Czasopismo | PRZEMYSŁ CHEMICZNY | Rocznik 2016 - zeszyt 8

The share of mineral nitrogen from precipitation in surface runoff from the urbanized area Udział azotu mineralnego z opadów atmosferycznych w spływie powierzchniowym z obszaru zurbanizowanego

10.15199/62.2016.8.32

Stanisław Chmiel

nr katalogowy: 100395
10.15199/62.2016.8.32

The content of dissolved inorg. N in 269 water samples from pptn. and in 127 samples of water flowing from municipal sewer into the local river was analyzed by chromatog. in 2009-2011. The share of the N from pptn. in water flowing into river was in av. 40% and varied in the range of 23-87% depending on weather conditions. Przedstawiono wyniki badań zawartości rozpuszczonego azotu mineralnego w wodach opadowych i wodach spływających powierzchniowo z obszaru zurbanizowanego (Lublin, Polska E). Stwierdzono, że w wodach spływu powierzchniowego udział azotu z opadu atmosferycznego stanowił średnio ok. 40% i zmieniał się w przedziale 23-87%. Wyniki te wskazują, że do szacowania potencjalnego zanieczyszczenia azotem wód spływających powierzchniowo z obszarów zurbanizowanych i ich wpływu na eutrofizację wód powierzchniowych można wykorzystać monitoring chemizmu wód opadowych. Zanieczyszczenie wód powierzchniowych związkami azotu wpływa istotnie na ich eutrofizację1, 2). Za główne antropogeniczne czynniki wpływające na wzbogacenie wód w azot uznaje się rolnicze użytkowanie terenu oraz zrzuty ścieków komunalnych i przemysłowych3, 4). Według obliczeń odprowadzania związków biogennych do Bałtyku z terenu Polski5, 6), azot w ponad 80% pochodził ze źródeł obszarowych, w ok. 15% z gospodarki komunalnej, a przemysł dostarczał poniżej 5% azotu. Rolnicze, obszarowe zanieczyszczenie wód azotem związane jest przede wszystkim z nawożeniem mineralnym i organicznym. Wysokie dawki nawozów azotowych doprowadziły do nadmiernej eutrofizacji wód powierzchniowych oraz pogorszenia jakości wód konsumpcyjnych. Problem ten był na tyle istotny, że już pod koniec ub. wieku kraje członkowskie UE wdrożyły działania mające na celu ograniczenie zanieczyszczeń pochodzących z rolnictwa, które zawarto w tzw. Dyrektywie Azotanowej7). W celu zmniejszenia zanieczyszczenia wód ściekami komunalnymi i przemysłowymi, od wielu lat stosowane jest ich oczyszczanie w syst[...]

Bibliografia

[1] J.D. Allan, Ekologia wód płynących, PWN, Warszawa 1998.
[2] Z. Kajak, Hydrobiologia-limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2001.
[3] E.K. Berner, R.A. Berner, Global environment. Water, air, and geochemical cycles, Prentice-Hall, Inc., New Jersey 1996.
[4] J.R. Dojlido, Chemia wód powierzchniowych, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 1995.
[5] M. Ostojski, Modelowanie procesów odprowadzania do Bałtyku związków biogennych na przykładzie azotu i fosforu ogólnego, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2012.
[6] HELCOM, Review of the fifth Baltic Sea pollution load compilation for the 2013, HELCOM Ministerial Meeting
[online]. Baltic Sea Environment Proceedings. No. 141. ISSN 0357-2994, 49
[Access 7.09.2014]; http:// helcom.fi/Lists/Publications/BSEP141.pdf
[7] Dyrektywa Azotanowa, Council Directive 91/676/EEC of 12 December 1991 concerning the protection of waters against pollution caused by nitrates from agricultural sources.
[8] M. Dąbrowski, M. Zieliński, Usuwanie związków węgla, azotu i fosforu w systemach oczyszczania ścieków. Problemy eksploatacyjne i propozycje rozwiązań technologicznych, Verlag Dashöfer, Warszawa 2012.
[9] KPOŚK, Krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych. http://www.kzgw.gov.pl/pl/Krajowy-program-oczyszczania-sciekowkomunalnych. html
[10] Ochrona Środowiska, Environment 2014, Informacje i opracowania statystyczne, GUS, Warszawa, www.stat.gov.pl
[11] O. Buck, D.K. Niyogi, C.R. Townsend, Environ. Pollut. 2004, 130, 287.
[12] S. Chmiel, Rola zasilania podziemnego i spływu powierzchniowego w kształtowaniu cech fizykochemicznych wód rzecznych Wyżyny Lubelskiej i Roztocza, Wyd. UMCS, Lublin 1995.
[13] Praca zbiorowa, Dynamika związków biogennych w wodach opadowych, powierzchniowych i podziemnych w zlewniach o różnym użytkowaniu na Pogórzu Wiśnickim, (red. M. Żelazny), IGiGP UJ, Kraków 2005.
[14] P. Banaszuk, M. Krasowska, A. Kamocki, Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 2009, 9, nr 4(28), 5.
[15] P. Skowron, J. Igras, Przem. Chem. 2012, 91, nr 5, 970.
[16] S. Pietrzak, P. Wesołowski, A. Brysiewicz, M. Dubil, Woda-Środowisko- Obszary Wiejskie 2013, 13, nr 3(43), 115.
[17] M. Pope, E. Bevans, Relation of urban land-use and dry-weather. Storm and snowmelt flow characteristics to stream-water quality, Shunganunga Creek Basin, Topeka, Kansas, U.S. Geological Surwey, Paper 2283, Washington 1987.
[18] R.N. Oltmann, M.V. Shulters, Rainall and runoff quantity and quality characteristics of urban land-use catchments in Fresno, California, October 1981 to April 1983. U.S. Geological Survey, Paper 2335, Washington 1989.
[19] B. Osmólska-Mróz, Gospodarka Wodna 1992, nr 4, 89.
[20] A. Nowakowska-Błaszczyk, J. Zakrzewski, Mat. VII Ogólnopolskiego Seminarium Naukowo-Technicznego "Ochrona jakości i zasobów wód. Zasady racjonalnej gospodarki wodą". Zakopane 1996, 223.
[21] A. Słomka, S. Chmiel, Z. Michalczyk, Badania hydrograficzne w poznawaniu środowiska, Wyd. UMCS, Lublin 2007, t. 8, 462.
[22] Z. Badelski, Gaz, Woda, Technika Sanitarna 1999, nr 11, 414.
[23] K. Grabarczyk, J. Gwoździej-Mazur, Analiza zanieczyszczeń ścieków opadowych ze zlewni zurbanizowanych, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN 2005, 32.
[24] Ż. Polkowska, J. Namieśnik, Ecol. Chem. Eng. S 2008, 15, nr 3, 375.
[25] E. Ociepa, A. Kisiel, J. Lach, Proc. ECOpole 2010, 4, nr 2, 465.
[26] S. Chmiel, S. Głowacki, Z. Michalczyk, J. Sposób, Book of abstracts “14th Biennial Conference Euromediterranean Network of Experimental and Representative Basins", St. Peterburg (Rosja), 17-20 września 2012 r., 113.
[27] J. Królikowska, A. Królikowski, Wody opadowe, Wyd. Seidel-Przywecki, 2012.
[28] RMŚ, Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych, Dz.U. nr 241 poz. 209, 2002.
[29] M. Zawilski, Prognozowanie wielkości odpływu i ładunków zanieczyszczeń ścieków opadowych odprowadzanych z terenów zurbanizowanych, Politechnika Łódzka, Łódź 1997.
[30] D. Słyś, Retencja i infiltracja wód deszczowych, Oficyna Wyd. Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2008.
[31] R. Edel, Odwodnienie dróg, Wyd. Komunikacji i Łączności, Warszawa 2010.
[32] M. Zawilski, Zagospodarowywanie spływów opadowych zgodnie z zasadą rozwoju zrównoważonego, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN 2002, 12, 81.
[33] F.S. Tużnik, Wodociągi Kanalizacja 2006, nr 7-8, 22.
[34] M. Zawilski, G. Sakson, GWiTS 2004, nr 9, 298.
[35] C. Baird, M. Jennings, Characterization of non point sources and loadings to the Corpus Christi bay national estuary program study area, Texas Natural Resource Conservation Commission, 1996.
[36] S. Baldys, T.H. Raines, B.L. Mansfield, J.T. Sandlin, Urban stormwater quality, event-mean concentrations, and estimates of stormwater pollutant loads, DallasFort Worth area, Texas, 1992-93. U.S. Geological Survey Report 98. 1998.
[37] L.H. Kim, M. Kayhanian, M.K. Stenstrom, Sci. Total. Environ. 2004, 330, 101.
[38] M.F. Chow, Z. Yusop, S.M. Shirazi, Environ. Monit. Asses. 2013, 185, nr 10, 8321.
[39] D. Li, J. Wan, Y. Ma, Y. Wang, M. Huang, Y. Chen, PLoS ONE 2015, 10, nr 3, doi:10.1371/journal.pone.0118776.
[40] L.A. Rossmann, Storm water management model. User’s manual, Version 5.0. United States Environmental Protection Agency, 2010.
[41] Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Chemizm opadów atmosferycznych - stężenia i ładunki. Chemizm opadów atmosferycznych za 2011 r., http://powietrze.gios.gov.pl/gios/site/chemistry?year=2011&c hemistryType=S&contaminationType=Cl&show;http://powietrze.gios. gov.pl/gios/site/ measuringstation/C/preview/100062.
[42] A. Sapek, Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie, nr 29, 2011.
[43] K. Juda-Rezler, Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na środowisko, Oficyna Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2000.
[44] J.N.B. Bell, M. Treshow, Zanieczyszczenie powietrza a życie roślin, Wyd. Nauk.-Tech., Warszawa 2004.
[45] M. Błaś, Ż. Polkowska, M. Sobik, K. Klimaszewska, K. Nowiński, J. Namieśnik, Chem. Dydakt. Ekol. Metrol. 2008, 13, nr 1-2, 81.
[46] Ż. Polkowska, M. Błaś, M. Sobik, K. Klimaszewska, S. Małek, J. Namieśnik, Ecol. Chem. Eng. S. 2008, 15, nr 4, 529.
[47] M. Sobik, Ż. Polkowska, M. Błaś, K. Klimaszewska, B. Walna, J. Namieśnik, Ecol. Chem. Eng. S. 2009, 16, nr S, 81.
[48] M. Błaś, Ż. Polkowska, M. Sobik, K. Klimaszewska, K. Nowiński, J. Namieśnik, Atm. Res. 2010, 95, 455.
[49] B. Dębski, A. Olecka, K. Bebkiewicz, I. Kargulewicz, J. Rutkowski, D. Zasina, M. Zimakowska-Laskowska, M. Żaczek, Krajowy bilans emisji SO2, NOx, CO, NH3, NMLZO, pyłów, metali ciężkich i TZO w układzie klasyfikacji SNAP i NFR. Raport Podstawowy, IOŚ-PIB, KOBiZE, Warszawa 2015.
[50] P. Warneck, Chemistry of the natural atmosphere, Academic Press Inc., New York 2000, 511.
[51] A. Sapek, Pos. Nauk Rolniczych 1995, nr 2, 3.
[52] A. Sapek, Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 2013, 13, nr 2(42), 95.
[53] Praca zbiorowa, Ocena warunków występowania wody i tworzenia się spływu powierzchniowego w Lublinie, (red. Z. Michalczyk), Wyd. UMCS, Lublin 2012.
[54] W. Jansen, A. Block, J. Knaack, Aura 1988, nr 4, 18.
[55] W. Stumm, J.J. Morgan, Aquatic chemistry. Chemical equilibria and rates in natural waters, John Wiley and Sons, New York 1996.
[56] A. Deletic, Water Res. 1998, 32, nr 8, 2462.
[57] A. Taebi, R.L. Droste, J. Environ. Eng. 2004, nr 3, 301.
[58] T. Molenda, Infrastruktura Ekol. Terenów Wiejskich 2006, nr 4/3, 117.
[59] J.M. Hathaway, S. Tucker, J. Spooner, W.F. Hunt, Water. Air. Soil. Poll. 2012, 223, nr 9, 5903.
[60] D. Li, J. Wan, Y. Ma, Y. Wang, M. Huang, Y. Chen, Plos One 2015, 10, nr 3, doi:10.1371/journal.pone.0118776.

Zeszyt


PRZEMYSŁ CHEMICZNY - e-zeszyt (pdf) 2016-8 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	55.00 zł

Prenumerata

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

762.00 zł

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	1002.00 zł brutto 927.78 zł netto 74.22 zł VAT (stawka VAT 8%)

1002.00 zł

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - papierowa prenumerata roczna	960.00 zł brutto 888.89 zł netto 71.11 zł VAT (stawka VAT 8%)
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

1002.00 zł

Open Access

Zeszyt

2016-8

Twój Koszyk

Zeszyt

Prenumerata

Open Access

Zeszyt

Czasopisma