[...]

  Poly(ethylene terephthalate) was studied for purity by Fourier- Transform IR spectroscopy and pyrolysis at 770°C coupled with chromatog. and mass spectroscopic anal. of pyrolysis products. Purity of the polymer sample was confirmed. Poli(tereftalan etylenu) (PET) stosuje się powszechnie jako surowiec do wyrobu opakowań, folii, włókien poliestrowych oraz różnego rodzaju wyrobów technicznych. PET jest liniowym nasyconym poliestrem, najczęściej otrzymywanym w dwuetapowym procesie wymiany estrowej i polikondensacji. Zagospodarowanie odpadowego polimeru z wykorzystaniem recyklingu chemicznego wymaga informacji o produktach depolimeryzacji uzyskiwanych przez rozkład termiczny (pirolizę). Zastosowanie do badań poli(tereftalanu etylenu), PET, technik spektroskopowych FTIR (ATR) (attenuated total reflectance) pozwala na określenie czystości polimeru, zanim zostanie on zakwalifikowany do przetworzenia, a zwłaszcza gdy jego źródło pochodzenia jest bliżej nieokreślone. Metoda Py-GC/MS pozwala na identyfikację składników jego pirolizatu uzyskanych w ściśle określonej temperaturze (np. 770ºC), co ma istotne znaczenie dla chemicznego recyklingu polimeru. Uzyskane wyniki badań metodą FTIR (ATR) i Py-GC/MS mogą być wykorzystane przy kontroli i optymalizacji procesu technologicznego, polegającego na termicznym rozkładzie PET i dalszym zagospodarowaniu produktów pirolizy. Poli(tereftalan etylenu), określany potocznie skrótem PET, jest liniowym nasyconym poliestrem, najczęściej otrzymywanym w dwuetapowym procesie wymiany estrowej i polikondensacji kwasu tereftalowego o czystości ok. 99,9% (lub jego estru dimetylowego (DMT)) oraz glikolu monoetylenowego (lub oksiranu). W pierwszym etapie jego otrzymywania uzyskuje się tereftalan di(2-hydroksyetylowy), który następnie w drugim etapie ulega polikondensacji do poli(tereftalanu etylenu). [...]

  PhOH/CH2O resins were analyzed by IR spectroscopy to det. the melamine and urea contents from calibration curves. The results agreed with those found for the control samples. Przedstawiono wyniki badań zawartości składników azotowych w żywicach fenolowo-formaldehydowych z wykorzystaniem techniki odbiciowej ATR-IR (spektroskopia osłabionego całkowitego odbicia w podczerwieni). W otrzymanych widmach ATR-IR określono pasma charakterystyczne melaminy oraz mocznika. Z wykorzystaniem żywic fenolowo-formaldehydowych o zadanych zawartościach melaminy i mocznika sporządzono krzywe kalibracyjne dla melaminy i mocznika. Dokładność metody zweryfikowano na próbce kontrolnej o znanej zawartości obu składników azotowych. Żywice fenolowo-formaldehydowe charakteryzują się dobrymi właściwościami mechanicznymi, dielektrycznymi i termicznymi, małą toksycznością oraz niskim kosztem wytworzenia. Wykorzystuje się jejako środki wiążące w produkcji m.in. materiałów drewnopochodnych i izolacyjnych z wełny mineralnej i szklanej; laminatów elektroizolacyjnych i technicznych; pianek izolacyjnych. Żywice fenolowe stosowane są w różnych gałęziach przemysłu: górniczym, odlewniczym, materiałów ściernych oraz w budownictwie1). W wielu przypadkach, aby otrzymać odpowiedni produkt końcowy, żywice należy poddać odpowiedniej modyfikacji. Duże znaczenie w otrzymaniu produktu o wymaganych parametrach ma dobór zastosowanych modyfikatorów oraz ich optymalnych stężeń. Modyfikacje fenoplastów składnikami azotowymi umożliwiają otrzymanie produktu o zminimalizowanej zawartości wolnego fenolu i formaldehydu, a w konsekwencji na ograniczeniu ich emisji do środowiska podczas ich użytkowania. Typowo stosowanymi modyfikatorami azotowymi są mocznik i melamina (tabela 1). Przy czym produkty kondensacji melaminy z formaldehydem mają znacznie większą odporność na [...]

Przedstawiono możliwości wykorzystania metody pirolitycznej chromatografii gazowej z detekcją spektrometrii mas (metoda Py/GC/MS) w analizie jakościowej niejonowych, anionowych i kationowych związków powierzchniowo czynnych, w których część hydrofobową stanowi grupa alkilobenzenowa. Metoda ta, opiera się na identyfikacji produktów termicznego rozkładu ("flash heating") danego związku powie[...]

Badano właściwości fizykochemiczne gliny piaszczystej i bentonitów po modyfikacji mleczanem diamidoaminy. Dodatek mleczanu powoduje zmianę charakteru badanego materiału na hydrofobowy. Na podstawie analizy widm w podczerwieni próbek po modyfikacji oraz po wymywaniu wodą i etanolem stwierdzono, że w przypadku bentonitów zachodzi wymiana jonowa kationów sodu i wapnia na kation organiczny pochodzący z mleczanu. Jednocześnie stwierdzono, że cząsteczki mleczanu, ulegają praktycznie całkowitemu wymywaniu pod wpływem wody, etanolu i gorącego etanolu z gliny piaszczystej. Świadczy to o nietrwałym charakterze wiązań cząsteczek mleczanu z gliną. Bentonite and sand clay were modified with dialkylamidoamine lactate to make the materials hydrophobic and then leached with H2O and cold a[...]

  Próbki polietylenu małej gęstości (PE-LD) oraz jego kompozyty z udziałem 40 i 60 cg/g wodorotlenku magnezu modyfikowanego związkiem silanowym (MH) poddano analizie na palność, wytrzymałość na rozciąganie i zrywanie, współczynnik płynięcia, gęstość oraz struktury (FTIR) podczas starzenia termooksydacyjnego przez ok. 800 h. Celem badań była ocena wpływu składników kompozytu na przebieg procesu starzenia termooksydacyjnego. Dodatek wodorotlenku magnezu modyfikowanego związkiem silanowym (MH) hamował proces degradacji termooksydacyjnej kompozytów. Wraz ze wzrostem ilości MH w kompozycie zmniejsza się intensywność utleniania w czasie. Low-d. polyethylene was filled with a silane-modified Mg(OH)2 (40 or 60 cg/g) and studied for flammability, tensile strength, melt flow index and structure during ageing in air at 90°C for 622 h. The addn. of silane-modified Mg(OH)2 resulted in the inhibition of thermooxidative degrdn. of the composites. An increase in the quantity of silane-modified Mg(OH)2 in the composite resulted in significant decrease of thermooxidn. ability. Zapewnienie komfortu i bezpieczeństwa użytkowania produktów wiąże się z odpornością budujących je materiałów na działanie czynników otoczenia, w którym będą wykorzystywane, w tym niejednokrotnie na degradujący wpływ podwyższonej temperatury. Dotyczy to także uniepalnionych kompozytów polimerowych. W tym przypadku istotnym aInstytut Ciężkiej Syntezy Organicznej "Blachownia", Kędzierzyn-Koźle; bUniwersytet Opolski Anna Wojtalaa,*, Izabela Semeniuka, Dariusz Szablickib Starzenie termooksydacyjne kompozytów polietylenu małej gęstości z różnym udziałem wodorotlenku magnezu Thermooxidative ageing of low density polyethylene filled with varying quantity of magnesium hydroxide Mgr Izabela SEMENIUK w roku 1987 ukończyła studia na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego specjalizacja biochemia. Jest asystentem w Instytucie Ciężkiej Syntezy Organicznej "Bl[...]

  Me2NR (R = C12H25, C14H29, C16H33, C18H37) were oxidized with H2O2 to their N-oxides. The oxidn. yields (97-99.5%) were detd. by Polonovsky reaction and by titrn. of the amine with HCl before and after its quaternization. Zsyntezowano serię N-tlenków amin (N-tlenek- N,N-dimetylododecyloaminy, N-tlenek- N,N-dimetylotetradecyloaminy, N-tlenek-N,Ndimetyloheksadecyloaminy i N-tlenek-N,Ndimetylooktadecyloaminy). W celu określenia stopnia przereagowania i ilości tlenku aminy w mieszaninie poreakcyjnej przeprowadzono analizę otrzymanych produktów dwoma metodami miareczkowymi. Pierwsza metoda polegała na reakcji Polonovskiego, druga, dwuetapowa, polegała na miareczkowaniu roztworu poreakcyjnego oraz roztworu poreakcyjnego po wcześniejszym zczwartorzędowaniu wolnej aminy. Stopień przereagowania we wszystkich przypadkach był ≥ 97% Termin N-tlenki amin został wprowadzony do literatury fachowej na określenie szerokiej grupy związków zawierających w swojej budowie wiązanie N-O, w których to atom azotu znajduje się w hybrydyzacji sp3 (rys. 1a) lub sp2 (rys. 1b). Niefortunnie, do grupy tlenków N-amin zalicza się również inne związki mające w swej strukturze wiązanie N-O, np. nitrony (rys. 1c), podstawione dialkilohydroksyaminy (rys. 1d) i tlenki nitryli (rys. 1e). W tej pracy będą omawiane N-tlenki amin jako związki zawierające w swojej budowie atom tlenu powiązany wiązaniem koordynacyjnym lub kowalencyjnym z atomem azotu w hybrydyzacji sp3. Pierwsze wzmianki o N-tlenkach amin pochodzą z końca XIX w., kiedy to A. Pinner i R. Wolffenstein odkryli po analizie rentgenowskiej tetraedryczne ułożenie atomu tlenu i trzech podstawników wokół atomu azotu, struktura ta została opublikowana pod postacią Me3NO. Wiązanie N-O było obiektem wielu badań strukturalnych. Na podstawie badań rentgenowskich oszacowano długość tego wiązania na 1,36±0,03Å (dla N-tlenku trimetyloaminy), a wartość energii [...]

  Przedstawiono wyniki badań właściwości kompozytów polietylenu liniowego małej gęstości z wodorotlenkiem glinu i z dodatkiem produktów reakcji glicerolu z bezwodnikiem maleinowym, kwasem oleinowym lub kwasem adypinowym. Oznaczono gęstość, wskaźnik szybkości płynięcia, właściwości wytrzymałościowe przy rozciąganiu oraz palność próbek. Największy, korzystny wpływ zastosowane modyfikatory wykazywały w odniesieniu do wydłużenia przy zerwaniu. Nie obserwowano negatywnego oddziaływania na pozostałe właściwości. Określono układ, dla którego uzyskano najlepsze właściwości. Esters of glycerol and maleic, adipic and oleic acids were used as modifiers of Al(OH)3-reinforced 55% by mass linear low-d. polyethylene-matrix composites. The addn. of modifiers resulted in an increase in ultimate elongation of the composites but did not affect their tensile strength and flammability. The best results were achieved when oleic acid-based ester (acid content 10% by mass) was used as a modifier. Zapewnienie kompleksowego bezpieczeństwa użytkownikom wiąże się niejednokrotnie z koniecznością zmniejszenia stopnia palności stosowanych tworzyw sztucznych. Popularną metodą modyfikacji jest wprowadzanie do polimeru środków zmniejszających ich palność (antypirenów). Najpowszechniejszym z nich jest wodorotlenek glinu (ATH). W materiałach bez związków halogenowych jego zawartość wynosi 35-70% m/m i zależy m.in. od oczekiwanego stopnia palności i rodzaju modyfikowanej matrycy polimerowej. Właściwości kompozytów polimerowych [...]

  Przedstawiono wyniki badań zdolności emulgowania, wymywania anionowych związków powierzchniowo czynnych, preparatów handlowych oraz badanych kompozycji. Zdolność wymywania badano metodą wagową, i refleksyjną spektroskopii w podczerwieni. Określono wpływ stężenia i charakteru związku anionowego na właściwości kompozycji środka. Four com. surface-active agents were studied for oil emulsifying and leaching efficiency in aq. solns. The highest degree of oil removal (over 90%) was achieved when the mixed surfactants were used. Rozwój różnych gałęzi przemysłu i budowa nowych obiektów, takich jak rafinerie, stacje paliw, zakłady przemysłowe oraz porty lotnicze i morskie, stwarza zagrożenie dla ochrony środowiska. Najwięcej niekorzystnych dla środowiska naturalnego zdarzeń odnotowuje się z udziałem substancji ropopochodnych. Wycieki oleju powstające w wyniku uszkodzeń mechanicznych i awarii spowodowanych wypadkami i nieodpowiednim zabezpieczeniem transportu oleju zdarzają się coraz częściej1). Rozlany olej powoduje lokalne niszczenie życia biologicznego i hamuje proces biodegradacji ze względu na ograniczony dostęp tlenu. Jeden litr oleju jest w stanie zanieczyścić miliony litrów wód gruntowych. Najczęściej są to wody gruntowe pitne, przeznaczone dla ludzi i zwierząt. Naturalny proces rozkładu oleju przebiega w wyjątkowo wolnym tempie. W praktyce, do odolejania stosowano syntetyczne pianotwórcze środki gaśnicze i środki myjące, które ze względu na inne przeznaczenie są mniej skuteczne1, 3, 4). Wymagane wysokie stężenia oraz właściwości myjące i pianotwórcze dla tych preparatów nie spełniają oczekiwań w przypadku usuwania produktów ropopochodnych. Do wytwarzania kompozycji stosowanych do odtłuszczania powierzchni wykorzystywane są roztwory anionowych i niejonowych, syntetycznych związków powierzchniowo czynnych (ZPC) z ugrupowaniem arylowym, charakteryzujące się wysoką zdolnością emulgującą. Nie wszystkie z nich wykazywały dostatec[...]

  Przedstawiono nową metodę oznaczania liczby hydroksylowej poligliceroli stosując technikę odbiciową ATR-IR. Zastosowano do oznaczenia liczby hydroksylowej model kalibracji PLS (partial least squares), częściowej metody najmniejszych kwadratów. Porównano wartości liczb hydroksylowych otrzymane metodami IR i miareczkową uzyskując zbliżone wyniki pomiarów. Opracowana metoda stanowi alternatywną, prostą i ekologiczną metodę oceny stopnia polikondensacji gliceroli. Skrócenie czasu oznaczania liczby hydroksylowej umożliwia bieżącą kontrolę prowadzenia procesu polikondensacji gliceryny. Glycerol samples were analyzed by IR spectropscopy to det. their OH nos. from a calibration curve. The results agreed with those obtained by std. titrn. The new method was successfully used for following the progress of alk. polycondensation of com. glycerols. W ostatnim okresie zaobserwowano znaczny wzrost produkcji biodiesla w wielu krajach Europy, w tym również w Polsce. Głównym produktem ubocznym powstającym podczas produkcji biodiesla jest surowa gliceryna (glicerol), otrzymywana w ilości ok. 10%. Z uwagi na atrakcyjną, względnie niską cenę, jest to ciekawy surowiec do dalszego przerobu. Firmy produkujące biodiesel na dużą skalę mogą prowadzić rafinację surowej gliceryny otrzymując glicerynę o właściwościach farmaceutycznych. Tak otrzymany produkt może znaleźć zastosowanie w kosmetyce, farmacji lub przemyśle spożywczym. Procesy oczyszczania surowego glicerolu polegające głównie na Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej "Blachownia", Kędzierzyn-Koźle Izabela Semeniuk*, Jacek Kosno, Bronisław Naraniecki, Beata Koreń-Szwarc Nowa metoda oznaczania liczby hydroksylowej poligliceroli A new method for determination of hydroxyl number of polyglycerols Mgr Jacek KOSNO w roku 1996 ukończył studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Pracuje jako zastępca kierownika Zakładu Środków Powierzchniowo Czynny[...]