Czasopismo | PRZEGLĄD GEODEZYJNY | Rocznik 2021 - zeszyt 4

Test AGH – nr 1. Metoda precyzyjna sprawdzenia i rektyfikacji pionu optycznego

AGH University of Science and Technology test – no. 1. Precise method of checking and rectifying the optical plummet

10.15199/50.2021.4.1

Dr inż. Tadeusz Szczutko

nr katalogowy: 131161
10.15199/50.2021.4.1

Streszczenie

Artykuł rozpoczyna cykl „Test AGH”, w którym będą zamieszczane testy laboratoryjne i polowe sprzętu pomiarowego: pionowników, łat, dalmierzy oraz innego sprzętu pomiarowego. Część testów będzie przydatna większości wykonawców prac geodezyjnych, niektóre będą miały charakter bardziej specjalistyczny i będą przeznaczone dla geodetów wykonujących pomiary precyzyjne. Wiedza fachowa geodety składa się z kilku części: – wykształcenia zawodowego uzyskanego w trakcie nauki technikum lub studiów geodezyjnych na wyższej uczelni, – doświadczenia zawodowego własnego i przyswojonego od innych wykonawców, – wiedzy przyswajanej w trakcie wykonywania zawodu z publikacji inżynierskich, naukowych i szkoleń specjalistycznych. W kolejnych artykułach na podstawie wymienionych powyżej doświadczeń opisywane będą procedury pomiarowe i testowe, które zdaniem autora mogą być użyteczne w praktyce geodezyjnej. Artykuł niniejszy dotyczy sprawdzenia i rektyfikacji urządzeń do centrowania instrumentu na statywie nad punktem pomiarowym. Rzecz dotyczy typowych pomiarów geodezyjnych. Poniżej zostaną opisane dwie metody sprawdzenia i rektyfikacji pionu optycznego: metoda przybliżona i metoda precyzyjna. Metody te mogą mieć zastosowanie zarówno w laboratorium, jak i w terenie. Opisana poniżej metoda precyzyjna może być zrealizowana bez dodatkowego kosztownego oprzyrządowania. Opisany sposób może być wykorzystany przez wykonawców pomiarów geodezyjnych, zwłaszcza precyzyjnych, a także w pracowniach serwisowych sprzętu geodezyjnego. Dokładność centrowania z wykorzystaniem pionu optycznego w warunkach laboratoryjnych wynosi ±0,5–0,8 mm [1]. W warunkach terenowych dokładność ta wynosi ±1–1,2 mm [2]. Opisany sposób rektyfikacji pozwoli na zachowanie tej dokładności w terenie.

Abstract

The article begins the „AGH Test” series, which will include laboratory and field tests of measuring equipment: plummets, staffs, rangefinders and other measuring equipment. Some of the tests will be useful to the majority of surveying contractors, some will be more specialized and will be intended for surveyors who perform precise measurements. The expertise of a surveyor consists of several parts: – education obtained after graduating from a technical school or surveying studies at a university, – own professional experience and experience acquired from other contractors, – knowledge acquired in the course of practicing the profession from engineering and scientific publications and specialist training. In the following articles, based on the above-mentioned experiences, measurement and test procedures will be described, which, according to the author, may be useful in geodetic practice. This article deals with checking and adjusting the instrument centering devices on a tripod over the mark. The subject concerns typical geodetic measurements. Two methods of checking and adjusting the optical plummet will be described below: the approximate method and the precise method. These methods can be used both in the laboratory and in the field. The precise method described below can be realized without additional expensive instrumentation. The described method can be used by the contractors of geodetic measurements, especially precise ones, as well as in service workshops of geodetic equipment. The centering accuracy with the use of the optical plummet in laboratory conditions is ±0.5–0.8 mm [1]. In field conditions, this accuracy is ±1–1.2 mm [2]. The described method of rectification will allow to maintain this accuracy in the field.

Słowa kluczowe

Keywords

Bibliografia

[1] Szymoński J. 1982. Instrumentoznawstwo geodezyjne, cz. 1. Warszawa: PPWK.
[2] Laboratorium Geodezji – Geodezja i Kartografia (koszalin.pl) – dostęp 18.02.2021.
[3] Strona internetowa: https://www.globalsecurity.org /military/library/policy/army/fm/3- 34-331/ch5.htm – dostęp 26.02.2021.
[4] Topcon Instrukcja obsługi Onboard Station Seria OS, OS-101, OS-102, OS-103.
[5] Ćmielewski K., Kuchmister J., Gołuch P., Patrzałek Z., Kowalski K. 2011. „Laser Plummet Testing With the Use of the Optoelectronic Elements”. Reports on Geodesy. Rocznik 2011, Tom z. 1/90: 93-100.
[6] Sposób wyznaczania elementów ekscentru osi głównej instrumentu kątomierczego względem punktu pomiarowego i układ instrumentu kątomierczego do wyznaczania elementów ekscentru osi głównej instrumentu kątomierczego względem punktu pomiarowego. Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; wynalazca: Wojciech GRUSZCZYŃSKI, Tadeusz SZCZUTKO. Polska. Opis patentowy; PL 222058 B1; Udziel. 2015-08-05; Opubl. 2016-06-30. Zgłosz. nr P.402133 z dn. 2012-12-19.
[7] Gruszczyński W. 2015. „Method for precise determination of eccentric instrument set-ups”. Survey Review Volume 47/2015 – Issue 342, Pages 185–194.
[8] Polska Norma PN-ISO 17123-7. 2007. Optyka i instrumenty optyczne. Terenowe procedury testowania instrumentów geodezyjnych i pomiarowych. Część 7: Pionowniki optyczne (Optics and optical instruments. Terrain procedures for testing geodetic instruments and measurement devices. Part 7: Optical plummets). Warszawa: PKN.
[9] Pawłowski W. 2014. Uwarunkowania prawne i techniczne procedur geodezyjnych w budownictwie. Monografie Politechniki Łódzkiej 2014.
[10] Berlin L. 1966. „The Adjustment of the Optical Plummet of the Wild T2”. Survey Review Volume 18. October.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


PRZEGLĄD GEODEZYJNY- e-publikacja (pdf) z zeszytu 2021-4 , nr katalogowy 131161 licencja: Osobista Produkt cyfrowy Nowość	10.00 zł

Zeszyt


PRZEGLĄD GEODEZYJNY- e-zeszyt (pdf) 2021-4 licencja: Osobista Produkt cyfrowy Nowość	30.00 zł

Prenumerata

PRZEGLĄD GEODEZYJNY - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

342.00 zł

PRZEGLĄD GEODEZYJNY - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEGLĄD GEODEZYJNY - papierowa prenumerata roczna	384.00 zł brutto 355.56 zł netto 28.44 zł VAT (stawka VAT 8%)
PRZEGLĄD GEODEZYJNY - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

426.00 zł

PRZEGLĄD GEODEZYJNY - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEGLĄD GEODEZYJNY - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	516.00 zł brutto 477.78 zł netto 38.22 zł VAT (stawka VAT 8%)

516.00 zł

Zeszyt

2021-4

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma