Starcia drutów zewnętrznych i korozja to główne przyczyny ubytków masowych lin nośnych wyciągów szybowych. Starcia drutów zewnętrznych jako samoistna forma zużycia lin stalowych praktycznie nigdzie nie występują. Jest to proces długotrwały i często towarzyszy mu zużycie korozyjne oraz deformacje plastyczne drutów. W artykule przedstawiono mechanizm powstawania starć, w tym przeanalizowano wpływ sprzężenia ciernego na ich powstawanie. Mechanizm tego zjawiska jest złożony i zróżnicowany. Zdecydowanie odmienną formę zużycia wykazują liny kolejek podziemnych. Tutaj dominującą formą zużycia są duże rozwalcowania i starcia. W konsekwencji prowadzi to do lawinowego pękania drutów zewnętrznych. Clash in external wires and corrosion cause loss of weight of ropes in shaft hoists. In practice, clash in external wires, does not exist. This process is long-lasting and is connected to corrosive wear and deformation of wires. In the paper clash mechanism and frictional contact has been described. Mechanism of this phenomena is complex and diversified. In underground railway it can appear clash and flue rolling. In consequence it lead to cracks of external wires. Słowa kluczowe: druty, liny, starcia Key words: wires, ropes, clashes 1. Przyczyny powstawania starć drutów zewnętrznych lin nośnych wyciągów szybowych. Na podstawie obserwacji form starć lin pracujących w wyciągach szybowych i analizy literatury przedmiotowej [1[...]

  W referacie przedstawiono zagadnienie stosowania lin wyciągowych nośnych o powierzchniowym styku drutów w splotkach w polskich górniczych wyciągach szybowych. Podano przykłady ich zastosowania w wyciągach stacjonarnych z maszynami wyciągowymi z kołem pędnym i z maszynami bębnowymi stosowanymi jako wyciągi stacjonarne lub urządzeniami do głębienia (pogłębiania) szybów. The paper presents the issue of use of compacted hoist mining wire ropes in polish mining shaft hoists. Examples of their use in stationary hoist machines with driving wheel and with drum machines used as stationary hoist or deepening devices. Słowa kluczowe: liny górnicze, kompaktowe, wyciągowe Key words: compact hoist mainining ropesWstęp. Liny o powierzchniowym styku drutów w splotkach powstały w 1953 r. w Wielkiej Brytanii pod nazwą liny dyform a w 1954 w Japonii pod nazwą SRAF, która jako pierwsza rozpoczęła ich produkcję. Liny te w różnych krajach miały różną nazwę. Obecnie przyjęto określenie liny kompaktowane, z wyjątkiem Wielkiej Brytanii, gdzie używa się nazwy liny dyform [6]. Sposób ich produkcji, zalety i wady, badania zmęczeniowe, początki ich zastosowania oraz obszerny wykaz tematycznej literatury przedstawiono w pracach [4, 6÷8]. Przykłady stosowania lin wyciągowych kompaktowanych w kraju. W górnictwie podziemnym liny stalowe stosowane są w urządzeniach transportowych eksploatowanych w: - transporcie poziomym i o nachyleniu do 45° kolejki linowe, linowo-szynowe, kołowroty, itp., - transporcie pionowym - górnicze wyciągi szybowe. Stosowanie lin w urządzeniach transportowych o nachyleniu do 45° obszernie przedstawiono w pracach [4, 6]. Mimo szerokiego stosowania za granicą lin kompaktowanych w różnych urządzeniach transportowych, brak było szerszych informacji o stosowaniu tych lin jako lin nośnych w górniczych urządzeniach wyciągowych. Liny kompaktowane w górniczych wyciągaczach szybowych Compact ropes in mine shaft hoist aLfRed CaRBogno*,[...]