Czasopismo | PRZEGLĄD PAPIERNICZY | Rocznik 2020 - zeszyt 4

Identyfikacja włókien do celów konserwatorskich Cz. 3. Włókna z dużą zawartością ligniny

Identification of Fibres for Conser vation Purposes Part 3. Fibres with a high lignin content

10.15199/54.2020.4.1

Tomasz K ozielec

nr katalogowy: 126115
10.15199/54.2020.4.1

Streszczenie

Niniejszy artykuł poświęcono zagadnieniu wykrywania włókien zasobnych w ligninę, pobieranych do badań z obiektów o znaczeniu historycznym, dzieł sztuki, które trafiają do pracowni konserwatorskich. Przedstawiono praktyczne metody mikroskopowe badań, pomocne przy wykrywaniu różnych rodzajów włókien pochodzących z takich materiałów, jak: papiery, tektury, wyroby tekstylne. Dokonano wyboru odczynników wybarwiających. Skupiono uwagę głównie na zagadnieniach związanych z badaniem ścieru drzewnego (białego i brązowego) oraz juty. Omówiono także występowanie oraz problematykę badania innych, wybranych rodzajów włókien

Abstract

The article discusses identification of fibres rich in lignin, collected for the tests from objects of historical significance, works of art that go to conservation. Practical microscopic testing methods, helpful in identification of various types of fibres from such materials as paper, cardboard and textile products, were presented. Staining reagents were selected. Attention was focused mainly on issues related to wood pulp (white and brown) and jute. The occurrence and problems of testing other selected types of fibres were also discussed.

Słowa kluczowe

Keywords

Bibliografia

[1] Abdullah A. B. M., Miles L. W. C. 1986. "Bielenie juty borowodorkiem sodowym". Technik Włókienniczy 35 (11): 324-327.
[2]
[Anon]. 1867. "O użyciu włókna drzewnego jako surogatu do masy papierowej". Gazeta Przemysłowa 2 (87): 139.
[3] Areaa María Cristina, Cheradame Hervé. 2011. "Paper Aging and Degradation: Recent Findings and Research Methods". BioResources 6 (4): 5307-5337.
[4] Baranow N. A., Dobrowolski D. S. 1955. "Technologia papieru". Warszawa.
[5] Bergen Werner von, Krauss Walter. 1942. "Textile fiber atlas". A collection of Photomicrographs of Common Textile Fibers. New York.
[6] Browning B. L. 1969. "Analysis of Paper". New York.
[7] Chamski Damian. 2007. "Historia naczyń impregnowanych ze ścieru drzewnego w Wilkanowie". Rocznik Muzeum Papiernictwa (1): 123-130.
[8] Chatterjee H., Pal K. B. 1955. "Bleaching Jute with Hydrogen Peroxide". Journal of the Society of Dyers and Colourists 71 (9): 525-530.
[9] Cichocki Władysław. 1922. "Papiernictwo. Krótki opis wyrobu papieru, tektury, masy drzewnej, celulozy drzewnej i słomiane". Warszawa. Fot. 6. Przykład masy celulozowej niebielonej, niedostatecznie dobrze roztworzonej, wybarwionej odcz. Herzberga (x 100; papier szary - siarczanowy, okres II wojny światowej) Fot. 7. Włókna masy słomowej wybarwione odcz. Herzberga. Być może nawet, że masa była krótko roztwarzana na zimno mleczkiem wapiennym, a następnie rozdrobniona mechanicznie (x 200; tektura okładkowa, 1 poł. XIX w.). Widoczne są głównie włókna i komórki miękiszowe 216 PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 76 · kwiecień 2020 konserwac ja papier u
[10] Davis Charles Thomas. 1886. "The Manufacture of Paper: Being a Description of the Various (…)". Philadelphia.
[11] Dowgielewicz Stanisław. 1954. "Roślinne surowce włókiennicze". Warszawa.
[12] Herzberg Wilhelm von. 1907. Papierprüfung. Berlin.
[13] Hofmann Carl. 1875. Praktisches Handbuch der Papier-Fabrikation. Berlin.
[14] Hofmann Carl. 1897. Praktisches Handbuch der Papier-Fabrikation. II Band. Berlin.
[15] Ilvessalo-Pfäffli M-S. 1995. Fiber Atlas. Identification of Papermaking Fibers. Berlin-Heidelberg.
[16] Jakucewicz Stefan, Czichon Herbert, Dudziak Henryk. 2001. "Ćwiczenia laboratoryjne z materiałoznawstwa poligraficznego". Warszawa.
[17] Jeziorny Andrzej, Lipp-Szymonowicz Barbara. 1980. "Nauka o włóknie". Łódź.
[18] Karbowska-Berent Joanna 2014. "Dezynfekcja chemiczna zabytków na podłożu papierowym. skuteczność i zagrożenia". Toruń.
[19] Kozielec Tomasz. 2007. "Ocena wpływu masowego odkwaszania metodami: Bookkeeper, Battelle, Libertec i DAE na wybrane właściwości papieru". Notes Konserwatorski (11): 277-300.
[20] Kozielec Tomasz 2013. "Identyfikacja włókien dla celów konserwatorskich. Cz. 1. Przegląd odczynników stosowanych do identyfikacji". Przegląd Papierniczy 69 (7): 351-355.
[21] Kozielec Tomasz 2014. "Identyfikacja włókien do celów konserwatorskich. Cz. 2. Wybrane włókna roślinne i zwierzęce pochodzące z dawniej wytwarzanych papierów i tektur". Przegląd Papierniczy 70 (4): 223-228.
[22] L ing Duan, Weidong You. 2014. "Novel and Efficient Method to Reduce the Jute Fibre Prickle Problem". FIBRES & TEXTILES in Eastern Europe 22 (6): 25-32.
[23] M atthews J. Merritt, 1904. "The Textile Fibres. Their Physical, Microscopical, And Chemical Properties". New York.
[24] M ichalska Karina, Ledakowicz Stanisław. 2012. "Degradacja struktur lignocelulozowych oraz produktów ich hydrolizy". Inżynieria i Aparatura Chemiczna 51 (4) : 157-159.
[25] Nakano J., Meshitsuka G. 1992. "The Detection of Lignin". W: Methods in Lignin Chemistry. Red. Lin Stephen Y., Dence Carlton W. Berlin-Heidelberg. 23-32.
[26] Plazonić Ivana, Barbarić-Mikočević Željka, Antonović Alan. 2016. "Chemical Composition of Straw as an Alternative Material to Wood Raw Material in Fibre Isolation". Drvna Industrija: Znanstveno-stručni časopis za Pitanja Drvne Tehnologije 62 (2): 119-125.
[27] PN-92/P-50116/03. Papier, tektura, masy włókniste. Oznaczanie składu włóknistego. Część 3. Próba wybarwiania odczynnikiem Herzberga.
[28] PN-92/P-50116/04. Papier, tektura, masy włókniste. Oznaczanie składu włóknistego. Część 2. Próba wybarwiania odczynnikiem Graff "C".
[29] Rouba Bogumiła J. 1985. "Płótna jako podobrazia malarskie". Ochrona Zabytków 38 (3-4) : 222-244.
[30] Rutkowski J. 1993. "Delignifikacja drewna rozpuszczalnikami organicznymi (roztwarzanie ‚organosolv’) - od pierwszego odkrycia do współczesnych zaawansowanych technologii". Przegląd Papierniczy 49 (5): 163, 164, 169-172.
[31] S obucki Władysław. 1983. "Bielenie papierów zabytkowych Chloraminą T". Ochrona Zabytków 36 (3-4): 219-223
[32] S obucki Władysław. 1999. "Konserwatorskie bielenie papieru". Ochrona Zabytków 52 (2): 153-162.
[33] S obucki Władysław, Czajka Anna. 2006. "Stan zachowania archiwaliów z XIX i XX wieku". W: Stan zachowania polskich zbiorów bibliotecznych i archiwalnych z XIX i XX wieku. Red. Barbara Drewniewska- Idziak. Warszawa. 23-35.
[34] S tudley James D. 1938. United States Pulp And Paper Industry. U.S. Department of Comerce. Bureau of Foreign and Domestic Commerce. Trade Promotion Series 182. Washington.
[35] S urmiński Janusz, Dziurzyński. 1976. "Ważniejsze substancje chemiczne kory niektórych gatunków drzew liściastych". Wiadomości Botaniczne 20 (4): 227-231.
[36] S urmiński Janusz. 1978. "Zarys chemicznej budowy drewna". Wiadomości Botaniczne 22 (2): 113-118.
[37] S urmiński Janusz. 2006. "Zarys chemii drewna". Poznań.
[38] TAPPI T 401 om-03. Fiber Analysis of Paper and Paperboard.
[39] Thicekns J. H. 1913. The Grinding of Spruce for Mechanical Pulp. U.S. Department of Agriculture. Forest Service-Bulletin 127. Washington.
[40] Uhlman Wolfgang. 19.11.2009. Keller, Friedrich Gottlob. W: Sächsische Biografie, Red. Institut für Sächsische Geschichte und Volkskunde e.V. http://saebi.isgv.de/biografie/Friedrich_Gottlob_Keller_(1816- 1895) (dostęp: 2020.03.20)
[41] Voelter Heinrich. 10.08.1858. Improvement in Reducting Wood Fibers to Paper-Pulp. U.S. Patent 21,161.
[42] Wandelt Paweł. 1996. "Technologia celulozy i papieru. Cz. 1. Technologia mas włóknistych". Warszawa.
[43] Żyliński Tadeusz. 1958. "Nauka o włóknie". Warszawa.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


e-Publikacja (format pdf) - nr 126115 "Identyfikacja włókien do ..." licencja: Osobista Produkt cyfrowy	10.00 zł

Zeszyt


PRZEGLĄD PAPIERNICZY - e-zeszyt (pdf) 2020-4 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	28.50 zł

Prenumerata

PRZEGLĄD PAPIERNICZY - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

342.00 zł

PRZEGLĄD PAPIERNICZY - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEGLĄD PAPIERNICZY - papierowa prenumerata roczna	420.00 zł brutto 388.89 zł netto 31.11 zł VAT (stawka VAT 8%)
PRZEGLĄD PAPIERNICZY - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

462.00 zł

PRZEGLĄD PAPIERNICZY - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEGLĄD PAPIERNICZY - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	516.00 zł brutto 477.78 zł netto 38.22 zł VAT (stawka VAT 8%)

516.00 zł

Zeszyt

2020-4

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma