Bernardo Ramazzini opisał astmę piekarzy już w 1713 r. Uznał etiologię choroby jako mechaniczną przeszkodę spowodowaną mąką, która zakleja przewody oddechowe razem ze śliną i utrudnia oddychanie. Aler[...]

Międzynarodowe sukcesy polskiej nauki i naukowców nie są zbyt częste i spektakularne. Dlatego z uznaniem należy odnotować interesujące okoliczności światowego rozgłosu publikacji prof. Jana Oszmiańskiego i współpracowników z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu [1]. Badania autorów tej publikacji zostały szeroko spopularyzowane przez amerykańskie media. Wrocławscy naukowcy badali aktywn[...]

New products in the fruit sector There is an increase of consumer demand for health and convenient food. Such wants may be answered by fruit and fruit-containing products. The prophylactic role of fruit juice (especially unclarified apple juice) and red wine has already been proved. New products in the fruit sector are fresh and minimally processed, especially new tropical species, dried and [...]

Konsumenci oczekują, aby nowe produkty spożywcze wprowadzane obecnie na rynek wykazywały działania prozdrowotne, wpływały na zwiększenie ogólnej sprawności organizmu, a nawet zapobiegały rozwojowi określonym chorób. Znane są zależności i oddziaływania między odżywianiem a stanem zdrowia człowieka. Jednak współczesne społeczeństwa, mimo ogromnego postępu wiedzy, ciągle mają wiele problemów zdrowotnych. Najwięcej kłopotu sprawiają choroby cywilizacyjne powodowane niewłaściwym odżywianiem. Znaczny procent ludzi ma nadwagę z racji nadmiernej konsumpcji. Wiąże się z tym również problem cukrzycy i znaczenie indeksu glikemicznego. Mimo nadmiaru spożywanych pokarmów, ludzi starszych dotyka osteoporoza będąca efektem niedoboru wapnia i witaminy D. Pewne kontrowersje budzi też suplement[...]

Groźne dla zdrowia konsumentów przypadki zagrożeń bezpieczeństwa żywności i pasz, głośne w ostatnich latach, obnażyły słabe strony ustawodawstwa Unii Europejskiej, które dopuściło do zaistnienia niezmiernie poważnych patologii. Istnieje zatem pilna potrzeba aktualizacji, zgodnej z obecnym stanem wiedzy, przepisów unijnych, aby wyeliminować potencjalne zagrożenia występujące w żywności i paszach. Proponuje się opracowanie ogólnych założeń dotyczących bezpieczeństwa łańcucha żywnościowego z uwzględnieniem pasz i użytych do produkcji surowców. Unia i Parlament Europejski opracowały w kolejnym rozporządzeniu ogólne zasady i wymagania dotyczące prawa żywnościowego. Polskie organizacje konsumenckie słusznie uważają, że przepisy unijne dostosowały nasze prawodawstwo do dyrektyw UE, obni[...]

W ciągu ostatniego stulecia zwyczaje żywieniowe rozwiniętych społeczeństw uległy ogromnym zmianom. Od prostych produktów stanowiących podstawowe źródło energii i zaspokajania głodu doszliśmy do wytwarzania wyszukanych dań zaspokajających potrzeby hedonistyczne, a także korzystnie oddziałujących na stan zdrowia i poprawiających samopoczucie. Rozwój przemysłu spożywczego i produkcja dań gotowych uwolniły nas od pracochłonnego przygotowywania posiłków domowych. Chcemy jeść szybko, zdrowo i smacznie łatwe do serwowania pożywienie. Aspekt ekonomiczny - rozsądna cena za rozsądną jakość - jest również brany pod uwagę przez konsumentów, zwłaszcza w okresach powtarzających się kryzysów, co zmusza do oszczędzania. Wraz ze wzrostem liczby ludności maleje liczba rolników, zwiększa to presję na organizację transportu i przechowalnictwa, zwłaszcza surowców importowanych. Jednak postęp technologiczny w produkcji żywności i odkrycia naukowe, głównie w dziedzinie biotechnologii, doprowadziły do osiągnięcia wysokich standardów jakości i różnorodności produkowanej żywności [9]. ZALECENIA ŻYWIENIOWE Rozwój nauki o żywieniu człowieka sprawił, że dysponujemy nowoczesną wiedzą na temat działania składników pokarmowych na organizm człowieka. Zaleca się spożywanie produktów korzystnie oddziałujących na zdrowie, a obecnie coraz częściej prozdrowotnych. Zwraca się uwagę na konieczność redukcji ryzyka występowania chorób dietozależnych, chronicznych, cywilizacyjnych, zwłaszcza osłabiających układ sercowo-naczyniowy, grożących otyłością, zmianami onkologiocznymi, osteoporozą czy cukrzycą insulinoniezależną (typu II). Dużą popularność zdobyły produkty spożywcze zawierające probiotyki i prebiotyki - można je kupić w każdym sklepie, a kilka lat temu były prawie nieznane. Prebiotyki korzystnie oddziałują na mikroflorę przewodu pokarmowego, a probiotyczne szczepy bakterii kwasu mlekowego wpływają na poprawne funkcjonowanie tego układu. Obecnie prowadzone [...]

O wyborze surowca decyduje wydajność, tzn. ilość skrobi zawarta w ziarnie, którą można uzyskać w czystej formie, przy uwzględnieniu opłacalności. Dlatego też ziarno kukurydzy powinno wykazywać możliwie najwyższą zawartość skrobi w stosunku do pozostałych składników. Kukurydza o białym ziarnie dostarcza zwykle przy wysokiej wydajności tzw. białą skrobię, podczas gdy skrobia z żółtej kukurydzy wykazuje lekko żółte zabarwienie, spowodowane obecnością barwnika ksantofilowego (xantophyll zeaxanthin β,β‑caroten‑3,3’‑diol). Kukurydza koński ząb daje zwykle wyższe wydajności niż kukurydza okrągłoziarnista. Do produkcji skrobi stosowana jest głównie żółta kukurydza klasyfikowana w S tanach Zjednoczonych jako US‑Z ellow. Głównymi obszarami uprawy kukurydzy są: środkowy zachód (corn belt) US A, północne Chiny, basen paryski i Alzacja we Francji, dawna Jugosławia, Argentyna. W Z achodniej Europie przerabia się bardzo dużo kukurydzy na skrobię. Morfologicznie ziarno kukurydzy zbudowane jest z łuski, mączystego bielma i zarodka. Pod łuską znajduje się "zrogowaciała" warstwa, w której w białkowej matrycy są ciasno upakowane ziarna skrobi, mają one ostre kanty, poliedryczny lub łukowatokanciasty kształt. Formy nieregularne, zaokrąglone lub kuliste znajdują się natomiast w mączystej części bielma, które stanowi duży procent ziarna kukurydzy. Ważne jest, że ziarenka skrobi występują tylko w jednej wielkości, tj. ok. 25 μm. Średni skład ziarna żółtej kukurydzy amerykańskiej: Woda 16,2% surowe białko 8,2% włókno surowe 2,2% cukier 2,2% skrobia 60,0% tłuszcz surowy 4,0% składniki nieorganiczne 6,0% Ze 1000 kg kukurydzy zawierającej 12% wody uzyskuje się (w przeliczeniu na sm): skrobia 612 kg woda namokowa 61 kg kiełki 71 kg łuska 68 kg gluten 54 kg kukurydza łamana 10 kg straty 4 kg Gluten kukurydziany znajduje się w białkowej części ziarna. Wykazuje niewielką zawartość podsta[...]

  Powierzchnia upraw roślin genetyczne modyfikowanych na świecie zwiększa się sukcesywnie co roku. W 2011 r. ich areał wzrósł do 160 mln ha, to jest o 8% w porównaniu do roku poprzedniego. Według danych Fundacji Programów Pomocy dla Rolnictwa uprawą GMO zajmuje się globalnie prawie 17 mln rolników z 29 państw. Najwięcej, bo ponad 90% z nich to właściciele małych gospodarstw w krajach rozwijających się. Uwzględniając powierzchnię to największe obszary upraw znajdują się w US A - 69 mln ha, Brazylii 30 mln ha oraz Argentynie 24 mln ha. Daje to łącznie 77% powierzchni, a na pozostałe kraje przypada zaledwie 23%. Należą do nich: Indie 11 mln ha, Kanada 10 mln ha, Chiny 4 mln ha. Z krajów Europejskich rośliny GMO są uprawiane także w H iszpanii, Czechach, Słowacji, Szwecji, Niemczech i podobno w Polsce (1). Na europejski rynek zostały dopuszczone tylko dwie odmiany roślin transgenicznych, tj. kukurydza Bt MO N 10 produkowana przez koncern Monsanto i ziemniak Amflora firmy BASF. Modyfikowaną kukurydzę uprawiają głównie rolnicy hiszpańscy (85% upraw GMO w U nii), a ziemniaki Amflora Niemcy i S zwecja, jednak tylko na 17 ha w celach hodowlanych. Odmiana ta o podwyższonej zawartości skrobi w bulwach czekała na zatwierdzenie przez Komisję UE przez 14 lat. Dopiero w 2010 r. została dopuszczona do uprawy (2). Aktualnie są problemy z dopuszczeniem do uprawy w E uropie kolejnej modyfikowanej kukurydzy. Legalizacja kukurydzy GMO 40-3-2 pod znakiem zapytania (8) W czerwcu br. Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa Żywności i Pasz (EFSA) zaakceptowała soję GMO 40-3-2 (odporna na herbicyd glifosat) firmy Monsanto do uprawy w UE - podaje Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych. EFSA oceniła, że nie jest ona szkodliwa dla ludzi, zwierząt i środowiska. Tymczasem grupy naukowców (organizacje ENSSER -Europejska Sieć Naukowców i Testbiotech) i obrońców środowiska zwarły siły przeciwko decyzji EFSA ponieważ sądzą, że ocena ni[...]

  Narastający od lat problem marnowania produktów spożywczych dotyczy zarówno gospodarstw domowych, supermarketów, gastronomii, jak i całej gospodarki żywnościowej. Ponad połowa żywności produkowanej obecnie na świecie jest tracona, marnowana, wyrzucana w wyniku nieskutecznego zarządzania łańcuchem żywności np. w restauracjach oraz przez detalicznych dostawców żywności. Jak wynika z badań przeprowadzonych na zlecenie Unilever Food Solutions, prawie 80% ludności świata jest zaniepokojone nadmiernym marnowaniem żywności, ale czy sami postępują właściwie? Pomimo że problem ten jest od lat podnoszony, istotnej poprawy nie widać. Jak podało kanadyjskie czasopismo "Maclean’s", sieci sklepów na całym świecie wyrzucają 25 do nawet 40% zamówionej żywności. W skali globalnej co roku wyrzucamy 1,3 mld t jedzenia (FAO, maj 2011 r.). Stanowi to 1/3 ilości produkowanej żywności nadającej się do spożycia. Według brytyjskiej organizacji Waste & Resources Action, tylko w Wielkiej Brytanii na śmietniki trafia rocznie 1,6 mln t żywności, w Japonii zaś 2,6 mln t. Według danych statystycznych obecne straty żywności (z tytułu jej marnotrawienia) w 27 krajach członkowskich Unii Europejskiej wynoszą 89 mln t rocznie, tj. ok. 179 kg/ /mieszkańca (Komisja Europejska kwiecień 2011 r.). Odpowiedzialne za to marnotrawstwo są w 42% gospodarstwa domowe (przy czym w 60% można tego uniknąć), producenci - w 39%, dostawcy żywności - w 14% oraz sprzedawcy - w 5%. Co roku w gospodarstwach domowych UE, supermarketach i restauracjach zostaje zmarnotrawione do 50% żywności. Tymczasem 79 mln obywateli Unii żyje poniżej progu ubóstwa, a byt 16 mln zależy od pomocy żywnościowej instytucji dobroczynnych. 19 stycznia br. Parlament Europejski przegłosował rezolucję, w której wzywa do podjęcia zdecydowanych działań w celu zaprzestania marnotrawstwa do 2025 r. i ułatwienia potrzebującym obywatelom dostępu do żywności. Jeśli odpowiednie działania nie zostaną podję[...]

  Dane statystyczne dotyczące spożycia produktów zbożowych pochodzą z badań budżetów gospodarstw domowych prowadzonych przez GUS . Jak wykazały ostatnio opublikowane informacje, wśród tych produktów najwięcej spożywamy pieczywa, które w latach 1993-2010 zachowało dominującą pozycję, jednak jego spożycie uległo wyraźnej redukcji. W 2010 r. wyniosło już tylko 56,04 kg w przeliczeniu na osobę i było o 42% mniejsze niż w 1993 r. (66,72 kg). W 2010 r. udział pieczywa w konsumpcji przetworów zbożowych wynosił 66,6%, wobec 76,5% w 1993 r. Przedstawione dane statystyczne nie obejmują spożycia pieczywa poza domem, nie uwzględniają też ile rzeczywiście zjedzono, a ile wyrzucono (3). Niemniej jednak należy zastanowić się jakie są przyczyny tak znacznego spadku spożycia chleba w naszym społeczeństwie. Może należy rozpatrzyć konieczność szerszego wprowadzenia innowacji do tej branży przemysłu spożywczego. Według opinii ekspertów słabością polskich firm jest niski poziom innowacyjności, a właśnie ten czynnik decyduje o rozwoju przedsiębiorstwa. Z inicjatywy Związku Rzemiosła Polskiego odbyła się konferencja dotycząca działań projektowych w zakresie innowacyjności. Powinny one składać się z trzech komponentów: badawczego, szkoleniowego oraz promocyjno-informacyjnego. Za konkluzję konferencji można uznać stwierdzenie, że bez zmian i ciągłego wdrażania nowych pomysłów firma nie ma szans na rozwój. Poważnym problemem małych i średnich przedsiębiorstw jest brak funduszy na inwestycje i rozwój. Jak poinformowano na konferencji, barierę tą można pokonać przy wsparciu unijnych funduszy, w ramach projektów związanych z inwestowaniem w "kapital ludzki" i "innowacyjność gospodarki". Informację, jak uzyskać pomoc finansową na realizację projektów innowacyjnych można uzyskać na szkoleniach organizowanych przez ZR P, a także w instytucjach i organizacjach pomagających w opracowaniu takich projektów (1). Interesującą wskazówką i przykładem działalności inn[...]