Rozwój technologii wydobycia gazu ze złóż niekonwencjonalnych dotyczy w szczególności wydobycia ze złóż piaskowców zbitych o niskiej przepuszczalności (typu tight), mułowcowo-łupkowych (typu shale) i metanu z pokładów węgla CBM (coal bed methane). Gaz zawarty w łupkach jest głównie wydobywany w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, a także w Argentynie i Chinach, zaś wydobywany z pokładów CBM jest ważnym źródłem energii w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii i Chinach. W Polsce także występują duże zasoby geologiczne gazu niekonwencjonalnego w złożach mułowcowo-łupkowych na Niżu Polskim, mułowcowo-łupkowych w basenie bałtyckim i regionie lubelskim, a także metanu w pokładach węgla CBM, głównie w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Na terenie Polski były i są podejmowane próby wydobycia metanu z niekonwencjonalnych złóż. Wydobycie metanu CBM w Polsce odbywa się w trakcie odmetanowania kopalń i pozyskiwania metanu z powietrza wentylacyjnego. Metan zawarty w pokładach węgla cechuje się tym, że prawie cała jego objętość jest zaadsorbowana na powierzchni węgla. W pokładach węglowych 98% metanu jest zaadsorbowane w mikroporach, a pozostałe 2% jest rozpuszczone w wodzie lub pozostaje w stanie wolnym w szczelinach. W złożach łupków ilość zaadsorbowanego metanu też jest znaczna. Ilość zaadsorbowanego metanu jest przedmiotem laboratoryjnych badań procesu adsorpcji/desorpcji i analiz modeli opisujących te procesy. Modele izoterm adsorpcji metanu w pokładach węgla Węgiel jest adsorbentem, w którym główną cześć porów zajmują nano-, mikro- i mezopory. Jego zdolności adsorpcyjne zależą od takich czynników, jak stopień uwęglenia, zawartość popiołu, wilgoci, temperatura, ciśnienie i stopień mineralizacji. Węgiel jest skałą mikroporowatą, dlatego wg klasyfikacji Brunauera izoterma adsorpcji na węglu jest zgodna z I typem klasyfikacji IUPAC1). Izoterma I charakteryzuje się szybkim wzrostem zdolności adsorpcyjnych dla niskich ciśnień, spowodowanym[...]