Wybrane zagadnienia jakościowe w produkcji i dystrybucji biopaliwa E85
Biopaliwo E85 jest w dużej mierze
oparte na bioetanolu pozyskiwanym ze
źródeł odnawialnych. Jego stosowanie
pozwala m.in. na zmniejszenie zależności
od ropy naftowej, wywiązanie się
z przyjętych dla kraju NCW, zwiększenie
znaczenia rolnictwa oraz poprawę jakości
powietrza atmosferycznego. Promocja
tego paliwa wpisuje się w proekologiczną
politykę Unii Europejskiej. Jednak E85
to paliwo, którego do tej pory nie było na
polskim rynku. Z tego względu, szczególnie
w początkowej fazie jego wdrażania,
niezmiernie ważne jest uświadomienie
sobie wszystkich zagrożeń jakości, które
mogą się pojawić na wszystkich etapach,
począwszy od produkcji aż po dystrybucję
do końcowego użytkownika. Biopaliwo
E85 jest paliwem do silników o zapłonie
iskrowym, jednak ze względu na znaczną
zawartość tlenu nie może być stosowane
w konwencjonalnych samochodach zasilanych
benzyną silnikową. Jest ono przeznaczone
do samochodów specjalnie do
tego dostosowanych, tzw. FFV (flexi fuel
vehicle). Samochody te mogą być zasilane
zarówno konwencjonalną benzyną silnikową,
jak i biopaliwem E85, a także ich mieszaniną
w każdej proporcji. Użytkownik
takiego samochodu nie jest skazany na
tylko jeden rodzaj paliwa. W zależności od
dostępności i ceny może stosować zarówno
konwencjonalną benzynę silnikową, jak
i E85, a także mieszaninę tych dwóch
paliw.
Znacząca ilość bioetanolu w paliwie
sprawia, że E85 charakteryzuje się nieco
innymi właściwościami niż benzyna silnikowa,
w związku z tym nie można
bezpośrednio przenieść doświadczeń,
które są adekwatne dla benzyny silnikowej
zawierającej do 5% v/v bioetanolu.
Przygotowując się do wdrożenia tego paliwa
na rynek, w Instytucie Nafty i Gazu
w Krakowie przeprowadzono wiele badań
o charakterze technologicznym, których
celem było rozpoznanie wybranych zagadnień
związanych z jakością tego biopaliwa.
Jednak obszar wiedzy w tej dziedzinie jest
tak szeroki, że w wielu sferach, zwłaszcza
związanych z dystrybucją pa[...]
Wybrane zagadnienia emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia bioetanolu
Poruszono najistotniejsze zagadnienia związane
z obliczaniem emisji gazów cieplarnianych
GHG (greenhouse gas). Przedstawiono
podstawy prawne monitorowania emisji GHG
wraz z opisem metodyki podanej w dyrektywie
2009/28/WE. Scharakteryzowano poszczególne
etapy cyklu życia bioetanolu począwszy od
wytwórcy surowca (rolnika) aż do gorzelni.
Pokazano, jak rozkłada się emisja GHG na
poszczególnych etapach dla różnych ścieżek
produkcji bioetanolu. Szczególny nacisk położono
na identyfikację punktów emisji gazów
cieplarnianych na etapie produkcji.
Zauważalne ocieplanie się klimatu Ziemi
skłoniło wiele państw do podpisania postanowień
Protokołu z Kioto do Ramowej Konwencji
Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie
zmian klimatu. W wyniku tych oraz innych
zobowiązań międzynarodowych, w Europie
systematycznie wdraża się politykę zwiększania
udziału energii ze źródeł odnawialnych.
Wyrazem tych działań jest m.in. ustanowienie
dn. 23 kwietnia 2009 r. Dyrektyw 2009/28/WE
oraz 2009/30/WE Parlamentu Europejskiego
i Rady. Pierwsza z nich, nazywana w skrócie
dyrektywą RED (Renewable Energy Directive)
odnosi się do promowania stosowania energii
ze źródeł odnawialnych, natomiast druga,
nazywana w skrócie dyrektywą FQD (Fuel
Quality Directive) odnosi się do specyfikacji
benzyny i olejów napędowych oraz wprowadza
mechanizm monitorowania i ograniczania
emisji gazów cieplarnianych. Dyrektywy te
mają znaczenie nie tylko z punktu widzenia
ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, ale
również powinny się przyczynić do poprawy
bezpieczeństwa dostaw energii. Dyrektywa
RED ma za zadanie oddziaływać na rozwój
rynku biopaliw. Zgodnie z jej założeniami
udział energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych
w transporcie w 2020 r. ma stanowić 10%.
Oczekiwanymi skutkami wdrożenia
dyrektywy RED ma być zmniejszenie uzależnienia
od importu ropy naftowej w sektorze
transportu, aktywizacja lokalnych lub regionalnych
małych i średnich przedsiębiorstw,
wzro[...]
Ocena cyklu życia jako narzędzie w optymalizowaniu zużycia energii i redukcji emisji gazów cieplarnianych w procesach wytwarzania paliw silnikowych
Przedstawiono zagadnienia związane
z obniżaniem emisji gazów cieplarnianych
GHG (greenhouse gas) w cyklu
życia konwencjonalnych paliw silnikowych,
wynikające z zapisów Dyrektywy
2009/30/WE. Omówiono podstawy prawne
wprowadzające mechanizm ograniczania
emisji gazów cieplarnianych oraz
pokrótce zarysowano stan działań legislacyjnych
związanych z redukcją emisji
GHG we Wspólnocie. Przedstawiono
metodykę obliczania emisji gazów cieplarnianych
w cyklu życia LCA (life cycle
analysis) konwencjonalnych paliw silnikowych
oraz schemat oceny LCA tych paliw
wraz z omówieniem poszczególnych jego
etapów. Przedyskutowano również główne
źródła emisji GHG oraz metody jej
alokacji do paliw silnikowych. Omówiono
też zalety metodyki LCA jako narzędzia
w optymalizacji zużycia energii i redukcji
emisji gazów cieplarnianych w procesach
wytwarzania paliw silnikowych.
Ocieplanie klimatu, obserwowane
w skali całego globu, stało się ogólnoświatowym
wyzwaniem do podejmowania
działań na rzecz ograniczania emisji gazów
cieplarnianych, głównej przyczyny "zatrzymywania"
ciepła w atmosferze ziemskiej.
Wyrazem wspólnej światowej polityki
ograniczania emisji gazów cieplarnianych
stało się powołanie ramowej konwencji
w sprawie zmian klimatu (United Nations
Framework Convention on Climate Change)
w Rio de Janerio w 1992 r., którą podpisało
150 krajów1). Konwencja zobowiązała
sygnatariuszy do opracowania i wdrożenia
państwowych strategii redukcji emisji
gazów cieplarnianych, a także mechanizmów
ekonomicznych i administracyjnych
do ich wdrożenia i kontroli. Kolejnym
aktem legislacyjnym w tej sprawie był
Protokół z Kioto, podpisany w trakcie III
Konferencji Stron Konwencji w 1997 r.,
w którym przyjęto konkretne zobowiązania
Stron do ograniczania lub redukcji
emisji GHG, a także sformułowano zapisy
dotyczące mechanizmów wspomagających
do realizowania przez Strony tych zobowiązań2).
Unia Europejska ratyfikowała
Protokół z Kioto w dniu 31 maja 2002 [...]
Stosowanie biokomponentów HVO w świetle dyrektyw UE oraz przepisów krajowych
Przedstawiono działania Unii Europejskiej
dotyczące standaryzacji węglowodorowych
biokomponentów HVO (hydrorefined vegetable
oils), zwanych także biokomponentami
II generacji. Przedstawiono również ich
właściwości warunkujące stosowanie tychże
biokomponentów do produkcji paliw silnikowych
(oleju napędowego) wraz z tradycyjnym
paliwem dieslowskim oraz FAME.
Przytoczono akty prawne mające istotny
wpływ na wdrażanie produkcji biokomponentów
HVO w krajach UE i w Polsce.
Rozwój technologii produkcji nowoczesnych
paliw silnikowych, prędzej czy później,
pociąga za sobą koniczność ich standaryzacji.
W momencie, gdy procesy otrzymywania
biokomponentów HVO weszły w fazę komercjalizacji,
zaistniała konieczność opracowania
i wdrożenia odpowiednich specyfikacji dotyczących
ich jakości, jak również jakości paliw
z ich udziałem.
Biokomponenty HVO uzyskiwane w wyniku
hydrokonwersji olejów roślinnych i/lub
tłuszczów zwierzęcych, to węglowodorowe
frakcje parafinowe nadające się do
produkcji oleju napędowego, lub ewentualnie
paliwa lotniczego1, 2). Informacje na
ten temat znajdują się, przede wszystkim,
w literaturze patentowej. Można tu wymienić
patenty3-7), określające m.in. skład oleju
napędowego. W patentach tych zastrzeżone
są składy olejów napędowych, w których
uwzględniono, oprócz komponentów ropopochodnych,
również i komponenty węglowodorowe
pochodzenia biologicznego oraz
komponenty zawierające tlen. Zastrzeżenia
zawarte w najczęściej cytowanych patentach
Neste Oil3-7) obejmują paliwo do silników
diesla cechujące się zawartością (i) 0,1-99%
obj. komponentu lub mieszaniny komponentów
uzyskanych z surowców biologicznych
pochodzących z roślin i/lub zwierząt i/lub ryb
poprzez uwodornienie i rozpad kwasów tłuszczowych
i/lub estrów kwasów tłuszczowych,
tak że w efekcie uzyskuje się węglowodory,
które mogą być izomeryzowane, oraz (ii)
0-20% obj. komponentów zawierających
tlen. Według patentów Neste Oil paliwa te
92/12(2013) 22[...]