.00 zł

Prenumerata

INŻYNIERIA MATERIAŁOWA - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

402.00 zł

INŻYNIERIA MATERIAŁOWA - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
INŻYNIERIA MATERIAŁOWA - papierowa prenumerata roczna	492.00 zł brutto 455.56 zł netto 36.44 zł VAT (stawka VAT 8%)
INŻYNIERIA MATERIAŁOWA - pakowanie i wysyłka	21.00 zł brutto 17.07 zł netto 3.93 zł VAT (stawka VAT 23%)

513.00 zł

INŻYNIERIA MATERIAŁOWA - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
INŻYNIERIA MATERIAŁOWA - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	600.00 zł brutto 555.56 zł netto 44.44 zł VAT (stawka VAT 8%)

600.00 zł

Zeszyt

2011-3

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma