Z powodu ograniczeń stosowania substancji konserwujących coraz częściej badania są ukierunkowane na poszukiwanie nowych związków o działaniu przeciwdrobnoustrojowym. Jednym z kryteriów oceny tych preparatów jest występowanie ich w środowisku naturalnym. W pracy zbadano wpływ niektórych pochodnych kwasu benzoesowego na wzrost bakterii Staphylococcus aureus. Wyznaczono współczynniki korelacji liniowej pomiędzy właściwościami przeciwdrobnoustrojowymi preparatów a liczbami falowymi wybranych pasm w widmach wykonanych techniką FT - IR badanych związków. Najbardziej istotne statystycznie korelacje wykazano pomiędzy stopniem zahamowania wzrostu bakterii po 24 godzinach inkubacji a liczbami falowymi pasm 19a, 8b, βsCOO, 19b, βasCOO, 8a. Słowa kluczowe: pochodne kwasu benzoesowego, aktywność biologiczna, struktura molekularna, spektroskopia FT - IR Influence of benzoic acid derivatives on the growth of bacteria Staphylococcus aureus. Relationship between biological activity and chemical structure Abstract Due to restrictions in the use of preservatives are increasingly research is focused on the search for new compounds with antimicrobial activity. One of the criteria for these preparations is the occurrence their in the environment. In this paper the influence of some derivatives of benzoic acid on growth of Staphylococcus aureus was investigated. The linear correlation coefficients between the antimicrobial properties and wavenumbers of selected bands present in the FT-IR spectra were determined. The most statistically significant correlation was shown between the degree of inhibition of bacterial growth after 24 h of incubation and the wavenumbers bands 19a, 8b, βsCOO, 19b, βasCOO, 8a. Kay words: benzoic acid derivatives, biological activity, molecular structure, spectroscopy FT - IR 1. Wstęp Niekontrolowany rozwój mikroorganizmów jest przyczyną psucia się produktów spożywczych jak i zatruć pokarmowych. Należy więc zapob[...]

  A review with 59 refs. Brak uniwersalnych leków o aktywności przeciwnowotworowej powoduje, że obecnie wiele badań skupia się poszukiwaniu nowych związków chemicznych o aktywności antyoksydacyjnej i cytotoksycznej. W praktyce klinicznej stosuje się wiele terapeutyków, ale ich toksyczne działania uboczne, takie jak zahamowanie czynności szpiku zmuszają naukowców do syntezy leków o zredukowanym działaniu niepożądanym. Kwercetyna jest flawonoidem, który sam w sobie wykazuje aktywność przeciwnowotworową, a dodatkowo jej struktura umożliwia łatwe tworzenie związków chelatowych z metalami. Kompleksy związków bioaktywnych i jonów metali często wykazują silne właściwości cytotoksyczne i przeciwnowotworowe. Dokonano przeglądu literatury podsumowującej dotychczasowe badania aktywności biologicznej kompleksów kwercetyny z metalami na wybrane linie komórkowe.różnych 95/9(2016) 1775 Zakład Chemii, Politechnika Białostocka, ul. Wiejska 45 E, 15-351 Białystok, kom.: +48 797-995-972, fax: (85) 746-95-59, e-mail: w-lewando@wp.pl Prof. zw. dr hab. Włodzimierz LEWANDOWSKI w roku 1971 ukończył studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego. W 1978 r. uzyskał stopień doktora, a w 1988 stopień doktora habilitowanego na tej samej uczelni. Pracę habilitacyjną obronił w 1988 r. także na Uniwersytecie Warszawskim. Z nadania Prezydenta RP posiada tytuł naukowy profesora nauk chemicznych. Od 1998 r. jest zatrudniony na Politechnice Białostockiej, aktualnie na stanowisku kierownika Zakładu Chemii i profesora zwyczajnego. Specjalność - chemia bionieorganiczna, chemia środowiska i chemia koordynacyjna. * Autor do korespondencji: Table. Quercetin content in selected food products13) Tabela. Zawartość kwercetyny w wybranych produktach spożywczych13) Źródło kwercetyny Ilość, mg/100 g Kapary surowe 233,84 Koncentrat soku z bzu 108,16 Liście rzodkiewki 70,37 Liście kolendry 52,90 Czerwona cebula 33,43 Szczypior 18,33 Świeży sok z żurawiny 1[...]

  W pracy przedstawiono wpływ kwasu p-kumarowego (4-hydroksycynamonowego) i jego soli z litem, sodem, potasem, rubidem i cezem na rozwój wybranych bakterii i grzybów. Badania przeprowadzono w stosunku do następujących mikroorganizmów: Escherichia coli (EC), Bacillus subtilis (BS), Pseudomonas aeruginosa (PA), Proteus vulgaris (PV), Staphylococcus aureus (SA), Candida albicans (CA). Aktywność mikrobiologiczna określona była na podstawie wartości gęstości optycznej hodowli bulionowych testowanych drobnoustrojów z roztworami badanych związków po 24 i 48 godzinach inkubacji. Słowa kluczowe: kwas p-kumarowy, p-kumaryniany metali alkalicznych, właściwości przeciwbakteryjne Investigations of antimicrobial properties of p-coumaric acid and its salts Abstract: The effect of p-coumaric acid (4-hydrokxycinnamic) and its salts with lithium, sodium, potassium, rubidium and cesium in the growth of selected bacteria and fungi. The research was carried for the following microorganisms: Escherichia coli (EC), Bacillus subtilis (BC), Candida albicans (CA), Pseudomonas aeruginosa (PA), Proteus vulgaris (PV), Staphylococcus aureus (SA). Microbial activity was determined by comparing the optical density bouillon cultures of microorganisms tested with solutions of compounds 24 and 48 hours of incubation. Keywords: p-coumaric acid, alkali metal p-coumarates, antimicrobial activity 1. Wstęp Pojawienie się reakcji alergicznych na różne dotychczas stosowane preparaty z grupy dezynfekantów, leków, konserwantów, a także wzrost odporności drobnoustrojów zmusza do poszukiwania nowych, bezpiecznych dla człowieka i środowiska naturalnego związków o potencjalnych właściwościach przeciwdrobnoustrojowych. Kwas benzoesowy to od wielu lat znany i stosowany środek o właściwościach bakteriobójczych. Działanie jego jest jednak ograniczone co do zakresu pH i gatunków drobnoustrojów, których hamuje rozwój [1,2]. Dlatego też w ostatnich czasach duże zainteresowanie b[...]

  Nowotwory stanowią poważny problem zdrowotny zarówno w Polsce, jak i na świecie. W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby zachorowań na nowotwory złośliwe, które stanowią drugą po chorobach układu krążenia przyczynę zgonów. Prognozy wskazują, że ogólna liczba zachorowań będzie systematycznie wzrastać, stając się pierwszą przyczyną zgonów osób przed 65 rokiem życia. Niestety przyczyny większości nowotworów nie zostały do końca poznane. Czynnikami wpływającymi na wzrost zachorowalności mogą być zarówno czynniki środowiskowe, jak i mutacje genetyczne. Rozwój metod leczenia nowotworów, jaki miał miejsce w ostatnich latach, wskazuje na konieczność poszukiwania wciąż nowych, bardziej skutecznych i bezpiecznych leków. Mimo szybkiego rozwoju nowoczesnych sposobów walki z nowotworami, chemioterapia pozostaje jedną z ważniejszych, a w przypadku niektórych nowotworów (np. białaczka), jedyną metodą leczenia. Mechanizm działania większości dotychczas opracowanych leków przeciwnowotworowych wiąże się z ich oddziaływaniem z DNA. Pierwsze odkryte chemioterapeutyki wpływały głównie na syntezę DNA lub powodowały uszkodzenia nici nukleinowych, niemożliwe do naprawienia w sposób samodzielny przez komórki1). W miarę prowadzonych badań poznano nowe mechanizmy działania leków przeciwnowotworowych, takie jak alkilacja nukleotydów, zakłócanie aktywności enzymów inicjujących replikację i transkrypcję materiału genetycznego oraz kierowanie komórek nowotworowych do samoniszczenia (apoptazy). Opracowanie jest częścią szerszego tematu pt. "Badania nad poprawą selektywności i aktywności wybranych leków i naturalnych związków o właściwościach przeciwnowotworowych pod wpływem kompleksowania metalami", realizowanego w ramach grantu nr 2014/13/B/ NZ7/02352 przez Politechnikę Białostocką, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku i M.D. Anderson Cancer Center, Houston (USA). Przedmiotem tych badań jest (i) poszukiwanie nowych, bardziej skutecznych i selektywnych [...]

  Zanieczyszczenie środowiska naturalnego jest jednym z istotnych czynników wzrostu zachorowalności na choroby nowotworowe1). Głównym źródłem zanieczyszczeń są czynniki antropogeniczne, takie jak emisja spalin samochodowych, spalanie paliw kopalnych, przemysł oraz rolnictwo1, 2). W wyniku tego dochodzi do zanieczyszczenia wód, gleby oraz powietrza mieszaniną toksycznych związków chemicznych w postaci cząstek stałych (pyłów), cząsteczek gazów (tlenki azotu i siarki, ozon), metali ciężkich oraz środków ochrony roślin3). W wyniku szkodliwych oddziaływań zanieczyszczeń środowiska na organizm ludzki wytwarzane są m.in. reaktywne formy tlenu (RFT), w tym także rodniki4). W warunkach fizjologicznych komórki kontrolują poziom wytwarzanych RFT, utrzymując równowagę pomiędzy ich wytwarzaniem i usuwaniem przez enzymatyczny i nieenzymatyczny układ antyoksydacyjny5). W wyniku wzmożonej generacji RFT dochodzi do zaburzenia równowagi oksydacyjno-redukcyjnej w kierunku reakcji utleniania, co prowadzi do powstania stanu patologicznego zwanego stresem oksydacyjnym. W konsekwencji dochodzi do uszkodzenia białek komórkowych, lipidów i DNA, co powoduje śmierć komórek oraz rozwój stanów patologicznych, w tym nowotworów6-10). aUniwersytet Medyczny w Białymstoku; bPolitechnika Białostocka Ewa Ambrożewicza, Renata Świsłockab, Monika Kalinowskab, Włodzimierz Lewandowskib,* Cytotoxicity of selected plant phenolic acids and their salts in relation to human breast cancer cells Cytotoksyczność wybranych kwasów fenolowych pochodzenia naturalnego oraz ich soli w stosunku do komórek raka piersi DOI: 10.15199/62.2019.2.12 Dr hab. Renata ŚWISŁOCKA, prof. PB, w roku 1990 ukończyła studia na Wydziale Matematyczno- -Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego, Filia w Białymstoku. W 1997 r. uzyskała stopień doktora nauk technicznych na Politechnice Białostockiej, a w 2014 r. stopień doktora habilitowanego nauk chemicznych na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w[...]