Zaprezentowano wyniki obliczeń zmian położenia dna koryta Sanu zachodzących na przestrzeni dziesięcioleci (analizowano 10 profili). Wyniki obliczeń zweryfikowano na podstawie analizy zmienności przekrojów poprzecznych koryta. Występowanie intensywnej erozji dna Sanu powiązano z działaniem o charakterze antropogenicznym na koryto cieku. Cieki górskie charakteryzuje naturalna tendencja do pogłębiania koryt i zmian położenia w planie. Zmiany te spowodowane są naturalnym procesem erozji, której intensywność zależy od warunków panujących w zlewni (geologia, morfologia, reżim hydrologiczny, klimat). Dlatego intensywność ta jest zróżnicowana. Każdy ciek nieustannie dąży do osiągnięcia równowagi pomiędzy ilością niesionego materiału (Qs) a przepływem wody (Q) wytwarzającym energię zdolną do jego transportu. Równowagę taką ciek osiąga, dostosowując swoją geometrię w układzie poziomym, poprzecznym oraz wzdłuż swego biegu. Rzeka w celu zapewnienia optymalnego przepływu wody i niesionego materiału dostosowuje więc nieustannie swoją morfologię (długość, głębokość, spadek koryta, krętość) poprzez procesy erozji oraz sedymentacji. Należy dodać, że to dostosowanie warunkuje również intensywną dynamikę ekologiczną i jest gwarantem bogactwa oraz zróżnicowania środowisk naturalnych. Należy jednak zwrócić uwagę na sytuację, kiedy zauważalne zmiany geometrii koryta przestają być wynikiem procesów zapewniających osiągniecie równowagi, a zaczynają świadczyć o pojawieniu się zaburzeń. Erozję dna cieków często przyspieszają czynniki antropogeniczne. W wypadku koryt o dnie ruchomym ich erozja wgłębna jest najczęściej przyspieszona nadmierną eksploatacją złóż osadów rzecznych. Ten typ działań w dolinie i korycie cieku jest czynnikiem powodującym destabilizację budowli hydrotechnicznych oraz wywołującym zubożenie siedlisk. Działalność hydrotechniczna (obiekty trwale przegradzające koryto, przekopy i skróty przebiegu trasy koryt, [...]

Zaprezentowano podstawy metodyczne dotyczące określania zmian położenia dna koryt rzecznych w długim okresie. Przedstawiono wyniki obliczeń wielkości tych zmian dla sześciu przekrojów wodowskazowych rzeki Soły oraz weryfikacji proponowanej metody. Rzeki górskie mają naturalną tendencję do pogłębiania koryt i zmian położenia w planie. Jest to związane z procesem erozji, która uwarunkowana[...]

  Zaprezentowano wyniki obliczeń dotyczących wpływu sedymentacji materiału i porostu roślinnego na przepustowość międzywala na odcinku Wisły w km od 244+000 do 285+000. Obliczenia przepustowości wykonano w przekroju dolinowym zlokalizowanym w pobliżu Huty Szkła w Sandomierzu. Wykonane obliczenia potwierdziły, że sedymentacja drobnego rumowiska na obustronnych terasach zalewowych oraz nadmierny porost roślinny w międzywalu powodują istotne zmniejszenie przepustowości międzywala. Powódź jest zjawiskiem naturalnym, a o jej ekstremum, kubaturze i czasie trwania decydują warunki meteorolo-giczne. Efektem wyst.pienia przep.ywow ekstremalnych jest wyst.pienie wody z koryta g.ownego cieku i zalanie du.ych obszarow przyleg.ych terenow. Zasi.g zalewu jest zale.ny od morfologii doliny cieku oraz stopnia i rodzaju zabudowy terenu, a tak.e sposobu jego u.ytkowania [3]. Z uwagi na zabudow. i zagospodarowanie terenu mo.e to powodowa. du.e straty ekonomiczne. Nie do pomini.cia s. te. koszty spo.eczne. W czasie kilku godzin ludno.., poza zagro.eniem zdrowia i .ycia, cz.sto traci dorobek ca.ego .ycia. Jest to szczegolnie gro.ne w obszarach miejskich. Jeszcze niedawno telewizje europejskie (Czechy, Niemcy, Gospodarka Wodna nr 8/2013 303 ANNA LENAR-MATYAS, MARTA .APUSZEK, JERZY RATOMSKI Politechnika Krakowska Instytut In.ynierii i Gospodarki Wodnej Okre.lenie wp.ywu sedymentacji rumowiska i porostu ro.linnego na przepustowo.. mi.dzywala Francja) prezentowa.y skutki powodzi, zalane do wysoko.ci kilku metrow budynki, p.yn.ce ulicami samochody czy rozpadaj.ce si. budynki mieszkalne. Usuwanie skutkow powodzi wymaga czasu i du.ych w skali pa.stwa nak.adow finansowych. Aby zmniejszy. ekstremum fal i skutki powodzi stosuje si. wiele dzia.a. ochrony czynnej i biernej. Jednym ze sposobow ochrony biernej jest obwa.owanie ciekow. Polega ono na wybudowaniu odpowiednio wysokich i szczelnych wa.ow ziemnych w rozstawie gwarantuj.cym bezpiecz[...]