Około stu uczestników z Polski i zagranicy wzięło udział w warsztatach „Obserwacje Satelitarne – wsparcie w sytuacjach kryzysowych”, które odbyły się w dniach 16-18 maja w Warszawie (SGSP). Warsztaty zorganizowane w ramach Dni Technik Satelitarnych 2012 mogły odbyć się dzięki współpracy Zespołu Obserwacji Ziemi CBK PAN z Secure World Foundation oraz Szkołą Główną Służby Pożarniczej.

Sektor obserwacji satelitarnych jest w Polsce w fazie rozwoju. Aby wykorzystać jego potencjał potrzebne są szkolenia i działania na rzecz zwiększenia świadomości użytkowników rozwiązań jakie daje teledetekcja. Jest to jeden z celów projektu GEO Network for Capacity Building (Geonetcab), który był patronem imprezy. Trzydniowe warsztaty podzielone zostały na uzupełniające się części teoretyczne i praktyczne.

Pierwszego dnia uczestnicy dowiedzieli się o możliwościach i zastosowaniach teledetekcji, kierunkach rozwoju tej dziedziny oraz wyzwaniach nie tylko technicznych, ale i organizacyjnych, które stoją przed polską administracją publiczną w związku z rozwojem europejskiego programu GMES. Dużym zainteresowaniem cieszyły się prezentacje o źródłach pozyskania danych satelitarnych i kosztach z tym związanych. Dyskusja o usprawnieniu systemów zarządzania kryzysowego wskazała m.in. na problem braku współpracy między instytucjami publicznymi przy wykorzystaniu i dostępie do danych przestrzennych. Przedstawiciele firm obalili mity związane z czasem dostępu do danych, które obecnie można otrzymać już po 24 godzinach.

Wiedzę zdobytą w czasie pierwszego dnia można było praktycznie sprawdzić podczas gry symulacyjnej „Alicja w Krainie Czarów”. Uczestnicy zostali podzieleni na sześć zespołów: Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, krajowe i wojewódzkie Centra Zarządzania Kryzysowego, zagraniczne organizacje pozarządowe, decydentów oraz media. Wszyscy walczyli w „Krainie Czarów” (przypominającej Polskę) z katastrofalną powodzą – ewakuowali mieszkańców, rozkładali polowe szpitale, oczyszczali wodę, zapewniali żywność i starali się sprostać niespodziewanym obrotom akcji. Nad wydarzeniami czuwali dociekliwi dziennikarze, którzy na bieżąco przekazywali zdobyte informacje społeczeństwu. Walkę z żywiołem wspomagał system Alicja, który był wspólnym środowiskiem wymiany informacji geoprzestrzennej, w czasie rzeczywistym. Nawet jeśli tylko przed komputerami i odgrywając wydarzenia, uczestnicy gry mogli uświadomić sobie jak duże problemy napotykają w rzeczywistości poszczególne strony zaangażowane w taką akcję. Wspólny dostęp do aktualnych danych przestrzennych, sprawna komunikacja i współpraca między zespołami były podstawą podejmowania właściwych decyzji.

W ostatnim dniu imprezy (Workshop on Use of Space Applications in Humanitarian Operations) wzięli udział przedstawiciele organizacji pozarządowych z całego świata. Spotkanie w formie dyskusji dotyczyło wsparcia misji międzynarodowych i operacji humanitarnych przez techniki satelitarne. Ocenie poddana została użyteczność wspólnego interfejsu do wymiany informacji przestrzennych, wykorzystywanego w czasie gry symulacyjnej. Uczestnicy poruszyli problemy związane z częstym brakiem dostępu do podstawowych danych np. o pokryciu terenu, infrastrukturze drogowej czy liczbie ludności, w miejscach gdzie stara się dotrzeć pomoc międzynarodowa. Wszyscy zgodzili się, że aby poradzić sobie z kryzysem niezbędne jest przygotowanie na długo przed nim, poprzez stały monitoring danego terenu oraz szkolenia osób, które w swojej pracy potrzebują korzystać z danych przestrzennych. Kluczem do sukcesu w radzeniu sobie z akcją jest też prostota procedur operacyjnych, systemów geoinformatycznych i samych map, w tym satelitarnych.

PROGRAM WARSZTATÓW:

Blok 1 - Wprowadzenie do obserwacji satelitarnych
Prezentacje programu GMES – perspektywy wykorzystania satelitów Sentinel i korzyści dla użytkowników. Szanse Polski po przystąpieniu do Europejskiej Agencji Kosmicznej.
(prof. Marek Banaszkiewicz, CBK PAN)

Podstawowe informacje o teledetekcji - prezentacja możliwości, ale i ograniczeń technik satelitarnych. Jak włączyć dane satelitarne do procesu zarządzania kryzysowego?
(dr Edyta Woźniak, CBK PAN)

Światowe trendy w wykorzystaniu danych satelitarnych. Jaki jest polski potencjał rynku obserwacji Ziemi?
(Regina Kozyra, CBK PAN)

Blok 2 - Obserwacje satelitarne – przykłady wykorzystania

Wykorzystanie danych satelitarnych w Polsce – zastosowanie w kartografii, geodezji, planowaniu przestrzennym, ochronie środowiska i meteorologii.
(prof. Stanisław Lewiński, CBK PAN)

Przykład doświadczeń Państwowej Straży Pożarnej w wykorzystaniu danych obserwacyjnych podczas powodzi w 2010 r.
(Arkadiusz Kaniak, KM PSP w Zielonej Górze)

Jak to wygląda od drugiej strony? Doświadczenia Zespołu Obserwacji Ziemi CBK PAN i instytucji współpracujących w dostarczaniu produktów powodziowych w 2010 r.
(Jakub Ryzenko)

Produkty kryzysowe wykorzystywane podczas międzynarodowych ćwiczeń EU Carpathex 2011.
(dr Andrzej Kotarba, CBK PAN)

Dane satelitarne jako źródło informacji o zagrożeniach: pożarach, powodziach oraz nadmiernym uwilgotnieniu/niedoborze wody – doświadczenie Instytutu Geodezji i Kartografii.
(prof. Katarzyna Dąbrowska-Zielińska, IGIK)

Możliwości obrazowania zagrożeń związanych z ruchami ziemi.
(prof. Marek Graniczny, dr Anna Piątkowska, Państwowy Instytut Geologiczny PIB)

Blok 3 - Geoinformacja dostępna dla każdego – dziś i jutro

ISOK – Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami.
(Łukasz Woźniak, IMGW-PIB)

Dostęp do danych i produktów satelitarnych na co dzień oraz w sytuacjach kryzysu. Źródła pozyskiwania darmowych oraz odpłatnych danych.
(dr Andrzej Kotarba, CBK PAN)

Możliwości zwiększania kompetencji w dziedzinie GIS i obserwacji Ziemi.
(Michał Krupiński, CBK PAN)

Zdjęcia i prezentacje dostępne są na stronie: http://gmes.cbk.waw.pl