Czasopismo | PRZEGLĄD PAPIERNICZY | Rocznik 2018 - zeszyt 4

Centralny Okręg Przemysłowy a polski przemysł celulozowo-papierniczy Zarys dziejów Zakładów Celulozy w Niedomicach

MARCIN WYSZYŃSKI

nr katalogowy: 113486

Centralny Okręg Przemysłowy, największa inwestycja II Rzeczypospolitej mająca za zadanie skumulować wszystkie zakłady produkcyjne ważne dla istnienia państwa w bezpiecznym centrum kraju, nie mogła się obejść bez wkładu w przemysł celulozowo-papierniczy. Niedomickie Zakłady Celulozy w Niedomicach były jedyną, ukończoną inwestycją rządową w czasie dwudziestolecia międzywojennego, które budowały od podstaw nowoczesny zakład wytwarzania celulozy w Polsce. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. tereny państwa polskiego były wyniszczone działaniami wojennymi. Przemysł celulozowo-papierniczy bardzo ucierpiał podczas wojny, więc wszystkie zakłady, które znalazły się w granicach odrodzonego kraju, mimo wielu problemów finansowych, musiały podjąć odbudowę. Ze wsparciem państwa produkcja papieru z 15 tys. ton rocznie w 1919 r. wzrosła do 85 tys. ton w 1925 r., aby w 1930 r. osiągnąć 168,9 tys. ton [14, 17, 18]. Jeśli chodzi o zakłady produkujące masy celulozowe, to na terenach Rzeczypospolitej po I Wojnie Światowej zachowały się trzy wytwarzające ten surowiec: w Kaletach, Czułowie i Włocławku. W dwudziestoleciu, po 1931 r., zbudowano kolejne cztery: w Kluczach, Kochawinie, Grodnie (nieuruchomiona) i Niedomicach, która była jedyną fabryką niezintegrowaną z papiernią. Cztery z tych fabryk produkowały masy siarczynowe, a dwie - w Kaletach i Kochawinie - siarczanowe [1, 2, 4, 16, 18]. Metody uzyskania masy celulozowej z drewna różniły się wykorzystywanymi środkami chemicznymi. W metodzie siarczynowej, tzw. kwaśnej, korzystano z dwutlenku siarki, z kolei w siarczanowej - alkalicznej - z siarczku sodu [3]. Głównym powodem budowy całkowicie nowego zakładu produkującego masę celulozową była napięta sytuacja międzynarodowa oraz dążenie rządu polskiego do usamodzielnienia się od dostaw surowców kluczowych dla obrony państwa, w tym przypadku bawełny strzelniczej, potrzebnej do produkcji prochu bezdymnego. Ten główny składnik dzisiejszych mater[...]

Bibliografia

[1] Badziak K. 1987. "Procesy kartelizacyjne w przemyśle celulozowo- papierniczym w okresie Drugiej Rzeczypospolitej". Przegląd Papierniczy 43 (1) : 36-37.
[2] Badziak K. 1985. "Przemysł celulozowy w Polsce międzywojennej do 1931 r.". Przegląd Papierniczy 41 (5) : 188-190.
[3] Caserio M.C., Roberts J.D. 1969. "Chemia organiczna". Warszawa.
[4] Czerniejewski T. 1929. "Przemysł papierniczy w Polsce". Warszawa.
[5] "Biografie Zmarłych Kolegów w latach 1945-1984 Zasłużonych dla Przemysłu Papierniczego i Płyt Pilśniowych". 1985. Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Papierniczego. Łódź: 2-6.
[6] "Encyklopedia Techniki Wojskowej". 1987. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej: 53, 531.
[7] Gradecki J.W. 2016. "100 lat wojowania o papier 1914-2014". Łódź: 655.
[8]http://www.copklaster.pl/cop/cop/historia_centralnego_okregu_ przemyslowego/687,1.html
[9] http://www.copklaster.pl/cop/ludzie/ludwik_banaszak_,178,1,0. html
[10] http://www.copklaster.pl/cop/ludzie/wiktor_czerwinski, 177,1,0.html
[11] Korzun M. 1986. "1000 słów o materiałach wybuchowych i wybuchu" Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
[12] Kupiec M., Turzyński M. 1987. "50 lat Niedomickich Zakładów Celulozy". Niedomickie Zakłady Celulozy: 5-13.
[13] Nowicki R., Szewczak I. 1991. "Analiza i Ocena Sytuacji Ekonomiczno- Finansowej Niedomickich Zakładów Celulozy w Niedomicach". Warszawa: 1-40.
[14] Szymczyk M. 2018. "100 lat polskiego przemysłu papierniczego". Przegląd Papierniczy 74 (2) : 115.
[15] Szymczyk M. 2007. "Polski Przemysł Papierniczy 1945-1989". Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju: 322-323.
[16] Szymczyk M. 2015. "Przemysł papierniczy na kresach wschodnich II Rzeczypospolitej, "Kresy Wschodnie. Gospodarcze i społeczne znaczenie polskich kresów", Wrocławskie Spotkania z Historią Gospodarczą. Wrocław: 177-179.
[17] Szymczyk M. 2010. "Zarys dziejów papiernictwa w II Rzeczypospolitej". Przegląd Papierniczy" 66 (7) : 413-414.
[18] Zajączkowski B. 1966. "Rozmieszczenie produkcji i fabryk przemysłu papierniczego w Polsce w latach 1918-1938". Przegląd Papierniczy 22 (7) : 232-236.
[19] Zawistowski J. 1978. "Niedomickie Zakłady Celulozy". Kraków: 8-18.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


e-Publikacja (format pdf) - nr 113486 "Centralny Okręg Przemysło..." licencja: Osobista Produkt cyfrowy	10.00 zł

Zeszyt


PRZEGLĄD PAPIERNICZY - e-zeszyt (pdf) 2018-4 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	28.50 zł

Prenumerata

PRZEGLĄD PAPIERNICZY - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

342.00 zł

PRZEGLĄD PAPIERNICZY - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEGLĄD PAPIERNICZY - papierowa prenumerata roczna	420.00 zł brutto 388.89 zł netto 31.11 zł VAT (stawka VAT 8%)
PRZEGLĄD PAPIERNICZY - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

462.00 zł

PRZEGLĄD PAPIERNICZY - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEGLĄD PAPIERNICZY - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	516.00 zł brutto 477.78 zł netto 38.22 zł VAT (stawka VAT 8%)

516.00 zł

Zeszyt

2018-4

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma