Czasopismo | PRZEMYSŁ CHEMICZNY | Rocznik 2018 - zeszyt 11

Przeciwdziałanie poważnym awariom przemysłowym w Polsce

10.15199/62.2018.11.1

Agnieszka Gajek

nr katalogowy: 117192
10.15199/62.2018.11.1

krótką charakterystykę przepisów dotyczących przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym i ograniczania ich skutków, począwszy od braku jednolitych, kompleksowych wymagań w latach osiemdziesiątych XX w., poprzez wprowadzenie wymagań odnoszących się do nadzwyczajnych zagrożeń środowiska wprowadzonych w 1997 r., a zakończywszy na podejściu mającym na celu przeciwdziałanie poważnym awariom i ograniczaniu ich skutków wprowadzonym w 2001 r. Opisano wpływ dyrektyw Unii Europejskiej na kształt przepisów polskich w ostatnich 18 latach, a także zmiany w liczbie zakładów o zwiększonym i dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii w ostatnich latach. W 1996 r. Polska została członkiem Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Oznaczało to, że w Polsce powinny mieć zastosowanie zasady zapobiegania awariom chemicznym, przygotowanie na wypadek awarii oraz zasady działań ratowniczych i ograniczania lub likwidacji skutków awarii ustanowione przez Radę OECD w zaleceniach, decyzjach i wytycznych. Jednakże wówczas brak było w Polsce spójnego, jednolitego aktu prawnego oraz przepisów wykonawczych regulujących obszar przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym. Niektóre kwestie były częściowo ustanowione w różnych przepisach prawa polskiego, m.in. kwestie bezpieczeństwa technicznego i procesowego były uregulowane w aktach prawnych dotyczących Urzędu Dozoru Technicznego, w normach przywołanych w ustawach, w rozporządzeniach szczegółowych dotyczących bezpieczeństwa instalacji i bezpieczeństwa pracy, w Kodeksie pracy (dział X) oraz w ustawie o ochronie i kształtowaniu środowiska z 1980 r. Ogólne zasady polityki państwa dotyczące ochrony środowiska były sformułowane m.in. w Polityce ekologicznej Państwa przejętej przez Radę Ministrów w 1990 r. oraz zaakceptowanej przez Sejm i Senat w 1991 r., w uchwale Sejmu RP z dnia 24 maja 1991 r. w sprawie polityki ekologicznej Polski i w uchwale Senatu RP z dnia 24 maja 1991 r. w s[...]

Bibliografia

[1] J.S. Michalik, Bezpieczeństwo Pracy 1999, nr 9, 9.
[2] Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska oraz o zmianie niektórych ustaw, Dz. U. 1997, nr 133 poz. 885.
[3] Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska, Dz. U. 1980, nr 3, poz. 6.
[4] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 sierpnia 2001 r. w sprawie wymagań, jakim powinien odpowiadać raport bezpieczeństwa, oraz szczegółowych zasad jego weryfikacji, Dz. U. 2001, nr 97, poz. 1058.
[5] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 sierpnia 2001 r. w sprawie wymagań, jakim powinien odpowiadać plan operacyjno- ratowniczy sporządzony na wypadek wystąpienia nadzwyczajnego zagrożenia poza teren, do którego jednostka organizacyjna eksploatująca instalację mogącą spowodować nadzwyczajne zagrożenie środowiska posiada tytuł prawny, Dz. U. 2001, nr 97, poz. 1056.
[6] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 sierpnia 2001 r. w sprawie wymagań, jakim powinien odpowiadać plan operacyjno- ratowniczy podejmowanych na własnym terenie działań na wypadek nadzwyczajnych zagrożeń, oraz szczegółowych zasad jego weryfikacji, Dz. U. 2001, nr 97, poz. 1057.
[7] Dyrektywa Seveso II, dyrektywa Rady 96/82/ WE z dnia 9 grudnia 1996 r. dotycząca zarządzania zagrożeniami poważnymi awariami z udziałem substancji niebezpiecznych, Dz. Urz. UE 10, 14.01.1997, 13.
[8] Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw, Dz. U. 2001, nr 100, poz. 1085.
[9] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, Dz. U. 2001, nr 62, poz. 627.
[10] A. Gajek, Przem. Chem. 2013, 92, nr 5, 602.
[11] A. Gajek, System przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym. Polskie przepisy, Dyrektywa Seveso II i Dyrektywa Seveso III, Wyd. CIOP-PIB, Warszawa 2013.
[12] Ustawa z dnia 24 lutego 2006 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. 2006, nr 50, poz. 360.
[13] J.S. Michalik, Myśl Wojskowa 2003, 6, nr 629, 86.
[14] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, Dz. U. 2002, nr 58 poz. 535 (data ogłoszenia: 17 maja 2002 r., data wejścia w życie: 1 czerwca 2002 r.).
[15] Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie wymagań, jakim powinien odpowiadać raport o bezpieczeństwie zakładu o dużym ryzyku, Dz. U. 2003, nr 104, poz. 970 (data ogłoszenia: 13 czerwca 2003 r., data wejścia w życie: 28 czerwca 2003 r.).
[16] Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 lipca 2003 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać plany operacyjno-ratownicze, Dz. U. 2003, nr 131 poz. 1219 (data ogłoszenia: 25 lipca 2003 r., data wejścia w życie: 2 sierpnia 2003 r.).
[17] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu informacji wymaganych do podania do publicznej wiadomości przez komendanta wojewódzkiego PSP, Dz. U. 2002, nr 78, poz. 712 (data ogłoszenia: 19 czerwca 2002 r., data wejścia w życie: 4 lipca 2002 r.).
[18] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 grudnia 2002 r. w sprawie poważnych awarii objętych obowiązkiem zgłoszenia do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, Dz. U. 2003, nr 5, poz. 58 (data ogłoszenia: 17 stycznia 2003 r., data wejścia w życie: 1 lutego 2003 r.).
[19] Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Poważne awarie http://www.gios.gov.pl/ pl/powazne-awarie, dostęp 10 września 2018 r.
[20] Główny Inspektor Ochrony Środowiska, Informacja o realizacji zadań Inspekcji Ochrony Środowiska w 2003 roku, Warszawa, maj 2004 r., 77-98.
[21] Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Raport o występowaniu poważnych awarii w 2003 r., www.gios.gov.pl/images/ dokumenty/powazne_awarie/rap _rej03.rtf, dostęp 10 września 2018 r.
[22] Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Rejestr poważnych awarii w 2003 r. http:// www.gios.gov.pl/pl/powazne-awarie#tab1, dostęp 10 września 2018 r.
[23] Dyrektywa 2003/105/WE, dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/105/ WE z dnia 16 grudnia 2003 r. zmieniająca Dyrektywę Rady 96/82/WE dotyczącą zarządzania zagrożeniami poważnymi awariami z udziałem substancji niebezpiecznych, Dz. Urz. UE L 345, 31.12.2003, 97.
[24] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, Dz. U. 2006, nr 30, poz. 208.
[25] Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 12 września 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wymagań, jakim powinien odpowiadać raport o bezpieczeństwie zakładu o dużym ryzyku, Dz. U. 2005, nr 197, poz. 1632.
[26] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 5 grudnia 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać plany operacyjno-ratownicze, Dz. U. 2008, nr 229, poz. 1527.
[27] Rozporządzenie CLP, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006, Dz. Urz. UE L 353, 31.12.2008.
[28] Dyrektywa Seveso III, dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/18/UE z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie kontroli zagrożeń poważnymi awariami związanymi z substancjami niebezpiecznymi, zmieniająca, a następnie uchylająca dyrektywę Rady 96/82/WE, Dz. Urz. UE L 197, 24.07.2012, 37.
[29] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 października 2013 r. w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, Dz. U. 2013, poz. 1479 (data ogłoszenia: 9 grudnia 2013 r., data wejścia w życie: 15 lutego 2014 r., data uchylenia 14 lutego 2016 r.).
[30] Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 29 stycznia 2016 r. w sprawie rodzajów i ilości znajdujących się w zakładzie substancji niebezpiecznych, decydujących o zaliczeniu zakładu do zakładu o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, Dz. U. 2016, poz. 138 (data ogłoszenia: 2 lutego 2016 r., data wejścia w życie: 17 lutego 2016 r., obowiązujące).
[31] Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 23 lutego 2016 r. w sprawie raportu o bezpieczeństwie zakładu o dużym ryzyku, Dz. U. 2016, poz. 287 (data ogłoszenia: 7 marca 2016 r., data wejścia w życie: 22 marca 2016 r., obowiązujące).
[32] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać plany operacyjno-ratownicze, Dz. U. 2016, poz. 821 (data ogłoszenia: 9 czerwca 2016 r., data wejścia w życie: 10 czerwca 2016 r., obowiązujące).
[33] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 2 grudnia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu informacji wymaganych do podania do publicznej wiadomości przez właściwe organy Państwowej Straży Pożarnej, Dz. U. 2015, poz. 2145 (data ogłoszenia: 18 grudnia 2015 r., data wejścia w życie: 1 stycznia 2016 r., obowiązujące).
[34] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 maja 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie poważnych awarii objętych obowiązkiem zgłoszenia do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, Dz. U. 2016, poz. 799 (data ogłoszenia: 7 czerwca 2016 r., data wejścia w życie: 22 czerwca 2016 r., obowiązujące).

Zeszyt


PRZEMYSŁ CHEMICZNY - e-zeszyt (pdf) 2018-11 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	55.00 zł

Prenumerata

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

762.00 zł

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	1002.00 zł brutto 927.78 zł netto 74.22 zł VAT (stawka VAT 8%)

1002.00 zł

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - papierowa prenumerata roczna	960.00 zł brutto 888.89 zł netto 71.11 zł VAT (stawka VAT 8%)
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

1002.00 zł

Open Access

Zeszyt

2018-11

Twój Koszyk

Zeszyt

Prenumerata

Open Access

Zeszyt

Czasopisma