Wyraz nauka w języku polskim ma bardzo bogatą frazeologię, jest słowem bardzo często używanym i powtarzanym w różnych kontekstach i odcieniach znaczeniowych. Pojęcie nauki wywodzi się od słowa nauczać, i stąd wynika podstawowy semantyczny sens nauki, jako to wszystko, co jest wynikiem nauczania. W istocie nauce przypisuje się szersze znaczenie. Obecnie pojęcie nauka odnosi się do wszelkiej ludzkiej działalności, której celem jest poznanie rzeczywistości lub, jeszcze ogólniej, poznanie prawdy. Inaczej, nauka jest produktem o charakterze poznawczym Budowa gospodarki opartej na wiedzy wymaga podniesienia poziomu badań naukowych i poprawy image nauki, która od tysiącleci jest źródłem wiedzy. Z tego też względu Redakcja postanowiła podjąć ten problem publikując refleksje prof. J. Szarawary, wybitnego naukowca i specjalisty z zakresu inżynierii chemicznej i termodynamiki, licząc na dalsze głosy Czytelników na ten temat. Redakcja Prof. dr hab. inż. Józef Szarawara Politechnika Śląska, Gliwice Refleksje na temat nauki i pracy naukowej 90/1(2011) 21 pracy umysłowej człowieka, istoty rozumnej, zdolnej do logicznego i abstrakcyjnego myślenia. Praktyczne znaczenie ma umiejętność wnioskowania, tworzenia uogólnień, teorii i hipotez, które nie tylko opisują fakty i procesy, ale także interpretują je i przewidują skutki. Refleksje: Nie każda praca umysłowa jest nauką, np. nauką nie jest wiedza encyklopedyczna, chociaż jest zdobywana w wyniku pracy umysłowej. Nie każda wiedza jest nauką, ale każda nauka jest wiedzą. Nauka tworzy wiedzę, ale nie dziedziczy się wiedzy, każdy umysł musi ją zdobywać własnymi siłami. Naukę łączy się praktycznie z odpowiednim przedmiotem jako obiektem poznania, co prowadzi do klasyfikacji nauki i wyodrębniania odpowiednich dziedzin naukowych oraz bardziej szczegółowych tematycznie dyscyplin. Prawda jako atrybut poznania Prawda w języku polskim ma także bogatą frazeologię i różne odcienie znaczeniowe,[...]

  Fundamentals of reaction thermodynamics. Synthesis of NH3 under pressure 30 MPa was used as an example. Wykorzystując pojęcie powinowactwa chemicznego zinterpretowano stan równowagi reakcji chemicznych w gazach rzeczywistych. Otrzymane wyniki, w pełni uzasadnione termodynamicznie, wnoszą nowe wartości pojęciowe i metodyczne do klasycznej analizy równowagi reakcji gazowych. Podstawowym pojęciem w termodynamicznej analizie reakcji chemicznych jest stała równowagi określona w ogólnym przypadku jako funkcja temperatury i ciśnienia. W przypadku reakcji gazowych typową stałą równowagi jest stała termodynamiczna Kap (T), którą oblicza się, korzystając z tablicowych danych standardowych gazów. Stała ta jest funkcją tylko temperatury, praktycznie przedstawia się funkcję ln K f (1/T) ap = , która w szerokim zakresie temperatury jest zależnością liniową. Stała Kap(T) odnosi się do ustalonego ciśnienia standardowego gazów po = 0,1013 MPa i dlatego nie nadaje się do bezpośredniej analizy wpływu ciśnienia na równowagę tych reakcji. Stan równowagi reakcji gazowych można jednak zinterpretować, stosując pojecie powinowactwa chemicznego. Analiza termodynamiczna powinowactwa chemicznego reakcji gazowych prowadzi do interesujących zależności, które w całości tworzą elegancką teorię, tłumaczącą właściwości stanu równowagi reakcji gazowych. Przeprowadzone rozważania i otrzymane wyniki są tematem tego opracowania. Powinowactwo chemiczne jest termodynamiczną siłą napędową (nie mylić z siłą napędową w kinetyce) każdego samorzutnego i wymuszonego, ogólnie nieodwracalnego, procesu chemicznego oraz przemian fazowych i dyfuzyjnych. Siła ta związana jest z nieodwracalnością procesu, przy czym proces jest tym bardziej nieodwracalny, im dalej przebiega od stanu ich równowagi. Zgodnie z drugą zasadą termodynamiki miarą bezwzględną nieodwracalności przemiany jest produkcja entropii w układzie, w którym zachodzi przemiana. Wynika stąd ścisły związek między [...]

Przedstawiono wyniki wieloletnich badań podstawowych nad krajową technologią oczyszczania spalin na polskich sorbentach węglowych. Omówiono selekcję sorbentu węglowego, opisano właściwości sorpcji SO2[...]

Omawiana książka stanowi kompendium wiedzy z zakresu technologii chemicznej nieorganicznej. Obejmuje 15 rozdziałów, z których 3 pierwsze dotyczą problematyki ogólnej (teoretycznej) i są poświęcone zag[...]

Omówiono badania kinetyki procesu redukcji NO na katalizatorze węglowym aktywowanym niklem. Redukcję prowadzono za pomocą reduktora organicznego (propan-butan) oraz bezpośrednio materiałem węglowym ka[...]

Do analizy czterech wybranych heterogenicznych reakcji chemicznych, przebiegających w warunkach izotermicznych, wykorzystano równanie trójparametryczne w postaci: ln a = ao - a1/T - a2lnT, stosowane dla warunków dynamicznych. Na podstawie profili temperaturowych (aeq vs. T) przeprowadzono analizę słuszności rozważanego równania w formie trójparametrycznej i dwuparametrycznej, liniowej: -dl[...]

Zbadano możliwość zastosowania krajowych sorbentów węglowych do procesu usuwania tlenków azotu z przemysłowych gazów spalinowych. Wyznaczono zależność stopnia redukcji tlenków azotu od czasu zetknięcia oczyszczanych gazów ze złożem sorbentu. Określono wpływ nadmiaru dodawanego amoniaku oraz początkowego stężenia tlenku azotu w gazie modelowym na przebieg redukcji tlenków azotu. Określano wp[...]

Wyznaczono stany równowagi ciecz-para dla NH3 , CO2 i H2O w zakresie parametrów technologicznych procesów absorpcji amoniaku i karbonizacji stosowanych w technologii otrzymywania sody metodą Solνaya. Opisano stan metastabilny układu NH3—CO2—H2O—NaCl i wyznaczono dynamikę zmian składu fazy ciekłej, fazy gazowej i ciśnienia równowagowego podczas zanikania przesycenia ka[...]

Opracowano metodę i warunki testowania sorbentów węglowych. Zdefiniowano charakterystyczne parametry procesu usuwania S 0 2 z gazów spalinowych, tj. czas przebicia tp, dynamiczną pojemność sorpcyjną GI i całkowitą pojemność sorpcyjną G2. Za pomocą gazów modelowych (skład zbliżony do składu spalin z elektrowni) przetestowano kilkanaście sorbentów krajowych, preparowanych specjalnie do tego celu, oraz sorbent pochodzenia zagranicznego, który przyjęto jako wzorcowy. Stwierdzono, że dynamiczna pojemność sorpcyjna G, i czas przebicia tp są rosnącymi funkcjami czasu zetknięcia SÓ2 z sorbentem i malejącymi funkcjami temperatury. Wartość całkowitej pojemności sorpcyjnej G2 dla sorbentu wzorcowego liniowo zmniejsza się ze wzrostem temperatury. W wyniku badań wyselekcjonowano sorbenty krajowe, formowane, o dużej całkowitej pojemności sorpcyjnej G, (trzykrotnie przewyższającej pojemność sorpcyjną sorbentu wzorcowego). Jednym z najistotniejszych problemów ochrony środowiska naturalnego jest oczyszczanie gazów spalinowych ze związków siarki i tlenków azotu11. Z ponad sześćdziesięciu możliwych do realizacji metod oczyszczania gazów spalinowych2’3* na szczególną uwagę zasługuje sucha metoda usuwania S 0 2 za pomocą sorbentów węglowych4*7), którą można wykorzystać do oczyszczania gazów gorących. Jest to metoda prawie bezodpadowa, gdyż w cyklu sorpcja (temp. 100 -r- 160°C)-desorpcja (temp. 400 500°C) sorbent się regeneruje, a zdesorbowany S 0 2 (o dużym stężeniu) może służyć jako surowiec do produkcji kwasu siarkowego. W niniejszej pracy przedstawiono wyniki doświadczeń z zakresu procesu sorpcji S 0 2 na sorbentach węglowych. Wyniki badań procesu desorpcji SÓ2 będą omówione w odrębnej publikacji. Mechanizm sorpcji S 0 2 na sorbentach węglowych nie został do tej pory dostatecznie wyjaśniony. Brakuje też podstawowych informacji dotyczących zależności zachodzących między charakterystycznymi wielkościami tego procesu. Podjęte w Instytucie C[...]