Czasopismo | PRZEMYSŁ CHEMICZNY | Rocznik 2016 - zeszyt 8

Applicability of geothermal waters in Poland to recovering the raw materials Pozyskiwanie surowców mineralnych z wód termalnych w Polsce

10.15199/62.2016.8.21

nr katalogowy: 100384
10.15199/62.2016.8.21

A review, with 28 refs., of compn. of Polish geothermal waters and processes for prodn. of NaCl and Li compds. Dokonano analizy składu wód termalnych w Polsce eksploatowanych na potrzeby ciepłownictwa, rekreacji i balneologii pod kątem pozyskiwania minerałów użytecznych. Przedyskutowano wykorzystanie technik umożliwiających pozyskiwanie związków chemicznych rozpuszczonych w wodach. Pozyskiwanie minerałów z wód termalnych ma wiele zalet1). W porównaniu z tradycyjnymi metodami górniczymi taki sposób wydobywania minerałów użytecznych jest zdecydowanie mniej inwazyjny i nie powoduje znacznych szkód w środowisku. Prace górnicze, jakie należy wykonać, aby móc pozyskiwać minerały z wód termalnych sprowadzają się do odwiercenia otworu eksploatacyjnego, podczas gdy tradycyjna eksploatacja rud minerałów wymaga nieustannego urabiania skał. Możliwość wykorzystania istniejących ciepłowniczych instalacji geotermalnych do pozyskiwania minerałów eliminuje konieczność wykonywania nowych otworów. Pozyskiwanie minerałów z wód termalnych pozwala zaoszczędzić do 70% energii, jaką należałoby zużyć w konwencjonalnych procesach górniczych2). Duża mineralizacja negatywnie wpływa na żywotność instalacji geotermalnej i zwiększa koszty eksploatacji ze względu na korozję. Wytrącanie wtórnych minerałów wskutek obniżenia ciśnienia i/lub temperatury wywołuje również problemy, zwłaszcza utratę chłonności otworów chłonnych w dubletach geotermalnych3). Aby uniknąć wytrącania się wtórnych minerałów, temperaturę wód utrzymuje się na takim poziomie, by nie spowodować przesycenia rozpuszczonymi składnikami. Pozyskiwanie minerałów z wód termalnych w istniejących zakładach geotermalnych może być korzystne z jednej strony ze względu na sprzedaż pozyskanych składników, z drugiej zaś ze względu na możliwość odzyskania większej ilości ciepła bez ryzyka powstania osadów4).Pozyskiwanie minerałów z wód termalnych na świecie W latach 30. XIX w. rozpoczęto wiercenie otwor[...]

Bibliografia

[1] R. Polak, A. Krzykowski, D. Dziki, S. Rudy, Przem. Chem. 2014, 93, nr 10, 1773.
[2] M. Patterson, Int. Mineral Extraction Conference, Tuscon (USA) 2006.
[3] S. Nagy, Mat. II seminarium "Rola energii geotermalnej w zintegrowanym rozwoju województwa skierniewickiego" Skierniewice, Radziejowice, 3-4 października 1997 r., 39.
[4] G. Bloomquist, Int. Mineral Extraction Conference, Tuscon (USA) 2006.
[5] lifesalt.tripod.com, dostęp 12 kwietnia 2016 r.
[6] V. Potapov i in., Int. Mineral Extraction Conference, Tuscon (USA) 2006.
[7] V. Potapov i in., Thirty-Second Workshop on Geothermal Reservoir Engineering, Stanford 28-30 stycznia 2008 r.
[8] H. Svavarsson, S. Einarsson, A. Brynjolfsdottir, Geothermics 2014, nr 50, 30.
[9] M. Hajto, Geologia 2008, 34, nr 3, 503.
[10] A. Sowizdżał, W. Górecki, Technika Poszukiwań Geologicznych Geotermia, Zrównoważony Rozwój 2013, nr 2, 64.
[11] M. Hajto, Technika Poszukiwań Geologicznych Geotermia, Zrównoważony Rozwój 2011, 50, nr 1-2, 37.
[12] Analyses of geothermal waters, materiały niepublikowane, uzyskane dzięki uprzejmości PEC Geotermia Podhalańska SA.
[13] Analyses of geothermal waters, materiały niepublikowane, uzyskane dzięki uprzejmości Geotermia Uniejów Sp. z. o.o.
[14] Analyses of geothermal waters, materiały niepublikowane, uzyskane dzięki uprzejmości Geotermia Pyrzyce Sp. z o.o.
[15] Analyses of geothermal waters, materiały niepublikowane, uzyskane dzięki uprzejmości Geotermia Mazowiecka SA.
[16] M. Dzieniewicz, Mat. Konf. "Możliwości wykorzystania wód geotermalnych w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem synklinorium Mogileńsko- -Łódzkiego", Ślesin k. Konina, 26-27 października 1990 r., 265.
[17] W.A. Jeon i in., Hydrometallurgy 2012, nr 117-118, 64.
[18] J. Ceynowa,
[w:] Membrany. Teoria i praktyka, t. 1 (red. R. Wódzki), Fundacja Rozwoju Wydziału Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 2003.
[19] E. Mroczek i in., World Geothermal Congress 2015, Melbourne, 19-26 kwietnia 2015 r.
[20] E. Mroczek, D. Graham, L. Bacon, Int. Mineral Extraction Conference, Tuscon (USA) 2006.
[21] G. Chen, Sep. Purif. Technol. 2004, nr 38, 11.
[22] H. Thomas, T. Reinhartd, B. Segneri, Workshop on Geothermal Reservoir Engineering, Stanford, 13-14 lutego 2015 r.
[23] A. Sapińska-Śliwa, Technologiczne i ekonomiczne zagadnienia zagospodarowania wody termalnej na przykładzie Uniejowa, Wydawnictwa AGH, Kraków 2010.
[24] A. Sapińska-Śliwa i in., Selected aspects of drilling, production and use of geothermal energy and waters, Fundacja Wiertnictwo-Nafta-Gaz, Nauka i Tradycje, Kraków 2015.
[25] A. Sapińska-Śliwa, E. Grzelińska, A. Gonet, Technika Poszukiwań Geologicznych Geotermia, Zrównoważony Rozwój 2009, nr 2, 117.
[26] A. Sapińska-Śliwa, E. Grzelińska, Uniejowskie Strony, Urząd Miasta w Uniejowie, 2010, nr 3, 59.
[27] B. Tomaszewska, Utylizacja schłodzonych wód termalnych. Problemy i propozycje rozwiązań alternatywnych, Technika Poszukiwań Geologicznych Geotermia, Zrównoważony Rozwój 2013, nr 1, 94.
[28] B. Tomaszewska, G. Hołojuch, Geologia 2011, 37, nr 2, 313.

Zeszyt


PRZEMYSŁ CHEMICZNY - e-zeszyt (pdf) 2016-8 licencja: Osobista Produkt cyfrowy	55.00 zł

Prenumerata

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - prenumerata cyfrowa
licencja: Osobista

Produkt cyfrowy
Nowość

762.00 zł

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - prenumerata PLUS
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - PAKIET prenumerata PLUS (Prenumerata papierowa + dostęp do portalu sigma-not.pl + e-prenumerata)	1002.00 zł brutto 927.78 zł netto 74.22 zł VAT (stawka VAT 8%)

1002.00 zł

PRZEMYSŁ CHEMICZNY - papierowa prenumerata roczna + wysyłka
licencja: Osobista

Szczegóły pakietu

Nazwa
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - papierowa prenumerata roczna	960.00 zł brutto 888.89 zł netto 71.11 zł VAT (stawka VAT 8%)
PRZEMYSŁ CHEMICZNY - pakowanie i wysyłka	42.00 zł brutto 34.15 zł netto 7.85 zł VAT (stawka VAT 23%)

1002.00 zł

Open Access

Zeszyt

2016-8

Twój Koszyk

Zeszyt

Prenumerata

Open Access

Zeszyt

Czasopisma