Czasopismo | PRZEGLĄD PAPIERNICZY | Rocznik 2023 - zeszyt 1

Od młyna papierniczego do fabryki tektury w Miłkowie

From paper mill to cardboard plant in Miłków

10.15199/54.2023.1.2

Maciej Szymczyk

nr katalogowy: 141601
10.15199/54.2023.1.2

Streszczenie

Celem opracowania jest przedstawienie historii młyna papierniczego w Miłkowie koło Jeleniej Góry, którego początki datowane są na pierwszą połowę XVII wieku. Czerpalnia zaprzestała działalności w połowie XIX stulecia, a w kolejnych latach budynki po niej wykorzystano do uruchomienia prymitywnej fabryki tektury. Po II wojnie światowej przestarzały zakład został przejęty na własność państwa polskiego. Produkcję tektury kontynuowano w nim do całkowitego wyeksploatowania urządzeń, co nastąpiło w 1965 r. Z czasem budynki po zakładzie zostały wyburzone, a pamięć o dawnej papierni uległa całkowitemu zatarciu.

Abstract

The aim of the study is to present the history of the paper mill in Miłków near Jelenia Góra, the beginnings of which date back to the first half of the 17th century. The mill ceased operation in the mid-nineteenth century, and in the following years the buildings after it were used to run a primitive cardboard factory. After World War II, the obsolete plant was taken over by the Polish state. The production of cardboard was continued there until the equipment was completely used up, which happened in 1965. Over time, the buildings of the plant were demolished, and the memory of the former paper mill was completely erased.

Słowa kluczowe

Keywords

Bibliografia

[1] „Adressbuch der Maschinen-Papier- und Pappen-Fabriken sowie der Holzstoff- Strohstoff- & Cellulose-Fabriken des Deutschen Reiches, Oesterreich-Ungarns und der Schweiz”. 1880. Biberach. s. 24.
[2] „Adressbuch der Maschinen-Papier- und Pappen-Fabriken sowie der Holzstoff- Strohstoff- & Cellulose-Fabriken des Deutschen Reiches, Oesterreich-Ungarns und der Schweiz”. 1887-1888. Biberach. s. 44.
[3] „Adressbuch der Maschinenpapier- und Pappenfabriken sowie der Hol-zstoffu. Holzpappen-, Strohstoff- & Cellulose-Fabriken des Deutschen Reiches”. 1899-1900. Biberach. s. 71.
[4] „Adressbuch der Maschinenpapier- und Pappenfabriken sowie der Hol-zstoffu. Holzpappen-, Strohstoff- und Cellulose-Fabriken des Deutschen Reiches”. 1903-1904. Biberach. s. 86.
[5] „Adressbuch der Maschinenpapier- und Pappenfabriken sowie der Hol-zstoffu. Holzpappen-, Strohstoff- und Cellulose-Fabriken des Deutschen Reiches”. 1908-1909. Biberach. s. 88.
[6] „Adressbuch der Papierindustrie Deutschlands und der Schweitz”. 1914. Berlin. s. 109.
[7] Archiwum Państwowe (dalej: AP) Łódź, zespół CZPP, sygn. 1043 (sygn. dawna 1038). Paszport techniczno-produkcyjny Jeleniogórskie Zakłady Papiernicze. Fabryka Papieru w Miłkowie, s. 60, 87, 118-119. 133.
[8] AP Łódź, zespół CZPP, sygn. 235 „Arnsdorfer Papier
[und Pappenfabrik GmbH Arnsdorf] Fabryka Tektury Miłków, sprawy nacjonalizacji”, s. 2-3, 21.
[9] AP Łódź, zespół Zjednoczenie Przemysłu Celulozowo-Papierniczego, sygn. 69 Projekt Narodowego Planu Gospodarczego na 1966 i podstawowe założenia na 1967 r., s. 10.
[10] AP Wrocław, Oddział Jelenia Góra, zespół JZP, sygn. 176 Protokoły z od-praw referentów personalnych 1948-1949 r., s. 54-55.
[11] AP Wrocław, Oddział Kamieniec Ząbkowicki, zespół Biuro Informacyjne W. Schimmelpfeng, niemiecka wywiadownia Sp. z o.o., sygn. 1602/10 Kurt Röhrsche Papierfabrik Arnsdorf i/R., s. 1, 3-4, 7, 9-10.
[12] „Birkner. Adressbuch der Papierindustrie Europas”. 1938. Berlin. Teil 1. 70.
[13] „Birkner. Adressbuch der Papierindustrie Europas”. 1944. Berlin. Teil 1. 92.
[14] Czapliński W., Galos A., Korta W. 1990. „Historia Niemiec”, Wrocław--Warszawa-Kraków”. s. 640.
[15] Czupiał J. 1963. „Lokalizacja i rozwój przemysłu celulozowo-papierniczego na Śląsku w województwie wrocławskim i opolskim”. Opole. s. 94-95
[16] Dokumentacja fotograficzna wykonana przez Krzysztofa Romańczukiewicza z Miłkowa, październik 2022.
[17] „Empfängerliste u. Zeugnisse über Papiermaschinen, Kartonmaschinen, Langsiebpappenmaschinen und Langsiebentwässerungsmaschinen. Hüllner Warmbrunn”. Wydanie po 1914 r.
[18] “Geschäfts- und Personalnachrichten”. 1923. Wochenblatt für Papierfa-brikation 49 : 3062.
[19] “Geschäftsnachrichten”.1902. Wochenblatt für Papierfabrikation 1 : 29.
[20] Höble F. 1936. „Alte Pappiermühlen de Provinz Schlesien. Die Papiermühle Buschvorwerk”. Der Papierfabrikant. 37 : 340.
[21] Höble F. 1936. „Alte Pappiermühlen de Provinz Schlesien. Die Papiermühle in Arnsdorf bei Schmideberg”. Der Papierfabrikant. 36 : 334.
[22] Junker U. 2004. „Die Pappiermühlen im Regirungsbezirk Liegniz in Schlesien von Fr. von Hössle”. Bodnegg. https://jbc.jelenia-gora.pl/Con-tent/42231/46667_Papier_Schlesien.pdf
[dostęp 4.12.2022].
[23] „Kolej w Jeleniej Górze i okolicy, strona Józefa Sz. z Jeleniej Góry, D29 – 340 Linia Mysłakowice – Karpacz”. https://jelenia.rail.pl/Linie_kolejo-we/340_Myslakowice-Karpacz/340.htm
[dostęp 4.12.2022].
[24] Maleczyńska K. 1961. „Dzieje starego papiernictwa śląskiego”. Wrocław--Warszawa-Kraków. s. 149.
[25] „Maschinen-Papierfabrik-Verkauf”. 1861. Central-Blatt für deutsche Papierfabrikation. 19: 301.
[26] Sachs R., Szymczyk. 2022. „Nabytki Muzeum Papiernictwa. Dokumenty dzierżawy gruntu należącego do parafii w Miłkowie przez właściciela młyna papierniczego”. Rocznik Muzeum Papiernictwa. t 16 s. 145-156.
[27] Szymczyk M. 2000. „Śląskie papiernictwo w okresie industrializacji kapitalistycznej”. Duszniki-Zdrój. s. 90, 143.
[28] Ustawa z dnia 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej. 1946. Dziennik Ustaw. Nr 3 poz. 17.
[29] Werner F.B. 2 poł. XVIII w. "Topographia Silesiae" (geographisch-historische Beschreibung der Provinz Schlesien) mit handgezeichneten Stadtplänen und Ansichten Bd. 5: Glogau, Beuthen, Sagan, Schwiebus, Hirschberg. Rękopis. Zbiory Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz Sygn. XVII. HA,REP.135, nr 526-5. s. 293
[dostęp 6.12.2022].
[30] Wochenblatt für Papierfabrikation. 1899. 16 : 1398.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


PRZEGLĄD PAPIERNICZY- e-publikacja (pdf) z zeszytu 2023-1 , nr katalogowy 141601 licencja: Osobista Produkt cyfrowy Nowość	10.00 zł

Zeszyt


PRZEGLĄD PAPIERNICZY- e-zeszyt (pdf) 2023-1 licencja: Osobista Produkt cyfrowy Nowość	31.00 zł
PRZEGLĄD PAPIERNICZY- e-zeszyt (pdf) 2023-10 licencja: Osobista Produkt cyfrowy Nowość	31.00 zł
PRZEGLĄD PAPIERNICZY- e-zeszyt (pdf) 2023-11 licencja: Osobista Produkt cyfrowy Nowość	31.00 zł
PRZEGLĄD PAPIERNICZY- e-zeszyt (pdf) 2023-12 licencja: Osobista Produkt cyfrowy Nowość	31.00 zł

Prenumerata

PRZEGLĄD PAPIERNICZY - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

342.00 zł

PRZEGLĄD PAPIERNICZY - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEGLĄD PAPIERNICZY - papierowa prenumerata roczna	420.00 zł brutto 388.89 zł netto 31.11 zł VAT (stawka VAT 8%)
PRZEGLĄD PAPIERNICZY - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

462.00 zł

PRZEGLĄD PAPIERNICZY - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEGLĄD PAPIERNICZY - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	516.00 zł brutto 477.78 zł netto 38.22 zł VAT (stawka VAT 8%)

516.00 zł

Zeszyt

2023-1

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma