Czasopismo | MATERIAŁY BUDOWLANE | Rocznik 2017 - zeszyt 5

Żeliwne schody kręcone w zespole fabrycznym Izraela Poznańskiego w Łodzi z drugiej połowy XIX wieku

10.15199/33.2017.05.45

Łukasz Lewandowski

nr katalogowy: 105681
10.15199/33.2017.05.45

W artykule omówiono zasady budowy schodów żeliwnych. Do analizy szczegółowej wybrano jeden z nielicznych zachowanych przykładów schodów kręconych w zespole fabrycznym Izraela Poznańskiego.Analizę wykonano w zakresie konstrukcji, sposobu montażu i dekoracji. Na podstawie obserwacji i pomiarów in situ sformułowano wnioski praktyczne. Słowa kluczowe: żeliwo, schody żeliwne, fabryka Izraela Poznańskiego.Osiągnięciem rewolucji przemysłowej zapoczątkowanej w XVIII w. w Anglii było wykorzystanie żeliwa, które z dzisiejszego punktu widzenia ma postać surówki albo żelaza lanego zawierającego 2,5 - 4,5% węgla [1]. Weszło ono do architektury w inżynierii i budownictwie w postaci słupów, a później także schodów. Odkrycie koksu przez Abrahama Darby w 1709 r. oraz pierwszego wielkiego pieca w 1754 przez Johna Wilkinsona [4] umożliwiło wydajną produkcję żeliwa, co przyczyniło się do jego powszechnego stosowania w XIX w. Schody żeliwne były stosowane na terenach Polski sporadycznie już w pierwszej ćwierci XIX wieku, stając się popularne dopiero po 1850 r. Stosowano je w pałacach, ratuszach, kamienicach, obiektach o charakterze przemys[...]

Bibliografia

[1] Czapliński Kazimierz. 2009. Dawne wyroby ze stopów żelaza. Wrocław. DolnośląskieWydawnictwo Edukacyjne.
[2] Krawczyk Jan. 2013. "Dialog z tradycją konserwatorską - koncepcja zabytkoznawczej analizy wartościującej". Zabytkoznawstwo i konserwatorstwo (44): 507 - 531.
[3] Lewandowski Łukasz. 2015. Konstrukcja i dekoracja schodów żeliwnych XIX wieku na wybranych przykładach
[w:] Integracja sztuki i techniki w architekturze i urbanistyce. Bydgoszcz.Wydawnictwo UTP.
[4] Muszczyszyn Janusz. 2009. "Rola koksu i żelaza w industrializacji świata". Czasopismo Naukowe Kultura i Historia (16).
[5] Tajchman Jan. 2009. Metoda konserwacji i restauracji dziedzictwa architektonicznego w zakresie zabytkowych budowli (manuskrypt).
[6] Urban Tadeusz. 2012. "Rewitalizacja XIX-wiecznych obiektów pofabrycznych". Warszawa. Przegląd Budowlany (2): 52 - 60.
[7] Warszawa Janusz. 1994. Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa: Dom Robotniczy ul. Ogrodowa 24. Łódź.Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków. Fotografie: 1a -M. Sztuczka; 1b - http://www.vik-bud.pl/realizacje/centralne-muzeum- wlokiennictwa/ (z 03.2016 r.); 2a, b, c i d - M. Sztuczka; rysunek - opracowanie własne wg dokumentacji konserwatorskiej schodów. Zasoby Zakładu Konserwatorstwa UMK w Toruniu. Autor opracowania inwentaryzacji pomiarowo- rysunkowej: M. Sztuczka.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


e-Publikacja (format pdf) - nr 105681 "Żeliwne schody kręcone w ..." licencja: Osobista Produkt cyfrowy	10.00 zł

Zeszyt


MATERIAŁY BUDOWLANE - e-zeszyt (pdf) 2017-5 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	25.00 zł

Prenumerata

MATERIAŁY BUDOWLANE - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

300.00 zł

MATERIAŁY BUDOWLANE - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
MATERIAŁY BUDOWLANE - papierowa prenumerata roczna	300.00 zł brutto 277.78 zł netto 22.22 zł VAT (stawka VAT 8%)
MATERIAŁY BUDOWLANE - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

342.00 zł

MATERIAŁY BUDOWLANE - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
MATERIAŁY BUDOWLANE - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	456.00 zł brutto 422.22 zł netto 33.78 zł VAT (stawka VAT 8%)

456.00 zł

Zeszyt

2017-5

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma