Czasopismo | GOSPODARKA WODNA | Rocznik 2016 - zeszyt 9

Wpływ zbiornika Jeziorsko na obszary prawem chronionej przyrody

ALEKSANDER WINIECKI

nr katalogowy: 100924

Wybudowanie zbiornika Jeziorsko zaburzyło kontinuum ekosystemu doliny Warty na znacznej długości, przerywając drożność korytarza ekologicznego. W miejscu dawnej terasy zalewowej powstał duży zbiornik wodny o odmiennych warunkach hydrologicznych, a poniżej zapory uległa zmianie dynamika przepływów Warty i stany wód. Te ostatnie modyf ikuje dodatkowo systemem wybudowanych wraz z Jeziorskiem obwałowań. W dolinie Warty poniżej Jeziorska oraz na samym zbiorniku już w latach 80. odnotowano wyjątkowo cenne walory przyrodnicze. Był to powód utworzenia na Jeziorsku i na osi Warty poniżej zbiornika licznych obszarów chronionych (parki narodowe, parki krajobrazowe, rezerwaty przyrody). Wstąpienie do Unii Europejskiej zobligowało utworzenie na omawianym terenie obszarów chronionych prawem wspólnotowym (ostoje ptasie, ostoje siedliskowe - sieć Natura 2000). Monitoring przyrodniczy (dla ptaków w okresie ponad 40 lat) wskazuje na coraz szybszą, postępującą degradację wymienionych obszarów. Do najważniejszych przyczyn tego zjawiska zalicza się wybudowanie zbiornika Jeziorsko, zabudowę hydrotechniczną doliny poniżej zapory, oczekiwaną wielofunkcyjność zbiornika oraz być może obserwowane ostatnimi laty zmiany klimatyczne.N a przestrzeni wieków egzystencja ludzi w środowisku była trudnym kompromisem między chęcią zaspokojenia najistotniejszych potrzeb a respektem dla rządzącej się własnymi prawami natury. Nieprzypadkowo rzeki i ich doliny były osnową osadnictwa. Sąsiedztwo rzeki gwarantowało ludziom wiele udogodnień społeczno-ekonomicznych, jednakże zbytnie zbliżenie się do wód płynących mogło owocować okresowymi, nieprzewidywalnymi niedogodnościami, niekiedy wręcz katastrofami. Przed kilkunastu tysiącleciami obszary odsłaniane spod pokrywy lądolodu były zasiedlane przez coraz to nowe gatunki roślin i zwierząt współtworzące naturalne ekosystemy, odpowiadające lokalnym warunkom przyrodniczym. Charakter dynamicznie kształtującej się przestrzen[...]

Bibliografia

[1] Gacka-Grzesikiewicz E., A. Winiecki 1988. Uwarunkowania przyrodnicze doliny Warty na odcinku Konin- -Pyzdry ze szczególnym uwzględnieniem awifauny. Mat. konf. nauk.-techn.: "Ekologiczne i gospodarcze aspekty melioracji Doliny Konińsko-Pyzderskiej". Konin: 39-62.
[2] Głuszak J. 1986. Jeziorsko - geneza i koncepcja zbiornika. Gospodarka Wodna, nr 8/1986: 183-185.
[3] Janiszewski T., L. Kuczyński, K. Wypychowski, P. Chylarecki, A. Winiecki 1992. Wyniki wstępnych badań nad awifauną lęgową zbiornika zaporowego Jeziorsko. W: A. Winiecki (red.). Ptaki lęgowe doliny Warty. Pr. Zakł. Biol. i Ekol. Ptaków UAM, 1: 93-104.
[4] Kaniecki A. 2004. Poznań - dzieje miasta wodą pisane. Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań.
[5] Neumann-Zabłocki J. 1988. Pierwotna koncepcja melioracji Doliny Konińsko-Pyzderskiej w aspekcie działania zbiornika wodnego Jeziorsko. W: Ilnicki P. (red.). Mat. konf. nauk.-techn. "Ekologiczne i gospodarcze aspekty melioracji Doliny Konińsko-Pyzderskiej". SITWiM, Konin: 21-38.
[6] Przybyła C. (red). 2014. Opracowanie warunków korzystania z wód zlewni - materiały wyjściowe do sformułowania warunków korzystania z wód zlewni zbiornika Jeziorsko. RZGW Poznań.
[7] Rosin Z. i in. 2011. Koncepcja świadczeń ekosystemowych i jej znaczenie w ochronie przyrody polskiego krajobrazu rolniczego. Chrońmy Przyr. Ojcz. 67 (1): 3-20.
[8] Wilk T., M. Jujka, J. Krogulec, P. Chylarecki 2010. Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym w Polsce (Important Bird Areas of international importance in Poland). OTOP, Marki: 278-280.
[9] Winiecki A. 2002. Dolina Warty - przestrzeń, jej przekształcenia i zagospodarowanie w oczach przyrodnika. Kronika Wielkopolski 4 (104): 5-24.
[10] Winiecki A. 2005. Problemy ochrony przyrody związane z eksploatacją Zbiornika Jeziorsko. W: K. Kasprzak (red.). Gospodarowanie wodą w Wielkopolsce. ABRYS, Poznań: 54-59.
[11] Winiecki A. (red.) (2008). Projekt Planu Ochrony Obszaru Natura 2000 PLB 300002 Dolina Środkowej Warty. Krameko, Kraków.
[12] Winiecki A., A. Drabiński 1995. Melioracje a ochrona przyrody - niezbędny kompromis. W: Ekologiczne aspekty melioracji wodnych. Wyd. Inst. Ochr. Przyr. PAN, Kraków, 107-121.
[13] Winiecki i in. (Winiecki A., Mielczarek S., Kosiński Z., Wylegała P.) Awifauna lęgowa OSO PLB300002 Dolina Środkowej Warty - stan współczesny i zmiany w okresie minionych 45 lat. W przygot.
[Ornis Polonica 2017].
[14] Winiecki A., W. Orłowski 1992. Koncepcja ochrony awifauny doliny Warty drogą sterowania jej przepływami. W: A. Winiecki (red.). Ptaki lęgowe doliny Warty. Pr. Zakł. Biol. i Ekol. Ptaków UAM, 1: 105-122.
[15] Wiśniewski J. 2016. Dlaczego powinniśmy zbudować polder Golina na Warcie? Gospodarka Wodna, 1/2016: 25-32.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


e-Publikacja (format pdf) - nr 100924 "Wpływ zbiornika Jeziorsko..." licencja: Osobista Produkt cyfrowy	10.00 zł

Zeszyt


GOSPODARKA WODNA - e-zeszyt (pdf) 2016-9 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	32.00 zł

Prenumerata

GOSPODARKA WODNA - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

384.00 zł

GOSPODARKA WODNA - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
GOSPODARKA WODNA - papierowa prenumerata roczna	432.00 zł brutto 400.00 zł netto 32.00 zł VAT (stawka VAT 8%)
GOSPODARKA WODNA - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

474.00 zł

GOSPODARKA WODNA - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
GOSPODARKA WODNA - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	582.00 zł brutto 538.89 zł netto 43.11 zł VAT (stawka VAT 8%)

582.00 zł

Zeszyt

2016-9

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma