Czasopismo | MATERIAŁY BUDOWLANE | Rocznik 2024 - zeszyt 11

Restoration of the polychrome of the parish church of Our Lady of Sorrows in Marianskie Porzecze

Renowacja polichromii kościoła parafialnego Matki Bożej Bolesnej w Mariańskim Porzeczu

10.15199/33.2024.11.22

nr katalogowy: 151567
10.15199/33.2024.11.22

Streszczenie

Omówiono renowację polichromii zabytkowego kościoła parafialnego Matki Bożej Bolesnej w Mariańskim Porzeczu. Analizy przeprowadzono z wykorzystaniem źródeł rękopiśmiennych, literatury przedmiotu, komunikatów prywatnych oraz inwentaryzacji fotograficznej obiektu. Kościół jest przykładembarokowej architektury drewnianej na terenie województwa mazowieckiego. Został wzniesiony na planie krzyża łacińskiego w 1776 r.; ma trzy nawy. Dotychczas przeszedł kilka renowacji na zewnątrz i wnętrz. Obecnie prowadzona jest renowacja barokowych iluzjonistycznych polichromii, pokrywających praktycznie całe wnętrze kościoła. Przedstawiono stan renowacji na marzec 2024 r. Analiza prezentuje stosowane w trakcie współczesnych prac konserwatorskich materiały i techniki oraz różnice i podobieństwa między nimi a użytymi wcześniej. Przemyślane korzystanie z dostępnych na rynku materiałów i technologii jest kluczowe dla zachowania pierwotnego charakteru materii zabytkowej.

Abstract

The restoration of the polychromes in the historic parish church of Our Lady of Sorrows in Marianskie Porzecze was discussed. Analyses were conducted using handwritten sources, source literature, private communications, and a photographic inventory of the building. The church is an example of Baroque wooden architecture in the Mazovian Voivodeship. Built on a Latin cross plan in 1776, it features three naves. Over the years, the church has undergone several restorations, both exterior and interior. Currently, restoration work is focused on the Baroque illusionistic polychromes that cover nearly the entire church interior. The state of the restoration as of March 2024 is presented, with an analysis of the materials and techniques employed in contemporary conservation work, highlighting similarities and differences compared to those used in earlier restorations. Thoughtful use of available materials and technologies is essential for preserving the historic structure's original character.

Słowa kluczowe

Keywords

Bibliografia

[1] Krajewski J, Maciejewski M (red.). Kościół w Mariańskim Porzeczu. Iluzjonistyczne malarstwo baroku. Drewniany skarb Mazowsza. Przasnysz: WydawnictwoRzymskokatolickiej ParafiiMatkiBoskiejBolesnejGoźlin; 2017.
[2] Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa nr 20/88 z 23.10.1957.
[3] Piwocki K. Lublin. Restauracja malowideł w kościółku drewnianym w Goźlinie (pow. Garwoliński). Biuletyn Naukowy. 1933; 4: 237.
[4] Piwocki K. Kościół w Goźlinie i jego polichromja. In: Dąbkowski P (red.). Sprawozdania Towarzystwa Naukowego we Lwowie. Lwów: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego we Lwowie. 1935; 37 – 39.
[5] Galicka I, Sygietyńska H. Jan Niezabitowski –malarzmariański. Biuletyn Historii Sztuki.Warszawa: 1974; Rok XXXVI. Nr 3: 269 - 280.
[6] Galicka I, Sygietyńska H. Najcenniejsze zabytki województwa siedleckiego. Szkice Podlaskie. 1986; 2: 133 – 148.
[7] Karpuk W. Brat Franciszek Niemirowski (1734 – 1795) – malarz mariański okresu późnego baroku w Polsce. Biblioteka Mariańska (online). https://padrimariani.org/biblioteka-marianska-inne-artykuly-i-archiwa/ (dostęp 23.03.2024).
[8] Ślesiński W. Rekonstrukcja jako metoda w konserwacji zabytków ruchomych. Ochrona Zabytków. 1993; 46/3(182): 223 – 225.
[9] Jędrzejewska H. Zagadnieniametodologiczne w dziedzinie rekonstrukcji zabytków. Ochrona Zabytków. 1979;32/4(127): 287 – 295.
[10] Dokumentacja konserwatorska pracwykonanych przy założeniu ołtarzowym w kościele parafialnym w Porzeczu Mariańskim.Warszawa. 1985.
[11] Dokumentacja konserwatorska z prac przy polichromii w prezbiterium kościoła parafialnego w Porzeczu Mariańskim (Goźlinie).Warszawa. 1986.
[12] Rozmowa z Andrzejem Mrozowskim 10.03.24.
[13] Polochromia. Słownik Języka Polskiego PWN (online), https://sjp. pwn. pl/slowniki/polichromia (dostęp 11.03.24).
[14] Kubalska-Sulkiewicz K. i inni (red.). Słownik terminologiczny sztuk pięknych.Wydanie Czwarte.Warszawa: PWN; 2003.
[15] Ksawery Potocki. In: Polski słownik biograficzny. Tom 26. Warszawa: 1981.
[16] Brykowski R. Czajnik M. Rada do spraw Konserwacji Zabytków iWspółczesnej Sztuki Sakralnej. Ochrona Zabytków. 1978; 31/2 (121): 139.
[17] Archiwum Państwowe w Radomiu. Zespół: Zarząd Rolnictwa i Dóbr Państwowych. Sukcesje. Sygn. 13911. Dowody do Spisu majątku duchownego Kościoła i Klasztoru w Goźlinie sporządzonego 1859 roku; Inwentarz Kościoła i Klasztoru Goźlińskiego Xięży Maryanów. Spisany Roku 1811. Dnia 11. Marca: 58 – 59.
[18] Stępień D. Tempera żółtkowa jako technika wmalarstwie sztalugowym, według dawnych przekazów i twórczości wybranych współczesnych artystów. Warszawa: Repozytorium Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie; 2010.
[19] Boba-Dyga B. Odkrycie, konserwacja i rekonstrukcja zabytkowej polichromiiMario Ceradiniego iMariana Strońskiego w kościele salezjanów pw. św. Józefa w Przemyślu. In: Gocko J, TrojanowskaM., editors. Historia, tożsamość, kultura. 100-lecie salezjańskiej Parafii Świętego Józefa w Przemyślu. Warszawa-Przemyśl: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego.Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej; 2023. pp. 259 – 271.
[20] Roznerska M, Rozłucka Z. Badania nad utrwalaniem pudrujących się malowideł ściennych spoiwami z wybranych żywic akrylowych. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo. 1993; 20 (265): 173 – 193.
[21] Szczepińska K. Historycznie stosowane impregnaty do wzmacniania zniszczonego drewna polichromowanego – próba przeglądu. Część II: Impregnaty syntetyczne. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo. Toruń. 2015; XLVI: 471 – 510.
[22] Maślak A, Święch J, Wilbik E. Poradnik translokacji zabytkowych budynków drewnianych. Ciechanowiec-Kraków-Toruń: Krajowym Program Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami na lata 2019 – 2022; 2022.
[23] Soldenhoff B. Wzmacniane drewna roztworami żywic termoplastycznych,Acta Universitas Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo. 1987;11(161): 77 - 103.
[24] Mrozowski A. Polichromie prezbiterium kościoła parafii Goźlin – SanktuariumMatki Boskiej BolesnejwMariańskimPorzeczu. Dokumentacja konserwatorska. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Warszawie. Delegatura w Siedlcach. 2020.
[25] Kumala J. Maryja w życiu i duchowości bł. Jerzego Matulaitisa- Matulewicza (1871 - 1927). Salvatoris Mater. 2010;12/3/4: 216-226.
[26] Janowska W. Prace konserwatorskie w woj. zielonogórskim w latach 1974 – 1986. Ochrona Zabytków. 1990; 43/4 (171): 225 – 229.

Zeszyt


MATERIAŁY BUDOWLANE- e-zeszyt (pdf) 2024-11 licencja: Osobista Produkt cyfrowy Nowość	28.00 zł

Prenumerata

MATERIAŁY BUDOWLANE - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

300.00 zł

MATERIAŁY BUDOWLANE - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
MATERIAŁY BUDOWLANE - papierowa prenumerata roczna	300.00 zł brutto 277.78 zł netto 22.22 zł VAT (stawka VAT 8%)
MATERIAŁY BUDOWLANE - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

342.00 zł

MATERIAŁY BUDOWLANE - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
MATERIAŁY BUDOWLANE - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	456.00 zł brutto 422.22 zł netto 33.78 zł VAT (stawka VAT 8%)

456.00 zł

Open Access

Zeszyt

2024-11

Twój Koszyk

Zeszyt

Prenumerata

Open Access

Zeszyt

Czasopisma