STANOWISKO DO ZROBOTYZOWANEGO PROCESU SPAWANIA ZAWIASÓW DOI:
S t r e s z c z e n i e: W artykule przedstawiono konstrukcję stanowiska do spawania zawiasów, przeznaczonego do montowania na pozycjonerze współpracującym z robotem spawalniczym. Opisano jego budowę ze wskazaniem powierzchni oporowych i elementów blokujących. S ł o w a k l u c z o w e: stanowisko spawalnicze, pozycjoner, powierzchnia oporowa, element blokujący A b s t r a c t: The article presents the structure for hinges welding stand. The stand is erected on the positioner cooperating with the welding robot. Described its construction with an indication of the bearing areas and locking elements. K e y w o r d s: welding stand, positioner, bearing area, locking elements.Wprowadzenie Dążenie do zwiększenia wydajności produkcji wymaga zmniejszenia cykli produkcyjnych. Można to osiągnąć dzięki modyfi kacji systemu produkcyjnego, wymianie parku maszynowego i zmianie technologii wytwarzania. W tym przypadku zmiana ta obejmowała rezygnację ze spawania manualnego i zastąpienie go procesem zrobotyzowanym. Ręczne spawanie stanowiło duże ograniczenie w procesie produkcyjnym, ponieważ rzeczywisty cza[...]
ANALIZA ZMIANY TECHNOLOGII PRODUKCJI CZĘŚCI DOI:
Maszyny i urządzenia technologiczne, szczególnie wielkogabarytowe, budowane są w technologii modułowej. Umożliwia to wykonywanie zunifi kowanych typoszeregów w zależności od specyfi kacji nabywcy. Kolejną zaletą jest montowanie urządzenia bezpośrednio u klienta. Wykonywanie modułów obniża koszty produkcji całego urządzenia, wpływa też na zmniejszenie kosztów montażu, napraw i ewentualnej rozbudowy. Obecnie presja na obniżenie kosztów produkcji fi nalnego produktu powoduje dążenie do zmniejszenia czasu produkcji i obniżenia kosztów pojedynczych części i zespołów wchodzących w skład urządzenia. Jednym ze sposobów obniżenia kosztów pojedynczych części jest zmiana technologii ich wykonywania. Bazując na doświadczeniu związanym z modernizacją [3] oraz zmianami konstrukcyjno-technologicznymi maszyn i urządzeń [1, 2] autor przeprowadził analizy wiążące technologię wykonania części z kosztami ich produkcji. W artykule przedstawiono zarys prac prowadzonych w fi rmie Sigma S.A. [4]. Opisano przeprowadzoną analizę czasu i kosztów wykonania uchwytu motoreduktora (rys. 1) uniwersalnego przenośnika odpadów [5]. Uchwyt utrzymuje motoreduktor we właściwym położeniu względem podajnika oraz zapobiega obróceniu motoreduktora względem osi wału napędowego. Zaproponowano dwa rozwiązania konstrukcyjne - w pierwszym uchwyt wykonano jako element [...]
MODUŁOWA KONSTRUKCJA ŻURWI PRZYCZEPOWYCH DOI:
Żuraw jest dźwignicą, której podstawowy element przenoszący obciążenie, jakim jest wysięgnik, może wykonywać ruchy obrotowe w płaszczyźnie pionowej i/lub poziomej. Przedmiotem prac konstrukcyjno-badawczych autorów [3] są zagadnienia związane z konstrukcją przyczep do przewozu drewna wykorzystywanych w pracach leśnych. Równolegle z konstrukcją przyczepu rozpoczęto prace projektowe związane z konstrukcją żurawia, który mógłby być montowany na przyczepie do przewozu drewna. Jednym z założeń prac konstrukcyjnych było stworzenie żurawia, który nie naruszałby zastrzeżeń patentowych głównych producentów [5-8] oraz to, aby konstrukcja stanowiła wersję wyjściową do stworzenia rodziny modułowych konstrukcji [2]. Modułowość konstrukcji ma na celu uproszczenie procesu projektowania i wytwarzania żurawi przy jednoczesnym stworzeniu większego wachlarza oferowanych modeli urządzenia. Dodatkowym atutem jest większa możliwość dostosowania urządzenia do potrzeb klienta oraz możliwość modyfi kowania żurawi w procesie eksploatacji i większa dostępność części zamiennych. Modułowość budowy żurawi będzie polegała na wykorzystaniu jak największej ilości zespołów i elementów konstrukcji wspólnych dla każdego z projektowanych żurawi. Żurawie z założenia mają różnić się wartością maksymalnego zakresu wysięgu, co umożliwi zastosowanie do załadunku w szerokiej gamie pojazdów. Prace konstrukcyjne zostały poprzedzone analiz[...]
ALTERNATYWNE SPOSOBY WYTWARZANIA ELEMENTÓW ŻURAWI PRZYCZEPOWYCH DOI:
Podczas projektowania podzespołów i całych maszyn bazuje się na dostępnych w zakładzie maszynach technologicznych i użytkowanym oprzyrządowaniu. Postępowanie takie ma na celu obniżenie kosztów produkcji i wykorzystanie potencjału produkcyjnego. Wybór określonej technologii wykonania nie zawsze musi być optymalny ze względu na wytrzymałość elementu czy całego zespołu lub też ze względu na koszty wykonania. W artykule przeprowadzono analizę sposobów wytwarzania wybranych elementów konstrukcyjnych i próbę znalezienia korzystniejszych rozwiązań pod względem ekonomicznym i wytrzymałościowym. Autorzy przedstawili alternatywne sposoby wykonania w oparciu o elementy żurawia przyczepowego: zaczepu chwytaka rotatora oraz ramienia stałego wysięgnika teleskopowego. Żuraw przyczepowy stosowany jest jako integralna część przyczep do przewozu drewna [2]. W [3] przedstawiono wyniki projektowania żurawi o określonym udźwigu i wysięgu, podczas którego starano się wykorzystać elementy wspólne, pogrupowane w modułach funkcjonalno-konstrukcyjnych. Modułowość konstrukcji miała na celu uproszczenie procesu projektowania i wytwarzania żurawi przy jednoczesnym stworzeniu większego wachlarza oferowanych modeli urządzenia. Dodatkowym atutem modułów jest większa możliwość dostosowania urządzenia do potrzeb klienta, możliwość modyfi kowania żurawi w procesie eksploatacji, większa dostępność części zamiennych oraz sprawne przeprowadzanie napraw i remontów żurawi. Żuraw (rys. 1) jest konstrukcją spawaną, wykonaną ze stali drobnoziarnistych o podwyższonej wytrzymałości o oznaczeniu S355N oraz S420N. Tego rodzaju stale ze względu na spawalność mają ograniczoną zawartość węgla do 0,2% [1]. Blachy stosowane w konstrukcji mają grubość 5 mm i 6 mm. Ograniczona różnorodność materiałowa daje możliwość trasowania wytwarzanych detali na tych sa[...]
Analiza właściwości chemicznych i energetycznych wierzby wiciowej do przemysłowego spalania DOI:10.15199/62.2018.1.4
Zapotrzebowanie na energię nieustannie rośnie wraz z rozwojem
cywilizacji. Stale rosnące ceny konwencjonalnych surowców energetycznych
(węgla kamiennego, ropy naftowej, gazu ziemnego) skłaniają
do poszukiwania alternatywnych źródeł energii. Doskonałym
zamiennikiem typowych nośników energii są obecnie odnawialne
źródła energii (OZE), tj. energia z biomasy, energia słoneczna, wiatrowa,
wodna i geotermalna. Ze względu na potrzebę intensyfikacji
wytwarzania energii z OZE, a także konieczność upowszechnienia
metod ograniczania emisji gazów cieplarnianych do atmosfery, coraz
większe znaczenie odgrywa produkcja i wykorzystanie biogazu
w rolnictwie1).
Uregulowania prawne obowiązujące w Polsce wymuszają na
elektrowniach i elektrociepłowniach pozyskiwanie energii elektrycznej
z OZE w rosnącym udziale od 7,5% w 2010 r. do 15% w 2020 r.2).
Wdrożenie rozwiązań z branży OZE może poprawić stan środowiska
oraz ograniczyć zużycie paliw kopalnych. Jednym z przykładów
pozyskiwania energii w sposób nie zagrażający środowisku jest wykorzystanie
biomasy jako podstawowego źródła energii odnawialnej.
Niektóre gatunki roślin mogą być wykorzystywane w termochemicznych
procesach konwersji energii (spalanie, współspalanie, piroliza,
zgazowanie) lub w instalacjach, w których prowadzone są procesy
biochemiczne (gorzelnie, w których produkowany jest bioetanol, lub
biogazownie, gdzie powstaje biometan)3). Ich spalanie może zastąpić
paliwa kopalne w kilku zastosowaniach4). Uprawami przeznaczonymi
do produkcji ciepła są głównie szybko rosnące rośliny liściaste,
takie jak wierzby (Salix spp.) i topole (Populus spp.) oraz miskant
(Miscantus spp.)5, 6).
W zakresie energetycznym biomasa pojmowana jest jako substancja
organiczna nadająca się do spalenia w celu uzyskania energii elektrycznej,
ciepła lub paliw transportowych do wykorzystania w procesach
zaspokojenia potrzeb człowieka7).
Biomasa roślinna (fitomasa) powstaje w procesie fotosyntezy, który
konwertuje e[...]
Effect of some properties of hydrocarbon fuels on self-ignition delay Wpływ wybranych właściwości paliw węglowodorowych na opóźnienie ich samozapłonu w silniku o zapłonie samoczynnym DOI:10.15199/62.2017.5.30
Mixts. of rapeseed oil with n-hexane (up to 20% by vol.)
were tested in Diesel engine for applicability as motor
fuels. Ignition delay angle increased with increasing the
drive shaft rotational speed but did not depend on the
n-hexane content in the rapeseed oil.
Przeprowadzono badania wpływu właściwości
fizykochemicznych oleju rzepakowego oraz
jego mieszanin z n-heksanem na czas opóźnienia
samozapłonu. Wyniki porównano z danymi
dla oleju napędowego. Podjęto również próbę
weryfikacji tezy, że wraz ze wzrostem liczby
atomów węgla w cząsteczce paliwa zmniejsza
się opóźnienie jego samozapłonu.
Od prawie półtora wieku powszechne środki transportu są wyposażone
w silnik spalinowy zasilany paliwem ciekłym, najczęściej
węglowodorowym. Wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej
społeczeństw i zaostrzaniem norm emisji spalin konieczne staje się
udoskonalanie konstrukcji silnika oraz poprawa właściwości stosowanych
paliw. Mają one bowiem bezpośredni wpływ na przebieg
procesu wtrysku oraz spalania1, 2). Kolejne wymagania związane są z bezpieczeństwem użytkowania instalacji chemicznych, a więc dotyczą
obszaru inżynierii bezpieczeństwa procesowego3, 4).
Ropa naftowa, jako naturalne paliwo ciekłe, poddawana jest przeróbce,
w wyniku której otrzymuje się gaz płynny LPG (liquefied petroleum gas),
paliwa silnikowe (benzyny, oleje napędowe, nafta) oraz oleje opałowe.
Coraz większy udział w rynku paliw do silników o zapłonie samoczynnym
(ZS) mają węglowodorowe paliwa alternatywne nie pochodzące z przeróbki
ropy naftowej, takie jak gaz naturalny CNG (compressed natural
gas), alkohole (metanol, etanol, butanol), oleje roślinne (rzepakowy, sojowy,
słonecznikowy, palmowy, z orzeszków ziemnych) oraz estry metylowe
oleju rzepakowego (EMKOR) i palmowego (CPO, CPS). Stosuje
się również dodatki do oleju napędowego lub olejów roślinnych, które
mają poprawić przebieg procesu spalania i przyczynić się do zmniejszenia
liczby składników toksycznych w spalinac[...]
Modernization of the control system to reduce a risk of severe accidents during non-pressurized ammonia storage Modernizacja układu sterowania w celu redukcji ryzyka poważnych awarii bezciśnieniowego przechowywania amoniaku DOI:10.15199/62.2016.5.29
Methodology of the risk assessment was presented on
the basis of the failure of the control system of a tank with
1 or 2 liq. level sensors.
Przeprowadzono analizę zmniejszenia ryzyka
wystąpienia awarii w instalacji przechowywania
bezciśnieniowego amoniaku przez modernizację
układu sterowania w zakładzie zobowiązanym
do spełnienia kryteriów ZDR (zakład dużego ryzyka).
Zaprezentowano metodę obejmującą analizę
ryzyka awarii oraz ocenę jej występowania.
Jako zagrożenie uwzględniono niekontrolowany
wypływ ciekłego amoniaku spowodowany awarią
układu sterowania. Omówiono modyfikacje
w układzie sterowania poprawiające bezpieczeństwo
funkcjonowania instalacji.
Synteza amoniaku była jednym z epokowych dokonań przemysłu
chemicznego w XX w.1). Rozpoczęła się jego "kariera" jako medium
chłodzącego lub substratu w licznych syntezach (nawozy sztuczne,
kwas azotowy, syntetyczne żywice i włókna oraz materiały wybuchowe i hydrazyna)1, 2). Jednakże wielkotonażowe, przemysłowe wykorzystanie
amoniaku niesie ze sobą zagrożenia, ponieważ jest on substancją trującą,
żrącą i palną, i z tego powodu stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia
ludzi, a także dla środowiska przyrodniczego3, 4). W związku z tym pojawiła
się konieczność wypracowania takich mechanizmów (prawnych,
technicznych i logistycznych), które zabezpieczą przed tym zagrożeniem.
Projektowanie i wykonywanie instalacji przemysłowych wykorzystujących
amoniak musi uwzględniać warunki zapewniające ich bezpieczne
funkcjonowanie5, 6). Dotyczy to w szczególności tych procesów przemysłowych,
w których występują zagrożenia awariami z istotnym negatywnym
oddziaływaniem na zdrowie i życie ludzi oraz na środowisko. Aby
zminimalizować liczbę awarii opracowany został system prawny (składający
się z przepisów krajowych i międzynarodowych), który muszą
stosować przedsiębiorstwa. Jedną z krajowych regulacji jest rozporządzenie
ministra gospodarki z dnia 10 października 2013 r. w sprawie
rodzajów i ilości [...]
Dokumentowanie spełniania wymagań w obszarze bezpieczeństwa technicznego na przykładzie dystrybucji paliw ciekłych DOI:10.15199/62.2017.5.18
Zachowanie bezpieczeństwa technicznego
każdego obiektu przemysłowego niesie
ze sobą obowiązek spełnienia wielu
wymogów formalnych, także w zakresie
dokumentacji. Zaproponowano narzędzia
wspomagające dokumentowanie planowania
i wdrażania procesów związanych
z utrzymaniem bezpieczeństwa technicznego.
Wskazano podstawowe systemy
zarządzania jakością, bezpieczeństwem
i higieną pracy (BHP) oraz środowiskiem
do tworzenia i uporządkowania dokumentacji
związanej z uruchomieniem i utrzymaniem
stacji paliw. Przedstawiono koncepcję
systemowego tworzenia powiązań
pomiędzy wymaganiami zintegrowanego
systemu zarządzania a przygotowywaniem
dokumentacji wymaganej przy budowie
i eksploatacji obiektów w przemyśle chemicznym
na przykładzie stacji paliw.
Inżynieria bezpieczeństwa technicznego
zajmuje się projektowaniem, budową,
eksploatacją oraz likwidowaniem obiektów
technicznych w taki sposób, aby zminimalizować
możliwość i zasięg ich negatywnego
oddziaływania na otoczenie, ludzi,
środowisko naturalne oraz inne obiekty
techniczne, w szczególności w przypadku
ich poważnych awarii1). Zagadnienie to od
wielu lat jest przedmiotem badań i regulacji
prawnych. Obszarem badawczym są m.in.
zagadnienia oddziaływania i biodegradacji
benzyn i oleju napędowego w glebie2, 3),
pojawiają się też publikacje na temat regulacji
Safety and Quality Assessment System
SQAS (system badania i oceny bezpieczeństwa
i jakości)4) oraz liczne prace na temat
bezpieczeństwa pracowników i klientów na
stacjach paliw płynnych.
Przy projektowaniu i budowie systemu
bezpieczeństwa technicznego wykorzystywana
jest metodologia zawierająca
procedury wywodzące się z metodologii
projektowania układów funkcjonalnych:
(i) zarządzania jakością, (ii) zapewnienia
kontrolowalności układu funkcjonalnego
oraz układu bezpieczeństwa danego obiektu
technicznego i (iii) zapewnienia bezpieczeństwa
obiektu zawartego w jego istocie.
Jednym z ważniejszych etapów budowania
systemu be[...]