Jest to piękny i niezwykły czas dla Polski, ale też dla metrologii. Podobnie jak niepodległa Polska, tak i Główny Urząd Miar (GUM) obchodzi swój setny jubileusz. Administracja miar również miała wielki wkład w rozwój naszego kraju i kształtowanie państwa polskiego. Początki polskiej administracji miar to także początki polskiej państwowości, która odradzała się po stuleciach zaborów, bo miary to jeden z fundamentów każdego państwa. Powołanie do życia GUM odbyło się na podstawie dekretu o miarach z 8 lutego 1919 r., podpisanego przez Naczelnika Państwa Polskiego Józefa Piłsudskiego. Pierwszym zadaniem postawionym przed GUM było dokonanie połączenia i ujednolicenie systemów miar funkcjonujących w różnych zaborach. Pierwszym dyrektorem Urzędu został inż. Zdzisław Rauszer i piastował tę funkcję aż do 1949 r. Miał on jasną, długoterminową wizję rozwoju polskiej metrologii. To on wprowadził Polskę w międzynarodowy system metryczny. Pierwsze dekady działalności GUM Pod rządami Zdzisława Rauszera Główny Urząd Miar w pierwszych lata[...]

Podstawową zasadą gospodarowania odpadami jest zapobieganie ich powstawaniu. Wyraża się to dążeniem do stosowania małoodpadowych technologii produkcji, czystszych w odniesieniu do środowiska oraz zapewniających produkcyjne wykorzystanie wszystkich składników przerabianych surowców. Powstawania odpadów nie da się uniknąć, można jedynie zredukować ich ilość. Prawidłowo prowadzona gospodark[...]

Podstawową metodą zagospodarowania niebezpiecznych pozostałości medycznych w Polsce jest unieszkodliwienie termiczne (spalanie). Metodą tą unieszkodliwia się ponad 95% odpadów szpitalnych. Tylko nieliczne placówki medyczne w Polsce stosują metody alternatywne do spalania. W krajach Unii Europejskiej obserwuje się dwie przeciwstawne tendencje. Jedna z nich polega na sterylizacji odpadów n[...]

  W ramach pracy przeprowadzono syntezę kompleksów kwasu p-kumarowego z manganem(II), cynkiem(II) i kadmem(II). Poprawność syntezy oceniono na podstawie widm w podczerwieni (FT-IR) kwasu kumarowego i otrzymanych kompleksów. W celu oszacowania składu zsyntezowanych kompleksów wykonano analizę elementarną. Zbadano aktywność przeciwdrobnoustrojową kompleksów kwasu p-kumarowego z manganem(II), cynkiem(II) i kadmem(II) w stosunku Escherichia coli, Bacillus subtilis, Candida albicans, Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus i Proteus vulgaris. Słowa kluczowe: kwas p-kumarowy, kwas 3-(4-hydroksyfenylo)-prop-2-enowy, kompleksy kwasu p-kumarowego, aktywność przeciwdrobnoustrojowa Antimicrobial activity of complexes of p-coumaric acid with manganese(II), zinc(II) and cadmium(II) Abstract The synthesis of complexes of p-coumaric acid with manganese(II), zinc(II) and cadmium(II) was done. The correctness of synthesis was estimated on the basis of infrared spectra (FT-IR) of coumaric acid and obtained complexes. Thanks to the elementary analysis the composition of metal complexes was determined. The microbial activity of complexes of p-coumaric acid with manganese(II), zinc(II) and cadmium(II) toward E. coli, B. subtilis, C. albicans, P. aeruginosa, S. aureus and P. vulgaris was tested. Keywords: p-coumaric acid, (E)-3-(4-hydroxyphenyl)-2-propenoic acid, metal complexes of p-coumaric acid, antimicrobial activity 1. Wstęp W celu ograniczenia niekorzystnego wpływu dezynfekantów i konserwantów na środowisko i organizmy żywe stale prowadzi się badania nad nowymi, bezpiecznymi związkami przeciwdrobnoustrojowymi, które będą mogły mieć zastosowanie m.in. w przemyśle spożywczym, budowlanym, w medycynie, kosmetyce oraz w gospodarstwach domowych. Trudno wyobrazić sobie taką dziedzinę przemysłu, w której nie stosuje się konserwantów czy dezynfekantów. Wszechobecność tej grupy związków chemicznych jest wynikiem istniejących uwarunkowań gospodarczych i [...]

  Celem badań była ocena właściwości przeciwdrobnoustrojowych kwasu gentyzynowego (kwasu 2,5- dihydroksybenzoesowego) i jego kompleksów z kadmem(II), miedzią(II), cynkiem(II), wapniem(II) i sodem(I) w stosunku do Escherichia coli, Bacillus subtilis, Candida albicans, Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus i Proteus vulgaris. W ramach pracy zsyntezowano ww. kompleksy kwasu gentyzynowego i wykonano testy aktywności przeciwdrobnoustrojowej. Poprawność syntezy kompleksów oceniono na podstawie widm w podczerwieni (FT-IR). Słowa kluczowe: kwas gentyzynowy, kwas 2,5-dihydroksybenzoesowy, kompleksy kwasu gentyzynowego, aktywność przeciwdrobnoustrojowa Antimicrobial activity of gentisic acid and complexes of gentisic acid with sodium(I), calcium(II), copper(II), zinc(II) and cadmium(II). Abstract The aim of this work was to study the antimicrobial activity of gentisic acid (2,5-dihydroxybenzoic acid) and complexes of gentisic acid with cadmium(II), copper(II), zinc(II), calcium(II) and sodium(I) toward E. coli, B. subtilis, C. albicans, P. aeruginosa, S. aureus and P. vulgaris. The synthesis of above-mentioned complexes was done. The correctness of synthesis was executed thanks to infrared spectra (FT-IR) of studied compounds. Keywords: gentisic acid, 2,5-dihydroksybenzoic acid, metal complexes of gentisic acid, antimicrobial activity 1. Wstęp Istnieją powody zmuszające do poszukiwania nowych związków przeciwdrobnoustrojowych, wśród nich należy wymienić: (1) zanieczyszczenie środowiska naturalnego, wynikające z masowego stosowania dezynfekantów nieulegających biodegradacji lub powodujących powstawanie toksycznych produktów, a przez to negatywnie wpływających na organizmy wodne, a w dalszej konsekwencji na człowieka, (2) wzrastającą odporność drobnoustrojów na obecnie stosowane preparaty (konserwanty, środki dezynfekujące, leki, itp.), (3) występowanie alergii oraz jednostek chorobowych powodowanych częstym kontaktem z ww. preparatami, (4[...]

  Z powodu ograniczeń stosowania substancji konserwujących coraz częściej badania są ukierunkowane na poszukiwanie nowych związków o działaniu przeciwdrobnoustrojowym. Jednym z kryteriów oceny tych preparatów jest występowanie ich w środowisku naturalnym. W pracy zbadano wpływ niektórych pochodnych kwasu benzoesowego na wzrost bakterii Staphylococcus aureus. Wyznaczono współczynniki korelacji liniowej pomiędzy właściwościami przeciwdrobnoustrojowymi preparatów a liczbami falowymi wybranych pasm w widmach wykonanych techniką FT - IR badanych związków. Najbardziej istotne statystycznie korelacje wykazano pomiędzy stopniem zahamowania wzrostu bakterii po 24 godzinach inkubacji a liczbami falowymi pasm 19a, 8b, βsCOO, 19b, βasCOO, 8a. Słowa kluczowe: pochodne kwasu benzoesowego, aktywność biologiczna, struktura molekularna, spektroskopia FT - IR Influence of benzoic acid derivatives on the growth of bacteria Staphylococcus aureus. Relationship between biological activity and chemical structure Abstract Due to restrictions in the use of preservatives are increasingly research is focused on the search for new compounds with antimicrobial activity. One of the criteria for these preparations is the occurrence their in the environment. In this paper the influence of some derivatives of benzoic acid on growth of Staphylococcus aureus was investigated. The linear correlation coefficients between the antimicrobial properties and wavenumbers of selected bands present in the FT-IR spectra were determined. The most statistically significant correlation was shown between the degree of inhibition of bacterial growth after 24 h of incubation and the wavenumbers bands 19a, 8b, βsCOO, 19b, βasCOO, 8a. Kay words: benzoic acid derivatives, biological activity, molecular structure, spectroscopy FT - IR 1. Wstęp Niekontrolowany rozwój mikroorganizmów jest przyczyną psucia się produktów spożywczych jak i zatruć pokarmowych. Należy więc zapob[...]

  A review with 59 refs. Brak uniwersalnych leków o aktywności przeciwnowotworowej powoduje, że obecnie wiele badań skupia się poszukiwaniu nowych związków chemicznych o aktywności antyoksydacyjnej i cytotoksycznej. W praktyce klinicznej stosuje się wiele terapeutyków, ale ich toksyczne działania uboczne, takie jak zahamowanie czynności szpiku zmuszają naukowców do syntezy leków o zredukowanym działaniu niepożądanym. Kwercetyna jest flawonoidem, który sam w sobie wykazuje aktywność przeciwnowotworową, a dodatkowo jej struktura umożliwia łatwe tworzenie związków chelatowych z metalami. Kompleksy związków bioaktywnych i jonów metali często wykazują silne właściwości cytotoksyczne i przeciwnowotworowe. Dokonano przeglądu literatury podsumowującej dotychczasowe badania aktywności biologicznej kompleksów kwercetyny z metalami na wybrane linie komórkowe.różnych 95/9(2016) 1775 Zakład Chemii, Politechnika Białostocka, ul. Wiejska 45 E, 15-351 Białystok, kom.: +48 797-995-972, fax: (85) 746-95-59, e-mail: w-lewando@wp.pl Prof. zw. dr hab. Włodzimierz LEWANDOWSKI w roku 1971 ukończył studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego. W 1978 r. uzyskał stopień doktora, a w 1988 stopień doktora habilitowanego na tej samej uczelni. Pracę habilitacyjną obronił w 1988 r. także na Uniwersytecie Warszawskim. Z nadania Prezydenta RP posiada tytuł naukowy profesora nauk chemicznych. Od 1998 r. jest zatrudniony na Politechnice Białostockiej, aktualnie na stanowisku kierownika Zakładu Chemii i profesora zwyczajnego. Specjalność - chemia bionieorganiczna, chemia środowiska i chemia koordynacyjna. * Autor do korespondencji: Table. Quercetin content in selected food products13) Tabela. Zawartość kwercetyny w wybranych produktach spożywczych13) Źródło kwercetyny Ilość, mg/100 g Kapary surowe 233,84 Koncentrat soku z bzu 108,16 Liście rzodkiewki 70,37 Liście kolendry 52,90 Czerwona cebula 33,43 Szczypior 18,33 Świeży sok z żurawiny 1[...]

  W pracy przedstawiono wpływ kwasu p-kumarowego (4-hydroksycynamonowego) i jego soli z litem, sodem, potasem, rubidem i cezem na rozwój wybranych bakterii i grzybów. Badania przeprowadzono w stosunku do następujących mikroorganizmów: Escherichia coli (EC), Bacillus subtilis (BS), Pseudomonas aeruginosa (PA), Proteus vulgaris (PV), Staphylococcus aureus (SA), Candida albicans (CA). Aktywność mikrobiologiczna określona była na podstawie wartości gęstości optycznej hodowli bulionowych testowanych drobnoustrojów z roztworami badanych związków po 24 i 48 godzinach inkubacji. Słowa kluczowe: kwas p-kumarowy, p-kumaryniany metali alkalicznych, właściwości przeciwbakteryjne Investigations of antimicrobial properties of p-coumaric acid and its salts Abstract: The effect of p-coumaric acid (4-hydrokxycinnamic) and its salts with lithium, sodium, potassium, rubidium and cesium in the growth of selected bacteria and fungi. The research was carried for the following microorganisms: Escherichia coli (EC), Bacillus subtilis (BC), Candida albicans (CA), Pseudomonas aeruginosa (PA), Proteus vulgaris (PV), Staphylococcus aureus (SA). Microbial activity was determined by comparing the optical density bouillon cultures of microorganisms tested with solutions of compounds 24 and 48 hours of incubation. Keywords: p-coumaric acid, alkali metal p-coumarates, antimicrobial activity 1. Wstęp Pojawienie się reakcji alergicznych na różne dotychczas stosowane preparaty z grupy dezynfekantów, leków, konserwantów, a także wzrost odporności drobnoustrojów zmusza do poszukiwania nowych, bezpiecznych dla człowieka i środowiska naturalnego związków o potencjalnych właściwościach przeciwdrobnoustrojowych. Kwas benzoesowy to od wielu lat znany i stosowany środek o właściwościach bakteriobójczych. Działanie jego jest jednak ograniczone co do zakresu pH i gatunków drobnoustrojów, których hamuje rozwój [1,2]. Dlatego też w ostatnich czasach duże zainteresowanie b[...]

  Nowotwory stanowią poważny problem zdrowotny zarówno w Polsce, jak i na świecie. W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby zachorowań na nowotwory złośliwe, które stanowią drugą po chorobach układu krążenia przyczynę zgonów. Prognozy wskazują, że ogólna liczba zachorowań będzie systematycznie wzrastać, stając się pierwszą przyczyną zgonów osób przed 65 rokiem życia. Niestety przyczyny większości nowotworów nie zostały do końca poznane. Czynnikami wpływającymi na wzrost zachorowalności mogą być zarówno czynniki środowiskowe, jak i mutacje genetyczne. Rozwój metod leczenia nowotworów, jaki miał miejsce w ostatnich latach, wskazuje na konieczność poszukiwania wciąż nowych, bardziej skutecznych i bezpiecznych leków. Mimo szybkiego rozwoju nowoczesnych sposobów walki z nowotworami, chemioterapia pozostaje jedną z ważniejszych, a w przypadku niektórych nowotworów (np. białaczka), jedyną metodą leczenia. Mechanizm działania większości dotychczas opracowanych leków przeciwnowotworowych wiąże się z ich oddziaływaniem z DNA. Pierwsze odkryte chemioterapeutyki wpływały głównie na syntezę DNA lub powodowały uszkodzenia nici nukleinowych, niemożliwe do naprawienia w sposób samodzielny przez komórki1). W miarę prowadzonych badań poznano nowe mechanizmy działania leków przeciwnowotworowych, takie jak alkilacja nukleotydów, zakłócanie aktywności enzymów inicjujących replikację i transkrypcję materiału genetycznego oraz kierowanie komórek nowotworowych do samoniszczenia (apoptazy). Opracowanie jest częścią szerszego tematu pt. "Badania nad poprawą selektywności i aktywności wybranych leków i naturalnych związków o właściwościach przeciwnowotworowych pod wpływem kompleksowania metalami", realizowanego w ramach grantu nr 2014/13/B/ NZ7/02352 przez Politechnikę Białostocką, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku i M.D. Anderson Cancer Center, Houston (USA). Przedmiotem tych badań jest (i) poszukiwanie nowych, bardziej skutecznych i selektywnych [...]

W artykule przeanalizowano rozwój wspólnotowego rynku energii elektrycznej, politykę energetyczną Polski i UE, sytuację i działania Polski na wspólnotowym rynku energii elektrycznej, a następnie przeanalizowano nowe regulacje prawne dla współpracy rozproszonych źródeł energii elektrycznej i sieci inteligentnych z systemem krajowym, dla zwrotu energii odzyskiwanej z systemów elektromechanicznych do zasilającej sieci elektroenergetycznej lub innych odbiorców, a nadto wymagania specjalne dla energetyki jądrowej i ochrony radiologicznej. Abstract. The article analyzes the development of the EU electricity market, energy policy in Poland and the EU, and also Polish situation and activities on the EU electricity market. Then the new legal regulations for cooperation of dispersed electricity sources and smart grids with the national electricity system for reimbursement of the energy recovered from electromechanical systems to the power network or other recipients, and also special requirements for nuclear power and radiological protection, are discussed. Policy and legal order in the Polish energy sector against the background of EU policy Słowa kluczowe: rynek energii elektrycznej, polityka energetyczna, nowe regulacje prawne, energetyka jądrowa, ochrona radiologiczna. Keywords: electricity market, energy policy, new legal regulations, nuclear power, radiological protection. Artykuł jest drugim z planowanej serii sześciu publikacji będących poprawioną i zmodyfikowaną wersją Raportu "Energia Elektryczna Dla Pokoleń" (REEDP), przyjętego 11 kwietnia 2016 r. przez II Kongres Elektryki Polskiej i wspartego wspólną uchwałą XXV Kongresu Techniki Polskiej oraz III Światowego Zjazdu Inżynierów Polskich z 17 czerwca 2016 r. Prace nad REEDP podjęto w grudniu 2014 r. Jest to studium wielopokoleniowej strategii rozwojowej obejmującej problematykę zapewnienia podstaw bezpieczeństwa energetycznego Polski w realiach XXI w.1 Raport ma charakter ekspercki, a [...]