Opakowania do produktów mlecznych DOI:
Produkty mleczne wymagają specyficznych
opakowań, a ich dobór zależy od
wielu czynników. Właściwie dobrane
opakowanie pozytywnie wpływa
na jakość produktu, a także okres
przydatności do spożycia. Barierowość
materiału opakowaniowego może
w pewnym stopniu kształtować strukturę
i konsystencję oraz smak i zapach
produktu, czyli cechy bardzo istotne dla
konsumenta. Opakowanie zapewnia optymalne warunki przechowywania
i transportu, chroni przed niekorzystnym
wpływem środowiska zewnętrznego,
a także niekorzystnymi zmianami, które
mogą zachodzić w produkcie. Artykuł
stanowi przegląd znajdujących się na
rynku opakowań do mleka oraz serów.
Przedstawiono w nim także wybrane
nowoczesne rozwiązania i trendy panujące
na rynku opakowań przeznaczonych
do tych produktów spożywczych.Jakość produktów mlecznych zależy przede wszystkim od jakości
mleka przerobowego (normatywnej kwasowości, składu
chemicznego i odpowiedniej czystości mikrobiologicznej) oraz
prawidłowości przebiegu poszczególnych etapów procesu technologicznego,
a także zastosowanego opakowania. Wśród wyrobów
mlecznych można wyróżnić produkty o krótkim terminie
przydatności do spożycia (zdecydowana większość) oraz produkty
o wydłużonym okresie trwałości przechowalniczej, co najczęściej
zależy od stopnia przetworzenia i zachodzących przemian
w trakcie dojrzewania produktu.
W doborze optymalnej metody pakowania istotna jest
konsystencja produktów mlecznych. Mogą one występować
w postaci płynnej (np. mleko spożywcze i mleko fermentowane
produkowane metodą zbiornikową), półpłynnej
(np. jogurty) i stałej (np. sery podpuszczkowe dojrzewające),
a także pastowatej (np. serki do smarowania pieczywa)
i mieszanej (np. serki kwasowo-podpuszczkowe typu cottage
cheese). Dobór opakowania powinien zatem uwzględniać
specyfikę przetworów mlecznych. Większość produktów
mlecznych przechowuje się w warunkach chłodniczych,
zatem zastosowany materiał opakowaniowy musi zachować
swoje właściwośc[...]
Aktywność antymikrobiologiczna powłok otrzymanych z modyfikowanego chitozanu względem bakterii E. coli oraz S. aureus
Wstęp
Wiek XXI zmienił nastawienie konsumentów oraz producentów
do cech funkcjonalnych opakowań żywności. Obecnie opakowanie
- poza tym, że musi być wytrzymałe, ułatwiające transport
i jednocześnie zachęcające konsumenta do zakupu - powinno
również spełniać funkcje dodatkowe, do uzyskania których
prowadzi szereg procesów ulepszających (1-5). Dodawanie
substancji aktywnych przez powlekanie jest metodą optymalną,
zwłaszcza wtedy, gdy materiał bazowy opakowania ma stanowić
podstawę dla różnego rodzaju modyfikacji. Substancje aktywne
można podzielić na trzy grupy: substancje syntetyczne,
substancje naturalne oraz probiotyki. W przypadku ich zastosowania
do modyfikacji opakowań żywności wskazane jest, aby
użyta substancja znajdowała się na liście dodatków do żywności
- co jest szczególnie istotne w przypadku bezpośredniego
kontaktu z żywnością (2). Spośród wielu substancji aktywnych
mikrobiologicznie należy wyróżnić chitozan, który nie tylko działa
bakteriobójczo lub bakteriostatycznie, ale również tworzy
trwałe filmy, co ułatwia jego zastosowanie w opakowalnictwie
żywności. Niektórzy autorzy podkreślają fakt, że skuteczność
chitozanu jest uzależniona od jego masy cząsteczkowej i stężenia
w badanym układzie (6,7,8); wskazują jednak, że chitozan
o niższej masie cząsteczkowej ma lepsze właściwości antybakteryjne
niż ten o wyższej (8-11). Na uwagę zasługuje także fakt,
że stosuje się rozmaite modyfikacje chitozanu w celu zwiększenia
jego skuteczności antymikrobiologicznej oraz rozszerzenia
zakresu jego działania np. przez dodatek olejów/ekstraktów roślinnych
(m.in. z oregano, bazylii, czosnku lub też sorbinianu
potasu lub nizyny) do filmów chitozanowych (12,13). Chitozan,
a zwłaszcza filmy chitozanowe są stosowane w szerokim zakresie
w technologii żywności oraz opakowalnictwie żywności.
Celem badań była ocena możliwości zastosowania chitozanu
jako głównego lub dodatkowego składnika powłoki naniesionej
na materiał celulozowy. Modyfi[...]
Aktywność antymikrobiologiczna olejku cynamonowego i olejku eterycznego z chińskiego piołunu stanowiącego składniki aktywnej emulsji powłokotwórczej nanoszonej na celulozowe materiały opakowaniowe DOI:10.15199/42.2015.5.1
1. Wstęp
Opakowania odgrywają kluczową rolę w ochronie żywności,
a także w znacznym stopniu przyczyniają się do wydłużenia
okresu przydatności do spożycia, co jest szczególnie istotne
w przypadku opakowań aktywnych. Jedną z metod funkcjonalizacji
opakowań aktywnych jest nanoszenie aktywnej powłoki,
chociażby w ramach jednego z ostatnich etapów produkcji opakowania.
Bardzo istotne jest unikanie podczas produkcji opakowania
narażania aktywnych substancji na działanie podwyższonych
temperatur, a także sił ścinających, co często zachodzi podczas
końcowej obróbki (Coma, 2008). Naturalne substancje aktywne
są bowiem bardzo podatne na warunki środowiskowe,
a ich aktywność często jest uzależniona od obecności lotnych
związków małocząsteczkowych. Przeważnie naturalne związki
aktywne należą do olejków eterycznych, które znajdują się na liście
substancji dopuszczonych do kontaktu z żywnością lub też
nawet dodatków do żywności. Antymikrobiologiczna aktywność
naturalnych olejków eterycznych jest badana od wielu lat
(poczynając od co najmniej XIX wieku), zwłaszcza w kontekście
konserwowania i przechowywania żywności, zastosowań farmaceutycznych,
a także wybranych naturalnych sposobów leczenia
(Kapoor, 2008; Lopes, 2011).
Jakość i różnorodność naturalnych substancji aktywnych,
a zwłaszcza olejków eterycznych jest uzależniona od wielu czyn-
Aktywność antymikrobiologiczna
olejku cynamonowego i olejku
eterycznego z chińskiego piołunu
stanowiącego składniki aktywnej
emulsji powłokotwórczej nanoszonej
na celulozowe materiały
opakowaniowe
QIHAO TAN, PATRYCJA SUMIŃSKA, ARTUR BARTKOWIAK
CENTRUM BIOIMMOBILIZACJI I INNOWACYJNYCH MATERIAŁÓW OPAKOWANIOWYCH
WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA
ZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY W SZCZECINIE 10.15199/42.2015.5.1
BADANIA ZOSTAŁY PRZEPROWADZONE W RAMACH GRANTU NR 290098
SFINANSOWANEGO PRZEZ 7. PROGRAM RAMOWY UNII EUROPEJSKIEJ (FP7/2007-2013) - PROJEKT NEWGENPAK.
Antimicrobial activity of cinn[...]
Aktywność antymikrobiologiczna powłok na foliach opakowaniowych PLA względem bakterii E. coli
Wstęp
Dążąc do produkcji jak najmniej przetworzonej, a zarazem
bezpiecznej i trwałej mikrobiologicznie żywności zaczęto poszukiwać
nowych metod jej pakowania oraz zabezpieczania. Nowoczesne
opakowalnictwo pozwala m.in. na regulację składu atmosfery
gazowej, kontrolę dostępu wilgoci oraz działanie poprzez
aktywne składniki i ingerencję w niektóre procesy i skład
żywności [9]. Oprócz najbardziej znanych na rynku opakowań
aktywnych, które zawierają pochłaniacze tlenu, absorbenty etylenu,
osuszacze, pochłaniacze zapachu oraz emitery, wyróżnić
można także np. folie (i inne materiały opakowaniowe) uwalniające
nieznaczne ilości aktywnych substancji antymikrobiologicznych,
zabezpieczających powierzchnię niektórych produktów
przed niepożądanym działaniem mikroorganizmów (14).
Opakowania antymikrobiologiczne mogą stać się alternatywą
dla wprowadzania w strukturę żywności substancji dodatkowych
o działaniu konserwującym i/lub antymikrobiologicznym,
gdyż można zamiast tego "wbudować" je w opakowanie [2]. Takie
działanie ma duży efekt zdrowotny dla konsumentów, bowiem
ogranicza spożycie substancji konserwujących. Umieszczenie
substancji aktywnych w opakowaniu ma na celu ochronę
zapakowanej żywności przed drobnoustrojami za pomocą
czynników chemicznych [10]. Efektywne działanie wykorzystuje
zjawisko migracji związków drobnocząsteczkowych z opakowania
na powierzchnię produktu, a potem wewnątrz niego [2,10].
Najczęściej stosowanymi do takich celów środkami są kwasy organiczne
(np. kwas sorbowy) i ich sole (np. sorbinian potasu), ale
także siarczki, siarczyny, alkohole, w mniejszym zaś stopniu wykorzystywane
są peptydy czy ekstrakty roślinne [10].
Celem pracy była próba uzyskania i oszacowania właściwości
antymikrobiologicznych opakowaniowych folii PLA poprzez
naniesienie na nie powłok zawierających substancje bioaktywne
względem bakterii Escherichia coli.
Małgorzata Mizielińska, Patrycja Sumińska, Urszula Kuźmicz, Sławomir Lisiecki, Artur [...]
Nowoczesne technologie pakowania dla przemysłu mięsnego DOI:
Nowoczesne opakowania dla branży
mięsnej zyskują na znaczeniu, bowiem
rozwój sieci handlowych, potrzeby
klientów, a także czynniki ekonomiczno-
-logistyczne wymagają maksymalnego
zabezpieczenia produktów mięsnych
podczas transportu i przechowywania Rynek opakowaniowy oferuje branży
mięsnej różne rodzaje opakowań, m.in.
opakowania wygodne, aktywne
i inteligentne. Niniejszy artykuł stanowi
przegląd nowoczesnych technologii
opakowaniowych stosowanych obecnie
na rynku produktów mięsnych Na wstępie należy zadać pytanie, dlaczego opakowania do produktów
mięsnych powinny być innowacyjne i nowoczesne? Dotychczas
stosowane metody pakowania są przecież efektywne,
więc dlaczego wciąż trwają prace badawcze i poszukuje się nowych
rozwiązań? Po pierwsze - postępująca globalizacja powoduje,
że produkty spożywcze są przesyłane na coraz większe odległości.
Po drugie - konsumenci szukają coraz wygodniejszych
rozwiązań. Po trzecie - aby produkt spożywczy jak najdłużej
zachował jakość, konieczne jest albo użycie substancji konserwujących,
albo dobór (co przez konsumentów jest postrzegane jako
korzystniejsze) świetnie zabezpieczającego opakowania [1].
Jakość zdefiniowana jako ogół pozytywnych cech produktu
akceptowanych przez konsumenta jest istotna na
każdym etapie łańcucha produkcyjno-przetwórczego,
a także konsumenckiego. Barwa i wygląd mięsa oraz
przetworów mięsnych ma wpływ na zakup towaru przez
klienta [2]. Najczęściej parametry te są również dobrymi
wskaźnikami świeżości mięsa [3]. Po otwarciu opakowania
istotny jest również zapach i pozostałe parametry organoleptyczne,
wskazujące na ewentualne zepsucie produktu
spożywczego. Należy podkreślić, że niedozwolone jest zastosowanie
jakichkolwiek rozwiązań maskujących niekorzystne
cechy produktu.
TYPY OPAKOWAŃ
Spośród opakowań do produktów mięsnych wyróżnić
można opakowania transportowe i zbiorcze, służące
do transportu mięsa świeżego i przetworów mięsnych od
producenta do punktów dystry[...]
Potential application of polyhydroxyalkanoates as coatings of the packaging materials Możliwości wykorzystania polihydroksyalkanolanów jako powłoki materiałów opakowaniowych DOI:10.15199/62.2016.9.29
Eight com. polyhydroxyalkanoates were used for coating
packaging paper to decrease the water vapor permeability.
The barrier properties of the coatings increased with increasing
the thickness of the barrier layer.
Zbadano możliwości wykorzystania polihydroksyalkanolanów
(PHA) jako powłoki naniesionej
na materiał opakowaniowy (papier).
Podjęte badania stanowią wstępny etap weryfikacji
przydatności PHA wyprodukowanego
na bazie wody odpadowej pochodzącej z produkcji
papieru (koncepcja zamkniętego obiegu
w przemyśle papierniczym). Zastosowanie
powłok PHA otrzymywanych metodą rozpuszczalnikową
poprawia barierowość papieru niezależnie
od jego gramatury. Barierowość powlekanego
papieru wzrasta wraz z grubością
naniesionej powłoki. Powlekany papier może
być swobodnie poddany recyklingowi w każdej
instalacji przetwórstwa papieru (kategoria
A), co umożliwia zamknięcie obiegu w przemyśle
papierniczym zgodnie z zasadami zrównoważonego
rozwoju.przemysłu
95/9(2016) 1803
Dr inż. Marcin SOBÓL w roku 2008 ukończył
studia na Wydziale Biotechnologii i Hodowli
Zwierząt Akademii Rolniczej w Szczecinie.
W 2015 r. uzyskał stopień doktora nauk o żywności
na Wydziale Nauk o Żywności i Rybactwa
Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego
w Szczecinie. Obecnie pracuje
w Centrum Bioimmobilizacji i Innowacyjnych
Materiałów Opakowaniowych na tym wydziale
ZUT. Specjalność - bioenkapsulacja.
Dr inż. Filip JĘDRA - notkę biograficzną i fotografię Autora wydrukowaliśmy
w numerze 6/2016, str. 1210.
papierniczego koncepcji zrównoważonego rozwoju i zrównoważonego
gospodarowania surowcem.
Powlekane [...]
Powlekany papier opakowaniowy. Cz. I. Właściwości mechaniczne i antybakteryjne DOI:10.15199/62.2018.4.29
Tektura i papier są bardzo często wykorzystywane w opakowalnictwie.
Do ich zalet należy podatność na biodegradację oraz biozgodność,
a do wad słabe właściwości barierowe względem pary wodnej, które
wymagają obróbki powierzchni prowadzącej do nadania tym materiałom
nowych właściwości1, 2). Modyfikację można prowadzić na wiele
sposobów. Powszechnie stosowane jest pokrywanie ich powłokami.
Powłoki nadają pokrywanemu materiałowi takie cechy, które są niezbędne
do przechowywania konkretnych produktów wprowadzanych
do opakowania. Powłoki te powinny jak najdłużej utrzymać świeżość
i wysoką jakość żywności. Dlatego bardzo istotne jest, by dokonać
wyboru odpowiedniego nośnika powłokotwórczego1, 3, 4). Powlekanie
papieru może mieć na celu poprawę właściwości barierowych względem
pary wodnej lub gazów. Zastosowanie nośników hydrofobowych,
takich jak Eurocryl 2080, Exceval HR 3010 lub Ecroprint RA 112
może poprawić barierowość materiałów względem pary wodnej1).
Oprócz poprawy właściwości barierowych powłoki mogą chronić
produkty spożywcze przed wzrostem mikroorganizmów powodujących
ich psucie się. Aktywna powłoka o właściwościach antymikrobiologicznych
stanowi warstwę zewnętrzną, a tworzący ją
97/4(2018) 649
Dr inż. Katarzyna SOBECKA w roku 2007 ukończyła
studia na Wydziale Nauko o Żywności
i Rybactwa Akademii Rolniczej w Szczecinie
(obecnie Zachodniopomorski Uniwersytet
Technologiczny w Szczecinie). W 2012 r. uzyskała
stopień doktora nauk rolniczych w dyscyplinie
technologia żywności i żywienia na Wydziale
Nauko o Żywności i Rybactwa ZUT w Szczecinie.
Jest pracownikiem naukowo-technicznym
w Centrum Bioimmobilizacji i Innowacyjnych
Materiałów Opakowaniowych ZUT tej uczelni.
Specjalność - enkapsulacja bakterii, bioprocesy
pozyskiwania odbakteryjnych substancji aktywnych,
badanie właściwości antymikrobiologicznej
substancji aktywnych.
Mgr Michał JAROSZ w roku 2008 ukończył
studia na Wydziale Biotechnologii i Hodowli
Zwierząt na Akade[...]
Powlekany papier opakowaniowy. Cz. II. Wpływ starzenia się powłok na ich właściwości przeciwbakteryjne DOI:10.15199/62.2018.4.30
Przeprowadzone poprzednio badania1) wykazały, że hydrofobowe
powłoki Exceval, Ecroprint i Eurocryl pozwoliły uzyskać papier opakowaniowy o zwiększonej barierowości względem
pary wodnej, a dodatkowe pokrycie powłokami MerthocelTM
z polilizyną (2%) lub z PSP (2%) umożliwiło uzyskanie materiału
hamującego wzrost szczepów S. aureus i E. coli. Powlekanie
papieru zwiększyło też siłę przebicia i maksymalną siłę przy
zerwaniu. Uwzględniając właściwości barierowe oraz antymikrobiologiczne
uzyskanych materiałów, stwierdzono, że powłoka
Eurocryl pokryta warstwą zawierającą polilizynę okazała się
najlepszym rozwiązaniem i zalecono jej wykorzystanie w opakowalnictwie
jako powłoki aktywnej. Nośnikami powłokotwórczymi
są też emulsje parafinowe i kopolimery na bazie poliuretanu lub
styrenu2). Przykładem takich nośników są komercyjne emulsje
woskowe Aquacer 2650 (Byk, Niemcy) i Ultralub (Keim Additec
Surface, GmbH, Niemcy).
Nanoszone na materiały opakowaniowe powłoki ulegają starzeniu
podczas przechowywania. Istotne jest, by zachowały one
wszystkie nadane im właściwości po procesie starzenia. Podjęto
wiele prób zbadania wpływu przyspieszonego starzenia na antymikrobiologiczne
właściwości powłok. Badano, czy przyspieszone
promieniowanie UV-A oraz Q-Sun ograniczy aktywność powłok,
czy doprowadzi[...]
Addition of poly(sodium styrene sulfonate) to aqueous dispersion of poly(hydroxyalkanoates) used as coating material in packaging Zastosowanie poli(soli sodowej siarczanu styrenu) jako dodatku do wodnej dyspersji poli(hydroksyalkanolanów) stosowanej jako powłoka w opakowaniach DOI:10.15199/62.2017.3.11
Soln. of a com. poly(hydroxyalkanoate) in CH2Cl2 was dispersed
in an aq. soln. of poly(Na styrene sulfonate) (PSS)
to produce a stable emulsion for packagings. The size of
dispersion particles and emulsion stability decreased with
decreasing mol. mass of PSS. No improvement in barrier
properties of coated papers against water vapour was
obsd.
Przedstawiono wyniki badań wpływu stężenia
oraz masy cząsteczkowej poli(soli sodowej
siarczanu styrenu) (PSS) na wielkość cząstek
wodnej dyspersji poli(hydroksyalkanolanów)
(PHA). Stwierdzono, że im mniejsza jest masa
cząsteczkowa zastosowanego PSS, tym mniejsza
jest wielkość cząstek PHA w dyspersji.
Spośród analizowanych stężeń najmniejszą
wielkość cząstek dyspersji uzyskano przy zastosowaniu
PSS o stężeniu 0,25% mas. Otrzymana
dyspersja była stabilna po 7 dniach przechowywania.
Nie stwierdzono jednak poprawy
właściwości barierowych względem pary wodnej
papieru powlekanego tą dyspersją. Analiza
SEM wykazała na powierzchni papieru obecność
miejscowych skupisk PHA zamiast jednolitego
filmu.
Poli(hydroksyalkanolany) to naturalnie występujące w środowisku
biopoliestry syntetyzowane przez bakterie. Od czasu ich odkrycia
w 1926 r.1), można zauważyć coraz większe zainteresowanie przemysłu
tą grupą polimerów, a to ze względu na ich biodegradowalność,
biokompatybilność, bioodnawialność oraz różnorodność właściwości
fizykochemicznych2). Cząsteczka PHA jest zbudowana zazwyczaj
z 600-35000 jednostek monomerowych (R)-hydroksy kwasów
tłuszczowych3). W zależności od całkowitej liczby atomów węgla
w monomerze PHA można podzielić na krótkołańcuchowe (SCL-PHA,
3-5 atomów węgla), średniołańcuchowe (MCL-PHA, 6-14 atomów
węgla) i długołańcuchowe (LCL-PHA, 15 lub więcej atomów węgla)3).
Do tej pory zidentyfikowano ok. 150 różnych monomerów PHA,
ale ich liczba zwiększa się wraz z syntezą nowych rodzajów PHA,
otrzymanych poprzez chemiczną lub fizyczną modyfikację naturalnie
występujących PHA4) bądź też [...]