Czasopismo | RUDY I METALE NIEŻELAZNE | Rocznik 2017 - zeszyt 5

MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA KLASYFIKACJI JAKOŚCI GÓROTWORU RMR W WARUNKACH POLSKIEGO GÓRNICTWA RUD MIEDZI

10.15199/67.2017.5.1

nr katalogowy: 105813
10.15199/67.2017.5.1

Jednym z podstawowych elementów planowania eksploatacji jest rozpoznanie górotworu. W artykule przedstawiono wybrane klasyfikacje jakości masywu skalnego do prowadzenia w nim robót górniczych. Klasyfikacje zostały przeanalizowane w aspekcie możliwości ich stosowania w warunkach LGOM. Słowa kluczowe: górnictwo, bezpieczeństwo, klasyfikacja górotworu POSSIBILITIES OF APPLICATION ROCK MASS QUALITY RMR CLASSIFICATION IN TERMS OF POLISH COPPER ORE MINING One of the basic elements of planning exploitation is the recognition of the rock quality. The article presents selected classifications of rock mass quality for mining works. Classifications have been analyzed in terms of their applicability in Polish copper ore mining Keywords: mining, safety, rock mass quality.WSTĘP Praktycy górniczy są zgodni, że górotwór w którym prowadzona jest działalność górnicza, jest najlepiej poznany w momencie jej zakończenia. Zakres, w jakim prowadzona jest obserwacja górotworu oraz metody, jakie są stosowane do jego obserwacji, zależą od celu do jakiego mają być wykorzystane. Ze względu na złożoność budowy górotworu, tylko kompleksowe podejście pozwala na jego wiarygodne poznanie. Nie trzeba przypominać, jak ważne są klasyfikacje jakościowe oceny masywów skalnych dla inżynierów projektujących roboty geotechniczne czy górnicze. W bardzo bogatej zagranicznej oraz krajowej literaturze [4, 5], można znaleźć wiele przykładów adaptowania przez badaczy z całego świata klasyfikacji górotworu na potrzeby lokalnego górnictwa. W artykule omówiono klasyfikację RMR (ang. Rock Mass Rating) oraz jej modyfikacje, w kontekście możliwości jej wykorzystania na potrzeby polskiego górnictwa rud miedzi. Zostały również przedstawione możliwości zaadaptowania czynników wchodzących w skład klasyfikacji RMR oraz łatwość ich wprowadzenia. JAKOŚĆ GÓROTWORU Na wstępie należy przypomnieć, jaki cel przyświecał pierwszym autorom klasyfikacji jakościowych. Ich idee polegały na wyodrę[...]

Bibliografia

[1] Bartlett Stanley C. , Harry Burgess, Bogdan Damjanović, Richard M. Gowans, Christopher R. Lattanzi. 2013. Raport techniczny dotyczący produkcji miedzi i srebra przez KGHM Polska Miedź SA w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym w południowo-zachodniej Polsce. Raport Micon International Limited. kghm.com/ sites/kghm2014/files/document-attachments/raport_micon. pdf (dostępne: 21.04.2017).
[2] Barton Nick, Z. T. Bieniawski. 2008. "Setting the Record Straight about RMR and Q". http://home.agh.edu.pl/~cala/bieniawski/ rmr_q.pdf (dostęp: 21.04.2017).
[3] Bestyński Zbigniew. 1997. Ocena właściwości geotechnicznych fliszu karpackiego na podstawie badań geofizycznych. Praca doktorska. Kraków: AGH.
[4] Bestyński Zbigniew, Kazimierz Thiel. 2007. "Badania geofizyczne z rozpoznaniu warunków geotechnicznych budowy tuneli". Górnictwo i Geoinżynieria 31 (3): 37-43.
[5] Bieniawski Z. T. 1968. "In situ strength and deformation characteristics of coal". Engineering Geology 2 (5): 325-340.
[6] Bieniawski Z. T. 1978. "Determining rock mass deformability: experience from cases histories". International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences 15: 237-247.
[7] Bieniawski Z. T. 1989. Engineering Rock Mass Classifications. A Complete Manual for Engineers and Geologists in Mining, Civil, and Petroleum Engineering. New York: John Wiley& Sons.
[8] Bieniawski Z. T., Marek Cała, Piotr Małkowski. 2011. "Błędy w stosowaniu klasyfikacji masywów skalnych - fakty i mity. Część 1". Budownictwo Górnicze i Tunelowe 3: 45-55.
[9] Bieniawski Z. T., Marek Cała, Piotr Małkowski. 2011. "Błędy w stosowaniu klasyfikacji masywów skalnych - fakty i mity. Część 2". Budownictwo Górnicze i Tunelowe 3: 49-60.
[10] Brown E. T. 2008. Estimating the mechanical properties of rock masses. W SHIRMS 2008, 3-22. Australian Centre or Geomechanics.
[11] Burtan Zbigniew. 2012. Wpływ eksploatacji w rejonach zaburzeń tektonicznych o dużych zrzutach na kształtowanie się zagrożenia sejsmicznego w kopalniach Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Kraków: Wydawnictwo Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica.
[12] Butra Jan, Rafał Dębkowski, Daniel Pawelus, Marcin Szpak. 2011. "Wpływ naprężeń pierwotnych na stateczność wyrobisk górniczych". Cuprum 58 (1): 43-71.
[13] Cała Marek, Jerzy Flisiak, Antoni Tajduś. 2001. Mechanizm współ9 pracy kotwi z górotworem o zróżnicowanej budowie. Kraków: Wydawnictwo ISMGiE PAN.
[14] Downorowicz S., A. S. Kleczkowski, Z. Wilk. 1973. Wpływ warunków hydrogeologicznych na projektowanie kopalń rud miedzi monokliny przedsudeckiej. W Mater. Symp. Najnowsze technologie w górnictwie i hutnictwie miedzi oraz ochrona środowiska, 25-33.
[15] Esterhuizene G., D. Dolinar, J. Ellenberger. 2011. "Pillar strength in underground stone mines in the united states". International Journal of Rock Mechanics & Mining Sciences 48: 42-50.
[16] Gogolewska Anna, Marcin Michalak. 2009. "Parametry klasyfikacyjne skał stropowych i aktywność sejsmiczna w O/ZG «Lubin»". Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej 128: 71-102.
[17] Hoek E., P. Kaiser, W. Bawden. 1995. Support of Underground Excavations in Hard Rock. Rotterdam, Netherlands: A.A. Balkema.
[18] Jakubec Jarek, Gabriel Esterhuizen. 2007. The Mining Rock Mass Rating (MRMR) Classification: Industry Experience. Vancouver.
[19] Janik Dariusz, Dariusz Juszyński. 2015. "Przegląd metody wskaźnikowej przydatności masywu skalnego do celów górniczych RFRI w aspekcie możliwości wykorzystania w warunkach KGHM Polska Miedź S. A". Rudy i Metale Nieżelazne, Recykling 60 (9): 421-428
[20] Kendorski, F., R. Cummings, Z. T. Bieniawski, E. Skinner. 1983. Rock mass classification for block caving mine drift support. W 5th Congr. Int. Soc. Rock Mech.. Melbourne. B51-B63.
[21] Korzeniowski Waldemar. 2006. Ocena stanu podziemnych wyrobisk chodnikowych i komorowych na podstawie empirycznych metod badawczych. Kraków: Wydawnictwo Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica.
[22] Kozłowski Tomasz, Jan Kudełko. 2014. "Weryfikacja doboru obudowy kotwowej w warunkach zaburzeń tektonicznych w kopalni Lubin". CUPRUM - Czasopismo Naukowo-Techniczne Górnictwa Rud nr 73 (4): 55-71.
[23] Laubscher D. M., C. H. Page. 1990. The design of rock support in high stress or weak rock environments. W 92nd Can. Inst. Min. Metall. AGM.
[24] Laubscher D. H, Jarek Jakubec. 2001. The MRMR rock mass classification for jointed rock masses. W Underground Mining Methods. Engineering Fundamentals International Case Studies, 475-481. Society for Mining, Metallurgy and Exploration.
[25] Małkowski Piotr. 2012. Rola stref spękań w ocenie stateczności wyrobisk korytarzowych w kopalniach węgla. Kraków: Wydawnictwo Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica.
[26] Moreno Tallon E. 1982. Comparison and Application of Geomechanics Classification Schemes in tunnel Construction. W Tunneling ’82, 241-246. Institute of Mining and Metallurgy.
[27] Newman D. A. 1985. The Design of coal Mine Roof Support for Longwall Mines in the Appalachian Coalfield. Pensylwania: Pensylwania State Universiti.
[28] Olivier H. J. 1979. "A New Engineering - Geological Rock Durability Classification". Engineering Geology 4: 255-279.
[29] Piestrzyński Adam, Andrzej Banaszak, Małgorzata Zaleska-Kuczmierczyk. 2008. Monografia KGHM Polska Miedź SA Lublin: KGHM CUPRUM Sp. z o. o. CBR.
[30] Pytel Witold. 2012. Geomechaniczne kryteria doboru obudowy kotwowej dla wyrobisk górniczych. Lublin: KGHM CUPRUM Sp. z o. o. CBR.
[31] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych. Dz. U. Nr 139, poz. 1169 z 2006 r. Nr 124, poz. 863 oraz z 2010 r. Nr 129, poz. 855.
[32] Salski W. 1996. Tektonika złoża. W Monografia KGHM Polska Miedź SA, 141-155. KGHM CUPRUM Sp. z o. o. CBR.
[33] Sztelak Józef. 1968. Rodzaje zagrożeń wodnych w kopalniach rejonu monokliny przedsudeckiej ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń z serii węglanowej oraz sposoby ich zwalczania. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
[34] Thiel Kazimierz. 1995. Właściwości fizyko-mechaniczne i modele masywów skalnych polskich Karpat fliszowych. Gdańsk: Wydawnictwo IBW PAN.
[35] Unal E. 1983. Design Guideliens and Roof Control Standards for Coal Mine Roof. Pensylwania: Pennsylvania State University.
[36] Weaver John M. 1975. "Geological Factors Significant in the Assessment of Rippability". Civil Engineering = Siviele Ingenieurswese 17 (12): 313-316.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


e-Publikacja (format pdf) - nr 105813 "MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA K..." licencja: Osobista Produkt cyfrowy	10.00 zł

Zeszyt


RUDY I METALE NIEŻELAZNE - e-zeszyt (pdf) 2017-5 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	32.00 zł

Zeszyt

2017-5

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Zeszyt

Czasopisma