Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma
AURA OCHRONA ŚRODOWISKA
miesięcznik ISSN 0137-3668, e-ISSN 2449-9927 - rok powstania: 1973
FSNT-NOT
Zeszyt 2009-2
Dostęp do Wirtualnej Czytelni - archiwalne e-zeszyty czasopisma
O jakości powietrza, którym
oddychamy, i konieczności
działań dla jej poprawy rozmawiają
dr inż. ANDRZEJ JAGUSIEWICZ,
główny inspektor ochrony środowiska
i EDWARD GARŚCIA, redaktor naczelny
AURY.
Edward Garścia: W pierwszych
dniach stycznia br. prasa doniosła o wystąpieniu
smogu w Brukseli. Informacja
ta jest sprzeczna z naszym przekonaniem,
że w krajach zachodnich emisja zanieczyszczeń
z przemysłu i energetyki zostały
opanowane.
Częściej dochodziły informacje o smogu
pochodzenia fotochemicznego, ale
występował on w okresach letnich. Jaka
jest sytuacja w UE?
Andrzej Jagusiewicz: Nic bardziej
mylącego. W trakcie opracowywania
unijnej strategii ochrony powietrza i negocjacji
wspierającej ją Dyrektywy CAFE
wykonywane były liczne prognozy stanu
zanieczyszczenia powietrza więcej »
Czytaj za darmo! »
Dlaczego?
Efektem bezmyślnego naruszania
równowagi ekologicznej jest powstawanie
poważnego zagrożenia dla ludzkiego
życia.
Papież Jan Paweł II,
encyklika "Evangelium vitae" (1995).Rozwój biosfery na kuli ziemskiej
od prapoczątków przebiegał burzliwie,
pociągając za sobą śmierć i zanik
wielu, naprawdę wielu populacji, gatunków
organizmów żywych. Przykładowo
wspomnieć tylko by można było o zniknięciu
z kuli ziemskiej dinozaurów i to nie
poszczególnych osobników, gatunków, ale
wszystkich. Przyczynami tych zniszczeń
były kataklizmy natury globalnej: uderzenia
meteorytów czy nawet planetoidy,
wybuchy wulkanów, wędrówki kontynentów,
jak również i zmiany klimatu. Gdy
na kuli ziemskiej następowały te gwałtowne
zmiany i przeobrażenia, człowieka jeszcze
wtedy nie było. Wtedy, były to więc
więcej »
Czytaj za darmo! »
WSPOMNIENIE O PROFESORZE LESŁAWIE BADURZE
Wielkim zaskoczeniem była dla
mnie smutna wiadomość o śmierci
wspaniałego, oddanego Przyjaciela
profesora zwyczajnego doktora habilitowanego
Lesława Badury, nauczyciela
akademickiego Wydziału
Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu
Śląskiego w Katowicach,
pełniącego w latach 1984-1990 r.
funkcję dziekana tego Wydziału,
a także wieloletniego kierownika Katedry
Mikrobiologii i Instytutu Biologii
Molekularnej.
Profesor był wybitnym mikrobiologiem,
specjalizował się w problematyce
funkcjonowania ekosystemów
glebowych w warunkach
oddziaływania zanieczyszczeń przemysłowych. Pełnił rozliczne funkcje
w krajowych i zagranicznych towarzystwach naukowych, komisjach Polskiej
Akademii Nauk. Trzykrotnie był przewodniczącym Komisji Ochrony
Środowiska i Utylizacji Odpadów Śląskiego więcej »
Czytaj za darmo! »
Czarownice, powodzie i cudowne pigułki
T ytuł pochodzi z artykułu "Witches,
floods and wonder drugs" napisanego
w 1980 r. przez Billa Clarka, amerykańskiego
specjalistę z zakresu analizy
systemowej. Można pytać z niedowierzaniem,
co mają ze sobą wspólnego te pojęcia.
A jednak mają! Wszystkie dotyczą naszego
zachowania wobec niepewności. Nie
da się od niej uciec, więc warto się zastanowić,
jak z nią postępować.
W wielu krajach wytaczano dawniej
procesy o czary. Dla domniemanych czarownic
kończyły się one zazwyczaj źle,
ponieważ nie było racjonalnej procedury
oczyszczenia z zarzutów. Jeśli kobietę zapytać
o to, czy jest czarownicą, to zapewne odpowie
"nie". Ale przecież przecząca odpowiedź
nie jest wiarygodna, bo również czarownica
mogłaby tak odpowiedzieć. A zatem
szkoda nawet czasu na takie pytania.
Lepiej o więcej »
Czytaj za darmo! »
Wybrane problemy gospodarowania przestrzenią
Wśród problemów kształtowania przestrzeni
stanowiących podmioty aktywności
ustawodawczej w Polsce - nadrzędną
pozycję zajmował i nadal zajmuje:
ład przestrzenny jako główny cel działań
zarówno planistycznych (jak inwestycyjnych)
- a zarazem miernik prawidłowości
i skuteczności tych działań.
Deklarowanym efektem tych działań
jest ochrona i harmonijny rozwój układów
przestrzennych, natomiast środki zapewniające
osiągnięcie celu zmieniają się w różnym
stopniu, zależnie od kierunków i zakresu
zmian gospodarczych i społecznych.
Kolejne ustawy o planowaniu, jak też
zagospodarowaniu przestrzeni, różniły się
(w mniejszym lub większym stopniu) zarówno
hierarchią celów operacyjnych -
a więc okoliczności, jak i liczbą oraz rodzajem
mających zapewnić harmonijny
rozwój przestrzeni, więcej »
Czytaj za darmo! »
Priorytety w ochronie środowiska
Dużo zadowolenia słychać było w wystąpieniu
na konferencji prasowej
prof. Macieja Nowickiego, ministra środowiska,
gdy mówił o pracy resortu w 2008
roku. Wyraził też przekonanie, że obecny
rok nie będzie gorszy, a może nawet uda
się zrobić więcej.
Z mocą podkreślił, że ubiegłoroczne
dokonania ministerstwa uważa za bardzo
ważne dla ochrony środowiska.
Wybraliśmy cztery priorytety i we wszystkich
możemy mówić o sukcesie - podkreślił
minister.
Postawiliśmy na nadrobienie opóźnień
w legislacji, sensowne wykorzystanie
środków unijnych, dobrą organizację Konferencji
Klimatycznej w Poznaniu oraz
negocjacje dotyczące pakietu klimatycznego.
Wszystko udało się zrealizować z dobrym
skutkiem.
W zgodzie z Unią
W 2008 roku - w ramach nadrabiania
zaległości we wdrażaniu prawa un więcej »
Czytaj za darmo! »
PRACE Z KONKURSU IM. PROFESORA WIKTORA ZINA
Są takie miejsca na ziemi, które powracają
w naszej pamięci wielokrotnie.
Zachwycają pięknem, bogactwem
geograficznym i kulturowym. Raz ujrzane
i zapamiętane zaszczepiają w sercu
miłość do tej ziemi. Jednym z takich miejsc
jest Orawa.
Polska część Orawy od północy i zachodu
ograniczona jest pasem Beskidu
Żywieckiego, wschodnia granica Kotliny
Orawskiej przebiega wzdłuż europejskiego
działu wodnego. Nie można tu pominąć
Babiej Góry - która jest nierozerwalnie
związana z tą historyczną krainą pełną
fizjograficznych kontrastów.
Babia Góra
Babia Góra osiąga 1725 m n.p.m.
i stanowi znak rozpoznawczy Orawy. Już
od zamierzchłych czasów przyciągała ludzi,
pragnących zdobyć szczyt i spenetrować
zbocza tej osnutej tajemnicą góry.
Z powodu ukształtowania w wielu miejscach
utrudn więcej »
Czytaj za darmo! »
Krynica - różnorodność i bogactwo wód leczniczych
Wśród 44 polskich uzdrowisk aż 43
miejscowości zalicza się do
zdrojowisk, które swą działalność kuracyjną
opierają na wykorzystaniu głównie
wód leczniczych. W tej grupie Krynica
zajmuje jedno z czołowych miejsc, zarówno
ze względu na liczbę ujęć, jak też różnorodność
czerpanych z nich wód.
Wszystkie aktualnie istniejące ujęcia
dostarczają wodę naturalnie nasyconą
dwutlenkiem węgla w stężeniu ponad
1000mg/dm3. W balneologii ten rodzaj
wód określa się jako szczawy. Charakterystyczną
cechą szczaw jest urozmaicony
skład mineralny i obecność w nich wielu
mikroelementów o szczególnych właściwościach
biochemicznych.
Historia i tradycje
Pierwsze wzmianki o istnieniu wód
leczniczych w Krynicy pochodzą z XV w.,
ale rozwój tej miejscowości jako zdrojowiska
rozpoczął się dopiero w więcej »
Czytaj za darmo! »
Awifauna a porty lotnicze - zagrożenia i metody ich minimalizacji
Dynamiczny rozwój przewozów lotniczych
w ostatnich latach wiąże
się z koniecznością budowy coraz większej
liczby portów lotniczych, których rola,
zwłaszcza z punktu wiedzenia ekonomii,
jak również stałego rozwoju technologii
i usług, mobilizuje do tworzenia i wdrażania
wysokich standardów komfortu i bezpieczeństwa
dla wszystkich użytkowników
portów lotniczych.
Lotniska obsługujące duże metropolie
często lokalizowane są poza obszarami
zurbanizowanymi, a decyzje o rozlokowaniu
bazują raczej na aspektach socjoekonomicznych
i politycznych niż czynnikach
biologicznych. W konsekwencji porty lotnicze
powstają na terenach słabo zurbanizowanych
o dużym potencjale i bujnym
życiu biologicznym. Bardzo często zdarza
się, iż lotniska powstają na terenach podmokłych,
charakteryzującyc więcej »
Czytaj za darmo! »
Narodowy Park Calimani i jego rola w turystyce Rumunii
Park Narodowy Calimani (Parcul
National Calimani, PNC) to obszar
chroniony, utworzony w celu ochrony form
przyrody reprezentatywnych dla narodowej
powierzchni biogeograficznej. W parku
znajdują się elementy naturalne o wielkiej
wartości pod względem fizyczno-geograficznym,
florystycznym, faunistycznym,
hydrologicznym, geologicznym, speologicznym,
socjo-kulturalnym, itd. Walory
przyrodnicze parku są wielką atrakcją naukową,
edukacyjną, rekreacyjną i turystyczną.
Lokalizacja
PNC rozciąga się w Karpatach
Wschodnich, między 47°1’49.17’’ a 47°
14’51.70’’ szerokości północnej oraz
25°0’19.92’’ a 25°19’47.11’’ długości
wschodniej. Powierzchnia parku wynosi
24 041 ha. PNC znajduje się na terytorium
czterech więcej »
Czytaj za darmo! »
Zanieczyszczenia i skażenie mięsa
Obecność w mięsie toksycznych
związków chemicznych jest spowodowana
zanieczyszczeniem środowiska
naturalnego, w wyniku świadomej lub
przypadkowej działalności człowieka (pozostałości
środków ochrony roślin, dioksyny).
Zanieczyszczenia te przenikają do
wszystkich ogniw łańcucha troficznego
(w tym również do organizmu zwierząt).
Coraz częściej pojawiają się doniesienia,
że mięso i wyroby mięsne mogą być skażone
dioksynami, polichlorowanymi bifenylami
i metalami ciężkimi. Jest to prawda,
ale mięso samo w sobie tych związków
nie zawiera. Mogą one znaleźć się w mięsie
na skutek działalności człowieka, który
w sposób nieodpowiedzialny stosuje
środki ochrony roślin czy też w żywieniu
zwierząt stosuje produkty odpadowe.
Przykładem takiego działania może być
stwierdzona w roku 1 więcej »
Czytaj za darmo! »
Praktyczne nie znaczy bezpieczne
Rozwój przemysłu chemicznego
wytwarzającego polimery, ich
coraz większa dostępność i korzystne cechy
przetwórcze, takie jak lekkość, łatwość
formowania i barwienia, powodują, że stale
rośnie liczba przedmiotów wykonanych
z tworzyw sztucznych. Wielu jednak niepokoi
powszechność stosowania tworzyw
sztucznych do wyrobu opakowań żywności,
naczyń kuchennych, zabawek itp. Dlaczego?
Bo tworzywa sztuczne nie są materiałami
o uniwersalnych właściwościach,
a więc nie mogą być dowolnie użytkowane.
Tak więc przed zakupem wyrobu
z tworzywa sztucznego, który ma być używany
do kontaktu z żywnością lub, co najgorsze,
przeznaczony dla małego dziecka,
musimy sprawdzić na załączonej do wyrobu
etykiecie:
czy Państwowy Zakład Higieny wyraził
zgodę na takie wykorzystanie przedmiotu,
czy więcej »
Czytaj za darmo! »
Odpady cmentarne
PYTANIE: Czy usuwanie odpadów powstających
na cmentarzach podlega reżimowi
prawnemu określonemu w powszechnie
obowiązujących przepisach
o odpadach?
Zdzisław Smolak, Dzierżoniów
ODPOWIEDŹ: Nie widzę żadnych podstaw
ku temu, aby cmentarze, będące rzeczywiście
miejscami o charakterze bardzo
swoistym, wyłączyć spod powszechnego
reżimu wyznaczonego przez dwie najważniejsze
ustawy dotyczące odpadów, mianowicie:
1) ustawę z 27 kwietnia 2001 r.
o odpadach (DzU z 2007 r. nr 39, poz. 251
ze zm.), 2) ustawę z 13 września 1996 r.
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
(DzU z 2005 r. nr 236, poz. 2008 ze zm.).
Sytuację prawną cmentarzy określa
przede wszystkim ustawa z 31 stycznia
1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych
(DzU z 2000 r. nr 23, poz. 295 ze zm.).
Ustawa ta dziel więcej »
Czytaj za darmo! »
RECENZJE
Szkodniki i choroby roślin
Książka Szkodniki i choroby roślin to przystępnie opisane
porady ekspertów dotyczące uprawy roślin, pomoc w identyfikacji
oraz zwalczaniu szkodników, a także informacje dotyczące
wyniszczających ogród chorób.
Podręcznik udziela wskazówek dotyczących pielęgnacji roślin,
przede wszystkim jednak zwraca szczególną uwagę na metody
ochrony i zwalczania szkodników nie związane z chemią,
czyli przyjazne dla środowiska. Autor stara się skupić uwagę czytelnika
zwłaszcza na najbardziej narażonych na niszczycielskie
działanie szkodników, czyli rosnące obok siebie rośliny spokrewnione.
Każdy miłośnik ogrodnictwa odnajdzie w książce coś dla
siebie, są tu bowiem wskazówki dotyczące radzenia sobie z trawnikiem,
z roślinami posadzonymi w pojemnikach, niespodziankami
więcej »
Czytaj za darmo! »
Ekonomiczne czy polityczne przesłanki "bałtyckiej rury"
W1987 r. uczestniczyłem w delegacji, która dzięki
zaproszeniu Ambasady USA zapoznała się
w tym kraju z aktualnymi problemami ochrony środowiska
i sposobem ich rozwiązywania. Zwiedziliśmy kilka
stanów, zapoznaliśmy się z pracującymi w nich
oczyszczalniami ścieków i elektrowniami. Wydawało
się nam, że właśnie te problemy, a więc ochrona wód,
odsiarczanie spalin, będą najważniejsze, bo w Polsce
czekały one na pilne rozwiązanie.
Okazało się, że sprawy te w USA nie należą do
nowych i dyskusyjnych. Zaliczone zostały już od kilkunastu
lat do rutynowych. Jeśli jest kanalizacja, musi
być oczyszczalnia ścieków, buduje się elektrownię, to
instaluje się zgodnie z projektem urządzenia do odpylania
i odsiarczania spalin. Są one bowiem integralnie
ze sobą związane.
Nowością dla nas były z więcej »
Czytaj za darmo! »
Biopaliwa - kontrowersyjne źródła odnawialnej energii
Podstawowe znaczenie w zróżnicowaniu
źródeł energii, a także kluczowe
w podejmowanych działaniach na
rzecz ochrony środowiska, odgrywa w Unii
Europejskiej energia pochodząca ze źródeł
odnawialnych (wykorzystujących głównie
zasoby naturalne Ziemi). W tym stanie
rzeczy biopaliwa zostały uznane za szczególnie
ważny element polityki ekologicznej
UE oraz zapewnienia bezpieczeństwa
dostaw energii i ograniczenia emisji gazów
cieplarnianych. W marcu 2007 roku
przywódcy UE postanowili, że do 2020
roku 10% paliw używanych przez europejskie
pojazdy powinny stanowić
biopaliwa. Koncepcja ta spotkała się z powszechnym
uznaniem. Należy jednak
zwrócić uwagę, że w ciągu ostatniego
roku, po rozpoczęciu produkcji biopaliw,
ekolodzy coraz częściej podają w wątpliwość
korzyści płynące dla ś więcej »
Czytaj za darmo! »
Produkcja energii odnawialnej w Polsce według danych statystycznych
Energetyka stanowi węzłowy czynnik
rozwoju społeczno-gospodarczego.
W tej dziedzinie pojawiają się
zagrożenia i bariery ekologiczne, wynikające
z dwóch przyczyn: niedoboru surowców
energetycznych oraz emisji zanieczyszczeń
ze spalania paliw kopalnych.
Kłopotom tym mogą zaradzić odnawialne
źródła energii, których dotychczasowy
udział w bilansie paliwowo-energetycznym
jest znikomy. Głównym powodem tej sytuacji
okazuje się mała znajomość nowych
technologii oraz niska opłacalność stosowania
niektórych rodzajów energii odnawialnej.
Dlatego wprowadza się instrumenty
ekonomiczne (np. dotacje i ulgi podatko-we) i inne ułatwienia stymulujące korzystanie
z odnawialnych źródeł energii.
Odnawialne źródła energii to takie,
które obywają się bez paliw kopalnych.
Ważną ich cechą jest z więcej »
Czytaj za darmo! »
Rekomenduj znajomym
