Przedstawiono wyniki badań kinetyki procesu biosorpcji jonów chromu(III) przez mikroalgę Spirulina maxima. Do opisu wyników wykorzystano model pseudo-drugorzędowy. Badano wpływ pH (3-5), stężenia początkowego jonów Cr(III) (100-300 mg/L) oraz stężenia biomasy (0,1-5 g/L) na pojemność biosorpcyjną w stanie równowagi i stałą szybkości. Największą pojemność biosorpcyjną 165 mg/g uzyskano dla początkowego stężenia Cr(III) 300 mg/L i stężenia biomasy 0,1 g/L. W wyniku przeprowadzonych doświadczeń wybrano najlepsze warunki prowadzenia procesu biosorpcji pH 5, temp. 20°C, stężenie biomasy 1 g/L i stężenie początkowe jonów Cr(III) 200 mg/L (biorąc pod uwagę wydajność i szybkość, jak również opłacalność). Prowadząc proces w takich warunkach możliwe jest uzyskanie pojemności biosorp[...]

Przedstawiono wyniki badań biosorpcji jonów Cr(III) przez cyjanobakterię Spirulina maxima w układzie zamkniętym, z wielokrotnym wykorzystaniem tego samego roztworu. Badania prowadzono przy pH 5, stężeniu początkowym jonów Cr(III) 300 mg/dm3 i stężeniu biomasy 1 g/dm3. Roztwór zawracano 7 razy. Odnotowano wzrastające stężenie jonów metali alkalicznych i ziem alkalicznych w roztworze po kolejnych cyklach biosorpcji. Po pierwszym cyklu do roztworu uwolnione zostało 8 meq/dm3, po siódmym stężenie to wzrosło do ponad 22 meq/dm3. Największy udział w ilości uwalnianych jonów stanowiły odpowiednio jony Na(I), K(I), Mg(II) i Ca(II). Nie zaobserwowano statystycznie istotnego spadku pojemności biosorpcyjnej jonów Cr(III) w kolejnych cyklach biosorpcji w układzie zamkniętym. Wykazano następujące korelacje pomiędzy uwalnianymi przez biomasę jonami do roztworu: K(I)-Ca(II) R 0,678 (p<0,1), Mg(II)- Ca(II) R 0,805 (p<0,05), K(I)-Ma(II) R 0,932 (p<0,05), Mn(II)-H(I) R -0,705 (p<0,1). Przedstawione wyniki potwierdziły, że głównym mechanizmem procesu biosorpcji jest wymiana jonowa i pokazały możliwość prowadzenia procesu wzbogacania biomasy cyjanobakterii w mikroelementy w układzie zamkniętym. Biosorption of Cr(III) ions by Spirulina maxima cyanobacteria was studied in a closed system at pH 5, initial concn. of Cr 300 mg/L and biomass concn. 1 g/L in 7 cycles. A release of Na, K, Mg and Ca ions was obsd. No significant decrease in the Cr biosorption capacity in subsequent cycles was evidenced. The Cr biosorption mechanism was based on the ion exchange. Ka􀄪dy proces w przemy􀄞le spo􀄪ywczym i rolniczym oddzia􀃡uje na otaczaj􀄅ce 􀄞rodowisko1). Projektuj􀄅c nowe preparaty i ich procesy produkcyjne powinno si􀄊 mie􀃼 na uwadze ich wp􀃡yw na 􀄞rodowisko naturalne. Celem zrównowa􀄪onego rozwoju jest osi􀄅gni􀄊cie produkcji i prz[...]

  Wytworzono dodatek paszowy nowej generacji z Zn(II), w którym mikroelement związano z nośnikiem biologicznym metodą biosorpcji. Nośnikiem tym była biomasa roślinna, stanowiąca tradycyjną mieszankę paszową dla tuczników. Wytworzono aplikacyjną partię produktu w skali półtechnicznej. Zastosowano pH 5, stężenie biomasy 1 g/dm3 oraz stężenie jonów cynku 300 mg/dm3. Proces prowadzono w reaktorze mieszalnikowym o pojemności 10 m3 w trybie półokresowym, odbierając materiał z szybkością 5 kg/h, jednocześnie dodając do roztworu taką samą ilość biomasy niewzbogaconej. Zawartość cynku w biomasie wzrosła ze 117 mg/kg do 5592 mg/kg. W celu pokrycia zapotrzebowania tuczników na cynk należałoby dodać 17,9 g wytworzonego dodatku do każdego kilograma paszy. ZnSO4·7H2O was added to water-dispersed (1 g/L) com. biomass (used as a fodder for fatteners) at 20°C, pH 5 and Zn(II) conc. 300 mg/L in a pilot plant (10 m3). After biosorption and filtration, the Zn content in the biomass increased from 117 mg/kg up to 5592 mg/kg. Mikroelementy to pierwiastki śladowe w diecie zwierząt (Zn, Cu, Co, Mn, Mo, I, Fe, Se, Cr)1, 2), pełniące wiele zasadniczych funkcji w organizmie. Ich niedobór może mieć poważne skutki dla zdrowia3). Spośród nich cynk jest pierwiastkiem biorącym udział w wielu procesach metabolicznych, a jednocześnie bardzo łatwo wchodzącym w niekorzystne interakcje z innymi składnikami pokarmowymi4). Jego obecność jest kluczowa dla wzrostu i prawidłowego funkcjonowania organizmu5). Odpowiada on m.in. za stabilizację błon komórkowych w syntezie i przemianie białek, tłuszczów, kwasów nukleinowych oraz za transport ditlenku węgla przez czerwone krwinki2, 6). Pełni również ważną funkcję jako aktywator metabolizmu2, 7-9). Niedobór cynku może zwiększyć podatność zwierząt na choroby2) i tym samym przyczynić się do strat hodowców. Zawartość mikroelementów w paszach najczęściej nie pokrywa zapotrzebowania organizmu, szczególnie w odniesieniu [...]

  Celem badań była ocena zawartości Ca i Mg we włosach ludzkich oraz wskazanie czynników wpływających na poziom tych pierwiastków. Statystycznie istotne różnice odnotowano nie tylko w zawartości Ca i Mg we włosach kobiet (farbujących i niefarbujących włosy) oraz mężczyzn, ale również w czynnikach różnicujących ich poziom. We włosach kobiet stosujących preparaty na odchudzanie, spożywających napoje z puszek odnotowano istotnie wyższy poziom Ca. We włosach mężczyzn większa zawartość Ca i Mg była wynikiem spożywania sera białego i miodu. Wyższy stosunek zawartości Ca/Mg odnotowano w przypadku zażywania preparatów witaminowych, leków przeciwbólowych oraz nabiału. Statystycznie istotne różnice stosunku Ca/Mg występowały również w przypadku takich dolegliwości, jak anoreksja, rozstępy, nadwaga i nadpobudliwość. The Ca and Mg contents in human hair were detd. by inductively coupled plasma spectroscopy to evaluate effect of intake beverages; foods and drugs and of the health problems on the Ca/Mg ratio. Analiza włosów, w odróżnieniu od badań płynów ustrojowych, w których pierwiastki ulegają względnie szybkiemu metabolizmowi, dostarcza wielu informacji na temat bliskiej i dalekiej historii przyjmowania substancji lub narażenia na nie. Obecnie uważa się, że większość pierwiastków, jak również leków wprowadzana różnymi drogami do organizmu, wbudowuje się w strukturę włosa1, 2). W ostatnich latach okazało się również, że skład wielopierwiastkowy włosów ludzkich jest silnie związany z cechami osobniczymi, takimi jak wiek, płeć, kolor włosów, zabiegi kosmetyczne wykonywane na włosach (farbowanie, trwała ondulacja, szampony), struktura włosa i szybkość wzrostu, rasa, a nawet l[...]

  Zaproponowano nowy sposób wprowadzenia do diety zwierząt kationów o znaczeniu paszowym w formie związanej z bardzo dobrze przyswajalną matrycą biologiczną, jaką jest biomasa mikroalg. Zaproponowano koncepcję technologii otrzymywania algowego dodatku z mikroelementami do pasz w trybie szarżowym. W projekcie procesowym przewidziano węzeł regulacji pH oraz układ zawrotu zużytego roztworu. Proces otrzymywania mikroelementowego dodatku paszowego prowadzono w biosorberze, natomiast etap przygotowania roztworu do procesu biosorpcji w mieszalniku (oba o poj. 40 m3). W jednej szarży uzyskiwano 35 kg produktu. Instalacja została wyposażona w układ filtracji (filtr ciśnieniowy) i układ suszenia, składający się z suszarki rozpyłowej, cyklonu i filtru powietrza. Prowadząc proces w zaproponowanej instalacji można uzyskać 3850 kg dodatku mikroelementowego na rok, przy założeniu że instalacja pracuje przez 5 miesięcy w roku (110 szarż/r). New batch process for prodn. of feed additives by biosorption of Cu2+ ions on microalgae biomass was designed (plant capacity 25 Mg/yr). Polska znajduje się w czołówce państw Unii Europejskiej posiadających najliczniejsze stada zwierząt gospodarskich, co nie przekłada się jednak na ilość i jakość produktów. Polskie gospodarstwa rolne są na ogół mniejsze i mniej produktywne niż w Niemczech, Francji lub Danii. Gdyby produktywność polskich gospodarstw hodowlanych Politechnika Wrocławska Agnieszka Zielińska*, Katarzyna Chojnac ka, Małgorzata Labuda Technologia produkcji mineralnych dodatków paszowych na bazie mikroalg Technology for production of mineral feed additives based on microalgal biomass osiągnęła poziom np. z Belgii, Włoch, Irlandii lub Francji, to Polska stałaby się potentatem rolniczym UE1). Przyczyn takiej sytuacji może być wiele. Polskie rolnictwo ma charakter półintensywny z niskim zużyciem nawozów mineralnych i innych chemikaliów. Pomimo tego, że udział premiksów w mieszance dla drobiu[...]

Przedstawiono wyniki badań analizy wielopierwiastkowej włosów pochodzących od osób (N=66) zamieszkujących teren przemysłowy zurbanizowany (aglomeracja miasta Wrocławia) pod kątem biomonitoringu zanieczyszczeń pochodzenia przemysłowego, m.in. As, Cd, Hg, Pb, Ni, Cr, Sb, Sn oraz mikroelementów i makroelementów, w latach 2006-2009. Oznaczenia wykonano techniką ICP-OES z nebulizacją pneumatyczną (makroelementy) i ultradźwiękową (mikroelementy i pierwiastki toksyczne). Wybór techniki analitycznej podyktowany był koniecznością jednoczesnego zapewnienia dużej czułości oraz relatywnie niskich kosztów analizy. Celem badań było wyznaczenie wstępnych wartości referencyjnych stężeń pierwiastków we włosach ludzkich dla polskich terenów zurbanizowanych. W populacji wydzielono grupę kob[...]

Przedyskutowano rozwiązania technologiczne wytwarzania biologicznych dodatków paszowych z mikroelementami na bazie alg. Biomasa alg jest wzbogacana w mikroelementy o znaczeniu paszowym metodą biosorpcji. Przedstawiono przegląd piśmiennictwa w zakresie pozyskiwania biomasy alg do celów technologicznych oraz wytwarzania na ich bazie preparatów z mikroelementami. Rozwiązanie przedstawiono na przykładzie badań nad produkcją mineralnych dodatków paszowych na bazie alg, które przeprowadzono dla makroalg w skali wielkolaboratoryjnej i dla mikroalg w skali półtechnicznej. Biomasę makroalg pozyskano poprzez odławianie z Morza Bałtyckiego, natomiast biomasę mikroalg poprzez hodowlę szczepu Spirulina maxima w naświetlanym reaktorze mieszalnikowym o pojemności 10 m3. Biomasę alg nast[...]

  Dokonano oceny właściwości użytkowych nowego preparatu biologicznego z cynkiem za pomocą metod chemicznych oraz w badaniach zootechnicznych. Oznaczono skład pierwiastkowy wytworzonego suplementu. Potwierdzono, że mechanizmem biosorpcji jest wymiana jonowa. Stwierdzono, że zawartość pierwiastków niepożądanych była znacznie poniżej wartości dopuszczalnych przez polskie przepisy prawne i normy. Preparat został przekazany do badań na świniach w celu określenia, czy zapobiega on zachorowaniu tych zwierząt na dyzenterię. Zn-enriched biomass prepd. by biosorption of ZnSO4 in pilot plant scale was analyzed for content of metals by emission spectroscopy with inductively coupled plasma. An increase in Hg, Se, P, Mg, S, Ag, B, Ba, Tl and V contents was obsd. but the allowable concns. were not exceeded in any case. Racjonalne żywienie zwierząt to przede wszystkim zaspokajanie ich potrzeb życiowych i produkcyjnych, z zapewnieniem optymalnych ilości niezbędnych składników pokarmowych i odpowiednio dobranych ich wzajemnych proporcji1). W organizmach zwierząt występuje ponad 30 pierwiastków, Są to makroelementy, których zawartość w organizmie wynosi ponad 50 mg/kg masy ciała, oraz mikroelementy, występujące w ilościach mniejszych niż 50 mg/kg2). Od lat 80. XX w. stosuje się też termin pierwiastki ultraśladowe, określający substancje Mgr inż. Zuzanna WITKOWSKA - notkę biograficzną i fotografię Autorki drukujemy w bieżącym numerze na str. 1066. Dr hab. inż. Katarzyna CHOJNACKA, prof. PWr - notkę biograficzną i fotografię Autorki drukujemy w bieżącym numerze na str. 707. Instytut Technologii Nieorganicznej i Nawozów Mineralnych, Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, ul. Smoluchowskiego 25, 50-369 Wrocław, tel.: (71) 320-28-97, fax: (71) 320-34-69, e-mail: zuzanna.witkowska@ pwr.wroc.pl * Autor do korespondencji: aPolitechnika Wrocławska; bCORP For Farm Animals Zuzanna Witkowskaa,*, Katarzyna Chojnackaa, Agnieszka Zielińskaa, Michał Z[...]

  One of valuable parameters necessary to obtain certain properties of fabrics is their production from proper sorts of raw materials. Expectations for obtaining the best comfort of clothing usage direct the researchers for supplementation of standard products with additional properties. To achieve this goal, studies concerning fiber modification processes, particularly research on parameters affecting properties of fabrics and knitwear, are carried on. Recent data demonstrated that significant role for knitwear properties play yarns constructed from polypropylene fibers. Their presence is noted in underwear, sport and recreation products and in stocking industry. Among numerous assortment of polypropylene yarns, particularly valuable are microfiber yarns, antibacterial yarns and thermoactive yarns. Wprowadzenie W świetle rosnącej konkurencji na rynku wyrobów tekstylnych zapewnienie wysokiego komfortu użytkowania staje się priorytetem w oferowanych produktach. Analiza czynników składających się na komfort użytkowania wskazuje, iż komfort jest pojęciem wielowymiarowym i złożonym. Indywidualne odczucie komfortu jest wynikiem skomplikowanych procesów, w których znacząca liczba bodźców pochodząca od odzieży i wywoływana przez zewnętrzne czynniki środowiskowe jest przekazywana do mózgu w celu sformułowania subiektywnych odczuć użytkownika [1]. Komfort użytkowania określany może być przez wiele parametrów biofizycznych, które wyznaczane są w oparciu o metody znormalizowane, jak również na podstawie własnych procedur badawczych opracowanych przez jednostki naukowe. W celu kompleksowego scharakteryzowania danych wyrobów pod kątem tych zjawisk najczęściej określane są podstawowe parametry strukturalne oraz parametry biofizyczne takie jak: higroskopijność, przepuszczalność powietrza, czas wysychania, opór pary wodnej (przepuszczalność pary wodnej), opór cieplny czy wskaźniki sorpcji (wartość średniej sorpcji, prędkość sorpcji) [2]. Istot[...]

Analiza mineralna włosów ludzkich może dostarczyć cennych informacji nie tylko o stanie zanieczyszczenia środowiska naturalnego, ale również o zaburzeniach równowagi biopierwiastków w organizmie ludzkim, ich niedoborach, nadmiarach oraz o obecności metali toksycznych. Użyteczność tej techniki wynika z faktu, że zawartość pierwiastków we włosach stanowi odzwierciedlenie różnorodnych zwyczajów życiowych, w tym dietetycznych, jest związana z przyjmowanymi suplementami diety czy lekami oraz ze skażeniem środowiska. Human hair as a valuable bio-resource in toxicol. used for detn. of chem. exposure and environmental interactions, also from archaeolog. and historical perspectives. With 25 refs. W ostatnich latach obserwuje si􀄊 wzrost znaczenia bada􀄔 biomonitoringowych, które umo􀄪liwiaj􀄅 nie tylko okre􀄞lenie 􀃡adunku zanieczyszcze􀄔 w 􀄞rodowisku, ale przede wszystkim ocen􀄊 ich biodost􀄊pno􀄞ci, reakcj􀄊 na nie organizmów 􀄪ywych oraz stopie􀄔 bioakumulacji. Jako biomonitory wykorzystywane s􀄅 mikroorganizmy, ro􀄞liny, zwierz􀄊ta i ludzie. Biomonitoring z wykorzystaniem matryc pochodz􀄅cych od cz􀃡owieka wydaje si􀄊 mie􀃼 najwi􀄊ksze znaczenie praktyczne, poniewa􀄪 umo􀄪liwia bezpo􀄞redni􀄅 ocen􀄊 ryzyka zwi􀄅zanego z obecno􀄞ci􀄅 zanieczyszcze􀄔 w 􀄞rodowisku i w 􀄪ywno􀄞ci. Matryce pochodz􀄅ce z organizmu cz􀃡owieka mo􀄪na podzieli􀃼 na inwazyjne i nieinwazyjne1). Matryce inwazyjne nie maj􀄅 praktycznego zastosowania w badaniach biomonitoringowych czy epidemiologicznych. Matryce nieinwazyjne obejmuj􀄅: mocz, mleko, 􀄞lin􀄊 oraz materia􀃡y keratynowe, takie jak w􀃡osy i paznokcie (r[...]