Czasopismo | AURA | Rocznik 2016 - zeszyt 11

Smog w Krakowie - spojrzenie w przyszłość z perspektywy historycznej

10.15199/2.2016.11.1

nr katalogowy: 102076
10.15199/2.2016.11.1

Przedstawiono charakterystykę zanieczyszczeń powietrza w Krakowie ze szczególnym uwzględnieniem zanieczyszczeń pyłowych, które obecnie stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia mieszkańców (wraz z wysokimi koncentracjami benzo(a)pirenu i tlenków azotu). Zaznaczono, że do wysokich koncentracji zanieczyszczeń w Krakowie dochodziło zapewne już dużo wcześniej, tj. w wieku XIX i pierwszej połowie XX wieku. Zwrócono uwagę na zmianę składu zanieczyszczeń w ostatnich kilkudziesięciu latach, co przejawia się m.in. wyraźnym spadkiem koncentracji SO2, wzrostem udziału drobnych pyłów i koncentracji tlenków azotu oraz przedstawiono przyczyny tych zmian. Główne źródła zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego w Krakowie to emisje komunikacyjne, tzw. niska emisja (emisja z palenisk domowych), emisje przemysłowe, emisje z licznych małych zakładów produkcyjnych i usługowych, wywiewanie z ulic, placów budowy i rozbiórki, wywiewanie z gleb, rozproszony materiał roślinny. Podkreślono niski stopień rozpoznania udziału tych źródeł (w tym także brak pełnej inwentaryzacji źródeł) oraz roli aerozoli wtórnych w zanieczyszczeniu powietrza. Niski stopień rozpoznania źródeł zanieczyszczeń powoduje, że przedsięwzięcia zaradcze nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Brak obecnie realnej oceny zagrożenia dla zdrowia mieszkańców. Słowa kluczowe: zanieczyszczenie powietrza, smog, PM, pył, SO2.Wysoka koncentracja zanieczyszczeń powietrza w Krakowie utrzymuje się od lat przez znaczną część roku, aczkolwiek wykazuje wyraźną zmienność sezonową i osiąga wysokie poziomy w okresie zimowym, na co wskazują wyniki badań monitoringowych prowadzonych już w latach sześćdziesiątych XX wieku i kontynuowanych do dzisiaj [7, 13, 12, 14, 15, dane WIOŚ http://monitoring.krakow.pios.gov.pl/ http://www.krakow.pios.gov.pl/). W powietrzu atmosferycznym w Krakowie oprócz substancji podlegających monitoringowi występują też inne związki, które mogą negatywnie oddziaływać na zdrowie ([...]

Bibliografia

[1] Air quality in Europe - 2015 report, 2015. EEA Report, No 5/2015, 64 s.
[2] Berner W., 2008. Stan sanitarny, ochrona zdrowia i sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych w Krakowie w okresie autonomii galicyjskiej (lata 60./70. XIX w. - do 1914 r.). Przegląd Epidemiologiczny, 62, 181-191.
[3] Brimblecombe P., Grossi C.M., 2009. Millennium- long damage to building materials in London. Science of The Total Environment, 407, 1354-1361.
[4] Broński K., 2015. Kraków jako miasto przemysłowe. (W:) Ł. Dwilewicz i W. Morawski (red.) Historia polskich okręgów i regionów przemysłowych, Polskie Towarzystwo Historii Gospodarczej, 11-42.
[5] Duda J., 2008. Technika w dawnym Krakowie. Alma Mater 109, 139 - 146.
[6] Explaining road transport emissions, A nontechnical guide, 2016. EEA Report, 32s.
[7] Informacja o stanie środowiska w województwie krakowskim w 1993 roku, 1994. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Kraków, 38
[8] Jacobson M. Z., 2012. Air pollution and global warming. Cambridge University Press.
[9] Juszkiewicz A., Kijak B., 2003. Traffic-generated air pollution with volatile organic compounds In Kraków and its environs. Polish Journal of Environmental Studies, 12, 1, 49-56.
[10] Keogh D.U., Ferreira L., Morawska L., Development of a particle number and particle mass vehicle emissions inventory for an urban flee. Environmental Modelling and Software, 24, 1323-1331.
[10 a] Luchter E., Chomątowski S., 1975. Przemysł regionu krakowskiego w XXX-lecie PRL. Nauka dla wszystkich nr 248.
[11] Michalik M., Brzeżański M., Wilczyńska- -Michalik W., Fisior K., Klimas B., Samek L., Pietras B., 2016. Characterisation of solid particles emitted from diesel and petrol engines as a contribution to the determination of the origin of carbonaceous particles in urban aerosol. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 148, 012079 doi:10.1088/1757- -899X/148/1/012079.
[12] Raport o stanie środowiska naturalnego miasta Krakowa w latach 1994 - 1998. Stan aktualny i tendencje. 1999. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska; Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Kraków, 1-73.
[13] Raport o stanie środowiska w województwie krakowskim w 1995 roku. 1996. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska; Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Kraków, 1- 42.
[14] Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku. Część 2. Jakość podstawowych elementów środowiska. 2002. Red. L. Sebesta, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie, Kraków, 2-15.
[15] Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2013 roku. 2014. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie, 1-78.
[16] Renard J.-B., Dulac F., et al. 2016. LOAC: a small aerosol optical counter/sizer for groundbased and balloon measurements of the size distribution and nature of atmospheric particles - Part 2: First results from balloon and unmanned aerial vehicle flights. Atmospheric Measurement Techniques, 9, 3673-3686.
[17] Turzański K. P., 1995. Wprowadzenie do dyskusji. Atmosfera nad Krakowem; Przeszłość, Teraźniejszość, Przyszłość. Cykl: Problemy Ekologiczne Krakowa. Polski Klub Ekologiczny. Wydawnictwo AGH, 41-43.
[18] Uchwała nr 17/IV/65 Rady Narodowej Miasta Krakowa z dnia 14 października 1965 r. w sprawie ochrony powietrza atmosferycznego w M. Krakowie przed zanieczyszczeniami.
[19] Wilczyńska-Michalik W., 1981. Z badań mineralogicznych pyłów emitowanych przez Hutę im. Lenina w Krakowie. Prace Mineralogiczne, PAN, 68, 1-57.
[20] Wilczyńska-Michalik W. 2004. Chemical Composition of precipitation in Kraków; its role in the salt weathering of stone building materials. (in:) Stone Decay; Its Causes and Controls, Proceedings of the Conference “Weathering 2000", Belfast; Smith, B. J i Turkington, A. V. (Eds.), 129-148.
[21] Wilczyńska-Michalik W. 2004a. Influence of atmospheric pollution on the weathering of stones in Cracow monuments and rock outcrops in Cracow, Cracow-Częstochowa Upland and the Carpathians, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 1-247.
[22] Wilczyńska-Michalik W., Michalik M. 2015a. Skład i pochodzenie cząstek pyłów w powietrzu atmosferycznym w Krakowie. Aura, 3, 4-8.
[23] Wilczyńska-Michalik W., Pietras B., Samek L., Furman L., Łatkiewicz A., Rzeźnikiewicz K., Michalik M. 2015b. Submikronowe pyły w powietrzu atmosferycznym w Krakowie. Aura, 8, 4-7.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


e-Publikacja (format pdf) - nr 102076 "Smog w Krakowie - spojrze..." licencja: Osobista Produkt cyfrowy	10.00 zł

Zeszyt


AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - e-zeszyt (pdf) 2016-11 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	25.00 zł

Prenumerata

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

312.00 zł

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - papierowa prenumerata roczna	384.00 zł brutto 355.56 zł netto 28.44 zł VAT (stawka VAT 8%)
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

426.00 zł

AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	480.00 zł brutto 444.44 zł netto 35.56 zł VAT (stawka VAT 8%)

480.00 zł

Zeszyt

2016-11

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma