Czasopismo | PRZEGLĄD PAPIERNICZY | Rocznik 2016 - zeszyt 2

Zabytki na podłożu papierowym jako środowisko życia owadów

10.15199/54.2016.2.2

JOANNA KARBOWSKA - BERENT

nr katalogowy: 96884
10.15199/54.2016.2.2

Owady stanowią dla dziedzictwa kulturowego na podłożu papierowym znaczące zagrożenie, podobnie jak mikroorganizmy. W artykule omówiono charakterystykę zniszczeń w tej grupie zabytków powodowanych przez owady oraz najistotniejsze dane o ich rozwoju. W zabytkowych księgozbiorach lub zasobach archiwalnych znajdują się liczne obiekty, w których widoczne są korytarze wydrążone przez larwy chrząszczy uznawanych jako typowe szkodniki magazynów z produktami spożywczymi: żywiaka chlebowca Stegobium paniceum, pustosza wypuklaka Niptus hololeucus lub pustosza kradnika Ptinus fur. Niekiedy papierowy blok książek niszczą larwy chrząszczy zazwyczaj żerujących w drewnie: kołatka domowego Anobium punctatum lub tykotka pstrego Xestobium rufovillosum. Wieloletnie żerowanie larw wymienionych owadów może doprowadzić dawne książki i archiwalia do prawie całkowitego zniszczenia, jednak obecnie rzadko już spotyka się aktywne żerowiska tych chrząszczy. Inne zagrożenie dla obiektów papierowych stanowi rybik cukrowy - pospolity owad bezskrzydły, wszystkożerny, występujący często w łazienkach. W zawilgoconych książkach można spotkać psotniki należące do gryzków. Nie powodują one uszkodzeń papieru, ponieważ żywią się strzępkami grzybni, natomiast ich obecność wskazuje na zawilgocenie zbioru i zagrożenie atakiem grzybów strzępkowych. Słowa kluczowe: papier, dziedzictwo kulturowe, owady As is the case with microorganisms, insects constitute a significant threat to paper-based cultural heritage items. In historic book or archival collections there are numerous items where tunnels bored by beetles’ larvae known as typical grocery warehouse pests, such as drugstore beetle (Stegobium paniceum), golden spider beetle (Niptus hololeucus) or whitemarked spider beetle (Ptinus Wprowadzenie Owady stanowią duże zagrożenie dla stanu zachowania zabytkowego papieru, podobnie jak mikroorganizmy. Co prawda różnorodność gatunkowa owadów niszczących papier jest dużo [...]

Bibliografia

[1] Baryshnikova Z., 1970. "Some observations of the Development and Nutrition of Booklice". Restaurator 1 (3): 199-212.
[2] Bílý Svatopluk. 1992. "Chrząszcze", Oficyna Wydawnicza "Delta W-Z", Warszawa,
[3] Dominik Jan, Jerzy R. Starzyk. 1998. "Atlas owadów uszkadzających drewno", Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
[4] Gallo Fausta. 1959. “Tèrmiti", Sollecitazioni 13, Trieste.
[5] Gromadska Melityna, 1953. Owady - szkodniki składów i produktów spożywczych, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa.
[6] Ignatowicz Stanisław, 2003. "Gryzki, ich szkodliwość i zwalczanie". Biuletyn Polskiego Stowarzyszenia Pracowników Dezynfekcji, Dezynsekcji i Deratyzacji (4): 24-25.
[7] Krajewski Adam, 2000. "Owady niszczące zabytkowe książki. Chrząszcze drążące starodruki i rękopisy". Ochrona Zabytków 53 (2): 182-190.
[8] Krajewski Adam, 2000. "Owady niszczące zabytkowy papier. Gatunki ogryzające stare książki i dawne rękopisy". Ochrona Zabytków 53 (3): 281-290.
[9] Krajewski Adam, "Zagrożenie zbiorów muzealnych w Polsce ze strony owadów", Konferencja Konserwatorska "Problemy muzeów związane z zachowaniem i konserwacją zbiorów", Szreniawa, 2004, Materiały Muzeum Narodowego Rolnictwa w Szreniawie, Szreniawa 2006, 50-70
[10] Nawrot J., Klejdysz T. 2009. Atlas owadów - szkodników żywności, Polskie Stowarzyszenie Pracowników Dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji.
[11] Pöschko Maja, Dag-Ernst Petersen, Christoph Reichmuth, 1997. "Silberfischen in Büchern“. Restauro 1: 50-55.
[12] Sandner Henryk. 1989. "Owady." Seria: Zwierzęta świata, PWN, Warszawa.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


PRZEMYSŁ CHEMICZNY- e-publikacja (pdf) z zeszytu 2021-1 , nr katalogowy 130016 licencja: Osobista Produkt cyfrowy Nowość	10.00 zł

Zeszyt


PRZEGLĄD PAPIERNICZY - e-zeszyt (pdf) 2016-2 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	28.50 zł

Prenumerata

PRZEGLĄD PAPIERNICZY - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

342.00 zł

PRZEGLĄD PAPIERNICZY - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEGLĄD PAPIERNICZY - papierowa prenumerata roczna	420.00 zł brutto 388.89 zł netto 31.11 zł VAT (stawka VAT 8%)
PRZEGLĄD PAPIERNICZY - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

462.00 zł

PRZEGLĄD PAPIERNICZY - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEGLĄD PAPIERNICZY - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	516.00 zł brutto 477.78 zł netto 38.22 zł VAT (stawka VAT 8%)

516.00 zł

Zeszyt

2016-2

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma