Czasopismo | PRZEGLĄD ZBOŻOWO-MŁYNARSKI | Rocznik 2020 - zeszyt 2

Potencjał wykorzystania ziarna żyta

Potential use of rye grain

Marcin Różewicz

nr katalogowy: 125847

Streszczenie

Żyto ozime jest zbożem, które uważane jest za najlepiej przystosowane zboże ozime do panujących w naszym klimacie zmiennych warunków zimowych. Charakteryzuje je wysoki stopień zimotrwałości i stosunkowo niskie wymagania glebowe. Do atutów zachęcających do jego uprawy zalicza się także odporność na okresowe niedobory wody. Uzyskuje się wysoki plon ziarna, które może zostać wykorzystane na różne cele. Żyto uznawane jest jako jedno z podstawowych zbóż, które odgrywa bardzo istotną rolę gospodarczą na terenach o słabszych glebach i ostrzejszym klimacie, a więc tam, gdzie uprawa pszenicy jest mało efektywna lub niemożliwa. Obserwuje się jednak tendencję spadkową powierzchni uprawy żyta względem lat 80. i 90. Mimo regresu areału uprawy zarówno w skali kraju jak i globalnej, Polska pozostaje wciąż jednym z liderów w E uropie pod względem areału uprawy i pozyskania ziarna żyta. Jego stała podaż na rynku jest źródłem wartościowego surowca do zagospodarowania. Ziarno żyta może być przeznaczone na różne cele. Jest ono wykorzystywane na cele spożywcze, w tym głównie na przemiał na mąki i wypiek chleba, ale także jako komponent paszowy mieszanek dla zwierząt. Nowatorskim kierunkiem jest także energetyczne wykorzystanie tego surowca.

Abstract

Winter rye is a grain that is considered to be the best adapted winter grain to the changing winter conditions in our climate. They are characterized by a high degree of winter hardiness and relatively low soil requirements. Advantages to encourage its cultivation include also resistance to periodic water shortages. A high grain yield is obtained, which can be used for various purposes. Rye is considered as one of the basic cereals that plays a very important economic role in areas with weaker soils and a harsher climate, i.e. where wheat cultivation is inefficient or impossible. However, a downward trend in the area of rye cultivation is observed in the 1980s and 1990s. Despite the regression of the cultivation acreage both nationally and globally, Poland remains one of the leaders in Europe in terms of acreage cultivation and obtaining rye grain. Its constant supply on the market is a source of valuable raw material for development. Grains of this grain can be used for various purposes. It is used for food purposes, mainly for flour milling and bread baking, but also as a feed component of animal mixtures. The energy use of this raw material is also an innovative direction.

Słowa kluczowe

Keywords

Bibliografia

[1] Arczewska-Włosek, A., S. Świątkiewicz, D. Bederska-Łojewska, S. Orczewska-Dudek, W. Szczurek, D. Boros, A. Fraś, E. Tomaszewska, P. J. Dobrowolski, S. Muszyński, M. Kwiecień, T. Schwarz. 2019. The efficiency of xylanase in broiler chickens fed with increasing dietary levels of rye. Animals, 9(2): 46-57.
[2] Bederska-Łojewska D., A. Arczewska-Włosek, S. Świątkiewicz, S. Orczewska-Dudek, T. Schwarz, M. Puchała, J. Krawczyk, D. Boros, A. Fraś, P. Micek, P. Rajtar. 2019. The effect of different dietary levels of hybrid rye and xylanase addition on the performance and egg quality in laying hens. British Poultry Science.
[3] Bielski S., K. Jankowski, W. Budzyński. 2014. The energy efficiency of oil seed crops production and their biomass conversion into liquid fuels. Przemysł Chemiczny, 93(12): 2270-2273.
[4] Björk I., E. Östman, M. Kristensen, N. M. Anson, R.K. Priced, G. Haen, R.K.E. Havenaar, A. Knudsen Frid, H. Mykkänen, R.W. Welchd, G. Riccardii. 2012. Cereal grains for nutrition and health benefits: Overview of results from in-vitro animal and human studies in the health grain project. Trends Food Sci. Technol., 25: 87-100.
[5] Buksa K., A. Nowotna, H. Gambuś. 2012. Analiza towaroznawcza i skład chemiczny ziarna wybranych polskich odmian żyta pochodzących z trzech kolejnych lat uprawy. Acta Agrophysica, 19 (2): 265-276.
[6] Burczyk H. 2011. Przydatność zbóż na potrzeby produkcji energii odnawialnej - w świetle wyników doświadczeń. Problemy Inżynierii Rolniczej, 3: 43-51.
[7] Czerwińska D. 2011. Wartość odżywcza i walory zdrowotne żyta, mąki żytniej i pieczywa żytniego. Przegląd Zbożowo- -Młynarski, (55) 6:11-13.
[8] Gani A., S.M. Wani, F.A. Masoodi, H. Gousia. 2012. Whole-grain cereal bioactive compounds and their health benefits: A review. J. Food. Proces. Technol. 3: 146-56.
[9] Grabiński J., G. Hołubowicz-Kliza, F. Brzóska. 2007 Uprawa i wykorzystanie żyta ozimego. Instrukcja Upowszechnieniowa IUNG-PIB Puławy, 138: 1-80.
[10] Kobylyanskij V.D., O.V. Solodukhina, I.V. Lunegova, S.P. Novikova, O.P. Farm, T. Region, V.I. Makarov. 2017. Rye breeding for low- -pentosans and possibility of its use in animal feeding. Proceedings on Applied Botany, Genetics and Breeding, 1(178):31-40.
[11] Krasowicz S., M. Matyka. 2015. Zmiany w polskim rolnictwie a wykorzystanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Materiały Szkoleniowe IUNG-PIB 103: 1-32.
[12] Lảzaro R., M. Garcia, P. Medel, G.G. Mateos. 2003. Influence of enzymes on performance and digestive parameters of broilers fed rye-based diets. Poultry Science, 82: 132- 140.
[13] Litwinek D., H. Gambuś, R. Sabat, A. Wywrocka- Gurgul, M. Laskoś. 2015. Porównanie jakości i wartości odżywczej mąki żytniej, pszennej i orkiszowej z pełnego przemiału. Technologiczne kształtowanie jakości żywności. Red. K.M. Wójciak, Z.J. Dolatowski. Wyd. Nauk. PTTŻ, Kraków: 171-180.
[14] Ł ysoń E., W. Biel. 2016. Ocena składu chemicznego ziarna wybranych odmian żyta z uprawy ekologicznej i konwencjonalnej. Żywność Nauka Technologia Jakość, 23(3): 91-101.
[15] Madej A. 2016. Ocena zmian produkcyjnych i organizacyjnych w polskim rolnictwie w latach 2004-2014. Studia i Raporty, 47 (1): 55-82.
[16] Muszyński S., S. Świątkiewicz, A. Arczewska- Włosek, P. Dobrowolski, J.L. Valverde Piedra, M.B. Arciszewski, S. Szymańczyk, A. Zacharko-Siembida, S. Kowalik, M. Hułas- -Stasiak, A. Tomczyk-Warunek, T. Schwarz, E. Tomaszewska. 2019. Analysis of mechanical properties of bones and tendons shows that modern hybrid rye can be introduced to corn-wheat based diet in broiler chickens as an alternative energy source irrespective of xylanase supplementation. Poultry Science.
[17] Nordlund E., R.L. Heiniö, K. Viljaen, J.M. Pihlava, P. Lehtinen, K. Poutanenad. 2013. Flavour and stability of rye grain fractions in relation to their chemical composition. Food Research International, 54: 48-56.
[18] Piechota T., Z. Sawińska, M. Kowalski, L. Majchrzak, S. Świtek, A. Dopierała. 2017. Plonowanie i zdrowotność wybranych odmian żyta ozimego uprawianego przeznaczeniem na biogaz. Fragmenta Agronomica, 34(2): 67-74.
[19] Pietruszka M., J. Szopa. 2014. Agricultural Distillates from Polish Varieties of Rye. Czech Journal of Food Science, 32(4): 406-411.
[20] Ravindran V. 2013. Poultry feed Availability and Nutrition in Developing Countries. Poultry Development Review: 60-63, FAO.
[21] Silva S.S.P., R.R. Smithard. 2002. Effect of enzyme supplementation of a rye-based diet on xylanase activity in the small intestine of broilers, on intestinal crypt proliferation and nutrient digestibility and growth performance of the birds. British Poultry Science, 2 (43): 274-282.
[22] Stanisz M., E. Sapińska, K. Pielech-Przybylska. 2009. Charakterystyka zanieczyszczeń występujących w spirytusach surowych. Zeszyty Naukowe Chemia Spożywcza i Biotechnologia, 1058:105-121.
[23] Szawara-Nowak G. 2013. Bioaktywne składniki pieczywa. Towaroznawcze Problemy Jakości, 3: 103-115.
[24] Tomiło J., D. Dziki, R. Różyło. 2013. Zmiany tekstury pieczywa żytniego podczas przechowywania. Naukowo-Kulturalne, 2: 143-154.
[25] Tyburcy A. 2005. Możliwość większego wykorzystania żyta w produkcji pasz. Przegląd Zbożowo-Młynarski, 2:8-9.
[26] U rban R. 2006. Stan głównych działów gospodarki żywnościowej po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Sektor zbożowy, mięsny i napojów. Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytutu Badawczy, 25: 57-66.
[27] U rban S. 2015. Zmiany w produkcji pasz treściwych w Polsce. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Agrobinesu, 17(5): 307-311.
[28] Wang S., K.C. Thomas, W.M. Ingledew, K. Sosulski, F.W. Sosulski. 1997. Rye and triticale as feedstock for fuel ethanol. Cereal Chemistry, 74: 621-625.
[29] Zuber T., T. Miedaner, P. Rosenfelder, M. Rodehutscord. 2016. Amino acid digestibility of different rye genotypes in caecectomised laying hens. Archives of Animal Nutrition, 70(6): 470-487.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


e-Publikacja (format pdf) - nr 125847 "Potencjał wykorzystania z..." licencja: Osobista Produkt cyfrowy	10.00 zł

Zeszyt


PRZEGLĄD ZBOŻOWO-MŁYNARSKI - e-zeszyt (pdf) 2020-2 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	40.00 zł

Prenumerata

PRZEGLĄD ZBOŻOWO-MŁYNARSKI - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

240.00 zł

PRZEGLĄD ZBOŻOWO-MŁYNARSKI - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEGLĄD ZBOŻOWO-MŁYNARSKI - papierowa prenumerata roczna	288.00 zł brutto 266.67 zł netto 21.33 zł VAT (stawka VAT 8%)
PRZEGLĄD ZBOŻOWO-MŁYNARSKI - pakowanie i wysyłka	21.00 zł brutto 17.07 zł netto 3.93 zł VAT (stawka VAT 23%)

309.00 zł

PRZEGLĄD ZBOŻOWO-MŁYNARSKI - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEGLĄD ZBOŻOWO-MŁYNARSKI - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	384.00 zł brutto 355.55 zł netto 28.45 zł VAT (stawka VAT 8%)

384.00 zł

Zeszyt

2020-2

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma