Fertilizer blends made by mixing lignite ash, sewage sludge, straw chaff or sawdust were tested as substrate for cultivation of spring rape and spring wheat in pot expts. A substantial increase in crop yield was achieved. An increased content of N, P, K, Ca, Mg and S in the rape seeds and wheat grains was obsd. Z odpadów przemysłowych oraz mieszaniny trocin z drzew iglastych i liściastych lub sieczki słomowej wytworzono 6 mieszanek nawozowych. Na podstawie zawartości substancji organicznej, N, P i K oraz metali ciężkich mieszanki te zaliczono do grupy nawozów organiczno- mineralnych. W celu określenia wartości nawozowej przeprowadzono doświadczenia wegetacyjne z mieszankami nawozowymi, w których roślinami testowymi był rzepak jary i pszenica jara. Mieszanki nawozowe istotnie zwiększyły plony roślin testowych oraz zawartości N i P w tych roślinach. Zawartość K, Ca i Mg w nasionach rzepaku i ziarnie pszenicy była tym większa im więcej do wytworzenia mieszanek nawozowych użyto popiołu z węgla brunatnego. Wytworzone mieszanki nawozowe mogą być tanim źródłem substancji organicznej i składników pokarmowych dla roślin. Ich wykorzystanie zmniejszy także możliwość skażenia środowiska. Podwojenie dawek mieszanek nawozowych spowodowało zwiększe-nie plonów roślin testowych oraz zawartości w nich makroskładników. Wiele odpadów przemysłowych zawiera substancje organiczne i składniki pokarmowe dla roślin, ale mogą one także zawierać nadmierne ilości metali ciężkich oraz innych związków chemicznych ujemnie oddziaływujących na środowisko. Z tego też względu należy rozważyć możliwości wykorzystania niektórych odpadów przemysłowych w stanie surowym lub po przetworzeniu do wzbogacenia gleb. Do odpadów przemysłowych, które po przetworzeniu mogą być tanim i bezpiecznym dla środowiska źródłem substancji organicznej i składników pokarmowych [...]

  Com. enzymic prepn. was added to slurry and used in winter rape and spring wheat cultivation. The activity of urease, dehydrogenase and phosphatase was studied in a 2-year field exp. (2011-2013). The increase in the activity of urease, dehydrogenase and phosphatase depended on applied fertilization, cultivated plant species and soil sampling time. The activities increased from 4.33 to 15.3%, from 6.11 to 24.3% and from 9.78 to 10.7%, resp., when compared to the object with mineral fertilization. Badano wzrost aktywności enzymatycznej (ureaza, dehydrogenaza, fosfataza) gleby pobieranej w różnych terminach w latach 2011-2013 w trakcie doświadczenia polowego polegającego na uprawie rzepaku ozimego i pszenicy jarej na glebach nawożonych gnojowicą pochodzącą z tuczu trzody chlewnej bez i z dodatkiem preparatu PRP Fix. Przeprowadzone badania miały na celu określenie skuteczności takiego nawożenia. Poziom aktywności enzymatycznej stanowi dość czuły wskaźnik oceny żyzności i urodzajności gleb1). Informuje także o zmianach ekologicznych środowiska glebowego. Aktywność enzymatyczna gleb zależy od optymalnego uwilgotnienia oraz dostępu powietrza do gleb, zawartości w nich węgla organicznego i azotu, odczynu, nagromadzenia metali ciężkich oraz w dużym stopniu od wykonywanych zabiegów agrotechnicznych2-6). Obowiązujące akty prawne dotyczące ochrony środowiska nałożyły na producentów obowiązek zagospodarowania wytwarzanych nawozów naturalnych, a wśród nich gnojówki i gnojowicy. Z dotychczasowych badań wynika, że gnojowica pochodząca od trzody chlewnej charakteryzuje się odczynem obojętnym, niewielką ilością suchej masy oraz wyraźnie większą zawartością azotu i potasu w stosunku do fosforu7). Stwierdzono, że gnojowica wprowadzona do gleb lekkich w optymalnych dawkach przyczyniła się do zwiększenia w nich aktywności enzymatycznej6, 8). Aktywność ureazy i dehydrogenazy oraz innych enzymów zależy także od rodzaju gleby, jej właściwości fizy[...]

  Six mixts. of brown coal ash, industrial sewage sludge and straw chaff or sawdust were prepd., stored for 7 months at 10-15°C under air and studied for pH, dry mass and chem. compn. The mixts. showed high content of org. C and Ca. They contained also S, P, K, Mg and N. The contents of heavy metals (Cd, Cr, Cu, Pb, Ni) did not exceed the limits allowed by actual stands. The mixts. were recommended for enriching the soils with organic matter and nutrients for plants. Sporządzono 6 mieszanek zawierających popiół z węgla brunatnego, przemysłowy osad ściekowy i trociny lub sieczkę słomową i składowano je przez 7 miesięcy w temp. 10-15°C, mieszając co miesiąc w celu zwiększenia dostępu powierza, a następnie oznaczano w nich pH wyciągu wodnego, zawartość suchej masy oraz skład elementarny. Mieszanki charakteryzowały się dużą zawartością wapnia i węgla organicznego. Zawierały także siarkę, fosfor, potas, magnez i azot. Zawartość metali ciężkich (Cd, Cr, Cu, Ni i Pb) nie przekraczała dopuszczalnych norm. Ponad 50% użytków rolnych w Polsce charakteryzuje się odczynem kwaśnym lub bardzo kwaśnym. Na glebach zakwaszonych obserwuje się: (i) przechodzenie niektórych makroskładników, np. fosforu, z form przyswajalnych dla roślin w formy nie przyswajalne, (ii) przechodzenie niektórych metali ciężkich (mangan, cynk, ołów, kadm) z form nieprzyswajalnych dla roślin w formy rozpuszczalne, które rośliny mogą pobierać, (iii) zahamowanie rozwoju drobnoustrojów glebowych rozkładających substancję organiczną w glebach i dostarczających roślinom składników pokarmowych, oraz (iv) słaby rozwój korzeni roślin. Rośliny mają mniejszą możliwość pobierania wody i składników pokarmowych z głębszych warstw gleb.Biorąc pod uwagę te aspekty, rozpoczęto badania nad możliwościami [...]

  A com. mixt. of mineral components was added to slurry (4-12 kg/L) stored (in spring and in summer) for 3 weeks in plastic containers. Emission of NH3 and H2S were detd. each 7 days. The addn. resulted in a significant decrease of the gas (esp. NH3) emissions. Przedstawiono wyniki badania wpływu wzrastających dawek preparatu PRP Fix na ograniczenie wydzielania się amoniaku i siarkowodoru w trakcie przechowywania gnojowicy pochodzącej z fermy tuczu trzody chlewnej. Gnojowicę umieszczono w czterech pojemnikach plastikowych o pojemności 1 m3, do których wprowadzono wzrastające dawki (4, 8 i 12 kg/m3) preparatu PRP Fix. Zgodnie ze schematem badań pomiary NH3 i H2S wydzielających się z gnojowicy prowadzono przez 21 dni w odstępach co 7 dni. Stwierdzono, że intensywność wydzielania się gazów z gnojowicy w trakcie jej przechowywania w różnym stopniu uległa zmniejszeniu.Głównym źródłem występujących w powietrzu NH3, H2S, CH4 czy CO2 jest rolnictwo z jego przemysłową hodowlą zwierząt gospodarskich, a także energetyka, przemysł chemiczny, transport samochodowy i lotniczy oraz gospodarka komunalna. Produkcja rolnicza jest najbardziej uciążliwa, ponieważ z jej działalnością związane jest wprowadzanie do otoczenia znacznych ładunków odorów, które wpływają negatywnie na samopoczucie człowieka, lecz nie zagrażają otaczającemu środowisku. Emitowane do środowiska lotne substancje organiczne i nieorganiczne należą do grup połączeń chemicznych zawierających pierwiastki osmoforowe: azot, tlen, węgiel, siarkę, chlor, fluor, wodór, fosfor oraz niektóre metale ciężkie. Substancje organiczne i nieorganiczne występują w związkach bardzo trwałych i są zdolne do przemieszczania się w atmosferze na dość duże odległości. Ponadto ulegają różnorakim przemianom z udziałem promieniowania słonecznego, wymywania przez opady atmosferyczne lub wyładowania1). W wyniku tych procesów następuje regularna wymiana pierwiastków w przyrodzie, której towarzyszy samooc[...]

  Soil was fertilized with liq. pig manure and used for growing winter and spring wheat in field expts. The fertilization resulted in improving the soil quality and increasing the grain and straw yield. An increase in K and N contents in grain and in straw as well as in S content in straw was obsd. Dokonano oceny plonowania i składu chemicznego pszenicy ozimej i jarej oraz niektórych wskaźników żyzności gleby po zastosowaniu gnojowicy od trzody chlewnej (fermentowanej bez dodatku i z dodatkiem preparatu PRP Fix) i po doglebowym stosowaniu nawozu PRP Sol. Stwierdzono zróżnicowany wpływ zastosowanych czynników na wielkość plonu ziarna i słomy pszenicy ozimej i jarej, ich skład chemiczny oraz na niektóre wskaźniki żyzności gleby. W ostatnich latach w rolnictwie światowym i krajowym zaszło wiele zmian. Dotyczyły one głównie rodzajów i wielkości zużycia środków produkcji oraz większej troski o środowisko przyrodnicze. W rolnictwie krajowym na szczególną uwagę zasługuje zmniejszenie zużycia nawozów mineralnych (NPK), wapniowych i naturalnych (obornik, gnojówka, gnojowica) do nawożenia gleb i roślin. Spadek zużycia NPK jest wynikiem wzrostu cen nawozów mineralnych, a ten wiąże się ze zwiększeniem cen surowców i energii wykorzystywanej do ich produkcji. Zmniejszenie zużycia nawozów naturalnych nastąpiło wskutek spadku obsady zwierząt gospodarskich w przeliczeniu na 100 ha użytków rolnych1). Bilansowanie potrzeb nawozowych roślin uprawnych zaczęto prowadzić różnymi sposobami. Zwrócono m.in. uwagę na ograniczenie strat składników w czasie produkcji, stosowania i przechowywania nawozów naturalnych i organicznych (kompostów). Przykładem takiego działania może być dodatek do nawozów naturalnych i organicznych, już na etapie produkcji, substancji ograniczających straty azotu2, 3), jak i korzystnie oddziałujących na przemiany chemiczne i mikrobiologiczne w czasie przechowywania4, 5). W opisanych badaniach do poprawy wartości nawozowej gnoj[...]