Czasopismo | GOSPODARKA WODNA | Rocznik 2024 - zeszyt 6

Why is navigation difficult on the lower Vistula River?

Dlaczego żegluga wzdłuż dolnej Wisły jest trudna?

10.15199/22.2024.6.6

ARTUR MAGNUSZEWSKI

nr katalogowy: 149143
10.15199/22.2024.6.6

Streszczenie

The lower Vistula River natural conditions limit the possibilities of river regulation. River regulation works performed at the end of the 19th c. did not take into account the massive transport of bed load that, in a wet year, can reach 1.5x106 tons of material. During low river stage periods, sandbars appear, forcing the river to strongly meander. The movement of sandbars was analysed based on the Sentinel-2 satellite images. The comparison of sandbars distribution on 04/09/2016 and 30/07/2017 indicated an average shift of 443 m. Sonar measurements performed in that period show that, during one year, the thalweg changes its position moving from one bank to another. In places where the thalweg alternates between the banks, the river depth over sandbars falls below 1 m.

Abstract

Naturalne warunki dolnej Wisły stanowią ograniczenie dla regulacji rzeki. Wykonane w końcu XIX w. prace regulacyjne nie uwzględniały ogromnych mas rumowiska wleczonego, którego transport w warunkach roku mokrego może sięgać 1.5 × 106 t. Przy niskich stanach wody na powierzchni pojawiają się piaszczyste ławice, które wymuszają kręty układ nurtu. Do badania ruchu ławic wykorzystano analizę obrazów satelitarnych Sentinel-2. Porównanie położenia ławic na obrazach z 2016-09-04 i 2017-07-30 wykazało ich przesunięcie o średnio 433 m. Wykonane w tych latach pomiary echosondą pokazują, że w ciągu jednego roku nurt zmienia położenie, przemieszczając się spod jednego brzegu na przeciwległy brzeg. W miejscach, gdzie nurt przerzuca się między brzegami, głębokości nad ławicami spadają poniżej 1 m.

Słowa kluczowe

Keywords

Bibliografia

[1] Allen P. A. 2000. Procesy kształtujące powierzchnię Ziemi. Warszawa: PWN.
[2] Atlas posterunków wodowskazowych dla potrzeb państwowego monitoringu środowiska. 1996. Warszawa: Biblioteka Monitoringu Środowiska.
[3] Babiński Z. 1992. “Hydromorphological consequences of regulating the lower Vistula”. Poland. Regulated Rivers: Research & Management 7(4): 337–348.
[4] Babiński Z., Habel M. 2016. “Value of bedload movement in alluvial rivers using analysis of sandbar migration”. MARID 2016, Proceedings of the Fifth International Conference on Marine and River Dune Dynamics, Caernarfon, UK, 4–6 April 2016. Van Landeghem K.J.J., Garlan T., Baas J.H. (Eds.). Bangor, UK: Bangor University and SHOM.
[5
[ Brański J., Kondzielski A. 1986. „Uziarnienie rumowiska unoszonego wzdłuż biegu Wisły”. Gospodarka Wodna (6): 140–143.
[6] Drozdowski E. 1974. „Geneza Basenu Grudziądzkiego w świetle osadów i form glacjalnych”. Prace Geograficzne IG PAN 104.
[7] Dz. U. Nr 77, Poz. 695. Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej.
[8] Galon R. 1972. „Główne etapy tworzenia się rzeźby Niżu Polskiego”. In Galon R. (Ed.) Geomorfologia Polski. Vol. 2: Niż Polski. Warszawa: PWN.
[9] Habel M. 2013. Dynamics of the Vistula River channel deformations downstream of the Włocławek Reservoir. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
[10] Habel M. 2018. “Effects of flow regulation and river channelization on sandbar bird nesting availability at the Lower Vistula River”. Ecological Questions 29(4): 43–53. DOI: 10.12775/EQ.2018.028.
[11] Ingarden R. 1921. Rzeki i kanały żeglowne w byłych trzech zaborach i znaczenie ich gospodarcze dla Polski. Warszawa: Ministerstwo Robót Publicznych.
[12] Kozarski S. 1965. „Zagadnienie drogi odpływu wód pradolinnych z zachodniej części pradoliny Noteci-Warty”. Prace Komis. Geogr.-Geol. 5(1).
[13] Kryniecka K., Magnuszewski A. 2021. “Application of Satellite Sentinel-2 Images to Study Alternate Sandbars Movement at lower Vistula River (Poland)”. Remote Sens. 13(8): 1505. DOI: 10.3390/rs13081505.
[14] Monografia dróg wodnych śródlądowych w Polsce. 1985. Warszawa: WKiŁ.
[15] Starkel L. 2001. Historia doliny Wisły od końca zlodowacenia do dziś. Monografie 2. Warszawa: IGiPZ PAN.
[16] Szydłowski M., Gąsiorowski D., Hakiel J., Zima P., Szymkiewicz R. 2014. „Analiza hydraulicznych skutków kaskadyzacji dolnej Wisły”. Inżynieria Morska i Geotechnika 5: 420–432.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


GOSPODARKA WODNA- e-publikacja (pdf) z zeszytu 2024-6 , nr katalogowy 149143 licencja: Osobista Produkt cyfrowy Nowość	10.00 zł

Prenumerata

GOSPODARKA WODNA - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

384.00 zł

GOSPODARKA WODNA - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
GOSPODARKA WODNA - papierowa prenumerata roczna	432.00 zł brutto 400.00 zł netto 32.00 zł VAT (stawka VAT 8%)
GOSPODARKA WODNA - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

474.00 zł

GOSPODARKA WODNA - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
GOSPODARKA WODNA - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	582.00 zł brutto 538.89 zł netto 43.11 zł VAT (stawka VAT 8%)

582.00 zł

Zeszyt

2024-6

Twój Koszyk

Publikacja

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma