Miesięcznik ISSN 1230-3534, e-ISSN 2449-9897 - rok powstania: 1929
Czasopismo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego w Polsce (SITPH)
W pracy przedstawiono sposób zagospodarowania w metalurgii pogarbarskich osadów ściekowych, zawierających znaczny udział tlenków chromu. Odpad ten był wsadem w wytopach metalotermicznych. Otrzymano w nich stop żelaza z chromem zawierający 72÷76% Cr, 24÷28% Fe, który może być wykorzystany w metalurgii żelaza. The paper presents method of management of tannery sludge containing significant proportion of chromium, in metallurgy. Waste was the charge in metallothermic melts. Obtained alloy of iron with chromium containing 72÷76% Cr, 24÷28% Fe, which can be used in ferrous metallurgy.
Słowa kluczowe: utylizacja odpadów garbarskich, redukcja tlenków chromu, odzysk chromu, metalotermia
Key words: utilization of tannery wastes, chromium oxides reduction, chromium recovery, metallothermy.1. Wstęp. Związki chromu są powszechnie używane
do procesów garbowania skór, jako barwniki w przemyśle tekstylnym, w lekkiej syntezie organicznej, w przemyśle farmaceutycznym, a także jako powłoki antykorozyjne [1]. Używanie w tych procesach związków
chromu prowadzi do powstawania odpadów poprodukcyjnych
zawierających chrom, które uważane są za odpady niebezpieczne. Chrom w odpadach występuje głównie w formie związków chromu(VI) i chromu(III). Szczególnie związki chromu(VI) są zaliczane do substancji
niebezpiecznych dla biocenozy człowieka, gdyż przypisuje się im działanie mutagenne.
Odpady poprodukcyjne z garbarni, zawierają duże ilości związków chromu(III), z których można odzyskiwać
chromu i wprowadzać go do procesów technologicznych
w ramach recyklingu. W literaturze [1, więcej »
W pracy opisano metodę utylizacji uciążliwych dla środowiska naturalnego poprodukcyjnych odpadów garbarskich w procesie wytapiania
stali w elektrycznym piecu łukowym. Wykonane z odpadów brykiety zawierające tlenki chromu poddano procesowi redukcji uzyskując
w 48÷65% przejście chromu do metalu. Technologia jest bezodpadowa, powstały żużel można użyć w budownictwie, czy przemyśle cemen-
towym, a do stali wprowadza się cenny składnik stopowy.
This paper describes the utilization method of post-production tannery waste environmental pollutions in the process of melting steel in an electric arc furnace. Briquettes made from wastes containing chromium oxides were subjected to reduction, resulting in 48÷65% transition chromium to metal. The technology is waste-free, the resulting slag can be used in construction and cement industry and the steel shall be valued as an alloying component.
Słowa kluczowe: utylizacja odpadów garbarskich, redukcja tlenków chromu, odzysk chromu
Key words: utilization of tannery wastes, chromium oxides reduction, chromium recovery.1. Wstęp. Praca dotyczy niezwykle ważnego z punktu widzenia odzysku surowców - nierozwiązanego
problemu utylizacji poprodukcyjnych odpadów garbarskich zawierających związki chromu. W Polsce garbuje się około 8 mln m2 skór, używając do tego procesu
w 80÷90% soli chromu(III). Najczęściej s więcej »
W niniejszej pracy zaprezentowano wyniki symulacji numerycznej i fizycznej przepływu ciekłej stali. Do wirtualnego opisu przepływu ciekłej stali
zastosowano program Ansys-Fluent, w tym zaawansowany model turbulencji Realizable k-e. Badanym obiektem była jedno wylewowa kadź
pośrednia. Symulacje fizyczne wykonano za pomocą wodnego modelu kadzi pośredniej. Na podstawie wykonanych obliczeń komputerowych
i eksperymentów laboratoryjnych opracowano pola przepływu ciekłej stali w przestrzeni roboczej kadzi pośredniej.
The paper presents results of numerical and physical simulation of liquid steel flow. For virtual description of liquid steel flow Ansys-Fluent
program with Realizable k-e high turbulence model was applied. The test facility was one strand slab tundish. Physical simulations were
performed by using tundish water model. As a result of the computations and laboratory experiments carried out, fields of liquid steel flow in
the internal tundish work space were prepared.
Słowa kluczowe: ciekła stal, kadź pośrednia, modelowanie fizyczne i numeryczne
Key words: liquid steel, tundish, physical and numerical modelling.1. Wstęp. Istotą prawidłowej pracy kadzi pośred-
niej stosowanej w procesie ciągłego odlewania stali
(COS) jest rozpoznanie zjawisk hydrodynamicznych
występujących w trakcie pośredniczenia kadzi po-
średniej w dozowaniu ciekłego metalu do krystaliza-
tora. Minimalizacja stref przepływu stagnacyjnego
i burzliwego w przestrzeni roboczej kadzi pośredniej
jest możliwa poprzez zmianę geometrii wewnętrznej
kadzi wprowadzoną na podstawie badań laboratoryj-
nych i przemysłowych, w trakcie których uzyskuje się
informację o strukturze ruchu ciekłej stali. Idealnymi
narzędziami do analizy pracy kadzi pośredniej są pro-
gramy komputerowe więcej »
Jako model do opisu nie do końca sprecyzowanych i posiadających niejednoznaczny charakter właściwości złomu stalowego zastosowano
liczby rozmyte z trapezoidalną funkcją przynależności. Stosując zasady arytmetyki na liczbach rozmytych sformułowano model optymaliza-
cji namiaru wsadu dla pieców EAF, który jest rozszerzeniem klasycznego modelu optymalizacji składu mieszanin.
As a model to the description not fully articulated and have the ambiguous nature of steel scrap applied fuzzy numbers with trapezoidal membership
functions. Using the principles of arithmetic on fuzzy numbers optimization model of charging mixture for EAF furnaces has been
formulated which is an extension the classical model optimization of mixture compositions.
Słowa kluczowe: proces EAF, model, optymalizacja, liczby rozmyte, namiar wsadu
Key words: EAF process, model, optimization, fuzzy numbers, charge mixture.1. Wstęp. Z uwagi na pochodzenie złom jako su-
rowiec do produkcji stali w piecach łukowych (ang.
Electric Arc Furnace - EAF), jest bardzo niejedno-
rodny, a jego właściwości (postać fizyczna i skład
chemiczny) nie są do końca sprecyzowane i posiadają
niejednoznaczny, "rozmyty" charakter. To ogranicza
przydatność do optymalizacji namiaru wsadowego dla
pieców EAF klasycznych modeli optymalizacji składu
mieszanin w których w więcej »
W pracy przedstawiono wyniki badań ługowania szlamów i pyłów stalowniczych o niskiej zawartości cynku. Czynnikiem ługującym był
roztwór KOH, próby przeprowadzono dla różnych wariantów zmiennych parametrów (czas, temperatura, stężenie KOH, stosunek faza
ciekła/faza stała). Przeprowadzone badania wskazują na możliwość obniżenia zawartości Zn w ługowanym materiale do poziomu około
1% i zastosowania go jako komponentu wsadu do produkcji żelaza i stali. Elektroliza roztworu po ługowaniu prowadzi do odzysku cynku
i regeneracji roztworu ługującego.
This paper presents the results of leaching steelmaking sludge and dust with a low zinc content. Leachant was KOH solution, tests were
performed for various combinations of variables (time, temperature, KOH concentration, the ratio of the liquid phase/solid phase). Research
has indicated the possibility of reducing the content of Zn in leaching material to approximately 1% and use it as a feed component for the
production of iron and steel. Electrolysis of the leach solution leads to zinc recovery and regeneration of the leaching solution.
Słowa kluczowe: szlamy, pyły, ługowanie, odzysk Zn
Key words: sludges, dusts, leaching, Zn recovery.1. Wprowadzenie. Światowa produkcja cynku ra-
finowanego wyniosła w 2012 roku około 12,6 mln ton,
z czego około 30% stanowi metal produkowany z su-
rowców wtórnych [1]. Duże ilości odpadów zawiera-
jących istotne zawartości cynku generuje branża meta-
lurgii żelaza i stali. Najwyższe zawartości Zn notuje się
w przypadku pyłów ze stalowni elektrycznej (22÷33%),
znacznie niższe w przypadku pyłów i szlamów ze sta-
lowni konwertorowych (0,5÷8%) [2÷4]. Odzysk cynku
z tego rodzaju materiałów zgodny jest z zasadą zrów-
noważonego rozwoju i przyczynia się do zmniejsze-
nia obciążenia ekologicznego środowiska naturalnego
składowanymi odpadami. Równocześnie, po usunięciu
cynku, odpady stają się pełnowartościowymi surowca-
mi żelazonośnymi, które mogą być zastosowane jako
więcej »
W pracy zaprezentowano wstępne wyniki badań właściwości otrzymanych warstw powierzchniowych na stali austenitycznej X5CrNi18-10 otrzymanych w wyniku krótkookresowego (2 h) oraz niskotemperaturowego (325 °C) azotowania jonowego. Oprócz klasycznego procesu katodowego przeprowadzono również, azotowanie jonowe z wykorzystaniem ekranu aktywnego. Dla oceny efektywności azotowania przeprowadzono
badania: głębokości dyfuzji azotu, mikrotwardości powierzchniowej, właściwości tribologicznych oraz na badania makroskopowe i mikroskopowe.
This paper presents the preliminary results of the properties of the layers on the surface of austenitic stainless steel 304 obtained from the short-
-term (2 h) and low temperature (325 °C) plasma nitriding. Besides the classical cathodic process was also carried out, nitriding glow using the active screen. To assess the effectiveness of nitriding studied: the depth of nitrogen diffusion, surface microhardness, tribological properties and macroscopic and microscopic examination.
Słowa kluczowe: stal austenityczna, azotowanie jonowe, struktura warstwy wierzchniej
Key words: austenitic stainless steel, glow discharge nitriding, surface layer structure.1. Wstęp. Stale austenityczne z powo-
du połączenia dobrej odporności korozyjnej
z wysoką ciągliwością bardzo często wykorzystywane
są jako niezastąpiony materiał konstrukcyjny w wielu
gałęziach przemysłu. Cechą eliminującą jeszcze szer-
sze zastosowanie tych materiałów jest ich niska twar-
dość oraz niezadawalająca odporność na zużycie tribo-
logiczne [1].
Azotowanie jest jedną z metod charakteryzują-
cą się małą energochłonnością i dużą "czystością"
z ekologicznego punktu widzenia, polepszającą wła-
ściwości warstw wierzchnich materiałów [2, 3]. Pro-
ces konwencjonalnego azotowania gazowego stali
wysokochromowych, utrudniony ze względu na wystę-
powanie na powierzchni tych stali szczelnej warstwy
tlenków chromu blokujących wnikanie azotu w głąb
materiału. Jedną z me więcej »
W pracy przedstawiono charakterystykę złącza lutowanego. Stal wysokowęglowa i spiek węglika wolframu z kobaltem zostały połączone
lutem miedzianym. Na takim materiale przeprowadzono obserwacje mikroskopowe na mikroskopie świetlnym. Wykonano analizę składu
chemicznego oraz rentgenowskie badania strukturalne (XRD). Została również zbadana twardość łączonych elementów: stali wysokowęglo-
wej i spieku węglika wolframu z kobaltem, a także badany materiał poddano badaniu zarysowania za pomocą Scratch Testu.
The paper presents the characteristics of the brazed joint. High carbon steel and cobalt sintered tungsten carbide were combined with copper
brazing alloy. At this material, microscope observations using an light microscope were performed. The chemical composition was analyzed
and X-ray structural examinations (XRD) were carried out. Also was examined hardness of combined elements: carbon steel and cobalt
sintered tungsten carbide, as well as the test material were examined by using scratch test.
Słowa kluczowe: złącze lutowane, twardość, odporność na zarysowanie
Key words: brazed joint, hardness, scratch test.Wstęp. Materiały spiekane z uwagi na bardzo dobrą
wytrzymałość znalazły zastosowanie głównie jako materiał na ostrza narzędzi skrawających, przy czym korpus narzędzi jest wykonywany ze stali węglowej. Lutowanie jest jedną z najczęściej stosowanych metod produkcji narzędzi skrawających, które to pozwala na łączenie ostrzy wykonanych z węglików spiekanych ze stalowym trzonkiem [1]. Luty na osnowie miedzi są najbardziej rozpowszechnionymi stopami stosowanymi
w różnych gałęziach przem więcej »
In the work on the way of experimental analysis the influence value of single reduction for multistage drawing process on mechanical pro-
perties of drawn wires made from high-manganese TWIP steel was shown. In the aim of demonstration reasons the change of mechanical
properties the computer simulation of drawing process with the use of computer program based on finite element method Drawing 2D was
carried out. The structure evolution has been done and was shown that the decrease of tensile strength and yield strength after exceed the
values of total reduction Gc%=80% was observed which can be cased by "strain softening" process.
W pracy przedstawiono analizę eksperymentalną wpływu wielkości gniotu pojedynczego w procesie wielostopniowego ciągnienia na własności
mechaniczne drutów oraz wykonaną z wykorzystaniem opartego na MES programu Drawing 2d, analizę teoretyczną procesu, mającą na
celu wykazanie przyczyn zmian własności mechanicznych. Stwierdzono występujący po przekroczeniu gniotu całkowitego Gc%=80% spadek
zarówno wytrzymałości na rozciąganie Rm, jak i umownej granicy plastyczności R0.2 spowodowany zjawiskiem "mięknięcia odkształceniowego".
Key words: TWIP steel, mechanical twinning, "strain softening"
Słowa kluczowe: stal, bliźniaki mechaniczne, "miękknięcie odształceniowe".1. Introduction. The increasing demand by the
automotive industry has resulted in searching for ma-
terials of increasingly high mechanical properties and,
at the same time, high plastic deformability. These re-
quirements are met by multiphase AHSS (Advanced
High-Strength Steels). The following can be classified
into the group of AHSS type steels: diphase (DP) steels,
TWIP steels, hot formed (HF) martensitic steels, plastic
formed heat treated (PFHT) steels, and TWIP steels.
Intensive investigations into the deformation me-
chanism and the Fe-Mn-C phase equilibrium system
have resulted in the development of high-manganese
TWIP steels więcej »
W artykule przedstawiono sposób określenia lokalizacji strefy rezerwy cieplno-chemicznej w przestrzeni roboczej wielkiego pieca, przy
wykorzystaniu danych pochodzących z sondy podwsadowej. Strefa rezerwy jest dolną granicą strefy przygotowawczej, a więc obszarem re-
dukcji pośredniej tlenków żelaza. Przebieg tych reakcji zależy również od czasu kontaktu pomiędzy fazą gazową i stałą, jest więc niezwykle
ważny dla prawidłowego działania wielkiego pieca.
The presented paper shows the way of determination of the thermo-chemical reserve zone location in the working space of blast furnace,
using data from the horizontal probe. Reserve zone is the bottom boundary of the preparatory zone, and so the area of indirect reduction of
iron oxides. Occurrence of these reactions also depends on the contact time between the gas and the solid phases, so it is extremely important
for the smooth operation of the blast furnace process.
Słowa kluczowe: proces wielkopiecowy, strefa rezerwy cieplno-chemicznej
Key words: blast furnace process, thermo-chemical reserve zone.Wstęp. Zgodnie z nowoczesną teorią procesu opu-
blikowaną przez A. Rista, przestrzeń robocza wielkie-
go pieca podzielona jest na strefę przygotowawczą
i wytwarzającą [1]. Rejony te rozdziela strefa rezerwy
cieplno chemicznej, w której zanika wymiana ciepła
i masy pomiędzy gazem i wsadem. Występuje ona
tam gdzie temperatury gazu i wsadu są sobie równe
i w zależności od stanu procesu znajdują się na pozio-
mie 950 do 1000oC. W strefie rezerwy cieplno chemicz-
nej reakcja redukcji FeO do Fe jest w równowadze. In-
nym charakterystycznym elementem jest intensywność
i równowaga reakcji Boudouarda, która poniżej strefy
rezerwy przeprowadza całość zgazowanego węgla do
postaci CO, natomiast powyżej nie ingeruje w skład
i ilość fazy gazowej w tym względzie. W konsekwencji
powyżej strefy rezerwy tlen od tlenków żelaza odbie-
rany jest drogą redukcji pośredniej, natomiast poniżej
a więc w wyższych więcej »
W artykule przedstawiono analizę wpływu różnych zawartości wodoru i tlenku węgla na równowagę procesów redukcji w warunkach odpo-
wiadających wielkiemu piecu. Obliczenia przeprowadzono za pomocą termochemicznego oprogramowania i baz danych FactSage. Przedsta-
wiono również mechanizm wpływu zwiększonego udziału wodoru w gazie garowym na konstrukcję modelu minimalizacji zużycia paliwa.
The presented paper shows analysis of the hydrogen and carbon monoxide influence on the equilibrium of iron oxides reduction at conditions
corresponded with the blast furnace process. The calculations were performed by using the FactSage thermochemical software and
databases. There is also presented the mechanism of the increased hydrogen share at the bosh gas impact on the construction of the fuel rate
minimization model.
Słowa kluczowe: proces wielkopiecowy, redukcja wustytu, wodór, minimalizacja zużycia paliwa
Key words: blast furnace process, wustite reduction, hydrogen, fuel rate minimization.1. Wstęp. Wodór towarzyszy procesowi otrzy-
mywania żelaza od samego początku wynalezienia
technologii dymarkowej. Gaz redukcyjny, powstający
przed dyszami w piecach szybowych, zawierał począt-
kowo małą zawartość wodoru, gdyż pochodził on je-
dynie z wilgoci zawartej w powietrzu. Natomiast wraz
z rozwojem technologii wielkopiecowej i stosowaniem
celowego nawilżania dmuchu, a zwłaszcza coraz więk-
szych ilości paliw zastępczych takich jak gaz ziemny,
gaz koksowy, olej opałowy, a w ostatnich dwóch deka-
dach pył węglowy, wpływ wodoru na procesy redukcji
stał się nie tylko zauważalny, lecz stanowił przedmiot
licznych badan i eksperymentów. W ostatnich czasach
względy ekologiczne i wymagania co do ograniczenia
emisji dwutlenku węgla do atmosfery zwróciły po-
nownie uwagę badaczy na rozpatrzenie wodoru jako
alternatywnego reduktora dla węgla i tlenku węgla
w procesach otrzymywania żelaza. W badaniach tych
często rozpatruje się głownie redukcję tlenków że-
laza więcej »
W artykule zaprezentowano rolę i znaczenie standaryzacji pracy w doskonaleniu systemu produkcyjnego wybranego przedsiębiorstwa bran-
ży metalowej. W celu wskazania miejsc występowania niezgodności w badanym procesie produkcyjnym gwoździ w pierwszej kolejności
dokonano szczegółowej jego identyfikacji tworząc mapę procesu, a następnie na tej podstawie przeprowadzono analizę poszczególnych
działań wykorzystując metodę FMEA procesu. Wyniki badań pozwoliły na określenie wystąpienia możliwych zakłóceń procesu w poszcze-
gólnych jego etapach oraz umożliwiły wskazanie obszarów szczególnie wymagających opracowania nowych standardów pracy. Zasadność
wprowadzenia standaryzacji pracy potwierdziły wyniki obserwacji i wywiadu przeprowadzonego z personelem badanego przedsiębiorstwa.
The article presents the process of work standardization, as a part of production system improvement in the selected company of the metal
industry. In order to indicate the occurrence of inconsistencies in the analyzed manufacturing process of nails, first a process map was created
after detailed identification of the process, followed by an analysis of the various actions using the Process FMEA method. The results enabled
the determination of possible process disturbance in each of its stages and enabled the identification of areas that particularly demand
developing of new work standards. The legitimacy for introducing work standardization was confirmed by the results of observation and
interview conducted with staff of surveyed enterprise.
Słowa kluczowe: standaryzacja pracy, FMEA procesu, ciągłe doskonalenie
Key words: work standardization, FMEA of process, continuous improvement.1. Wstęp. Ostatnie dziesięciolecia rozwoju gospo-
darki światowej charakteryzują się postępującą globa-
lizacją, wzrastającą konkurencyjnością oraz innowa-
cyjnością i coraz większymi wymaganiami klientów.
Dlatego dziś bycie konkurencyjnym jest prioryteto-
wym czynnikiem sukcesu dającym przedsię więcej »
W pracy przedstawiono wyniki badań wielkości krystalitów magnetytu powstałego podczas długotrwałej eksploatacji rur ze stali 10CrMo9-
10 od strony spalin. Próbki do badań pobrano z rurociągu, który pracował w temperaturze T=575oC w czasie 100 000 godzin. Przeprowadzo-
no pomiary dyfraktometryczne z powierzchni zewnętrznej elementu, następnie powierzchnię spolerowywano za każdym razem wykonując
pomiary rentgenograficzne. Analizę rentgenowską przeprowadzono przy użyciu dyfraktometru SEIFERT 3003 T/T z zastosowaniem lampy
o anodzie kobaltowej lCo = 0,17902 nm.
The paper presents results of studies on the crystallite sizes of magnetite formed (on the flue gas side) during a long-term operation on
10CrMo9-10 steel. Test specimens were taken from a pipeline operated at 575°C for 100 000 hours. X-ray studies were carried out on the tube
outside surface (on the flue gas side), then the layer’s surface was polished and the diffraction measurements repeated to reveal differences
in the originated oxides layer. X-ray phase analysis was performed using a SEIFFERT 3003 T/T X-ray diffractometer, with a cobalt tube of
lCo = 0.17902 nm wavelength.
Słowa kluczowe: magnetyt, stal 10CrMo9-10, wielkość krystalitów
Key words: magnetite, 10CrMo9-10 steel, crystallite sizes.1. Wstęp. Utlenianie stali długotrwale eksploato-
wanych w podwyższonej temperaturze stanowi bardzo
ważne zagadnienie w przemyśle energetycznym. Ele-
menty pracujące w wysokiej temperaturze są narażone
na zużycie poprzez jednoczesne oddziaływanie wyso-
kiej temperatury, znacznych naprężeń oraz agresyw-
nych spalin. Ujemnym skutkiem tych procesów jest
degradacja struktury oraz e więcej »
Materiał do badań stanowiła stal P91 eksploatowana w temperaturze 535oC w czasie 70 000 godzin. Przeprowadzono charakterystykę mecha-
nicznych właściwości warstwa tlenków (zewnętrzna strona ścianki rury - od strony spalin) - stal (podłoże) na podstawie badań za pomocą
Scratch Testu. Określono przyczepność warstw tlenkowych, siłę tarcia, współczynnik tarcia, głębokość zarysowania.
P91 steel operated at the temperature of 535°C during 70 000 hours was the studied material. Mechanical properties of the oxides layer on
the outside surface of tube wall - on the flue gas side) - steel (substrate) were characterised (on the basis of scratch tests. The adhesion of
oxide layers, friction force, friction coefficient, scratching depth were determined.
Słowa kluczowe: stal P91, warstwy tlenkowe, test zarysowania
Key words: P91 steel, oxide layers, scratch test.1. Wstęp. Na stalach gatunku P91 podczas długo-
trwałej eksploatacji w podwyższonych temperaturach
powstaje warstwa tlenków, która nie zawsze pełni
ochronną rolę. Na tego typu stalach powstają tlenki zbu-
dowane głównie z żelaza i chromu [1, 2]. Jak wykazały
badania własne [3] na badanej stali od strony spalin po-
wstają więcej »
W pracy określono zużycie wykroju rozcinającego podczas czterożyłowego walcowania prętów żebrowanych o średnicy 12 mm. Do nume-
rycznego modelowania procesu walcowania zastosowano kalibrowanie walców stosowane w jednej z polskich hut oraz nowe. Do określenia
zużycia wykroju rozcinającego wykorzystano wyniki obliczeń numerycznych jednostkowej pracy sił tarcia otrzymane za pomocą programu
komputerowego Forge2011® oraz obliczeń empirycznych. Zmiana kalibrowania walców dla układu wykrojów wstępnie rozcinających spo-
wodowała znaczące zmniejszenie zużycia wykroju rozcinającego. Na podstawie przeprowadzonych badań możliwe było określenie zmiany
geometrii mostków wykroju rozcinającego łączącego poszczególne żyły.
The wear of slitting pass during rolling 12 mm-diameter ribbed bars in the four-strand technology was determined in the paper. For the
computer simulations, the roll pass design used in one of the Polish steelworks and a new roll pass design were utilized. For determining the
wear of the slitting pass, the results of numerical computation of unit friction force work done using the Forge2011® software program and
empirical computation results were used. The change of the roll pass design for the pre-slitting passes resulted in a significant reduction of
slitting pass wear. Based on the tests carried out it was possible to determine the variations in slitting pass geometry of the bridge(s) connecting
individual strands.
Słowa kluczowe: zużycie, walcowanie w wykrojach, kalibrowanie walców, numeryczne modelowanie, MES
Key words: wear, groove-rolling, roll pass design, numerical modelling, FEM.1. Wstęp. W ostatnich latach zarówno w Polsce,
jak i na rynkach światowych można zaobserwować
znaczne zapotrzebowanie na pręty żebrowane do zbro-
jenia betonu. Nabywcy wymagają, aby wyroby miały
odpowiednią strukturę oraz odpowiednie wymiary,
które uzależnione są od kształtów zestawu wykrojów
współpracujących ze sobą, a także niską cenę. Obn więcej »
Dokonano przeglądu najnowszych tendencji w racjonalizacji użytkowania pieców łukowych wykorzystujących różne postacie energii i
surowców. Zaprezentowano strukturę przepływu surowców, paliw i energii, wskazując na wymagania ilościowe i jakościowe zapewniające
największą efektywność procesu technologicznego. Szczególną uwagę zwrócono na wpływ rozwoju technologii metalurgicznych na struk-
turę strat energii. Wskazano na słabe wykorzystanie atrakcyjnych możliwości energetycznych i technologicznych stalowniczych pieców
łukowych prądu stałego w budowie nowych jednostek produkcyjnych.
Paper reviews latest trends in usage rationalization of arc furnaces that works with different kinds of energy and resources. Flow structure of
resources, fuel and energy is presented, indicating qualitative and quantitative requirements ensuring best efficiency of technological process.
Special attention is paid to influence of metallurgical technologies development on energy loss structure. Poor utilization of good energetic
and technological capabilities of DC arc furnaces is indicated.
Słowa kluczowe: produkcja stali w piecu łukowym, straty energii, technologie hutnicze
Key words: arc furnace steelmaking, energy losses, metallurgical technologies.1. Wstęp. Udział pieców łukowych w światowej
produkcji stali dochodzi do 40%. Ustępują one jedynie
konwertorom tlenowym. Współczesne sposoby inten-
syfikacji procesu topienia wsadu w stalowniczym piecu
łukowym umożliwiły skrócenie cyklu do 30÷50 min,
z jednoczesnym zmniejszeniem jednostkowego zuży-
cia energii do 300÷400 kWh/Mg. Postawione cele osia-
gnięto następującymi działaniami:
- przez wdrażanie nowych technologii prowa-
dzenia procesu;
- przez zmodernizowanie konstrukcji pieców
i układów pomocniczych;
- przez zracjonalizowanie eksploatacji pieców
drogą odpowiedniego przeszkolenia i umotywowania
personelu.
Proces dwużużlowy w wielu piecach został zastą-
piony jednożużlowym. Wiele operacji ze stadium rafi- więcej »
W wielkim piecu podczas regulacji jego pracy parametrami wejściowymi następuje stan nieustalony, który się stabilizuje po pewnym czasie (5÷9 godzin). W większości przypadków podczas symulacji i modelowania pracy agregatu potrzebna jest odpowiedź układu w postaci analizy gazu na gardzieli (CO, CO2 i H2). Na podstawie obserwacji, analizy i przeprowadzonych badań oraz modelowania parametrów, które pozwalają na optymalizowanie procesu wykonano symulację zmian CO, CO2 i H2 w zależności od zmiennych parametrów obciążenia naboju koksowego R/K. Dzięki temu uzyskano odpowiedź układu (trend zmiany), który może być wykorzystywany w modelowaniu procesu wielkopiecowego.
During the input parameters of the blast furnace adjustment system, a transient state takes place, which becomes stable after a certain time
(about 5-9 hours). In most cases, the simulation and modeling of the blast furnace process demands the system response in form of top gas
analysis (CO, CO2 and H2). On the basis of observation, analysis and testing, and also modeling parameters, which allow to optimize the
process, the simulation of the top gas composition changing, which depends on various parameters of an ore/coke charge was carried out.
Thus the system response (trend changes) was obtained, which can be used in modeling of the blast furnace process.
Słowa kluczowe: wielki piec, optymalizacja, symulacja, gaz gardzielowy.
Key words: blast furnace, optimization, simulation, top gas.1. Wprowadzenie. Dokładne sprecyzowanie moż-
liwości ingerencji w wyniki pracy wielkiego pieca,
przy pomocy zmiennych uwzględnianych w modelu
minimalizacji zużycia paliwa [1÷7], wymaga określe-
nia ich wpływu na zapotrzebowanie na koks. Do tych
wielkości między innymi należą zmiany obciążenia
naboju koksowego R/K, ilości i temperatury dmuchu,
ilości pary wodnej, wzbogacania dmuchu w tlen dodat-
kowy oraz zmiany ilości dodatku paliw zastępczych.
W artykule przeprowadzono ana więcej »
Artykuł przedstawia wyniki pomiarów pola przepływu cieczy wykonanych na modelu wodnym jednowylewowej kadzi pośredniej. Eksperymentalne
pomiary pola przepływu cieczy wykonano przy użyciu anemometru dopplerowskiego (Laser Doppler Anemometry, LDA) na modelu
wodnym badanego urządzenia, w skali 1:3. Wyniki przeprowadzonych eksperymentów umożliwiły ocenę struktury przepływu ciekłej stali w badanej kadzi pośredniej oraz jej zmianę po wprowadzeniu do przestrzeni roboczej kadzi pośredniej podstrumieniowego regulatora przepływu. This paper presents the results of laboratory investigations on liquid steel flow structure performed at the water model of a one-strand continuous
casting tundish. Experimental measurements of a fluid flow has been performed with a Laser Doppler Anemometry (LDA) at the 1:3
scale water model of the investigated tundish. The results of the water model studies allowed to diagnose of a flow structure in the working
space of investigated tundish and to evaluate the flow structure changes after installing into the tundish an flow control device.
Słowa kluczowe: ciągłe odlewanie, kadź pośrednia
Key words: continuous casting, tundish.1. Wstęp. Współcześnie proces ciągłego odle-
wania stali (COS) dominuje w zakresie odlewania
wlewków stalowych, w 2012 roku sposobem tym
odlano prawie 96% wyprodukowanej stali surowej
na świecie [1]. Obok podstawowego zadania kadzi
pośredniej, jakim było zapewnienie ciągłego dostar-
czania ciekłej stali do krystalizatorów podczas wy-
miany kolejnych kadzi głównych, urządzenie stało
się aktywnym agregatem metalurgicznym, w którym
wykonuje się zabiegi dodatkowe, takie jak np.: kon-
trola temperatury i końcowa korekta składu chemicz-
nego ciekłego metalu (mikrododatki), czy kontrola
ilości wtrąceń niemetalicznych (WN). Szczególnie
istotna staje się kontrola wtrąceń niemetalicznych,
których ilość, kształt i rozmiary decydują o czysto-
ści, a zarazem jakości stali.
Ponieważ stopień czystości stali def więcej »
W artykule opisano wyniki badań eksperymentalnych zjawiska przejścia krzemu i manganu w procesie redukcji izotermicznej tlenków żelaza
z faz ciekłych w temperaturze 1400°C. Badania prowadzono z wykorzystaniem przemysłowego koncentratu magnetytowego (lebiedieński)
i koksiku wielkopiecowego. Wyniki badań wykazały, że istnieje duże zróżnicowanie stężenia tego metalu w żelazie (w zakresie od 0,10 do
4,80% mas.), co wskazuje na dyfuzyjny mechanizm przenoszenia krzemu w żelazie w stanie stałym. Jednocześnie, wyniki badań wskazują,
że przenoszenie krzemu z ciekłej fazy żużlowej do metalu jest procesem bardziej złożonym.
This paper describes the results of experimental research work on phenomena of transition of silicon in the process of isothermal reduction
of iron oxides from liquid phase at 1400°C. The study was conducted with the use of industrial magnetite concentrate (lebiedieński) and blast
furnace coke breeze. The results showed that there is a large variation in the concentration of the metallic iron, ranging from 0.10 to 4.80
wt.%, suggesting diffusion transfer mechanism of silicon in the iron in the solid state. At the same time, the results indicate that the transfer
of silicon from the liquid phase to the metal appears as a more complex phenomenon.
Słowa kluczowe: redukcja, tlenki żelaza, faza ciekła, żelazo, stan stały, stężenie krzemu
Key words: reduction, iron oxides, liquid phase, solid iron, silicon concentration.1. Wstęp. Zjawiska przenoszenia krzemu do ciekłe-
go żelaza, szczególnie w procesie wielkopiecowym są
dość dobrze rozeznane i opisane w literaturze [1÷5]. Jed-
nak transfer Si do zredukowanego żelaza w stanie stałym
w zakresie średnich temperatur redukcji 1300÷1400°C
jest rozpoznany w bardzo małym stopniu. Decyduje
o tym fakt, że badania przenoszenia krzemu z fazy żuż-
lowej do metalu, koncentrowały się głównie w zakresie
wyższych temperatur, kiedy żelazo występuje w stanie
ciekłym jako surówka żelaza, lub na etapie p więcej »
W niniejszej pracy zaprezentowano wyniki obliczeń termodynamicznych powstających związków metali i niemetali w modelu komory
przeddyszowej. Do tych obliczeń zastosowano program FactSage. Badanym obiektem była modelowa komora przeddyszowa symulująca
warunki fizyczne panujące w komorze przeddyszowej wielkiego pieca. Dzięki przeprowadzonym obliczeniom stwierdzono występowanie
ponad 300 różnorodnych związków chemicznych występujących w powstającej atmosferze oraz faz skondensowanych.
The paper presents results of thermodynamic calculations resulting compounds of metals and non-metals in the pre-tuyère chamber model.
The program FactSage used for these calculations. The object test was the pre-tuyère chamber model simultaing the pre-tuyère chamber in
the blas furnace. There are over 300 different chemical compounds present in the atmosphere and condensed phases were found.
Słowa kluczowe: skład chemiczny koksu wielkopiecowego
Key words: chemical composition of blast furnace coke.1. Wstęp. Oddziaływania termiczne powodują
zmniejszenie wytrzymałości koksu wskutek zmian naprężeń wewnętrznych struktury. Jest to powiązane z obecnością wtrąceń mineralogicznych i organicznych w węglach, które poddawane są procesom koksowania. Wskutek zmniejszania w koksie zawartości części lotnych przewodnictwo cieplne koksu zwiększa się [1]. W miarę wydzielania się substancji lotnych z koksu następuje ubytek
i skurcz stałej części, co powoduje zmniejszenie jego wytrzymałości [2].
2. Obliczenia termodynamiczne dla koksu poddanego
wysokim temperaturom. Obliczenia termodynamiczne
pozwalają określić skład więcej »
W artykule przedstawiono analizę, będącą częścią część badań związanych z problemem wpływu czynników produkcji na jakość surówki
wielkopiecowej i wskaźniki procesu wielkopiecowego. Przedstawiono wpływ wybranych własności jakościowych materiałów żelazono-
śnych (bogactwa wsadu) oraz koksu (zawartość popiołu) na dwa wskaźniki procesu: uzysku surówki oraz jednostkowego zużycia paliw.
This paper presents the analysis, which is part of the research related to the problem of the effect of production factors on the quality of pig
iron and indicators of blast furnace process. The influence of selected quality parameters of ferrous burden materials (charge richness) and
coke (ash content) on two technical indicators: yield of pig iron and unit fuel consumption in blast furnace process was presented.
Słowa kluczowe: wielki piec, materiały żelazonośne, koks, analiza techniczno - ekonomiczna
Key words: blast furnace, ferrous materials, coke, technical and economic analysis.1. Wstęp. Na poziom wskaźników techniczno - ekonomicznych
procesu wielkopiecowego wpływa wiele czynników, do których można zaliczyć: jakość żelazonośnych
materiałów wsadowych, jakość koksu i paliw zastępczych
oraz parametry prowadzenia procesu wielkopiecowego.
Wskaźniki takie obrazują różne aspekty przebiegu procesu. Służą od opisu i analizy procesu wytwarzania, umożliwiają ocenę jego przebiegu i umożliwiają jego optymalizację.
Wskaźniki techniczno - ekonomiczne procesu można podzielić na różne grupy, wśród których można wyróżnić m.in. czasu pracy wielkich pieców, wydajności i efektywności pracy, technicznego uzbrojenia pracy, produktywności,
materiałochłonności, jakości wytwarzania czy wskaźniki kosztowe. Temat projektu stanowi część badań
związanych z problemem wpływu czynników produkcji
na jakość surówki wielkopiecowej i wskaźniki procesu wielkopiecowego. Badania były wykonywane we współpracy
z Wydziałem Wielkopiecowym huty i opierały się na wynikach przemysłowych pochodzących z t więcej »
W pracy przedstawiono założenia, wyniki i ogólną strukturę komputerowego systemu wspomagania technologii wielkopiecowej stosowanego aktualnie w ArcelorMittal Oddział Kraków. Autorzy prezentują jak na przestrzeni lat powstawał i rozwijał się jeden z nielicznych systemów ekspertowych
na skalę światową. Możliwości dalszego jego rozwoju o elementy, które są aktualnie w trakcie badań, rozwoju technik i technologii zarówno w Polsce jak i w światowym hutnictwie. Tutaj głównie prezentuje się prace wykonane lub wykonywane przez autorów a dotyczące: modelowania redukcji związków tytanu, użycia sztucznej inteligencji do przewidywania jakości surówki jak i innych zagadnień technologicznych
oraz możliwości symulacji przebiegu procesu w niektórych jego aspektach przed zmianami dokonywanymi w tym procesie.
The paper presents the assumptions, results and general structure of the computer-aided support system for the blast furnace technology currently
used at ArcelorMittal Section Krakow. The authors present how, over the years, one of rare expert systems was created and developed on a global scale. The opportunities for further development of the components that are currently under research; the opportunities for the development
of techniques and technologies, both in Poland and in the global metallurgy. Presented here are studies already accomplished or currently under author research and concerning the following: titanium compound reduction modelling, the use of artificial intelligence for predicting the quality of pig iron and other technology issues, as well as the opportunities for simulation of a process in some aspects, prior to making changes to that process.
Słowa kluczowe: komputerowy system wspomagania technologii wielkopiecowej
Key words: computer-aided suppoert system.Wprowadzenie. W latach 2002 do 2004 zespół ww. Autorów niniejszej publikacji opracował komputerowy system wspomagania technologii wielkopiecowej dla wielkiego pieca nr 5 ArcelorMittal Odd więcej »
W artykule została przedstawiona analizie dotycząca oceny efektywności ciągu walcowniczego w okresie 12 miesięcy oraz jakości wyrobów
walcowanych na gorąco. Na początku zostały określone poszczególne czasy ciągu walcowniczego oraz poziom jakości produkowanych
wyrobów. Następnie obliczono poszczególne współczynniki TPM oraz wykorzystując diagram Pareto-Lorenza dokonano ilościowego zesta-
wienia niezgodności w badanym okresie. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że współczynnik całkowita efektywność ciągu
walcowniczego (OEE) osiągnął wartości powyżej 88%, co świadczy o wysokiej efektywności ciągu walcowniczego. Natomiast w przypadku
analizy jakościowej wyrobów walcowanych na gorąco zidentyfikowano 22 niezgodności w badanym okresie, wśród których największy
udział procentowy miała niezgodność N6 - niedowalcowania.
In the article the analysis, which included evaluation of efficiency of the rolling mill train and quality of the hot-rolled products, was presented.
At the beginning individual types of time of the rolling mill train and the level of quality of products were identified. Next individual TPM
factors were calculated and also with the use of the Pareto-Lorenz diagram quantitative list of the nonconformities in the research period was
made. As a result of the research it was concluded that the overall equipment efficiency (OEE) was above 88%, what demonstrates the high
efficiency of the rolling mill train. While in case of the analysis of the quality of the hot-rolling products 22 nonconformities were indentified
in the research period, among which the nonconformity N6-not full rolled products had the highest percentage.
Słowa kluczowe: ciąg walcowniczy, współczynniki TPM, jakość
Key words: rolling mill train, TPM factors, quality.1. Wprowadzenie. Efektywność maszyn i urzą-
dzeń realizujących różne technologie ma duży wpływ
na funkcjonowanie przedsiębiorstwa [1÷3]. Systemem,
który zapewnia odpowiednie warunki eksploatacji ma-
więcej »
Innowacyjne rozwiązania rewitalizacji terenów zdegradowanych, Skowronek J. (red.), wyd.
Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach, Centrum Badań i Dozoru Górnictwa
Podziemnego Sp. z o.o. w Lędzinach, 2013, ISBN 978-83-930319-9-3, s. 296.W monografii zamieszczono referaty prezentowane
podczas VII międzynarodowej konferencji nt. Innowa-
cyjne rozwiązania rewitalizacji terenów zdegradowanych,
zorganizowanej przez Instytut Ekologii Terenów Uprze-
mysłowionych w Katowicach oraz Centrum Badań i Do-
zoru Górnictwa Podziemnego Sp. z o.o. w Lędzinach,
która odbyła się w dniach 2÷4 października 2013 ro więcej » Czytaj za darmo! »
P-397162 Urządzenie do oznaczania redukcyjności
rud żelaza
Instytut Tele- i Radiotechniczny, Warszawa
W. Stach, Z. Orzechowski, M. Czerwiński, M. Więch
Urządzenie do oznaczania redukcyjności rud żelaza,
posiadające trójstrefowy elektryczny piec pionowy z prze-
łączanym kaskadowym układem regulacji temperatury,
retortę z podwójnym płaszczem, w której umieszczona
jest badana próbka rudy z termoelementem umieszczo-
nym w środku próbki, wagę do ważenia retorty podczas
procesu, instalację podającą gaz redukcyjny do retorty
oraz komputer sterujący procesem, posiada szafę i stelaż,
mieszczące w sobie butle ze sprężonymi gazami, oraz
stabilną stalową ramę, umieszczoną nad piecem, na któ-
rej znajduje się waga osłonięta od góry osłoną, a od dołu
górną ścianą ramy. W ramie wykonany jest otwór, przez
który przechodzi zaczep układu ważącego, osłonięty
stożkowym elementem, zaś do pieca przymocowany jest
transporter do automatycznego przenoszenia retorty. Po-
nadto do bocznej ściany pieca przymocowany jest boks
chłodzący, a na bocznej krawędzi ramy umieszczony jest
podajnik, podtrzymujący przewody gazowe, doprowadza-
jące i odprowadzające gaz do wymiennika ciepła umiesz-
czonego na retorcie.
(4 zastrzeżenia)
BUP 12/2013, s. 47
W-121591Konwertor przechylny
Siemens VAI Metals Technologies GmbH, Linz
R. Kapl, G. Wimmer, P. Wimmer
Wynalazek dotyczy konwertora przechylnego z obrę-
czą wieszakową opasującą w pewnej odległości naczynie
konwertora, która ma dwa diametralnie przeciwległe czo-
py nośne, przy czym naczynie konwertora zamocowane
jest na obręczy wieszakowej za pomocą kilku elementów
łączących, a każdy element łączący jest swoimi przeciw-
ległymi końcami przymocowany sztywno z jednej strony
do dolnej strony obręczy wieszakowej a z drugiej strony
do naczynia konwertora. Aby umożliwić bardziej równo-
mierny rozkład ciężarów w elementach łączących prze-
widziane jest, by element łączący obejmował dokładnie
jedną płytkę, która w st więcej »