Jednostki miary obowiązujące w typometrii (tak w redakcji technicznej, jak w poligrafii, typografii, składzie i łamaniu publikacji itp.) wywodzą się z tradycyjnej sztuki drukarskiej i rzemiosła zecerskiego. Wynalezienie przez Johannesa Gutenberga (ok. 1399-1468) urządzenia do wielokrotnego odlewania ruchomych metalowych czcionek drukarskich zapoczątkowało1, trwający około 300 lat, okres miar domowych. Gutenberg i jego następcy prowadzili bowiem samowystarczalne rzemieślnicze zakłady wydawniczodrukarskie, w których nie tylko składano, łamano, drukowano i najczęściej oprawiano inkunabuły2, ale również przygotowywano farby drukarskie oraz projektowano i odlewano czcionki. W tym ostatnim wypadku punktem odniesienia były pisma stosowane w księgach ręcznie pisanych; sam Gutenberg wzorował kształt i rozmiar projektowanych czcionek na teksturze, czyli piśmie gotyckim używanym w ówczesnych rękopisach. Czcionki każdorazowo dostosowywano kształtem i stopniem do rozmiaru i charakteru planowanej publikacji, zaś ich sporządzanie nie było oparte na żadnym powszechniej obowiązującym systemie miar3. Posługiwano się dla nich nazwami zwyczajowymi, historycznymi bądź lokalnymi, np. używając terminu "cycero" dla określenia 1 Za pierwsze w Europie wydawnictwo dziełowe wydrukowane z zastosowaniem tego wynalazku uznaje się tzw. Biblię Gutenberga (Biblię 42- wierszową), opublikowaną w Moguncji w latach 1452-1455 w nakładzie prawdopodobnie około 180 egzemplarzy (do czasów współczesnych zachowało się 48 egzemplarzy, w tym 21 kompletnych) i liczącą 1282 strony w 2 woluminach formatu folio 307×445 mm. 2 Przełom XV i XVI w. (31 grudnia 1500 r.) przyjmuje się, dla większości krajów europejskich, jako umowną datę graniczną między inkunabułami (czyli pierwszymi drukami, przypominającymi formą i układem tekstu rękopisy) a książkami-starodrukami. 3 Na tym wczesnym etapie rozwoju drukarstwa, z zastosowaniem wspomnianych technologii, osiągano znakomite rezultat[...]