Radiacyjna modyfikacja elastomerów
Techniki radiacyjne pozwalają w wygodny sposób
indukować w materiałach wolne rodniki i inne
centra reaktywne, które w przypadku polimerów
mogą inicjować tworzenie wiązań poprzecznych.
W ten sposób można w korzystny sposób
zmieniać właściwości wielu materiałów polimerowych.
Klasycznym przykładem zastosowania
promieniowania jonizującego w przetwórstwie
tworzyw sztucznych jest radiacyjne sieciowanie
polietylenu. Jest to jak na razie jedyny polimer,
którego obróbka radiacyjna zrobiła prawdziwą
karierę komercyjną. Przy stałym postępie w dziedzinie
konstrukcji akceleratorowych podobne
korzyści praktyczne można uzyskać z radiacyjnej
modyfikacji elastomerów.
A review, with 16 refs.
Ogłaszając 2011 r. Międzynarodowym Rokiem Chemii Zgromadzenie
Narodów Zjednoczonych przypomniało o jubileuszu stulecia przyznania
Marii Skłodowskiej-Curie Nagrody Nobla z chemii. W specjalnym numerze
Analytical and Bioanalytical Chemistry1) poświęconemu wspomnianym
jubileuszom autorzy zwracają uwagę, że początków chemii radiacyjnej
polimerów można szukać w publikacji, która ukazała się w Biuletynie
Francuskiej Akademii Nauk w 1929 r. Maria Skłodowska-Curie po raz
pierwszy przedstawiła wówczas krzywe tzw. radiacyjnej inaktywacji, co
po latach zaowocowało praktycznym zastosowaniem promieniowania
jonizującego do sterylizacji wyrobów medycznych jednorazowego użytku,
produkowanych z materiałów polimerowych. Poszukiwania tworzyw
sztucznych odpornych na działanie promieniowania gamma i wiązki
elektronów doprowadziły następnie do odkrycia zjawiska radiacyjnego
sieciowania polietylenu (PE). Okazało się nieoczekiwanie dla ówczesnych
badaczy, że w wyniku obróbki radiacyjnej polimery mogą ulegać nie tylko
degradacji, ale także tworzyć wiązania poprzeczne.
Radiacyjne sieciowanie polimerów
Poprzez radiacyjne sieciowanie tworzyw polimerowych można
polepszać ich właściwości mechaniczne i termiczne, odporność
aInstytut Chemii i Techniki Jądrowej, Warszawa; bInstytut In[...]