Decrease in contents of the hydroxymethyl, oxymethylene and methoxymethyl derivatives of phenol in phenol-formaldehyde resins used for the production of laminates Zmniejszenie zawartości hydroksymetylowych, oksymetylenowych i metoksymetylowych pochodnych fenolu w żywicach fenolowo-formaldehydowych stosowanych do otrzymywania laminatów DOI:10.12916/przemchem.2014.1874
PhOH was condensed with CH2O in aq. soln. at 70-80°C in
presence of NH3 as catalyst and addnl. diethylenetriamine
as a co-catalyst. The Box-Behnken experimental design
was used for studying the process course. The product
was analyzed by using high performance liq. chromatog.
Use of the co-catalyst resulted in a redn. of contents of
undesirable volatile by-products (down to 62%). A good
agreement between the fitted and obsd. contents of o- and
p-HOC6H4CH2OH in the resin was achieved.
Końcowe właściwości żywicy fenolowo-formaldehydowej
stosowanej do produkcji laminatów zależą
od takich czynników, jak temperatura i czas
syntezy, stosunek molowy formaldehydu do fenolu
oraz rodzaj i ilość katalizatora. Szczególnie
ten ostatni wpływa na mechanizm i kinetykę poszczególnych
etapów reakcji, m.in. powstawanie
mono- di- i trihydroksymetylowych, oksymetylenowych
oraz metoksymetylowych pochodnych
fenolu. W pracy przedstawiono wyniki badań
optymalizacyjnych wg modelu Boksa i Behnkena
z zastosowaniem kokatalizatora (dietylenotriaminy),
mające na celu obniżenie stężenia tych pochodnych
ulatniających się w procesie suszenia
nośnika z żywicą. Zmniejszenie stężenia niepożądanych
składników w żywicy wpłynie korzystnie
na ekonomikę procesu produkcji laminatów.
Jednym z najważniejszych obszarów zastosowań ciekłych żywic
fenolowo-formaldehydowych jest produkcja laminatów, które znajdują
zastosowanie jako materiały dekoracyjne w przemyśle meblarskim,
budowlanym i transportowym oraz jako materiały techniczne, np. do
wytwarzania elementów elektroizolacyjnych. Proces produkcji laminatów
polega na nanoszeniu żywicy na nośnik, którym zazwyczaj jest
papier lub tkanina. Wymaga on bardzo dokładnego nasycenia nośnika
Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej "Blachownia", Kędzierzyn-Koźle
Mariusz Szemień*, Magdalena Cygan
Decrease in contents of the hydroxymethyl,
oxymethylene and methoxymethyl
derivatives of phenol in phenol-formaldehyde resins
used for[...]
Badania procesu estryfikacji kwasu benzoesowego glikolem dietylenowym
Badano kinetykę reakcji estryfikacji kwasu benzoesowego glikolem dietylenowym w warunkach laboratoryjnych w obecności kwasu siarkowego i kwasu p-toluenosulfonowego jako katalizatorów, z azeotropowym usuwaniem wody z mieszaniny reakcyjnej. Reakcja przebiegała dwustopniowo poprzez monobenzoesan glikolu dietylenowego. Stwierdzono pełne przereagowanie kwasu benzoesowego w warunkach reakcji. [...]
Reaction rate constants of amine-catalyzed synthesis of phenol-formaldehyde resins. Stałe szybkości reakcji syntezy żywic fenolowo-formaldehydowych otrzymywanych z udziałem katalizatorów aminowych
Condensation of PhOH with CH2O in aq. soln. at 85+-1°C
was carried out in presence of amines as catalysts and
followed by titration and liq. chromatog. Four examples of
calcn. of reaction rate consts. were presented. Good correlation
between the consts. and the entry function was
obsd. Końcowe właściwości żywic fenolowo-formaldehydowych
zależą od wielu czynników, takich
jak temperatura, czas syntezy, stosunek
molowy formaldehydu do fenolu oraz rodzaju
i ilości katalizatora1). Szczególnie ten ostatni
wpływa na mechanizm i kinetykę poszczególnych
etapów reakcji, takich jak powstawanie
pochodnych hydroksymetylowych, jak
również następcze reakcje polikondensacji.
Przedstawiono wyniki badań kinetycznych dla żywic rezolowych uzyskanych z udziałem
katalizatorów aminowych oraz amoniaku. Praca
stanowi kontynuację badań nad kinetyką
reakcji fenolu z formaldehydem w środowisku
zasadowym2). W badaniach wykorzystano
metodę wysokosprawnej chromatografii
cieczowej (oznaczanie fenolu) oraz metodę
miareczkowania potencjometrycznego chlorowodorkiem
hydroksyloaminy (oznaczanie
formaldehydu).
Żywice rezolowe są jednymi z najstarszych syntetycznych polimerów,
ale wciąż znajdują nowe zastosowania w różnych gałęziach przemysłu,
m.in. w przemyśle drzewnym i materiałów drewnopochodnych,
materiałów izolacyjnych z wełny mineralnej i szklanej, laminatów
elektroizolacyjnych i technicznych, pianek izolacyjnych w budownic-
Condensation of PhOH with CH2O in aq. soln. at 85±1°C
was carried out in presence of amines as catalysts and
followed by titration and liq. chromatog. Four examples of
calcn. of reaction rate consts. were presented. Good correlation
between the consts. and the entry function was
obsd.
Końcowe właściwości żywic fenolowo-formaldehydowych
zależą od wielu czynników, takich
jak temperatura, czas syntezy, stosunek
molowy formaldehydu do fenolu oraz rodzaju
i ilości katalizatora1).[...]
Zastosowanie pomiarów fotometrycznych do śledzenia postępu reakcji w syntezie żywic fenolowo-formaldehydowych z udziałem zasadowych katalizatorów
Przedstawiono wyniki badań dotyczących próby wykorzystania pomiarów fotometrycznych do śledzenia postępu reakcji fenolu z formaldehydem w środowisku alkalicznym. W badaniach zastosowano plan doświadczeń wg modelu Boxa i Behnkena, w którym funkcjami wejściowymi były: stężenie katalizatora, temperatura oraz stosunek molowy fenolu i formaldehydu. Wyniki prac pokazały istnienie korelacji pomi[...]
Żywica fenolowo-formaldehydowa modyfikowana melaminą i mocznikiem
Wykonano badania w celu określenia najistotniejszych parametrów syntezy żywicy fenolowo-formaldehydowej modyfikowanej melaminą i mocznikiem umożliwiające otrzymanie produktu o zminimalizowanej zawartości wolnego fenolu i formaldehydu oraz o małej podatności zżelowanej żywicy na rozkład termiczny. Żywice fenolowo-formaldehydowe należą do najstarszych tworzyw sztucznych. Mimo to są prowadzone[...]
Żywica rezolowa do chemoutwardzalnych mas rdzeniowych i formierskich
Przedstawiono wyniki prac dotyczących sposobu otrzymywania nowoczesnej, modyfikowanej żywicy rezolowej przeznaczonej do sporządzania form i rdzeni odlewniczych. Żywica ta - poddana procesowi modyfikacji i stabilizacji wykazuje dobre właściwości użytkowe i zachowuje je przez 18 tygodni. Jest produktem mniej zagrażającym środowisku naturalnemu niż żywice dotychczas stosowane. ywice fenolowe s[...]
Żywica nowolakowa modyfikowana komponentem dianowym
Opisano przebieg badań nad doborem warunków syntezy żywicy nowolakowej prowadzonych w skali laboratoryjnej i przemysłowej. Część wsadu fenolowego zastąpiono tańszym surowcem - komponentem dianowym ubocznie wytwarzanym przy produkcji bisfenolu A. Wyznaczono technologiczne parametry przemysłowego procesu wytwarzania modyfikowanej żywicy nowolakowej o pożądanych właściwościach. ywice fenolowo-[...]
Zastosowanie pomiarów konduktometrycznych do śledzenia postępu reakcji w syntezie żywic fenolowo-formaldehydowych z udziałem zasadowych katalizatorów
Poprzednio1) do śledzenia przebiegu syntezy żywicy fenolowo-formaldehydowej przy wcześniej zdefiniowanym stężeniu fenolu i/lub formaldehydu zastosowano pomiary fotometryczne. Obecnie to samo zagadnienie rozwiązano z zastosowaniem prostszej metody pomiaru zmian przewodności właściwej. W badaniach ponownie zastosowano plan doświadczeń wg modelu Boxa i Behnkena, w którym funkcjami wejściowymi były: stężenie katalizatora, temperatura oraz stosunek molowy reagentów (fenolu i formaldehydu). Wyniki prac pokazały istnienie korelacji pomiędzy przewodnością właściwą a badanymi funkcjami wejściowymi. Uzyskane współczynniki determinacji oraz błędy estymacji stwarzają możliwość zastosowania przyjętego sposobu śledzenia postępu reakcji nie tylko w badaniach laboratoryjnych, ale także i[...]
Stała szybkości reakcji syntezy żywic fenolowo-formaldehydowych z udziałem zasadowych katalizatorów
W dotychczasowych publikacjach zaprezentowano
zastosowanie pomiarów fotometrycznych
oraz konduktometrycznych do śledzenia
postępu reakcji. Wykazano, że tego rodzaju pomiary,
przy wcześniej zdefiniowanym stężeniu
fenolu i/lub formaldehydu, mogą być pomocne
w określaniu momentu zakończenia syntezy
żywicy fenolowo-formaldehydowej. Uzyskane
wyniki pokazały istotną korelację pomiędzy
przewodnością właściwą i współczynnikiem
absorbancji a zmianami stężenia fenolu i formaldehydu
obserwowanymi w czasie reakcji.
Wykonane we wcześniejszych pracach pomiary
zmian zawartości nieprzereagowanego
fenolu i formaldehydu zostały wykorzystane
do opracowania uproszczonego modelu obliczania
stałych szybkości reakcji. W niniejszej
pracy przedstawiono sposób obliczania stałych
szybkości reakcji fenolu z formaldehydem
na podstawie pełnego planu Boxa i Behnkena.
Badania te miały także na celu matematyczne
przedstawienie wpływu zmiennych parametrów
syntezy na wartość stałej szybkości reakcji.
Condensation of PhOH with CH2O in aq. soln. at 60-80°C
was carried out in presence of NaOH and followed by titration
and liq. chromatog. A full Box-Behnken model of exptl.
design was used. Four examples of calcn. of reaction rate
consts. were presented. A good correlation between the
consts. and the entry function was obsd.
Choć od pierwszej syntezy żywicy fenolowo-formaldehydowej
upłynęło ponad 100 lat, współczesne produkty tego typu są ciągle
ważnym elementem w chemii polimerów. Pomimo tego, że czasami
w ostatecznym produkcie zawartość nieprzereagowanego fenolu
wynosi od kilku do kilkunastu procent, żywice te są niezastąpione
w produkcji m.in. laminatów elektroizolacyjnych, pianek górniczych
czy lepiszczy odlewniczych.
Zgodnie z danymi literaturowymi w rozważaniach przyjmuje
się, że reakcja fenolu z formaldehydem przebiegająca w środowisku
zasadowym jest reakcją II rzędu. Szybkość tej reakcji określa ogólne
równanie II stopnia (1)1):
v = k [F][P] (1)
[...]
Doskonalenie technologii wytwarzania rezolowej żywicy fenolowej jako podstawy lepiszcza do wyrobów z wełny mineralnej DOI:
W pracy przedstawiono statystyczną ocenę właściwości 95 przemysłowych szarż żywicy WR-3 przeznaczonej do produkcji izolacyjnych wyrobów z wełny mineralnej. Porównano jakość żywicy WR-3 syntezowanej w skali laboratoryjnej, średnią jakość 95 szarż przemysłowych i jakość żywicy z szarży o wydłużonym czasie syntezy. Płyty izolacyjne z wełny mineralnej należą do podstawowych materiałów stosowanych w budownictwie mieszkaniowym i przemysłowym na świecie. W naszym kraju w drugiej połowie lat osiemdziesiątych oddano do użytku dwie duże wytwórnie takich wyrobów. W każdej z nich są cztery równolegle działające linie technologiczne. Wytwórnie te znajdują się w Cigacicach k. Zielonej Góry oraz w Małkini Ч Technologia otrzymywania i klejenia włókien mineralnych w tych zakładach jest podobna, różny jest jednak sposób zaopatrywania w żywicę stanowiącą podstawowy składnik lepiszcza syntetycznego. W Mazowieckich Zakładach Przemysłu Izolacji Budowlanej "Izolacja" w Małkini sprowadza się gotową żywicę z zakładów chemicznych, natomiast Zieleniogórskie Przedsiębiorstwo Materiałów Izolacji Budowlanej "Izolacja" w Cigacicach wytwarza ją u siebie. Ten drugi wariant organizacyjny zastosowano w kraju po raz pierwszy2). Ma on wiele zalet: - umożliwia wytwarzanie żywic wysokoreaktywnych o krótkiej żywotności, nie wymagających jej maksymalizowania związanego z transportem i magazynowaniem, - ułatwia modyfikacje żywicy i dostosowanie jej właściwości do asortymentu wyrobów izolacyjnych, - umożliwia szybkie sprawdzenie właściwości użytkowych żywicy i dzięki temu skorelowanie parametrów syntezy żywicy i właściwości wyrobów izolacyjnych. Zasadniczym mankamentem tych żywic fenolowych, których dotychczas używano do otrzymywania lepiszcza, jest względnie duża zawartość wolnego fenolu. Związek ten, stosunkowo trudno po[...]