Czasopismo | PRZEGLĄD PAPIERNICZY | Rocznik 2019 - zeszyt 3

Związek Zawodowy Papierni Polskich - zagadnienia techniczne (cz. 4)

JÓZEF DĄBROWSKI

nr katalogowy: 119376

Produkcja tektury.W trzeciej części artykułu [6] informowano o tekturze falistej. Produkowano ją wówczas w wersji nadmiernie wytrzymałej, a w Polsce zapewne starano się naśladować parametry z Francji [17]. Tam wyrabiano tekturę falistą trójwarstwową o gramaturze aż 825 g/m2; warstwy płaskie po 250 g/m2, a warstwa pofalowana (270 g/m2) była wykonana z papieru o gramaturze 180 g/m2, przy czym udział spoiwa ze szkła wodnego stanowił 55 g/m2. Nawet tak masywna tektura falista prowadziła do oszczędności papieru, zastępując tekturę sklejaną - o gramaturze aż 1450 g/m2 - w opakowaniach transportowych o zawartości 20-30 kg masy ładunku i wytrzymałości na przebicie aż 16 kG/cm2. Gramatura jej arkuszy wewnętrznych (wraz ze spoiwem) wynosiła 1050 g/m2, a były one oklejone arkuszami o gramaturze 200 g/m2. O ile w przypadku opakowań transportowych tektura falista zaczynała być poza konkurencją, to pozostawała sfera do stosowania tektur sklejanych lub prasowanych w produkcji mniejszych opakowań (zazwyczaj z nadrukiem), w introligatorstwie oraz przemyśle włókienniczym i innych. Oba te produkty papierowe wywodziły się z rękodzieła, jednak trudno teraz określić w jaki sposób - ręczny czy maszynowy - w czasach ZZPP sklejano arkusze w Soczewce i Mirkowie-Jeziornie [3], produkując drogie "brystole" (ang. Bristol board, pasted board, cardboard). Przecież John Dickinson, który wynalazł maszynę formującą z sitem cylindrycznym, już w 1824 r. uzyskał też patent na maszynę do sklejania arkuszy papieru w produkcji tektury sklejanej [12]. Znaczenia nabrały też różne odmiany tektury prasowanej. W rękodziele kilka uformowanych i jeszcze wilgotnych arkuszy układano jeden na drugim i takie zestawy przekładano filcami,po czym wprowadzano do prasy, a po odprasowaniu suszono. W papiernictwie maszynowym nadal produkowano tekturę prasowaną, ale odróżniano tekturę "ręczną" od "maszynowej", zależnie od sposobu odbioru. Już informowano o tekturówce z ręcznym odbior[...]

Bibliografia

[1] Adamczyk J.L. 1982. "Fabryka Tektury w Dołach Biskupich ". Kielce.
[2] Czerniejewski T. 1929. "Przemysł Papierniczy w Polsce". Warszawa, s. 7.
[3] Dąbrowski J. 2018. "Związek Zawodowy Papierni Polskich - trudne początki". Przegląd Papierniczy 74 (9): 567-570.
[4] Dąbrowski J. 2018. "Związek Zawodowy Papierni Polskich - zagadnienia techniczne (cz. 1)". Przegląd Papierniczy 74 (11): 709-712.
[5] Dąbrowski J. 2018. "Początki ruchu stowarzyszeniowego papierników w Polsce: okres międzywojenny 1918-1939". "Papiernictwo w stuleciu niepodległości". Seminarium SPP, Łódź 22-11-2018.
[6] Dąbrowski J. 2019. "Związek Zawodowy Papierni Polskich - zagadnienia techniczne (cz. 3)". Przegląd Papierniczy 75 (1):45-48.
[7] Dietz. G. "Collection Stefan Feyerabend (SFH)" http://www. bernstein.oeaw.ac.at/twiki/pub/Main/Conference_Valencia20140514/ Georg_Dietz2014_Valencia.pdf
[8] Feyerabend S. 2004. "What about machine-watermarks?". IPH Congress Book 15: 149-156.
[9] Gradecki J.W. 2016. "100 lat wojowania o papier: 1914-2014“. Łódź, s. 146, 200, 241-5.
[10] Hontschik P. 2018. "Punch Cards". In Holt N., Von Velsen N., Jacobs S. (eds). "PAPER: Material, Medium and Magic". Munich, s. 152-3.
[11] Hössle F. 1934. "Die berühmte Trutenauer Papiermühle". Der Papier- Fabrikant 18: 208-210.
[12] Hunter D. 1974. "Papermaking: The History and Technique of an Ancient Craft". New York, s. 541.
[13] Kaliciński Z. 1983. "O Starówce, Pradze i Ciepokach". Warszawa, s. 124-152.
[14] Karimian A., Mirza’i Pari Z. 2009. "Watermarks of Iranian Archival Documents". Teheran.
[Książka w całości jest wydrukowana w jęz. nowoperskim, jedynie ostatnia strona po angielsku - JD].
[14a] Landau Z. 1987."Rozwój produkcji przemysłowej w Polsce w latach 1936-1939". Kwartalnik Historyczny 3: 95-123.
[15] Laurence A. 1986. "A History of Pool Paper Mills". Oatley, West Yorkshire, s. 13-23.
[16] Maciuk O. 1992. "Filigrani Archiwnych Dokumentiw Ukrajiny“. Kyjiw.
[17] Ryczywolski B. 1937. "Opakowania tekturowe". Przegląd Techniczny 75 (6): 144-146.
[18] Sobalski F. 1983. "Płace robotników przemysłu papierniczego w Polsce w 1930 r.". Przegląd Papierniczy 39 (6): 228-231.
[19] "Sprawozdanie Związku Papierni Polskich za rok 1934". Warszawa 1935.
[20] Steinhagen H. 1938. "Przemysł Papierniczy". Przegląd Gospodarczy 22: 862-3.
[21] Stogowska A. 1986. "Papiernia ". Rocznik Muzeum Mazowieckiego w Płocku 12: 5-106.
[22] Ulewicz A., Dąbrowski J. 2018. "Filigrany w zasobie Archiwum Państwowego w Olsztynie". Olsztyn, s. 30-32, 86-89.
[23] "Związek Papierni Polskich". 1938. W "Kongres Bezpieczeństwa Pracy, 9-11 kwietnia 1938". Warszawa, tom I: 362-377.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


e-Publikacja (format pdf) - nr 119376 "Związek Zawodowy Papierni..." licencja: Osobista Produkt cyfrowy	10.00 zł

Zeszyt


PRZEGLĄD PAPIERNICZY - e-zeszyt (pdf) 2019-3 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	28.50 zł

Prenumerata

PRZEGLĄD PAPIERNICZY - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

342.00 zł

PRZEGLĄD PAPIERNICZY - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEGLĄD PAPIERNICZY - papierowa prenumerata roczna	420.00 zł brutto 388.89 zł netto 31.11 zł VAT (stawka VAT 8%)
PRZEGLĄD PAPIERNICZY - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

462.00 zł

PRZEGLĄD PAPIERNICZY - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEGLĄD PAPIERNICZY - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	516.00 zł brutto 477.78 zł netto 38.22 zł VAT (stawka VAT 8%)

516.00 zł

Zeszyt

2019-3

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma