Czasopismo | GOSPODARKA WODNA | Rocznik 2016 - zeszyt 9

Analiza procesu akumulacji rumowiska w górnej części zbiornika Jeziorsko

nr katalogowy: 100917

W artykule przeanalizowano problem zamulania wlotowej części zbiornika Jeziorsko. Przedstawiono analizy zmian morfodynamicznych jakie zaszły na przestrzeni 30 lat w górnej części zbiornika. Porównano przekroje poprzeczne oraz profile z okresu 1986-2004. Na podstawie danych z pomiarów terenowych oszacowano ilość rumowiska jaka mogła zostać zdeponowana w górnej części zbiornika. Podjęto również - za pomocą czterech formuł empirycznych - próbę wyznaczenia ilości rumowiska zdeponowanego. Obliczenia przeprowadzono dla geometrii i symulowanych warunków hydraulicznych odpowiadających stanowi koryta w 1998, 2004 oraz 2012 r. Pokazano także wpływ podnoszenia się dna na częstotliwość wylewów w części wlotowej zbiornika.P roblemy związane z akumulowaniem osadów w zbiornikach są poruszane w literaturze naukowej od wielu lat [Dębski 1932, Bolesta 1966, Wiśniewski 1960, 1967, 1969]. Zagadnienie to badano wieloaspektowo, zaczynając od podstawowej analizy transportu rumowiska [Parzonka 1991, 1995, Banasik 1994, Lenar-Matyas 2001, Mikhailova i Levashova 2001, Debol’skii i in. 2003, Michalec 2014], poprzez erozję i akumulację materiału [Kubrak 1988, Przedwojski, Wicher-Dysarz 2005, Przedwojski, Wicher 1999, Przedwojski 1998; Mikhailova 2003], aż do obliczenia żywotności zbiorników [Łajczak 1995, Górski 1999, Dąbkowski 1974]. Szerszą uwagę poświęca się też zagadnieniom szczegółowym, takim jak np. akumulacja zanieczyszczeń w rumowisku [Brekhovskikh i in. 2001], czy wpływ poprzecznego rozkładu prędkości na powstawanie stref erozji i akumulacji [Lapshenkova 2002]. Proces zamulania jest często powodem zmian zasad gospodarki wodnej prowadzonej na wielu zbiornikach wodnych. Aby dokładnie poznać proces zamulania zbiornika retencyjnego, należny określić intensywność i zmienność czasową deponowanego rumowiska [Sieiński 2010]. Konsekwencją zamulania zbiorników jest utrata ich pojemności, tak więc zbiorniki stopniowo stają się bezużyteczne.[...]

Bibliografia

[1] Ackers P., W.R. and White, 1973. Sediment transport: new approach and analysis, Journal of Hydraulic Division, ASCE, Vol. 99 (11), pp. 2041-2060.
[2] Bąk Ł., S. Dąbkowski, J. Górski, 2011, Metoda prognozowania zamulenia zbiornika wodnego na podstawie pomiaru pojemności, Instytut Tech.-Przyrodniczy, Falenty, t. 11 z. 4 (36), s. 19-29.
[3] Banasik K., 1994, Model sedymentogramu wezbrania opadowego w małej zlewni rolniczej. Wydawnictwo SGGW, Rozprawy Naukowe i Monografie.
[4] Bolesta W., 1966, Zamulanie zbiorników wodnych i sposoby przeciwdziałania. Gospodarka. Wodna, nr 7.
[5] Brekhovskikh V.F., Z.V. Volkova, A.G. Kocharyan, 2001, Heavy Metals in the Ivan’kovo Reservoir Bottom Sediments, Water Resources, Vol. 28, No. 3, pp. 278-287.
[6] Burdziłowski L., B. Płuciennik, 1986, Rozwiązania projektowe zbiornika Jeziorsko. Gospodarka Wodna nr 8.
[7] Cichy W., B. Moj, 1998, Stabilizacja i pomiar przekrojów poprzecznych na rz. Warcie, na odcinku km 495-521. Zakład usługowo-wykonawczy PONTOS, Poznań.
[8] Dąbkowski Sz.L., 1974, Niektóre zagadnienia prognozy zamulania zbiorników wodnych na przykładzie zbiornika Włocławek na Wiśle. Archiwum Hydrotechniki, Tom XXI, zeszyt 1.
[9] Dąbkowski Sz.L., A. Skibiński, A. Żbikowski, 1982, Hydrauliczne podstawy projektów wodno-melioracyjnych. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
[10] Debol’skii V.K., E.N. Dolgopolova, L.A. Eshchenko, A.V. Kotlyakov, A.E. Nasonov, V.V. Koreneva, 2003, Energy characteristics of the transient flow effect on channel and bank deformations and the formation of flow secondary pollution from bottom sediments, Water Resources, vol. 30, no. 1, pp. 42-46.
[11] Dębski K., 1932, O transporcie i osadzaniu aluwiów. Gospodarka Wodna nr 2.
[12] Dysarz T., J. Wicher-Dysarz, 2011, Application of hydrodynamic simulation and frequency analysis for assessment of sediment deposition and vegetation impacts on floodplain inundation. Polish Journal of Environmental Studies Vol. 20, No 6, 1441-1451.
[13] Dysarz T., J. Wicher-Dysarz, 2006, Assessment of hydrologic regime changes induced by the Jeziorsko dam performance and morphodynamic processes in the Warta river, Annals of Warsaw Agricultural University - Land Reclamation, Warsaw.
[14] Dysarz T., J. Wicher-Dysarz, A. Kasprzek, 2008, Assessment of potential hydrologic regime changes in the Warta river induced by performance of the Jeziorsko dam, in Hofstra, C.F., & Rhee, C. van, & Miedema, S.A. & Talmon, A.M., 14th International Conference Transport & Sedimentation Of Solid Particles, June 23-27 2008, St. Petersburg, Russia.
[15] Dysarz T., J. Wicher-Dysarz, B. Przedwojski, 2006, Man-induced morphological processes in Warta river, and their impact on the evolution of hydrological conditions, in Ferreira R.M.L., Alves E.C.T.L., Leal J.G.A.B., Cardosa A.H. (eds.) River Flow, Taylor Group.
[16] Gajewski J., 1999, Instrukcja gospodarki wodnej zbiornika retencyjnego Jeziorsko. TDRZ SITWM w Poznaniu (maszynopis).
[17] Górski D., 1999, Model zamulania zbiornika retencyjnego rumowiskiem rzecznym o zróżnicowanym uziarnieniu, Praca doktorska w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa, promotor: prof. dr hab. inż. K. Banasik. Rys. 5. Zmiany potencjalnej częstości wylewania w dwóch przykładowych przekrojach 30 LAT ZBIORNIKA JEZIORSKO 298 GOSPODARKA WODNA 9/2016
[18] Kubrak J., 1988, Uproszczony model procesu deformacji dna koryta Wisły poniżej stopnia wodnego Włocławek. Gospodarka Wodna nr 7.
[19] Łajczak A., 1995, Studium nad zamulaniem wybranych zbiorników zaporowych w dorzeczu Wisły. Monografie KGW PAN; Wydawnictwo Politechnika Warszawska; zeszyt 8.
[20] Lapshenkova S.V., 2002, Analysis of Flow and Sediment Transport Characteristics in Sand Beds, Water Resources, Vol. 29, No. 1, pp. 111-113.
[21] Lenar-Matyas A., 2001, Zmiany granulacji rumowiska w procesie erozji poniżej budowli piętrzącej. Praca doktorska, Politechnika Krakowska, Kraków.
[22] Meller B., 2015, Szacowanie rocznego dopływu rumowiska na odcinku od Sieradza do zbiornika Jeziorsko. Praca magisterska w Katedrze Inż. Wodnej i Sanitarnej UP w Poznaniu pod kierunkiem dr inż. J. Wicher-Dysarz.
[23] Meyer-Peter E., R. and Müller, 1948. Formula for bed- -load transport, Proceedings of the International Association for Hydraulic Research, 2nd Meeting, Stockholm.
[24] Michalec B., 2014, The Use of Modified Annandale’s Method in the Estimation of the Sediment Distribution in Small Reservoirs-A Case Study. Water, 6(10), 2993-3011.
[25] Michalec B., K. Pęczek, 2008, Zastosowanie metody Churchilla w określeniu zdolności zbiornika wodnego w Krempnej do zatrzymywania rumowiska, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie, Nr 3, s. 163-173.
[26] Mikhailova M.V., 2003, Transformation of the Ebro River Delta under the Impact of Intense Human- -Induced Reduction of Sediment Runoff, Water Resources, Vol. 30, No. 4, pp. 370-378.
[27] Mikhailova M.V., E.A. Levashova, 2001, Sediment Balance in the Danube River Mouth, Water Resources, Vol. 28, No. 2, pp. 180-184.
[28] Orłowski W., 1999, Techniczna charakterystyka zbiornika retencyjnego Jeziorsko na Warcie. Materiały konferencji naukowo-technicznej. Eksploatacja i oddziaływanie dużych zbiorników nizinnych (na przykładzie zbiornika Jeziorsko), Uniejów.
[29] Parzonka W., 1991, Współczesne problemy transportu rumowiska. XV Ogólnopolska Szkoła Hydrauliki, Współczesne problemy wód śródlądowych, IBW PAN, Gdańsk.
[30] Parzonka W., 1995, Erozja i sedymentacja rumowiska w rzekach i w zbiornikach. XI Ogólnopolska Szkoła Hydrauliki, współczesne problemy wód śródlądowych, IBW PAN, Gdańsk.
[31] Przedwojski B., 1998, Morfologia rzek prognozowanie procesów rzecznych. Wydawnictwo Akademia Rolnicza im A. Cieszkowskiego w Poznaniu.
[32] Przedwojski B., T. Dysarz, J. Wicher-Dysarz, M. Wierzbicki, 2005, Wpływ zamulania i zarastania na stan zagrożenia powodziowego powyżej zbiornika Jeziorsko. Badania i pomiary terenowe. Katedra Budownictwa Wodnego AR w Poznaniu (maszynopis).
[33] Przedwojski B., J. Nowak, 1995, Badania procesu zamulania zbiornika wodnego Jeziorsko. Katedra Budownictwa Wodnego AR w Poznaniu. Poznań (maszynopis).
[34] Przedwojski B., J. Nowak, A. Niedzielski, 1994, Badania procesu zamulania zbiornika wodnego Jeziorsko. Katedra Budownictwa Wodnego AR w Poznaniu (maszynopis).
[35] Przedwojski B., J. Wicher, 1999, Akumulacja rumowiska w zbiorniku wodnym Jeziorsko, Konferencja Naukowo-Techniczna "Eksploatacja i oddziaływanie dużych zbiorników nizinnych (na przykładzie zbiornika wodnego Jeziorsko)" Uniejów, Wyd. AR Poznań.
[36] Przedwojski B., J. Wicher-Dysarz, M. Wierzbicki, 2004, Ocena skutków akumulacji rumowiska w zbiorniku wodnym Jeziorsko. Hydroprojekt Sp. z o.o. Poznań (maszynopis).
[37] Sieiński E., 2010, Raport syntetyczny z prac wykonanych w 2009 r. Zadanie 8: Przeciwdziałanie degradacji polskich zbiorników retencyjnych, IMGW, Warszawa.
[38] Van Rijn L.C., 1984., Sediment transport, part I: Bed load transport. Journal of Hydraulic Engineering, Vol. 110, No, 11, pp. 1431-1456.
[39] Wicher J., 2004, Akumulacja rumowiska w nizinnych zbiornikach wodnych. Praca doktorska (maszynopis), Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Poznań.
[40] Wicher-Dysarz J., T. Dysarz, 2007, Wpływ rezerwatu przyrody na eksploatacje zbiornika nizinnego Jeziorsko Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich tom 4/1, PAN, Kraków.
[41] Wicher-Dysarz J., B. Przedwojski, 2005, Modeling of sediment accumulation in the inlet part of Jeziorsko reservoir. Roczniki AR w Poznaniu CCCLXV, seria: Melior. Inż. Środ. 26, (481p) s. 483-495.
[42] Wiśniewski B., 1960, Przebieg i wyniki badań dna powyżej i poniżej budowli piętrzących. Gospodarka Wodna nr 12.
[43] Wiśniewski B., 1967, Zamulanie zbiornika wodnego w Myczkowcach po 5 latach eksploatacji (IX 1960 - IX 1965). Gospodarka Wodna nr 7.
[44] Wiśniewski B., 1969, Zamulanie zbiorników wodnych w Polsce oraz próba jego prognozy na podstawie intensywności denudacji. Archiwum Hydrotechniki tom XVI zeszyt 4.

Jeśli masz wykupiony/przyznany dostęp - zaloguj się. Skorzystaj z naszych propozycji zakupu!

Publikacja


e-Publikacja (format pdf) - nr 100917 "Analiza procesu akumulacj..." licencja: Osobista Produkt cyfrowy	10.00 zł

Zeszyt


GOSPODARKA WODNA - e-zeszyt (pdf) 2016-9 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	32.00 zł

Prenumerata

GOSPODARKA WODNA - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

384.00 zł

GOSPODARKA WODNA - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
GOSPODARKA WODNA - papierowa prenumerata roczna	432.00 zł brutto 400.00 zł netto 32.00 zł VAT (stawka VAT 8%)
GOSPODARKA WODNA - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

474.00 zł

GOSPODARKA WODNA - PAKIET prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
GOSPODARKA WODNA - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	582.00 zł brutto 538.89 zł netto 43.11 zł VAT (stawka VAT 8%)

582.00 zł

Zeszyt

2016-9

Twój Koszyk

Publikacja

Zeszyt

Prenumerata

Zeszyt

Czasopisma