Czasopismo | AURA | Rocznik 2017 - zeszyt 2

Zagrożenie funkcjonowania środowiska naturalnego w aspekcie zanieczyszczenia światłem

10.15199/2.2017.2.1

nr katalogowy: 104051
10.15199/2.2017.2.1

Zanieczyszczenie światłem jest problemem globalnym. Ponad 80% powierzchni kontynentów narażone jest na nadmierne oświetlenie ze źródeł antropogenicznych. W pracy opisano przyczyny i czynniki odpowiedzialne za zanieczyszczenie światłem. Zwrócono szczególną uwagę na zagrożenie, jakie stwarza sztuczne oświetlenie dla świata istot żywych w ich naturalnym środowisku. Nadmierne oświetlenie zaburza funkcjonowanie naturalnego zegara biologicznego, wyznaczającego organizmom czas aktywności i wypoczynku. Niekorzystnie wpływa m.in. na odporność, wzrost, kwitnienie, dojrzewanie roślin oraz na migrację, komunikację, żerowanie i rozmnażanie zwierząt.Pierwsze wzmianki o negatywnym oddziaływaniu oświetlenia na środowisko naturalne pojawiły się pod koniec XIX wieku. Pierwsi na nadmierne zanieczyszczenie światłem skarżyli się astronomowie, bo uniemożliwiało ono obserwowanie nocnego nieba. Jednakże dopiero w latach 70. XX wieku biolodzy zwrócili uwagę na zaburzenia zegarów biologicznych i behawioru zwierząt na skutek nadmiernej emisji sztucznego oświetlenia. Wprowadzono wówczas pojęcie zanieczyszczenia świetlnego (z angielskiego light pollution) [24]. Począwszy od lat 80. XX wieku zanieczyszczenie świetlne uznane jest za problem interdyscyplinarny [1, 3, 5, 6, 10‒12, 16, 19, 20, 25, 27‒29] i jest badane przez specjalistów z różnych dziedzin (m.in. zoologów, botaników, lekarzy, ekologów, socjologów, architektów, elektryków, astronomów, fizyków atmosfery, meteorologów). Wyniki badań, analiz, pomiarów i symulacji jednoznacznie wskazały na niekorzystny wpływ nadmiernego sztucznego oświetlenia na przyrodę ożywioną. W efekcie, w końcu ubiegłego wieku powstały organizacje promujące ciemne niebo. Oto najważniejsze z nich: ??IDA International Dark-Sky Association od 1988 r. ??NELPAG New England Light Pollution Advisory Group od 1993 r. ??ANPCN Association Nationale pour la Protection du Ciel Nocturne we Francji od 1995 r. ??OTPC[...]

Bibliografia

[1] Bartnicka M. 2015. Podwójne zanieczyszczenie. Kosmos t. 64, nr 4 (309): 525-536.
[2] Cinzano P., Falchi F., Elvidge C. D. 2001. The first world atlas of the artificial night sky brightness. Mon Not R Astron Soc 328: 689-707.
[3] Cyunel M., Czaplicka A., Stochel-Cyunel J. 2015. Oświetlenie miejskie w kontekście zanieczyszczenia światłem. Kosmos t. 64, nr 4 (309): 537-544.
[4] Czaplicka-Kotas A., Lodowska J. 2014. Biomonitoring of surface water by synchronous culture of Chlorella vulgaris algae. Environment Protection Engineering Vol.40, 4/2014, DOI: 10.5277/epe 140403: 29-40.
[5] Dobiesz M., Ziółkowska A. 2015. Wpływ zanieczyszczenia światłem na wędrówki ptaków. III Ogólnopolska Konferencja na temat Zanieczyszczenia światłem. Kraków 25‒27 września 2015. Wydawnictwo Naukowe Politechniki Krakowskiej: 49.
[6] Gintowt J. 2015. Zanieczyszczenie światłem - interdyscyplinarny problem. Kosmos t. 64. nr 4 (309): 545-551.
[7] Gliwicz Z. M. 1986. A lunar cycle in zooplankton. Ecology 67: 883-897.
[8] Gliwicz Z. M. 1999. Predictability of seasonal and diel events in tropical and temperate lakes and reservoirs.
[W:] Tundisi J. G., Straskraba M. (red.). Theoretical reservoir ecology and its applications. International Institute of Ecology. São Carlos.
[9] Gotthard K. 2000. Increased risk of predation as a cost of high growth rate: an experimental test in a butterfly. J Anim Ecol 69: 896-902.
[10] Janosik E. 2015. Pozytywne i negatywne aspekty oddziaływania światła na człowieka. Kosmos t. 64, nr 4 (309): 617-623.
[11] Jernajczyk W. 2015. Dwa oblicza światła. Kosmos t. 64, nr 4 (309): 625-632.
[12] Jakubowski P. 2015. Wpływ rozkładu widmowego mocy promienistej ulicznych opraw oświetleniowych typu led na zanieczyszczanie światłem otoczenia. Kosmos t. 64, nr 4 (309): 643-652.
[13] Kaleta T. 2007. Wpływ niektórych antropogenicznych zmian środowiskowych na zachowanie się zwierząt. Życie Weterynaryjne 85 (5): 375‒379.
[14] Kyba C.C.M., Ruhtz T., Fischer J., Hölker F. 2011. Cloud Coverage Acts as an Amplifier for Ecological Light Pollution in Urban Ecosystems. PLoS ONE 6(3): e17307. doi:10.1371/journal. pone.0017307.
[15] Longcore T., Rich C. 2004. Ecological light pollution. Front Ecol Environ 2(4): 191-198.
[16] Marcinkowska S., Tęgowska E. 2015. Oddziaływanie światła o różnym spektrum na bezkręgowce zmierzchu i pełnego dnia. Kosmos t. 64, nr 4 (309): 589-597.
[17] Moore M.V., Pierce S.M., Walsh H.M., Kvalvik S.K., Lim J.D. 2000. Urban light pollution alters the diel vertical migration of Daphnia.Ver. Internat. Verein. Limnol. 27: 1-4.
[18] Rich C., Longcore T. 2005. Ecological consequences of artificial night lighting. Island Press: 191-198.
[19] Skwarło-Sońta K., 2015, Skażenie światłem: co dziś wiemy o jego wpływie na funkcjonowanie organizmu człowieka Kosmos t. 64, nr 4 (309): 663-642.
[20] Solecka D. 2015. Czy roślinom potrzebna jest ciemność? III Ogólnopolska Konferencja na temat Zanieczyszczenia światłem. Kraków 25-27 września 2015. Wydawnictwo Naukowe Politechniki Krakowskiej: 45.
[21] Ściężor T., Kubala M., Kaszowski W., Dworak T.Z. 2010. Zanieczyszczenie świetlne nocnego nieba w obszarze aglomeracji krakowskiej. Analiza pomiarów sztucznej poświaty niebieskiej. Wyd. Politechniki Krakowskiej. Kraków.
[22] Ściężor T., Kubala M. 2011. Zanieczyszczenie świetlne w otoczeniu wybranych zbiorników retencyjnych Małopolski. Czasopismo Techniczne PK 2-Ś/2011 6 (108): 235-245.
[23] Ściężor T., Kubala M., Kaszowski W. 2012. Light pollution of the mountain areas in Poland. Archives of Environmental Protection, Vol. 38. Issue 4: 59-69.
[24] Ściężor T. 2015. Zanieczyszczenie światłem - ważny problem interdyscyplinarny - wstęp. Kosmos t. 64, nr 4 (309): 521-522.
[25] Ściężor T., Kubala M. 2015. Wpływ zapylenia atmosfery na jasność nocnego nieba, Kosmos t. 64, nr 4 (309): 579-589.
[26] Ściężor T., Balcerzak W. 2015. Wpływ zanieczyszczenia świetlnego na eutrofizacje Zbiornika Dobczyckiego. Kosmos t. 64, nr 4 (309): 599-610.
[27] Tabaka P., Fryc I. 2015. Zależność poziomu zanieczyszczenia otoczenia światłem od kształtu krzywej światłości użytkowanej oprawy oświetleniowej. Kosmos t. 64, nr 4 (309): 669-667.
[28] Tałanda J. 2015. Ekologiczne zanieczyszczenie światłem, czyli kiedy sztuczne światło w nocy zaburza naturalny cykl światła i ciemności w ekosystemie. Kosmos t. 64, nr 4 (309): 611-616.
[29] Ziółkowska A., Dobiesz M. 2015. Wrażliwość roślin na zanieczyszczenie światłem na przykładzie Euphorbia pulcherrima L. III Ogólnopolska Konferencja na temat Zanieczyszczenia światłem. Kraków 25--27 września 2015. Wydawnictwo Naukowe Politechniki Krakowskiej: 55.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


e-Publikacja (format pdf) - nr 104051 "Zagrożenie funkcjonowania..." licencja: Osobista Produkt cyfrowy	10.00 zł

Zeszyt


AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - e-zeszyt (pdf) 2017-2 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	25.00 zł

Prenumerata

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

312.00 zł

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - papierowa prenumerata roczna	384.00 zł brutto 355.56 zł netto 28.44 zł VAT (stawka VAT 8%)
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

426.00 zł

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	480.00 zł brutto 444.44 zł netto 35.56 zł VAT (stawka VAT 8%)

480.00 zł

Zeszyt

2017-2

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma