W artykule przedstawiono zagadnienie prawne dotyczące trybu i sposobów ustalania odpowiedzialności
dyscyplinarnej osób wykonujących samodzielne funkcje w dziedzinie geodezji i kartografii za
naruszenie zasad określających pragmatykę zawodową, o których mowa w art. 42 ust. 3 ustawy Prawo geodezyjne
i kartograficzne, nakładających obowiązek wykonywania zadań wymagających posiadania uprawnień
zawodowych, z należytą starannością, zgodnie z zasadami współczesnej wiedzy technicznej i obowiązującymi
przepisami prawa.
Disciplinary responsibility of people performing independent functions
in the field of geodesy and cartography
Abstract. In the article a legal issue was presented regarding the course and manner of determining
disciplinary responsibility of people performing independent functions in the field of geodesy and cartography
for breach of rules defining the professional pragmatics referred to in article 42 paragraph
3 of Geodesy and Cartography Law, imposing an obligation to perform tasks that require professional
qualifications, with due diligence, in accordance with the principles of modern technical knowledgePojęcie należytej staranności wykonania
prac geodezyjnych
Generalna norma ustalająca pragmatykę zawodową wykonywania
prac geodezyjnych i kartograficznych zawarta
została w art. 42 ust. 3 ustawy z 17 maja 1989 r. Prawo
geodezyjne i kartograficzne1),w którym zapisano, że "osoby
wykonujące samodzielne funkcje w dziedzinie geodezji
i kartografii są zobowiązane wykonywać swoje zadania
z należytą starannością, zgodnie z zasadami współczesnej
wiedzy technicznej i obowiązującymi przepisami prawa".
Zauważyć przy tym należy, że nałożona na środowisko zawodowe
cytowana norma generalna odwołuje się do pojęć
nie zdefiniowanych w samej ustawie. Stąd też koniecznym
dla jej zrozumienia staje się potrzeba odwołania do przepisów
prawa cywilnego, w rozumieniu którego należyta
staranność to "staranność ogólnie wymagana w stosunkach
danego r więcej »
W pierwszej części opisano historię rozwoju klasycznych
instrumentów w pomiarach sytuacyjno-wysokościowych. W latach
50-tych i 60-tych XX w. nastąpił gwałtowny rozwój elektronicznych
technik pomiarowych, które postaramy się przybliżyć
w tej części.
Elektroniczne systemy odczytowe kąta
W połowie XX w. konwencjonalne teodolity optyczne
osiągnęły bardzo wysoki poziom koncepcyjny i dokładnościowy.
Dokładności odczytu kąta sięgnęły nieprzekraczalnego
poziomu wpływu atmosfery, szacowanego na 0,3".
Podstawowa czynność pomiarowa polegająca na odczycie
kąta była operacją o charakterze wizualno-manualnym, a rejestracja
wyników pomiarów wymagała manualnego zapisu
w dzienniku pomiarowym. Rozwój technik dalmierczych
i postępująca automatyzacja obliczeń stymulowała również
rozwój automatyzacji w pomiarach kątowych. Fundamentem
tego rozwoju było zastąpienie libeli koła pionowego urządzeniem
kompensującym, stosowanym już w klasycznych teodolitach.
Pierwszą próbą automatyzacji odczytów kątowych
była rejestracja fotograficzna odczytów na szklanych kręgach
teodolitów optycznych za pomocą specjalnych kamer. Po
zarejestrowaniu
obrazu odczytów następowało opracowanie
kameralne za pomocą przyrządu wyposażonego w mikrometr
optyczny do wizualnego odczytywania
kątów. Skrócono jednak
w ten sposób tylko czas obserwacji polowych i przeniesiono
opracowanie zapisów polowych do biura. Przykładem
takich teodolitów optofotograficznych był precyzyjny Wild
T3 w wersji optofotograficznej, Tpr, firmy Siemens AG oraz
Zeiss Theo 002. Pierwszym przejawem właściwej automatyzacji
było zastąpienie tradycyjnych kręgów z podziałem kreskowym
tarczami kodowymi, co dało możliwość przetworzenia
analogowej wartości odczytu na sygnały elektryczne,
a w efekcie cyfrowy odczyt koła. Dzięki temu odczyty mogły
być wyświetlane, automatycznie rejestrowane w pamięciach
elektronicznych i przetwarzane. Tak powstały elektroniczne
teodolity kodowe.
Pierwsze teodolity kodowe wyprodu więcej »
Tak się złożyło, że na krótko
przed likwidacją GUGiK-u,
w 1987 r., władze PRL postanowiły
ożywić współpracę
z Chinami. Umyślono, że na
początek taką współpracę zadeklarują
szefowie służb geodezyjnych
obydwu krajów. Do
Warszawy przyjechała delegacja
chińska, z szefem służby na
czele. Podpisaliśmy deklarację
o współpracy naukowo-technicznej.
Poszło nam łatwo, bo
już w poprzednim roku z wizytą do Chin, na zaproszenie, pojechali
delegowani urzędowo kolega Marian Szamański - wiceprezes
GUGiK i kolega Kazimierz Czarnecki - prezes SGP. Na
spotkaniu w siedzibie Urzędu podpisaliśmy stosowną deklarację
o współpracy (patrz zdjęcie).
Wizycie geodetów chińskich nie nadano szerokiego więcej » Czytaj za darmo! »
drogi Sękocin - Nadarzyn, która łączyła dwie drogi krajowe,
Warszawa - Kraków i Warszawa - Katowice. Nie było to łatwe,
gdyż była to zwykła droga gruntowa, biegnąca przez las,
i pewien jej fragment zaprojektowano w łuku, którego wierzchołek
znajdował się w środku kompleksu leśnego. Tyczenie
tego łuku stosunkowo łatwą metodą rzędnych i odciętych
od stycznych do łuku nie wchodziło w rachubę za względu
na konieczność wykonania wielu pracochłonnych przecinek.
Pozostała tylko metoda angielska, tzw. przedłużonej cięciwy,
często stosowana w budownictwie tunelowym. Ale tego
wszystkiego musiałem się nauczyć. Podobnie jak musiałem się
nauczyć sporządzania dokumentacji na potrzeby aktualizacji
ewidencji gruntów w obszarach zajętych pod nowo budowane
lub wcześniej wybudowane drogi publiczne. Musiałem się nauczyć
określania stanów prawnych działek zajętych pod drogi
najpierw na podstawie dokumentów przedstawianych przez
zainteresowanych, a następnie badania ksiąg wieczystych.
S.M.W.: Jaki był status prawny tych pracowni geodezyjnowywłaszczeniowych?
W.W.: Był co najmniej dziwny. Byliśmy zatrudnieni na umowę
o pracę ze stałą pensją (niewielką) i premią, jeśli wykonało się
planowane w kwartale zadania. Jeśli chodzi o zarobki, to koledzy
z roku, którzy pracowali w ówczesnych wojewódzkich
biurach urządzeń rolnych przy zakładaniu ewidencji gruntów,
byli krezusami. Aby nie stracić pracowników, dyrekcja WZDP
zlecała nam dodatkowo pomiary działek drogowych, tzw. dróżniczówek
oraz wykonywanie map sytuacyjno-wysokościowych
kopalni piasku, żwiru i innych kruszyw. Oczywiście na wykonywanie
tych prac musieliśmy mieć jednorazowe pozwolenia,
wydawane przez Delegaturę Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii.
S.M.W.: Czyli już w latach 60-tych wykonywał Pan Profesor
prace jako, można powiedzieć, geodeta uprawniony?
W.W.: W pewnym sensie tak, aczkolwiek na każdą pracę musiałem
mieć odrębną zgodę kierownika Delegatury GUGiK.
Pamiętam, że delegaturą w Warsza więcej »
ARTYKUŁ MIESIĄCA - PAŹDZIERNIK 2011
Na stronie internetowej Międzynarodowej Federacji Geodetów
FIG co miesiąc wybierany jest i publikowany artykuł
o tematyce interesującej całe środowisko geodezyjne. W październiku
br. wyróżniono artykuł pt. "Development of Agricultural
Land Market in the Russian Federation" ("Rozwój
rynku nieruchomości rolnych w Rosji"), napisany przez Alexandra
Sagaydaka i Annę Lukyanchikovą z Rosji. Autorzy
zajęli się w nim problematyką rozwoju rynku nieruchomości
rolnych w Rosji, który do niedawna - ze względu na obowiązujące
regulacje prawne - był bardzo utrudniony. Monopol
kraju na posiadanie tytułu własności do gruntów w Rosji
został obalony i w systemie prawnym funkcjonują obecnie
dwie nowe formy własności do gruntów - tzw. "public uses"
i "private farming". Można przekształcić prawo własności
państwa do gruntu na indywidualną własność obywatela dla
ściśle określonych celów, w tym dla tzw. użytku własnego,
22 PRZEGLĄD GEODEZYJNY ● ROK LXXXIII ● 2011 NR 12
celów związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego,
zabudowy mieszkaniowej i innych. Stało się to możliwe,
gdy w roku 2001 Kodeks cywilny został poddany nowelizacji
uwzględniającej zasady wolnego rynku. W ślad za tą nowelizacją,
w lutym 2003 r., uchwalono ustawę, tzw. "The Agricultural
Land Market Act", zgodnie z którą możliwa stała się
sprze więcej »
Pytania egzaminacyjne
na egzamin pisemny z zakresów pierwszego, drugiego i czwartego
w dniu 14 października 2011 r.
Pytania z zakresu pierwszego
1. Proszę wymienić zasady redakcyjne, które obowiązują
przy opracowywaniu map do celów projektowych, dotyczące
opisów występujących na mapach.
2. Przedmiotem inwentaryzacji jest budynek stacji transformatorowej,
łącznie z przyłączami energetycznymi. Proszę podać,
jakie materiały państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego
będą podlegały aktualizacji i w jakim zakresie.
3. Proszę wymienić podstawowe opracowania projektowe,
na których opiera się geodeta podczas czynności
związanych z wytyczeniem obiektów budowlanych. Jakie
dokumenty techniczne są sporządzane przez niego w tym
procesie?
Pytania z zakresu drugiego
4. Proszę wyjaśnić, czy dla budynku wzniesionego na nieruchomości
oddanej w użytkowanie wieczyste założona będzie
odrębna księga wieczysta (tzw. budynkowa). Jakie dokumenty
są niezbędne do ujawnienia w księdze wieczystej prawa własności
tego budynku?
24 PRZEGLĄD GEODEZYJNY ● ROK LXXXIII ● 2011 NR 12
5. Proszę podać, w jakich przypadkach następuje wygaszenie,
zniesienie oraz nabycie przez zasiedzenie służebności gruntowej.
Czy podział nieruchomości władnącej może być podstawą
żądania zwolnienia od służebności?
6. W wydanej decyzji Wójta, więcej »
Wojciech Wilkowski: Pani Prezes, zacznijmy rozmowę na
temat firmy, którą Pani kieruje, a którą eksponujemy na
pierwszej okładce PG.
Ludmiła Pietrzak: Firmę założyłam w 1995 r. Na początku na
załogę InterTIM składało się zaledwie kilka osób. W pierwszym
okresie swojej działalności firma wykonywała prace na potrzeby
regionów podlaskiego, warmińsko-mazurskiego i lubelskiego.
W.W.: Jaki to był asortyment robót?
L.P.: Wykonywaliśmy głównie prace na potrzeby katastru. Inne
ciekawe merytorycznie i nietypowe zlecenia to wykonywanie
map tematycznych na potrzeby Wigierskiego Parku Narodowego.
W.W.: Na czym polegała nietypowość tych robót?
L.P.: Przykładowo: dla Wigierskiego Parku Narodowego, na
podstawie zdjęć lotniczych wykonanych w kolorach naturalnych
oraz spektrostrefowych zdjęć lotniczych, wykonywaliśmy mapę
tematyczną stosunków wilgotnościowych i stanu zdrowotności
lasów tego parku. Tworzyliśmy nie tylko mapy, ale również pełen
GIS, co w tamtym czasie nie było łatwe.
Prowadziliśmy regularną współpracę z Instytutem Ochrony
Środowiska w Warszawie, m.in. przy tworzeniu Systemu Informacji
Geograficznej dla Puszczy Boreckiej oraz numeryczny
model terenu dla Puszczy Boreckiej, z wykorzystaniem zdjęć
lotniczych. Mieliśmy również swój udział w projekcie dotyczącym
ochrony Wielkich Jezior Mazurskich.
W.W.: W 1995 r., gdy złożyła Pani firmę, załogę stanowiło
zaledwie kilka osób. Od tego czasu upłynęło 16 lat. Ile osób
liczy załoga firmy obecnie?
L.P.: Przez te 16 lat firma się rozwinęła, biorąc pod uwagę zarówno
asortyment robót, jak i liczbę kadry. Obecnie InterTIM
daje zatrudnienie ponad stu osobom.
W.W.: Rzeczywiście, dynamika rozwoju firmy jest imponująca.
L.P.: Zwiększamy ofertę na rynku zleceń. Wśród zrealizowanych
z sukcesem opracowań mamy mapy sozologiczne, hydrograficzne,
topograficzne bazy danych oraz mapy zasadnicze.
Wykonaliśmy znaczną liczbę prac związanych z modernizacją
operatów ewidencji gruntów w więcej »
Rocznik 1951 zamyka zeszyt nr 12, w którym na uwagę zasługuje historia wprowadzenia układu współrzędnych
"1942". Starsze pokolenie geodetów pamięta ten układ i związane z nim kłopoty, dotyczące głównie
jego stosowania w związku z kwalifikacją "tajne". Wiemy, ile było problemów w toku akcji wycofania
tego układu i przejściem na układ "1965". Wiele opracowań geodezyjnych uległo zniszczeniu. Autor pozycji
"60 lat temu w PG pisano" pamięta z autopsji, kiedy będąc Głównym Geodetą Resortu Leśnictwa i Przemysłu
Drzewnego otrzymał informacj więcej » Czytaj za darmo! »
Posiedzenie Głównej Komisji Etyki Zawodowej.Główna Komisja Etyki Zawodowej Zarządu Głównego SGP
obradowała w Warszawie 12 października 2011 r. Zebranych
powitał Przewodniczący Komisji Stanisław Górczyński, stwierdzając,
że upływa rok od poprzedniego spotkania i stanowi to
pewne naruszenie przyjętych przez Komisję ustaleń porządkowych.
Zaproponował, aby zastanowić się nad aktualnymi sprawami
ważnymi dla Stowarzyszenia.
Cztery organizacje społeczno-zawodowe geodetów (SGP, Polska
Geodezja Komercyjna Krajowy Związek Pracodawców Firm
Geodezyjno-Kartograficznych, Geodezyjna Izba Gospodarcza
oraz Stowarzyszenie Użytkowników Krajowego Systemu Informacji
o Terenie "GISPOL") zawarły 9 września 2011 r. porozumienie,
którego celem jest współdziałanie w sprawach ważnych
dla polskiej geodezji i geodetów. Jedno z ustaleń, zapisane w §2.
ust. 3, przewiduje "stworzenie wspólnego Kodeksu Etyki Zawodowej
Geodety, obowiązującego na terenie Polski". Stanisław
Górczyński poinformował, że na zebraniu Zarządu Głównego
SGP, jakie odbyło się 3 października br., zaprotestował przeciwko
takiemu zapisowi, a to dlatego, że Stowarzyszenie wypracowało
własny kodeks, zatwierdzony uchwałą podjętą na XXXII
Zjeździe SGP w Kaliszu w 1995 r. Jest on przekonany, że nie ma
potrzeby formułowania na nowo zasad etycznego postępowania
geodety, a wystarczy przyjęcie Kodeksu SGP do stosowania wobec
członków organizacji, które zawarły porozumienie.
Stanisław Górczyński poprosił o przedstawienie stanu relacji
zarządów oddziałów SGP z wojewódzkim inspektorem nadzoru
geodezyjnego i kartograficznego (wingik) odnośnie do przepływu
informacji wskazujących na naruszanie zasad postępowania
etycznego przez geodetów wykonujących prace i świadczących
usługi geodezyjne i kartograficzne. Z wypowiedzi członków Komisji
wyłania się zróżnicowany obraz współpracy i wzajemnego
przekazywania sobie informacji. W Łodzi relacje te są właściwe,
a kontakty między stronami są żywe. więcej »
Ustawa z 5.06.2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U.
nr 163, poz. 981) zawiera rozdział 8: Własność górnicza, użytkowanie
górnicze oraz uprawnienia
górnicze.
Rozporządzenie Rady Ministrów z 14.07.2011 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie wyceny nieruchomości
i sporządzenia operatu szacunkowego (Dz. U. nr 165,
poz. 985).
Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
z 27.07.2011 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich,
prac restauracyjnych, robót budowlanych,
ba więcej » Czytaj za darmo! »
Adamczewski Z., Larsen L.: Problem modelu deformacji
zbiornika walcowego na paliwa płynne 6 3
Banaszek A.: System katastru oraz rejestracji
praw do nieruchomości na przykładzie Federacji
Rosyjskiej 4 9
Bielska A., Skłodowski P.: Rola gleboznawczej klasyfikacji
gruntów w rozwoju obszarów wiejskich 11 10
Bujakiewicz A., Zawieska D.: Rozwój fotogrametrii
bliskiego zasięgu na przełomie XX
i XXI wieku 5 6
Cegielski S., Grzechnik B., Kulka A., Matela W.,
Pietrzak L., Radzio W., Zaremba S.: Prawne
umocowanie konwersji danych geodezyjnych
i problem odpowiedzialności związany z ich udostępnianiem
2 12
Coroczne spotkanie branżowe 10 19
Cymerman J.: patrz Cymerman R. 1 3
Cymerman R., Cymerman J.: Opłaty od nieruchomości
w procesie rozwoju i kształtowania wartości
nieruchomości 1 3
Dróżdż M., Janusz J., Janusz W.: Problem zmniejszenia
stabilności zespołu punktów odniesienia
przy wyznaczaniu przemieszczeń poziomych
i ocenie zdeformowania monitorowanego
obiektu 8 3
Felcenloben D.: Dopuszczalność prowadzenia
postępowania rozgraniczeniowego w sprawie
uprzednio zakończonej ostateczną decyzją administracyjną
czy postanowieniem sądu 7 3
Felcenloben D.: Kryteria oceny jakości danych
i informacji, gromadzonych i udostępnianych
z katastru nieruchomości 1 11
Felcenloben D.: Odpowiedzialność dyscyplinarna
osób wykonujących samodzielne funkcje w dziedzinie
geodezji i kartografii 12 4
Firma w ciągłym rozwoju. Dwudziestolecie przedsiębiorstwa
"Geoservex" - Stanisław Marcin
Wiliński 4 19
GIS DAY 2010 w Uniwersytecie Przyrodniczym
w Poznaniu - Adam Zydroń 4 III okł.
GIS Odyssey 2010 - Robert Łuczyński 1 26
Gospodarowanie przestrzenią tematem Konferencji
Naukowej w Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim
w Olsztynie - Anna Cellmer 11 22
Grzechnik B.: patrz Cegielski S. 2 12
Hełdak M., Kempa O.: Planowanie miejscowe
a prace urządzenioworolne - studium przypadku 2 8
Inaugur więcej »