Com. high-temp. grease was added to the Fe-reinforced PhOH/CH2O resin matrix composite (1-5%) to improve its wear resistance. The composite was tested by a std. method (friction pair with steel) at velocity 0.1-0.4 m/s and load 150-1200 N. The processes was modeled with the artificial neural network. The grease addn. up to 1,5% resulted in non-linear wear of the studied composite. At higher contents of the grease, the wear was increased. The wear increased also with increasing the load and velocity. Dokonano identyfikacji zawartości dodatku smaru w kompozycie metalopolimerowym poprawiającego jego zużyciowe charakterystyki badanych kompozytów. Przedstawiono wyniki badań procesów tribologicznych przeprowadzonych przy różnych prędkościach i naciskach. Badaniom poddano materiał kompozytowy na bazie żywicy fenolowo-formaldehydowej z dodatkiem żelaza oraz różną procentową zawartością wysokotemperaturowego smaru plastycznego. Przeprowadzono analizy wpływu parametrów procesu oraz zawartości procentowej dodatku na charakterystyki zużyciowe oraz zmianę temperatury w węźle tarcia. Na podstawie przeprowadzonych analiz zaobserwowano nieliniowy wpływ zawartości dodatku na właściwości zużyciowe kompozytu. Przeprowadzono modelowanie zużycia kompozytu w zależności od parametrów procesu oraz zawartości procentowej dodatku. W wyniku modelowania z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych opracowano model opisujący zużycia, charakteryzujący się dobrą jakością oraz zdolnością do generalizacji. Opracowany model wykorzystano do oszacowania zawartości procentowej dodatku pozytywnie wpływającej na odporność na zużycie badanego kompozytu. Rozwój maszyn i urządzeń z węzłami ciernymi pracującymi przy dużych obciążeniach związanych z naciskami oraz dużymi prędkościami stwarza konieczność rozwoju metod i środków zapewniających odpowiednie smarowanie tym węzłom w celu zapewnienia prawi- Instytut Technologii Eksploatacji - PIB, Radom Jolanta D[...]

  Li 12‑hydroxystearate and Li azelate were synthesized and used as thickeners (mole ratio 1:0.5) for manufg. plastic greases (18% by mass) at 95°C or 99°C for 120 min or 180 min. The thickener was dispersed in oil at 160°C. Optimum conditions for prodn. of the grease were confirmed (synthesis temp. 95°C, water-free medium, short synthesis time. Przedstawiono metodę doboru warunków wytwarzania kompleksowego smaru plastycznego. Przeprowadzono serie prób przy różnych wartościach parametrów wytwarzania. Na podstawie zmienności wybranych jakościowych charakterystyk smarów wytworzonych w różnych warunkach wykazano wpływ parametrów procesu na właściwości fizykochemiczne i smarne. Dokonano porównania uzyskanych wyników, oceniono wpływ parametrów procesu na jakość wytworzonego smaru oraz wytypowano warunki prowadzenia procesu w celu spełnienia przyjętych kryteriów jakościowych. Zmieniające się konstrukcje i warunki eksploatacji urządzeń kształtują w znacznej mierze asortyment smarów plastycznych. Spełnienie rygorystycznych wymagań ekologicznych i ekonomicznych wymusza rozwój nowej generacji bazy surowcowej smarów plastycznych, co umożliwia bardzo precyzyjny ich dobór do specjalistycznych skojarzeń trących. Węzły tarcia smarowane są przede wszystkim za pomocą oleju, który jest zasadniczym komponentem smaru plastycznego. Natomiast zagęszczacze tworzą uporządkowaną strukturę przestrzenną, wiążąc cząsteczki oleju i nadając smarowi wymaganą konsystencję. W zależności od rodzaju i charakteru zagęszczacza, jego wewnętrzny szkielet strukturalny wpływa na zdolności do zagęszczania oleju, co ma wpływ na tworzenie stabilnej struktury smaru, odpornej na deformacje. Właściwości reologiczne smarów plastycznych determinują zastosowanie ich w skojarzeniach tribologicznych narażonych na wymuszenia mechaniczne podczas eksploatacji. [...]

  Opakowania papierowe i kartonowe, ze względu na dobre właściwości i niski koszt, są od wielu lat niezastąpione w przemyśle spożywczym1). Papier i tektura, których zaletami są między innymi niska gęstość, szerokie możliwości kształtowania i łatwość nadruku, skutecznie chronią zawartość przed wpływem czynników zewnętrznych. W przeciwieństwie do opakowań z tworzyw sztucznych, których okres rozkładu wynosi kilka tysięcy lat, papier całkowicie ulega biodegradacji już po 2 latach2). Technologia przetwarzania papieru na skalę przemysłową osiągnęła bardzo wysoki poziom. Możliwość ponownego wykorzystania i biodegradowalność sprawiają, że szczególną dynamiką wzrostu charakteryzuje się rynek opakowań z tektury falistej. Opakowania te są idealnym surowcem do przetwarzania, co potwierdza ok. 85-proc. wydajność otrzymywania wtórnej miazgi z odzyskanego papieru3, 4). Opakowanie musi spełnić wiele wymagań związanych z dopuszczeniem do kontaktu z żywnością5). Stosowanie mas celulozowych z rynku wtórnego wiąże się z możliwością przenikania zanieczyszczeń z opakowania do żywności. Ich źródłem jest często samo opakowanie, głównie pozostałości farb drukarskich. W celu zapewnienia właściwości ochronnych i barierowych opakowania są impregnowane woskami, termoplastycznymi polimerami lub dyspersjami. Stosowane są również systemy wielowarstwowej laminacji (tzw. TetraPak)6). Względnie nowymi rozwiązaniami dla zapobiegania migracji substancji niepożądanych do żywności są pojemniki na napoje impregnowane silikonem i papier pokryty związkami perfluoroalkilowymi. Na etapie badań są również powłoki oparte na różnych materiałach biopolimerowych, takich jak pochodne skrobi czy celulozy, chitozan, alginiany, gluten pszeniczny, proteiny serwatkowe, polikaprolakton i polihydroksyalkaniany7). Biopolimerowe powłoki zapobiegają przenikaniu wilgoci do produktów żywnościowych, są dobrymi barierami dla olejów i są biodegradowalne. Polimery oraz materiały kompozytowe zawi[...]

  Warunki występujące w węźle tribologicznym oraz zmiany jakości środków smarowych mają istotny wpływ na zużycie tribologiczne i decydują o trwałości eksploatacyjnej węzła tarcia. W związku z tym, ważnym zagadnieniem jest ocena przydatności eksploatacyjnej środków smarowych, ich trwałości użytkowej oraz odporności na degradację pod wpływem wymuszeń mechanicznych i cieplnych. Zmiany zachodzące w smarach podczas eksploatacji związane są przede wszystkim z warunkami pracy węzłów tarcia. Działanie obciążeń, prędkości obrotowych, wstrząsów i wibracji jak również obecność metali katalizujących utlenianie i innych zanieczyszczeń stanowi główną przyczynę pogorszenia jakości eksploatowanych smarów i w konsekwencji może prowadzić do uszkodzenia współpracujących elementów trących1-3). Z tego względu istotna jest ocena zdolności środków smarowych do zabezpieczenia właściwego smarowania w dłuższym okresie czasu, w warunkach środowiska pracy podczas eksploatacji. Zagadnienia oceny trwałości eksploatacyjnej zostały przedstawione m.in. w pracy4), w której do oceny trwałości smarów polimocznikowych stosowano metodykę z wykorzystaniem stanowiska badawczego FAG FE9. W pracach5, 6) zostały przedstawione wyniki badań trwałości użytkowej smarów plastycznych wyznaczonej wg znormalizowanych metodyk, przy zadanym obciążeniu wzdłużnym, wysokich obrotach oraz w warunkach izotermicznych, w zadanej temperaturze. Eksploatowany w węźle tarcia środek smarowy narażony jest na działanie wymuszeń cieplnych oraz mechanicznych, stąd poszukiwane są sposoby jego zabezpieczania. Dobór odpowiednich dodatków uszlachetniających gwarantuje uzyskanie wymaganej trwałości użytkowej 6-9). Szczególne wymagania w stosunku do użytkowanych środków smarowych występują w branżach przemysłu produkującego żywność. Wszelkie środki smarowe przeznaczone dla tej branży powinny spełniać unijne dyrektywy bezpieczeństwa i higieny produkcji żywności10), a więc uwzględnić wymogi dotyczące od[...]