Czasopismo | PRZEGLĄD PAPIERNICZY | Rocznik 2020 - zeszyt 7

Identyfikacja włókien do celów konserwatorskich Cz. 5. Włókna celulozy i jej chemiczne modyfikacje: bawełna, bawełna merceryzowana, wiskoza, fibra

Identification of Fibres for Conservation Purposes Part 5. Cellulose fibres and its chemical modifications: cotton, mercerized cotton, viscose, vulcanized fibre

10.15199/54.2020.7.2

nr katalogowy: 127296
10.15199/54.2020.7.2

Streszczenie

W piątej i ostatniej części cyklu artykułów na temat identyfikacji włókien do celów konserwatorskich zaprezentowano włókna bawełny oraz włókna celulozowe przetwarzane chemicznie. Podjęta tematyka jest związana zarówno z przemysłem papierniczym, jak i tekstylnym, ponieważ obydwie gałęzie przemysłu wzajemnie korzystały z własnych osiągnięć. W artykule przypomniano ważne wydarzenie, jakim było odkrycie obecności celulozy w tkankach roślinnych. Stało się to przyczynkiem do opracowania metod jej przemysłowego wyodrębniania z drewna oraz opracowania szeregu chemicznych modyfikacji celulozy pozwalających na uzyskanie włókien o nowych cechach użytkowych. Zaprezentowano przykłady wyrobów używanych w przemyśle papierniczym oraz tekstylnym. Szczególne miejsce w artykule zajmuje omówienie bawełny, będącej znakomitym, czystym surowcem do chemicznych modyfikacji celulozy. Omawiając badania mikroskopowe włókien zwrócono uwagę na wygląd mikroskopowy włókien bawełny, bawełny merceryzowanej, wiskozy oraz fibry. Niniejsze opracowanie jest krótką syntezą własnych obszernych doświadczeń zawodowych autorów, jak również próbą streszczenia bardzo obszernych zagadnień historyczno-technologicznych wybranych włókien na bazie celulozy.

Abstract

In the fifth and final part of the series of articles on fibre identification for conservation purposes, cotton fibres and chemically processed cellulose ibres were presented. The subject matter is related to both the paper and textile industry, because both industries shared their achievements. The article recalls an important fact, which was the discovery of cellulose presence in plant tissues. This became a reason to develop methods for its industrial extraction from wood and to develop a number of chemical modifications of cellulose that allow obtaining fibres with new functional properties. Examples of products used in the paper and textile industry are presented. A special place in the article is dedicated to cotton, which is an excellent, pure raw material for chemical modifications of cellulose. Discussing the microscopic examination of fibres, the attention was paid to the microscopic appearance of cotton, mercerized cotton, viscose and fibre. This study is a brief synthesis of the authors’ own extensive professional experience, as well as an attempt to summarize very extensive historical and technological issues of selected cellulose-based fibres.

Słowa kluczowe

Keywords

Bibliografia

[1] aftalion F. 2001. „a History of the International Chemical Industry”. Philadelphia.
[2]
[anon]. 1783. „Dykcyonarz służący do poznania historyi naturalney”.
[Ładowski X. Piar – tłumaczenie]. T. I. Kraków.
[3]
[anon] 1946. „Unica – fibra wulkaniczna”. mariestad.
[4]
[anon]. 2018. „Dynos®. Through well-engineered technology to vulcanized fibre”, https://www.dynos-gmbh.de/1/dynos/production/ (dostęp: 2020.06.10).
[5] Bailey T. l. W. 1947. „microscopical characteristics of the cotton fiber”. W: mauersberger Herbert r. „matthews’ Textile Fibers. Their Physiacl, microscopical, and Chemical Properties”. new york-lon- don. 198-229.
[6] B. m. 1906. „rozmaite materye zastępujące jedwab”. Chemik Polski 6 (6): 108-113.
[7] Becker ernst. 27.11.1932. „Process of Preparing Vulcanized Fibers”. U.s. Patent 1879031.
[8] Berthollet
[Claude louis]. 1785. „Description de l’art du blanchiment par l’acide muriatique oxigené”
[brak miejsca wyd.].
[9] Bn-66/7341-01. 1966. „Fibra Techniczna”.
[10] Bn-72/7325-01. 1972. „Preszpan introligatorski”.
[11] BorzykowskiBenno.10.02.1930.„sposóbnadawaniawiskoziewłas- ności, wpływających na zmniejszenie połysku otrzymanych z niej wyrobów”. Patent rP 11297.
[12] Chaiarrekijsomporn,apirakchaiskulapiporn,suvarnakichKuntinee, Kitatkamjornwong suda. 2011. „Kapok I. Characteristics of kapok fiber as a potential pulp source for papermaking”. BioResources 7 (1): 475-488.
[13] ChaoKang.1977.„TheDevelopmentofCottonTextileProductionin China”. Cambridge.
[14] Cherblanc Émile. 1948. „soie et soie artificielle”. Thalčs 5: 85-99.
[15] De Fontenelle Julia. 1834. „manuel complet du blanchiment et du blanchissage, nettoyage et dégraissage...”. T. 1. Paris.
[16] Deng Gang. 1999. „The Premodern Chinese economy: structural equilibrium and Capitalist sterility”. london-new york.
[17] eskridgeBrewsterB.08.05.1962.„manufactureofpigmentedviscose rayon”. U.s. Patent 3033697.
[18] Freyl.2007.„Karollinneusz(1707-1778)”.ŁąkarstwowPolsce10: 205-221.
[19] Gittins l. 1979. „Innovations in Textile Bleaching in Britain in the eighteenth Century”. The Bussines History Review 53 (2): 194-204.
[20] Griffiths Trevor, Hunt Philip a., o’Brien Patrick K. 1992. „Inventive activity in the British Textile Industry, 1700-1800”. The Journal of Economic History 4 (52): 881-906.
[21] HersteinBernard.19.09.1922.”Parchmentpaperorvulcanizedfiber and process for making same”. U.s. Patent 1429427.
[22] Hildebrandt nils Christoph. 2018. „Paper-Based Composites via the partial dissolution route with naoH/Urea”. Acta Universitatis Ouluensis. C Technica 687.
[23] Hock Charles W., ramsay robert C., milton Harris. 1941. ”microsco- pic structure of the cotton fiber”. Journal of Research of the National Bureau of Standards rP. 132, 26: 93-104.
[24] Hoernle a. F. rudolf. 1903. „Who Was the Inventor of rag-Paper?”. The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland (art. 22): 663-684.
[25] Holme Ian, Blackburn richard s. 2019. „John mercer Frs, FCs, mPhs, JP: The Father of Textile Chemistry”. Coloration Technology 135 (3): 171-182.
[26] Ilvessalo-Pfäffli marija-sisko. 1995. „Fiber atlas. Identification of Papermaking Fibers”. Berlin-Heidelberg.
[27] Jakucewicz stefan, Khadzhynowa svitlana. 2020. „sposoby zabez- pieczania dokumentów”. Łódź.
[28] Jeziorny andrzej, lipp-symonowicz Barbara. 1980. „nauka o włók- nie. laboratorium”. Łódź.
[29] Kalantzi styliani, mamma Diomi, Kalogeris emmanuel, Kekos Dimi- tris. 2010. „Improved Properties of Cotton Fabrics Treated with li- pase and Its Combination with Pectinase”. FIBRES & TEXTILES in Eastern Europe 18 (5): 86-92.
[30] Karczmarczuk roman. 2011. „Tryumf Białego złota ”. Wszechświat 112 (1-3): 47-50.
[31] KozielecTomasz.2020.Identyfikacjawłókiendocelówkonserwator- skich. Cz. 3. Włókna z dużą zawartością ligniny. Przegląd Papierniczy 76 (4): 210-216.
[32] KozielecTomasz.2020.Identyfikacjawłókiendocelówkonserwator- skich. Cz. 4. słomy zbożowe, esparto, bagassa. Przegląd Papierniczy 76 (5): 277-285.
[33] linnaei Caroli. 1763. „species Plantarum, exhibentes Plantas rite cognitas ad genera relatas....”. T. II. Holmiae
[stockholm].
[34] marsh J. T. 1948. „an introduction to textile finishing”. london.
[35] may o. l., lege K. e. 1999. „Development of the World Cotton Industry”. W: smith C. W., Cothren J. T. „Cotton: origin, History, Technology, and Production”. new york. 65-98.
[36] mcCrady ellen. 1992. ”The Great Cotton-rag myth”. Alcaline Paper Advocate 5 (5). https://cool.culturalheritage.org/byorg/abbey/ap/ ap05/ap05-5/ap05-503.html (dostęp: 2018.05.05).
[37] mercer John. 24.10.1850. „Preparation of cotton and other fabrics
[subjecting them to the action of caustic soda or potash, dilute sul- phuric acid, or solution of chloride of zinc, to prepare them for printing or dyeing]”. Brit. Patent 13296. za: Woodcroft Bennet. 1854. subject- -matter Index (made from Titles only) of Patents of Invention, from march 2, 1617 (14 James I.) to october 1, 1852 (15 Victoriae). Part I. – (a to m). london.
[38] moulherat Christophe, Tangberg margareta, Haquet Jérôme-F., mille Benoît. 2002. „First evidence of Cotton at neolitic mehrgarh, Paki- stan: analysis of mineralized Fibres from a Copper Bead”. Journal of Archaeological Science 29 (12): 1393-1401.
[39] nüsslein Josef, Kirst Werner. 24.03.1942. „Process of producing fast dyeing on vulcanized fiber and he dyed fiber obtained thereby”. U.s. Patent 299572.
[40] ParthasarathiPrasannan,rieloGiorgio.2009.„ThespinningWorld: a Global History of Cotton Textiles, 1200-1850”. oxford.
[41] Payen
[anselme]. 1838. „mémoire sur la composition du tissu propre des plantes et du ligneux”. Compte Rendu Des Séances de l’Académie des Sciences 2 semestre, 7 (25): 1052-1056.
[42] Payen
[anselme]. 1839. „extrait d’un mémoire sur les ligneux”. Compte Rendu Des Séances de l’Académie des Sciences 2 seme- stre, 9 (5): 149-153.
[43] Payen anselme. 1849. „Précis de chimie industrielle”. Paris.
[44] Pokorzyńska elżbieta. 2009. „z dziejów introligatorstwa warszaw- skiego XIX i 1. połowy XX w.” Praca doktorska pod kier. prof. dr hab. e. różyckiego. Katowice. Uniwersytet Śląski.
[45] reddys.m.,Charys.J.2003.„UniversityBotany-2:Gymnosperms, Plant anatomy, Genetics, ecology”. new Delhi.
[46] raczkowski K. 1899. „o t. zw. merceryzowaniu bawełny”. Wszech- świat 18 (25): 385-388.
[47] shaikh T., Chaudhari s., Varma a. 2012. „Viscose rayon: a legen- dary Development in the manmade Textile”. International Journal of Engineering Research and Applications 2 (5): 675-680.
[48] skorackiJan.2011.„PoczątkiprodukcjiwłókienchemicznychwPol- sce”. Chemik 65 (12): 1307-1318.
[49] sreenivasamurthyH.V.2016.„IntroductiontoTextileFibres”.newDelhi.
[50] Taylor Thomas. 16.03.1871. „Improvement in the treatment of paper and paper-pulp”. U.s. Patent 114880.
[51] Wisniak J. 2004. „Bleaching – From antiquity to Chlorine”. Indian Journal of Chemical Technology 11 (6): 876-887.
[52] Wolf K. H. 1974. „Textile Bleaching and the Birth of the Chemical Industry”. The Business History Review 2 (48): 143-163.
[53] Wódka Tadeusz. 2010. „Włókna celulozowe”. Informator chemika kolorysty (15): 7-15.
[54] Wrońska-Friend maria. 2015. „Tkaniny dla bogów i ludzi: z kolekcji sztuki balijskiej Krzysztofa musiała”. Łódź.
[55] Valicek P. 1979. „Wild and Cultivated Cottons”. Cotton et Fibres Tropicales 2 (34): 239-264. za: moulherat Christophe, Tangberg margareta, Haquet Jérôme-F., mille Benoiit. 2002. „First evidence of Cotton at neolitic mehrgarh, Pakistan: analysis of mineralized Fibres from a Copper Bead”. Journal of Archaeological Science 29 (12): 1393-1401.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


PRZEGLĄD PAPIERNICZY- e-publikacja (pdf) z zeszytu 2020-7 , nr katalogowy 127296 licencja: Osobista Produkt cyfrowy Nowość	10.00 zł

Zeszyt


PRZEGLĄD PAPIERNICZY- e-zeszyt (pdf) 2020-7 licencja: Osobista Produkt cyfrowy Nowość	28.50 zł

Prenumerata

PRZEGLĄD PAPIERNICZY - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

342.00 zł

PRZEGLĄD PAPIERNICZY - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEGLĄD PAPIERNICZY - papierowa prenumerata roczna	420.00 zł brutto 388.89 zł netto 31.11 zł VAT (stawka VAT 8%)
PRZEGLĄD PAPIERNICZY - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

462.00 zł

PRZEGLĄD PAPIERNICZY - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEGLĄD PAPIERNICZY - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	516.00 zł brutto 477.78 zł netto 38.22 zł VAT (stawka VAT 8%)

516.00 zł

Zeszyt

2020-7

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma