W artykule zaproponowano klasyfikację i porównano metody wyznaczania znormalizowanej tłumienności (NSA) komór bezodbiciowych przeznaczonych do badania emisji promieniowanych. Scharakteryzowano procedury zgodne między innymi z europejską normą EN 50147-2 i pokazano możliwości automatyzacji pomiarów. Skrótowo omówiono oryginalne oprogramowanie komputerowe umożliwiające automatyczne wykonywanie pomiarów NSA potrzebnych w procesie akredytacji laboratoriów, jak i okresowej samokontroli. Abstract. The paper presents, discusses and compares methods for the determination of Normalized Site Attenuation (NSA) of open area test sites and semianechoic chambers dedicated for the measurement of electromagnetic emissions in EMC facilities. NSA measurement automation techniques are shown. An experim[...]

Szanowni Państwo Krajowa Konferencja Radiokomunikacji, Radiofonii i Telewizji obchodzi w tym roku swoje piętnastolecie. Największe w Polsce forum naukowo-techniczne w obszarze radiokomunikacji jest miejscem integracji środowiska naukowego, inżynierów z przemysłu, operatorów, przedstawicieli urzędów centralnych oraz branżowych organizacji gospodarczych. Dotychczas gospodarzami KKRRiT były już trzykrotnie Politechnika Gdańska, Politechnika Poznańska, Politechnika Warszawska i Politechnika Wrocławska, a dwukrotnie Akademia Górnicza. W tym roku, po raz pierwszy, ten zaszczyt p[...]

Bezprzewodowe sieci komputerowe zgodne ze standardem IEEE 802.11 wykorzystujące nadajniki radiowe małej mocy, stają się coraz bardziej złożone, co może prowadzić do występowania znacznej liczby nadajników w stosunkowo niedużych pomieszczeniach (pracownie komputerowe, kawiarnie internetowe). W artykule przedstawiono wyniki symulacji rozkładów pola elektromagnetycznego wytworzonego przez złożoną sieć bezprzewodową w uproszczonych modelach pomieszczeń i zinterpretowano uzyskanie wyniki pod kątem obowiązujących norm bezpieczeństwa. Abstract. Wireless computer networks compatible with IEEE 802.11 standard use low-power radio transmitters. The increasing complexity of those networks may cause a concentration of radio transceivers in relatively small rooms (computer laboratories, internet c[...]

  Coraz powszechniej wykorzystuje się systemy radiokomunikacyjne pracujące w pobliżu ciała człowieka. Są to systemy wykorzystujące nadajniki zlokalizowane w bezpośrednim otoczeniu ciała - systemy typu BAN (ang. Body Area Network), jak również umożliwiające przesyłanie danych od nadajnika znajdującego się przy ciele do terminala usytuowanego w jego pobliżu - systemy typu PAN (ang. Personal Area Network). Projektowanie takich systemów oraz ich optymalizacja ‑ w tym projektowanie anten ‑ wymaga korzystania z symulacji komputerowych oraz pomiarów w kontrolowanym środowisku. Symulacje komputerowe wymagają wykorzystania komputerowych modeli ciała człowieka. Komercyjnie są dostępne antropomorficzne komputerowe modele wielotkankowe (heterogeniczne) ludzkiego ciała, takie jak "NMR Hershey" [1], "Virtual Population" [2], "Hugo" [3] wykorzystywane do obliczeń elektromagnetycznych, np. metodą różnic skończonych w dziedzinie czasu. Takie modele są jednak stosunkowo kosztowne, a ponadto nie mają bezpośredniego odpowiednika w formie fantomów umożliwiających wykonanie pomiarów, co powoduje, że wyniki symulacji są trudne do weryfikacji eksperymentalnej. Ponadto zastosowanie dokładnych numerycznych modeli ciała człowieka, nawet przy wykorzystaniu procesorów graficznych, prowadzi do czasów obliczeń rzędu godzin, co jest czasem zbyt długim na przykład w procesie optymalizacji anten noszonych, w którym obliczenia muszą być powtarzane wielokrotnie. Dlatego poszukiwanie modeli uproszczonych ma istotne znaczeni[...]

  Miniaturyzacja urządzeń elektronicznych oraz rozwój technik półprzewodnikowych układów scalonych i technik materiałowych umożliwiły projektowanie i produkcję urządzeń teleinformatycznych na tyle małych, że mogą być noszone przez ich użytkownika w kieszeni lub w inny sposób, przymocowane do ciała lub do ubrania. Obecnie najbardziej popularnymi bezprzewodowymi urządzeniami elektronicznymi, które znajdują się tuż przy ciele, są telefony komórkowe oraz słuchawki bezprzewodowe. Oprócz urządzeń przeznaczonych dla masowego odbiorcy, rozwojowi ulegają specjalistyczne systemy telekomunikacyjne, które również funkcjonują w pobliżu ciała człowieka. Są to systemy łączności wykorzystywane przez służby ratownicze oraz wojsko, a także systemy zdalnego monitorowania parametrów fizjologicznych ludzi pracujących w warunkach niebezpiecznych oraz osób chorych. Z pewnością zakres zastosowań tego typu urządzeń będzie się poszerzał. Pierwsze rozwiązania systemów elektronicznych instalowanych w pobliżu ciała człowieka wykorzystywały transmisję przewodową i były opracowywane głównie w celu monitorowania jego parametrów fizjologicznych. Przykładem takiego systemu mogą być kombinezony pilotów samolotów wysokościowych oraz astronautów lub też zestawy czujników do rejestracji i analizy sygnałów elektroencefalograficznych lub elektrokardiograficznych. Zastosowanie transmisji przewodowej w pobliżu ciała człowieka ogranicza jego swobodę poruszania się oraz komfort. Systemy elektroniczne ewoluują zatem w kierunku systemów bezprzewodowych, co jest możliwe dzięki postępującej miniaturyzacji układów scalonych. Systemy te, funkcjonujące w pobliżu ciała człowieka, mogą wykorzystywać niewielkie, lekkie moduły nadawczo-odbiorcze, których usytuowanie w mniejszym stopniu ogranicza komfort, niż zastosowanie połączeń przewodowych. System transmisji bezprzewodowej zlokalizowany w pobliżu ciała człowieka w języku angielskim jest zwykle określany akronimem WBAN (Wireless[...]

Projektowanie systemów radiokomunikacyjnych pracujących w pobliżu ciała człowieka (ang. Wireless Body Area Network), wymaga korzystania zarówno z symulacji komputerowych, jak i z pomiarów weryfikujących projekt. W obu przypadkach konieczne jest zastosowanie modeli ciała człowieka odwzorowujących oddziaływanie fal elektromagnetycznych z tym ciałem. W artykule omówiono wyniki badań nad wpływem parametrów płynów imitujących tkanki na wyniki eksperymentów wykorzystujących jednorodny (nie różnicujący tkanek) model ciała. Abstract. Designing Wireless Body Area Networks requires using both computer simulations and experimental verification of the design.Iin both cases it is necessary to use human body models (phantoms) representing interaction of the radiowaves and the body. In the paper influence of the electric properties of the tissue simulant liquid on the results of experiments using a homogenous human body model are investigated. (Sensitivity Analysis of Homogenous Human Body Model on Tissue Simulant Liquid). Słowa kluczowe: radiokomunikacja, fantom, sieci typu WBAN Keywords: radiocommunication, human phantom, Wireless Body Area Network doi:10.12915/pe.2014.12.53 Wstęp W ostatnich latach obserwuje wyraźny wzrost zainteresowania systemami wykorzystującymi transmisję radiową w pobliżu ciała człowieka. Systemy typu WBAN (ang. Wireless Body Area Network) umożliwiają np. transmisję danych od czujników pomiarowych zintegrowanych z odzieżą, co ma szczególne zastosowanie w przypadku długotrwałego monitorowania parametrów fizjologicznych osób chorych, sportowców podczas treningu lub osób pracujących w warunkach zagrażających ich zdrowiu lub życiu [1]. W sieciach WBAN miniaturowe nadajniki radiowe oraz ich anteny mogą być umieszczone w odzieży - blisko ciała użytkownika, które istotnie wpływa na charakterystyki promieniowania anten, ich dopasowanie impedancyjne oraz parametry łącza radiowego (tłumienność, dyspersję czasową, itd.). Cel badań[...]

  Rozwój elektroniki przynosi między innymi nowe rozwiązania czujników (np. biosensory), miniaturyzację wymiarów i masy oraz wzrastającą energooszczędność układów scalonych, technologię obwodów elastycznych i tekstronikę - połączenie elektroniki z technologiami tekstylnymi, przyrządy do pozyskiwania energii zasilania z otoczenia, mikroukłady elektromechaniczne. Towarzyszy temu rozwój technik łączności bezprzewodowej, a w tym metod kodowania kanałowego, modulacji i wielodostępu dla różnych kategorii urządzeń użytkownika, technik antenowych, np. typu massive MIMO, opanowywanie zakresów coraz większych częstotliwości, rozwój technik zabezpieczania danych. Te osiągnięcia prawdopodobnie umożliwią realizację systemów istotnie poprawiających komfort naszego życia oraz skok jakościowy w medycynie zapobiegawczej, co wiąże się z potrzebą monitorowania parametrów fizjologicznych i aktywności człowieka oraz wykrywaniem zaburzonych stanów ogólnoustrojowych lub lokalnych. Tymczasem, chociaż liczba terminali w sieciach komórkowych znacznie już przekroczyła 7 miliardów, czyli jest większa niż populacja naszej planety, to oferta tego rodzaju urządzeń i usług medycznych jest obecnie jeszcze bardzo skromna. Dlatego jedną z prawdopodobnych tendencji rozwojowych będzie wprowadzanie zminiaturyzowanych urządzeń, które po wyposażeniu w różnego rodzaju czujniki (a w przyszłości także aktuatory, np. w implantach dawkujących leki) będą monitorować stan organizmu i przekazywać niektóre dane do medycznych systemów ekspertowych [1]. Innym ważnym obszarem zastosowań może być zwiększanie bezpieczeństwa ludzi pracujących w niebezpiecznych warunkach. Podobnie można oczekiwać poprawy bezpieczeństwa ludzi chorych, w zaawansowanym wieku czy niepełnosprawnych. Dotyczy to szczególnie osób, które wsparte odpowiednimi środkami technicznymi mogłyby nadal prowadzić samodzielny tryb PRZEGLĄD TELEKOMUNIKACYJNY  ROCZNIK XC  WIADOMOŚCI TELEKOMUNIKACYJNE [...]

W artykule przedstawiono tekstylną antenę mikrofalową przystosowaną do integracji w systemach tekstronicznych. Omówiono konstrukcję anteny oraz jej model komputerowy. Przedstawiono sposób przeprowadzenia pomiarów prototypowej anteny oraz przedstawiono przykładowe wyniki. Abstract. The paper presents textile microwave antenna that was designed for textronic systems. The design and the computer model of the antenna were presented as well as the measurement methodology. The measured and simulated characteristics of the antenna are given. (Microwave antenna for textronic systems). Słowa kluczowe: anteny, technika mikrofalowa, tekstronika, anteny tekstylne. Keywords: antennas, microwave technique, textronic, textile antennas. Wstęp Tekstronika to stosunkowo nowa interdyscyplinarna dzi[...]

  Ludzie pracujący w warunkach niebezpiecznych (strażacy, górnicy, żołnierze, ratownicy, monterzy itp.) niemal w każdej chwili mogą być narażeni na dynamiczne i trudne do przewidzenia czynniki, zagrażające ich zdrowiu lub życiu. W celu zapewnienia im bezpieczeństwa, standardowo są wykorzystywane środki techniczne, ograniczające skutki niebezpiecznego oddziaływania środowiska na organizm człowieka. Typowymi rozwiązaniami są np. ubrania ochronne i specjalne, ochrony osobiste (hełmy, osłony twarzy, okulary, maski) oraz środki łączności osobistej. Rozwój elektroniki i technik telekomunikacyjnych umożliwia wprowadzanie zupełnie nowych rozwiązań, zwiększających bezpieczeństwo pracy w wyżej wymienionych warunkach. W artykule dokonano przeglądu możliwości wykorzystania w tym celu niektórych klas systemów i technik łączności bezprzewodowej. Ze względu na obszerność tematyki, skoncentrowano się na wybranych aspektach wynikających z doświadczeń autorów. W szczególności omówiono wykorzystanie sieci sensorycznych do monitorowania parametrów fizjologicznych zagrożonych osób, możliwości zastosowania anten tekstylnych oraz skrótowo technikę radia kognitywnego (rys. 1). Jednocześnie pominięto wiele aspektów, np. związanych z technikami lokalizacji osób na temat stanu osób poszkodowanych, możliwe jest bowiem lepsze zaplanowanie akcji ratowniczej, a tym samym skrócenie czasu oczekiwania na pomoc. Przykładem systemów monitorujących, które wykorzystują stosunkowo proste urządzenia, są osobiste detektory upadku, wyposażone w akcelerometry i nadajnik radiowy. Mogą one wykryć i przesłać do innych osób informację o zdarzeniu, co jest bardzo istotne, gdy nie ma świadków wypadku lub gdy widoczność (np. spowodowana zadymieniem lub kurzem) jest znaczne ograniczona [1]. Bezprzewodowe sieci sen sor ów w inteligentnych ubraniach Pierwsze zastosowania sieci sensorów do monitorowania ludzi wykorzystywały technikę czujników przewodowych. Jednym z pierwszych ubra[...]

  Projektowanie takich anten, dla których nie istnieją proste wzory obliczeniowe, jest przeważnie złożonym zadaniem optymalizacyjnym. Obejmuje ono zarówno wybór kształtu (typu) anteny, jak i dobór wartości parametrów geometrycznych oraz materiałowych, tak aby zostały spełnione wymagania specyfikacji, np. odpowiednio ukształtowana charakterystyka promieniowania, dopasowanie impedancyjne. W procesie optymalizacji wykorzystuje się programy komputerowe z zakresu elektrodynamiki obliczeniowej, służące do wyznaczenia funkcji celu, która jest pochodną parametrów anteny. W przypadku anten, których projektowanie wymaga wyznaczenia wartości wielu parametrów geometrycznych czy materiałowych, jednym z teoretycznie możliwych podejść jest przeprowadzenie optymalizacji metodą wyczerpującego przeszukiwania. Polega ona na symulacji właściwości anteny dla wszystkich kombinacji wartości parametrów w ich zdyskretyzowanej przestrzeni i wyborze wariantu optymalizującego wartość funkcji celu. Już przy stosunkowo niewielkiej liczbie parametrów jest to zwykle zadanie bardzo (lub wręcz zaporowo) czasochłonne, co wynika z dużego nakładu obliczeniowego potrzebnego do wielokrotnego wykonania symulacji elektrodynamicznych. Proces projektowania może zostać znacznie skrócony, dzięki rezygnacji z tego algorytmu na rzecz heurystycznych metod optymalizacji. Nie dają one gwarancji znalezienia rozwiązania optymalnego, ale umożliwiają znacznie szybsze przeszukiwanie przestrzeni parametrów. Zapewniają one duże prawdopodobieństwo znalezienia w rozsądnym czasie rozwiązania, które jest akceptowalne z punktu widzenia przyjętych założeń projektowych. Dotychczas opracowano i stosowano wiele algorytmów optymalizacji anten, co świadczy ogólnie o skuteczności takiego podejścia do projektowania [2 - 4]. Dodatkowo w ostatnich latach, dzięki rozwojowi technologii komputerowej skutkującej znacznym przyspieszeniem obliczeń, możliwe było wykorzystanie w praktyce projektowej meto[...]